fbpx
Wikipedia

A

Latın hərfi A, a
Latın əlifbası
A B C D E F G
H I J K L M N
O P Q R S T U
V W X Y Z
Əlavə
və digər variant işarələri
À Á Â Ã Ä Å Æ
Ā Ă Ȃ Ą Ȧ
Ɓ Ƀ Ç Ć Ĉ Ċ
Č Ȼ Ƈ Ð,ð Ď,ď Đ,đ Ɗ
È É Ê Ë Ē Ė
Ę Ě Ɇ Ə Ƒ Ĝ Ğ
Ġ Ģ Ǧ Ǥ Ɠ Ƣ Ĥ
Ħ Ì Í Î Ï Ī Į
İ,i I,ı IJ Ĵ Ɉ Ķ
Ǩ Ƙ Ĺ Ļ Ľ Ŀ
Ł Ñ Ń Ņ Ň
Ɲ Ƞ Ŋ Ò Ó Ô Õ
Ö Ø Ő Œ Ơ Ƥ
Ɋ ʠ Ŕ Ř Ɍ
ß ſ Ś Ŝ Ş Š Þ
Ţ Ť Ŧ Ⱦ Ƭ Ʈ
Ù Ú Û Ü Ū Ŭ Ů
Ű Ų Ư Ʉ Ʋ Ŵ
Ý Ŷ Ÿ Ɏ Ƴ Ź
Ż Ž Ƶ Ȥ

Alatın qrafikasının ilk hərfi, demək olar ki latın əsasında olan bütün əlifbalarda istifadə olunur, latın qrafikalı Azərbaycan əlifbasının daxil olmaqla. "A" hərfi dünyanın ən geniş yayılmış hərfi qəbul edilir. Ərəb, Hind-Avropa, slavyan əlifbaları bu hərflə başlayır. İlk versiyası yunan əlifbasının alfa hərfi (Α, α) və Finikiya əlifbasının Alef hərfi (א) sayılır. Çox vaxt diaqraflara aid edilir (qədim — lat. ae sonra æ hərfi birləşməsinə çevirildi) ya da əlavə variantlarla təmin olunur (sağda yerləşən cədvələ baxın)

Oxşar simvollar və simvolun digər variantları

  • Α α : yunan hərfi olan Alfa
  • А а : kirill əlifbasının A hərfi
  • Ɑ ɑ : latın hərfi olan Alfa və yaxudda əlyazma hərfi A (yada ki: A a)
  • ɐ : kiçik A hərfinin çevrilmiş forması , hansıki Beynəlxalq fonetika əlifbasında açığ mərkəzi sait kimi istifadə olunur
  •  : çevrilmiş A, "Birinci qaydanın məntiqində" (ing. First-order logic) ümumiliy kvantorunu təsvir etmək üçündü.
  • ª : Sıra indikatoru
  • Æ æ : Æ latın liqaturası (hərf birləşməsi)

Tarixi

Hərfin yazılması misir heroqlif yazısının öküz başını xatırladan simvolla əlaqələndirilər. İddia edilir ki, eramzidan əvvəl 1600-cu ildə Finikiya əlifbasında A hərfin xətti yazılışı forması yarandı.

Misir heroqlifi öküz başı Əski-Sami (Proto-Semitic) öküz başı Finikiya alef Yunan Alfa Etruskan A Roman A
           

Qədim yunanlar finikiya əlifbasını mənimsəyərək, bu hərfin ifa edə biləcək səs olmadığı üçün, ilk dəfə A hərfini "/а/" səsini göstərmək üçün istifadə etdilər. Hərfin adını "alfa" qoydular. Eramızdan əvvəl VIII əsrə aid edilən erkən yunan yazılarında A hərfi yanı üstə uzanıb, lakin daha sonrakı dövrlərdə "A" müasir baş hərfi formasını xatırlatmağa başladı. Bununla belə bu zamandada "A" hərfin bir neçə dialekt variantlarının yazılışıda var idi, Məsələn, hərfin ayaqlarından biri qısaldılırdı yada ki üfüqi çubuğu bucaq altında çəkilirdi.

Etrusklar Yunan əlifbasını mənimsiyərək, A hərfinə dəyişiklik etmədilər. Beləcə o, dünya dillərinin böyük əksəriyyətinin istifadə etdiyi Latın əlifbasına keçdi, sonra isə kiril əlifbasınada əlavə olundu.

Mətbəə şriftləri

Müasir kiçik "a" yunanların əlyazma "A"-sına oxşamır. Müasir böyük "A" hərfin modifikasiyası IV əsrə qədər formalaşdı.

 
A-nın qotik formatda yazılışı
 
A-nın untsial formatda yazılışı
 
Qotik yazılışnda A-nın başqa variantı
 
"A" müasir "Roman" tipoqrafiya komplektində
 
"A" müasir "İtalic" tipoqrafiya komplektində
 
"A" müasir "Script" tipoqrafiya komplektində

Kompyuter kodları

"Unicode" da böyük A — U+0041, kiçik a isə +0061 ilə göstərilir.

"ASCII"-də böyük A — 65, kiçik a isə 97 ilə göstərilir, ikili say sistemində isə müvafiq olaraq — 01000001 və 01100001.

"EBCDİC"-də böyük A — 193, kiçik a isə 129 ilə göstərilir.

HTMLXML-da böyük A — "A", kiçik a isə "a" vasitəsi ilə göstərilir

İstifadəsi

adın, digər, istifadə, formaları, üçün, dəqiqləşdirmə, məqalənin, bəzi, məlumatlarının, mənbəsi, göstərilməmişdir, daha, ətraflı, məlumat, üçün, məqalənin, müzakirə, səhifəsinə, baxa, məqaləyə, uyğun, formada, mənbələr, əlavə, edib, vikipediyanı, zənginləşdirə. Bu adin diger istifade formalari ucun bax A deqiqlesdirme Bu meqalenin bezi melumatlarinin menbesi gosterilmemisdir Daha etrafli melumat ucun meqalenin muzakire sehifesine baxa ve meqaleye uygun formada menbeler elave edib Vikipediyani zenginlesdire bilersiniz avqust 2021 Latin herfi A aLatin elifbasiA B C D E F GH I J K L M NO P Q R S T UV W X Y ZElaveve diger variant isareleriA A A A A A AEA Ă Ȃ A Ȧ Ả ⱯⱭ Ɓ Ƀ C C Ĉ ĊC Ȼ Ƈ D d D d Đ đ Ɗᶑ E E E E E Ėe E Ɇ E Ƒ Ĝ GĠ G Ǧ Ǥ Ɠ Ƣ ĤĦ I I I I i ĮI i I i IJ Ĵ Ɉ k ḰǨ Ƙ Ⱪ Ĺ L Ľ ĿL Ɱ N N N N N Ɲ Ƞ Ŋ O o O OO O O Œ Ơ Ᵽ ƤP Ɋ ʠ Ŕ R Ɍ Ɽss ſ S Ŝ S S THŢ T Ŧ Ⱦ Ƭ Ʈ ẗU U U U u Ŭ UU Ų Ư Ʉ Ʋ Ŵ ⱲẊ Y Ŷ Ÿ Ɏ Ƴ ZẐ Ẕ Z Z Ƶ Ȥ ⱫA latin qrafikasinin ilk herfi demek olar ki latin esasinda olan butun elifbalarda istifade olunur latin qrafikali Azerbaycan elifbasinin daxil olmaqla A herfi dunyanin en genis yayilmis herfi qebul edilir Ereb Hind Avropa slavyan elifbalari bu herfle baslayir Ilk versiyasi yunan elifbasinin alfa herfi A a ve Finikiya elifbasinin Alef herfi א sayilir Cox vaxt diaqraflara aid edilir qedim lat ae sonra ae herfi birlesmesine cevirildi ya da elave variantlarla temin olunur sagda yerlesen cedvele baxin Mundericat 1 Oxsar simvollar ve simvolun diger variantlari 2 Tarixi 3 Metbee sriftleri 4 Kompyuter kodlari 5 IstifadesiOxsar simvollar ve simvolun diger variantlari RedakteA a yunan herfi olan Alfa A a kirill elifbasinin A herfi Ɑ ɑ latin herfi olan Alfa ve yaxudda elyazma herfi A yada ki A a ɐ kicik A herfinin cevrilmis formasi hansiki Beynelxalq fonetika elifbasinda acig merkezi sait kimi istifade olunur cevrilmis A Birinci qaydanin mentiqinde ing First order logic umumiliy kvantorunu tesvir etmek ucundu ª Sira indikatoru AE ae AE latin liqaturasi herf birlesmesi Tarixi RedakteHerfin yazilmasi misir heroqlif yazisinin okuz basini xatirladan simvolla elaqelendiriler Iddia edilir ki eramzidan evvel 1600 cu ilde Finikiya elifbasinda A herfin xetti yazilisi formasi yarandi Misir heroqlifi okuz basi Eski Sami Proto Semitic okuz basi Finikiya alef Yunan Alfa Etruskan A Roman A Qedim yunanlar finikiya elifbasini menimseyerek bu herfin ifa ede bilecek ses olmadigi ucun ilk defe A herfini a sesini gostermek ucun istifade etdiler Herfin adini alfa qoydular Eramizdan evvel VIII esre aid edilen erken yunan yazilarinda A herfi yani uste uzanib lakin daha sonraki dovrlerde A muasir bas herfi formasini xatirlatmaga basladi Bununla bele bu zamandada A herfin bir nece dialekt variantlarinin yazilisida var idi Meselen herfin ayaqlarindan biri qisaldilirdi yada ki ufuqi cubugu bucaq altinda cekilirdi Etrusklar Yunan elifbasini menimsiyerek A herfine deyisiklik etmediler Belece o dunya dillerinin boyuk ekseriyyetinin istifade etdiyi Latin elifbasina kecdi sonra ise kiril elifbasinada elave olundu Metbee sriftleri RedakteMuasir kicik a yunanlarin elyazma A sina oxsamir Muasir boyuk A herfin modifikasiyasi IV esre qeder formalasdi A nin qotik formatda yazilisi A nin untsial formatda yazilisi Qotik yazilisnda A nin basqa varianti A muasir Roman tipoqrafiya komplektinde A muasir Italic tipoqrafiya komplektinde A muasir Script tipoqrafiya komplektindeKompyuter kodlari Redakte Unicode da boyuk A U 0041 kicik a ise 0061 ile gosterilir ASCII de boyuk A 65 kicik a ise 97 ile gosterilir ikili say sisteminde ise muvafiq olaraq 01000001 ve 01100001 EBCDIC de boyuk A 193 kicik a ise 129 ile gosterilir HTML ve XML da boyuk A A kicik a ise a vasitesi ile gosterilirIstifadesi RedakteFizikada Mexaniki isin gosterilmesinde istifade olunur Kicik a tecil demekdi Tibbde qan qrupunu ve vitaminleri gosterilmesinde istifade olunur Vikianbarda A ile elaqeli mediafayllar var Menbe https az wikipedia org w index php title A amp oldid 5126159, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,

ne axtarsan burda

, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.