Fil koqnisiyası fillərin idrakını araşdıran elm Müasir dövr etoloqları filləri dünyanın ən ağıllı heyvanlarından biri he

Fil koqnisiyası — fillərin idrakını araşdıran elm. Müasir dövr etoloqları filləri dünyanın ən ağıllı heyvanlarından biri hesab edir. 11 funtdan (5 kiloqram) bir az artıq çəkisi olan bir filin beyninin kütləsi istənilən quru heyvanının beynindən daha çoxdur. Ən böyük balinaların bədəninin çəkisi adi bir filin bədən çəkisindən 20 dəfə çox olsa da, balinanın beyni filinkindən sadəcə iki dəfə böyükdür. Bundan əlavə, fillərdə 300 milyard neyron var. Bəzi xüsusi quruluş fərqlərini çıxmaq şərti ilə, fillərin beyni ümumi bağlantılar və funksional sahələr baxımından insanların və bir çox digər məməlinin beyninə oxşardır. Filin beyin qabığında insandakı qədər neyron var, bu da əlaməti hesab olunur.

Fillərdə kədər, öyrənmə, mimika, oyun, altruizm, alətlərdən istifadə, mərhəmət,əməkdaşlıq, özünüdərk, yaddaş və ünsiyyət kimi bir çox müxtəlif davranışlara rast gəlinir. Bundan əlavə, dəlillər fillərin işarə etmək, yəni bir barmağını və ya digər ekvivalenti uzadaraq qeyri-verbal ünsiyyət qurma bacarığı olduğunu göstərir. Bu baxımdan onların məməli dəniz heyvanlarına və primatlara bərabər olduqları düşünülür. Yüksək zəkalı olduqlarına və güclü ailə bağlarına görə, bəzi tədqiqatçılar insanların onları ayırmasının mənəvi cəhətdən yanlış olduğunu iddia edirlər.Aristotel fili "ağlı ilə digərlərindən üstün olan heyvan" kimi təsvir etmişdir.

İstinadlar

"Arxivlənmiş surət". 2022-09-09 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2020-03-03.
Qerhard Ros, Maksim Stamenov, Vittorio Qallese. "İnsan beyni fövqəladədirmi?". Güzgü neyronları və beynin və dilin təkamülü. John Benjamins Publishing. səh. 63–76.
M. Qudman, K. Sterner, M. İslam, M. Uddin, C. Şervud, P. Hof, Z. Hou, L. Lipoviç, H. Sia. (19 noyabr, 2009). "Filogenomik araşdırmalar fillərdə və insanın əcdadlarında adaptiv təkamülün konvergent nümunələrini ortaya çıxarır".
Coşua Plotnik, R. Leyr, V. Suphaçoksahakun, F. B. M. de Vaal (2011). "Fillər kooperativ işdə nə vaxt köməkçi xortuma ehtiyac olduğunu bilirlər". Arxivləşdirilib 2018-11-14 at the Wayback Machine
"BBC: Fillər necə əməkdaşlıq edəcəklərini bilirlər". 2013-10-10 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2020-03-03.
D. L. Parsel (21 fevral, 2003). Afrikada "filləri dili"nin deşifrəsi. National Geographic News.
Karl Zimmer. Araşdırma göstərir ki, fillər işarə etməyi anlayır. Arxivləşdirilib 2013-10-10 at the Wayback Machine New York Times.
Cennifer Vieqas (2011). "Fillər şimpanzelər, delfinlər kimi ağıllıdır". Arxivləşdirilib 2015-09-23 at the Wayback Machine ABC Science.
Cennifer Vieqas (2011). "İntellekt testində fillər insanları məğlub edir". Discovery News.
"Nə delfinləri belə ağıllı edir?". The Ultimate Guide: Dolphins. 1999.
"Ağıl, yaddaş və hisslər". Friends Of The Elephant.
B. L. Hart, L. A. Hart, M. Makkoy, C. R. Saras (Noyabr, 2001). "Asiya fillərində koqnitiv davranış: çevrilmə manevri üçün budaqların istifadəsi və modifikasiyası". Arxivləşdirilib 2022-06-21 at the Wayback Machine Animal Behaviour. Academic Press.
David Skott (19 oktyabr, 2007). "Fillər həqiqətən də unutmur". Daily Express.
Patrik Tom (2002). "Fillərin bir-birindən ayrılması haqda debat: fillərin bir-birindən ayrılmasına necəsə bəraət qazandırılırmı?" Arxivləşdirilib 2022-07-05 at the Wayback Machine Zambezi. Zimbabve Universiteti.
Keytlin O'Konnel (2007). Filin gizli duyğusu: Afrikanın vəhşi sürülərinin gizli həyatı

[1] "Arxivlənmiş surət". 2022-09-09 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2020-03-03.

[2] Qerhard Ros, Maksim Stamenov, Vittorio Qallese. "İnsan beyni fövqəladədirmi?". Güzgü neyronları və beynin və dilin təkamülü. John Benjamins Publishing. səh. 63–76.

[3] M. Qudman, K. Sterner, M. İslam, M. Uddin, C. Şervud, P. Hof, Z. Hou, L. Lipoviç, H. Sia. (19 noyabr, 2009). "Filogenomik araşdırmalar fillərdə və insanın əcdadlarında adaptiv təkamülün konvergent nümunələrini ortaya çıxarır".

[4] Coşua Plotnik, R. Leyr, V. Suphaçoksahakun, F. B. M. de Vaal (2011). "Fillər kooperativ işdə nə vaxt köməkçi xortuma ehtiyac olduğunu bilirlər". Arxivləşdirilib 2018-11-14 at the Wayback Machine

[5] "BBC: Fillər necə əməkdaşlıq edəcəklərini bilirlər". 2013-10-10 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2020-03-03.

[6] D. L. Parsel (21 fevral, 2003). Afrikada "filləri dili"nin deşifrəsi. National Geographic News.

[7] Karl Zimmer. Araşdırma göstərir ki, fillər işarə etməyi anlayır. Arxivləşdirilib 2013-10-10 at the Wayback Machine New York Times.

[8] Cennifer Vieqas (2011). "Fillər şimpanzelər, delfinlər kimi ağıllıdır". Arxivləşdirilib 2015-09-23 at the Wayback Machine ABC Science.

[:0-9] Cennifer Vieqas (2011). "İntellekt testində fillər insanları məğlub edir". Discovery News.

[10] "Nə delfinləri belə ağıllı edir?". The Ultimate Guide: Dolphins. 1999.

[11] "Ağıl, yaddaş və hisslər". Friends Of The Elephant.

[12] B. L. Hart, L. A. Hart, M. Makkoy, C. R. Saras (Noyabr, 2001). "Asiya fillərində koqnitiv davranış: çevrilmə manevri üçün budaqların istifadəsi və modifikasiyası". Arxivləşdirilib 2022-06-21 at the Wayback Machine Animal Behaviour. Academic Press.

[13] David Skott (19 oktyabr, 2007). "Fillər həqiqətən də unutmur". Daily Express.

[14] Patrik Tom (2002). "Fillərin bir-birindən ayrılması haqda debat: fillərin bir-birindən ayrılmasına necəsə bəraət qazandırılırmı?" Arxivləşdirilib 2022-07-05 at the Wayback Machine Zambezi. Zimbabve Universiteti.

[15] Keytlin O'Konnel (2007). Filin gizli duyğusu: Afrikanın vəhşi sürülərinin gizli həyatı