Ən böyük imperiyaların siyahısı

Bu siyahı dünya tarixində ən böyük imperiyalar haqqındadır. Reyn Taaqepera imperiya sözünü "böyük suveren siyasi qurum olan və suveren olmayan dövlətləti öz tərkib hissəsinə qatan dövlət qurumu" kimi tərif etmişdir. Eləcədə onun ərazi və ya hərbi cəhətdən üstünlüklərinə görə hansı halda imperiya olaraq adlandırıla bilməsidə müzakirə mövzusudur və bu aşağıdakı siyahıda göstərilmişdir.

Ərazisinə görə ən böyük imperiyalar

Yer kürəsinin ümumi quru sahəsi: 148,940,000 km²

Böyük əhatə dairəsinə görə imperiyalar

Bu siyahıda imperiyalar idarə etdikləri quru sahəsinə görə göstərilib.

İmperiya	Maksimum torpaq ərazisi
	milyon km^2	milyon^2	dünyadakı % mövqeyi	İl
Britaniya İmperiyası	35.5	13.71	23.84%	000000001920-01-01-00001920
Monqol İmperiyası	24.0	9.27	16.11%	000000001270-01-01-00001270 və ya 000000001309-01-01-00001309
Rusiya İmperiyası	22.8	8.80	15.31%	000000001895-01-01-00001895
İspaniya İmperiyası	13.7–20.0	5.29–7.72	9.20%–13.43%	000000001810-01-01-00001810 və ya 000000001750-01-01-00001750
Göytürk Xaqanlığı	13.0	5.02	4.03%	000000000557-01-01-0000557
Tzin Sülaləsi	12.16–14.7	4.70–5.68	8.16%–9.87%	000000001820-01-01-00001820 və ya 000000001790-01-01-00001790
İkinci Fransa müstəmləkə imperiyası (1830-cu ildən sonra)	11.5	4.44	7.72%	000000001920-01-01-00001920
Abbasilər Xilafəti	11.1	4.29	7.45%	000000000750-01-01-0000750
Əməvilər Xilafəti	11.1	4.29	7.45%	000000000720-01-01-0000720
Yuan Sülaləsi	11.0–13.72	4.25–5.30	7.39%–9.21%	000000001310-01-01-00001310 və ya 000000001330-01-01-00001330
Böyük Hun İmperiyası	9.0	3.47	6.04%	-999999999824-01-01-0000176 BC
Braziliya İmperiyası	8,337	3.22	5.60%	000000001889-01-01-00001889
Yaponiya İmperiyası	7.4–8.51	2.86–3.285	4.97%–5.71%	000000001938-01-01-00001938 və ya 000000001942-01-01-00001942
İber İttifaqı	7.1	2.74	44.77%	000000001640-01-01-00001640
Şərqi Han Sülaləsi	6.5	2.51	44.36%	000000000100-01-01-0000100
Min Sülaləsi	6.5	2.51	4.36%	000000001450-01-01-00001450
Raşidi Xilafət	6.4	2.47	4.30%	000000000655-01-01-0000655
Qızıl Orda	6.0	2.32	4.03%	000000001310-01-01-00001310
Qərbi Han Sülaləsi	6.0	2.32	4.03%	-999999999950-01-01-000050 BC
Əhəmənilər Dövləti	5.5–8.0	2.12–3.09	3.69%–5.37%	-999999999500-01-01-0000500 BC və ya -999999999520-01-01-0000480 BC
İkinci Portuqaliya İmperiyası	5.5–10.4	2.12–4.02	3.69%–6.98%	000000001820-01-01-00001820 və ya 000000001815-01-01-00001815
Tan Sülaləsi	5.4–10.76	2.08–4.15	3.63%–7.22%	000000000715-01-01-0000715 və ya 000000000669-01-01-0000669
Makedoniya İmperiyası	5.2	2.01	3.49%	-999999999677-01-01-0000323 BC
Osmanlı İmperiyası	5.2	2.01	3.49%	000000001683-01-01-00001683
Roma İmperiyası	5.0	1.93	3.36%	000000000117-01-01-0000117
Tibet İmperiyası	4.6	1.78	3.09%	000000000800-01-01-0000800
Teymurilər Dövləti	4.4	1.70	2.95%	000000001405-01-01-00001405
Fatimilər Xilafəti	4.1	1.58	2.75%	000000000969-01-01-0000969
Şərqi Göytürk Xaqanlığı	4.0	1.54	2.69%	000000000624-01-01-0000624
Ağ Hunlar	4.0	1.54	2.69%	000000000470-01-01-0000470
Hun İmperiyası	4.0	1.54	2.69%	000000000441-01-01-0000441
Böyük Moğol İmperiyası	4.0	1.54	2.69%	000000001690-01-01-00001690
Böyük Səlcuq İmperiyası	3.9	1.51	2.62%	000000001080-01-01-00001080
Selevkilər İmperiyası	3.9	1.51	2.62%	-999999999699-01-01-0000301 BC
İtaliya İmperiyası	3.798–4.25	1.47–1.64	2.55%–2.85%	000000001938-01-01-00001938 və ya 000000001941-01-01-00001941
Elxanilər Dövləti	3.75	1.45	2.52%	000000001310-01-01-00001310
Cığatay Xanlığı	3.5	1.35	2.35%	000000001310-01-01-00001310 və ya 000000001350-01-01-00001350
Sasanilər İmperiyası	3.5	1.35	2.35%	000000000550-01-01-0000550
Qərbi Göytürk xaqanlığı	3.5	1.35	2.35%	000000000630-01-01-0000630
Qərbi Hun İmperiyası	3.5	1.35	2.35%	000000000020-01-01-000020
Birinci Fransa müstəmləkə imperiyası	3.4	1.31	2.28%	000000001670-01-01-00001670
Qəznəvilər	3.4	1.31	2.28%	000000001029-01-01-00001029
Mauriya İmperiyası	3.4–5.0	1.31–1.93	2.28%–3.36%	-999999999739-01-01-0000261 BC və ya -999999999750-01-01-0000250 BC
Tuğluqoğulları Sülaləsi	3.2	1.24	2.15%	000000001312-01-01-00001312
Alman müstəmləkə imperiyası	3,199	1.24	2.15%	000000001912-01-01-00001912
Sun İmperiyası	3.1	1.20	2.08%	000000000980-01-01-0000980
Uyğur Xaqanlığı	3.1	1.20	2.08%	000000000800-01-01-0000800
Qərbi Çzin Sülaləsi	3.1	1.20	2.08%	000000000280-01-01-0000280
Suy Sülaləsi	3.0	1.16	2.01%	000000000589-01-01-0000589
Samanilər	2.85	1.10	1.91%	000000000928-01-01-0000928
Şərqi Çzin Sülaləsi	2.8	1.08	1.88%	000000000347-01-01-0000347
Madaylar	2.8	1.08	1.88%	-999999999415-01-01-0000585 BC
Parfiya	2.8	1.08	1.88%	0
Jujan Xaqanlığı	2.8	1.08	1.88%	000000000405-01-01-0000405
Bizans İmperiyası	2.7–2.8	1.04–1.08	1.81%–1.88%	000000000555-01-01-0000555 və ya 000000000450-01-01-0000450
İndo-İskit Krallığı	2.6	1.00	1.75%	000000000020-01-01-000020
Liao Sülaləsi	2.6	1.00	1.75%	000000000947-01-01-0000947
Yunan-Baktriya Padşahlığı	2.5	0.97	1.68%	-999999999816-01-01-0000184 BC
Hu Çao İmperiyası	2.5	0.97	1.68%	000000000329-01-01-0000329
Maratha İmperiyası	2.5	0.97	1.68%	000000001760-01-01-00001760
Çzin Sülaləsi (1115–1234)	2.3	0.89	1.54%	000000001126-01-01-00001126
Xarəzmşahlar	2.3–3.6	0.89–1.39	1.54%–2.42%	000000001210-01-01-00001210 və ya 000000001218-01-01-00001218
Tsin sülaləsi (e.ə. 221-206)	2.3	0.89	1.54%	-999999999780-01-01-0000220 BC
Birinci Fransa İmperiyası	2.1	0.81	1.41%	000000001813-01-01-00001813
Kiyev Rus Dövləti	2.1	0.81	&&&&&&&&&&&&&&00.1400000,14%	000000001000-01-01-00001000
Məmlük Dövləti	2.1	0.81	1.41%	000000001300-01-01-00001300 və ya 000000001400-01-01-00001400
Üçüncü Portuqaliya İmperiyası	2.1	0.81	1.41%	000000001900-01-01-00001900
Əlmüvəhhidilər	2.0–2.3	0.77–0.89	1.34%–1.54%	000000001200-01-01-00001200 və ya 000000001150-01-01-00001150
Vey	2.0	0.77	1.34%	000000000263-01-01-0000263
Qin	2.0	0.77	1.34%	000000000376-01-01-0000376
Şimali Xan	2.0	0.77	1.34%	000000000316-01-01-0000316
İnk İmperiyası	2.0	0.77	1.34%	000000001527-01-01-00001527
Kuşan İmperiyası	2.0–2.5	0.77–0.97	1.34%–1.68%	000000000200-01-01-0000200
Liu Sun Sülaləsi	2.0	0.77	1.34%	000000000450-01-01-0000450
Şimali Vey	2.0	0.77	1.34%	000000000450-01-01-0000450
Qərbi Roma İmperiyası	2.0	0.77	1.34%	000000000395-01-01-0000395
Əyyubilər	1.7–2.0	0.66–0.77	1.14%–1.34%	000000001200-01-01-00001200 və ya 000000001190-01-01-00001190
Qupta İmperiyası	1.7–3.5	0.66–1.35	1.14%–2.35%	000000000440-01-01-0000440 və ya 000000000400-01-01-0000400
Buveyhilər	1.6	0.62	1.07%	000000000980-01-01-0000980
U Çarlığı	1.5	0.58	1.01%	000000000221-01-01-0000221
Şimali Qi	1.5	0.58	1.01%	000000000557-01-01-0000557
Şimali Hun İmperiyası	1.5	0.58	1.01%	000000000060-01-01-000060
Şimali Çou	1.5	0.58	1.01%	000000000577-01-01-0000577
Assuriya	1.4	0.54	0.94%	-999999999330-01-01-0000670 BC
Şərqi Mauriya İmperiyası	1.3	0.50	0.87%	-999999999790-01-01-0000210 BC
Lianq Sülaləsi	1.3	0.50	0.87%	000000000502-01-01-0000502, 000000000549-01-01-0000549, və ya 000000000579-01-01-0000579
Aksum Krallığı	1.25	0.48	0.84%	000000000350-01-01-0000350
Şan Sülaləsi	1.25	0.48	0.84%	-999999998878-01-01-00001122 BC
Frank Krallığı	1.2	0.46	0.81%	000000000814-01-01-0000814
Srivijaya	1.2	0.46	0.81%	000000001200-01-01-00001200
İndo-Yunan Krallığı	1.1	0.42	0.74%	-999999999850-01-01-0000150 BC
Mali İmperiyası	1.1	0.42	0.74%	000000001380-01-01-00001380
Reç Pospolita	1.1	0.42	0.74%	000000001480-01-01-00001480 və ya 000000001650-01-01-00001650
Əlmürabilər	1.0	0.39	0.67%	000000001120-01-01-00001120
Harşa İmperiyası	1.0	0.39	0.67%}	000000000625-01-01-0000625 və ya 000000000648-01-01-0000648
Qurcara Pratihara Sülaləsi	1.0	0.39	0.67%	000000000860-01-01-0000860
Müqəddəs Roma İmperiyası	1.0	0.39	0.67%	000000001050-01-01-00001050
Xəzərlər	1.0–3.0	0.39–1.16	0.67%–2.01%	000000000900-01-01-0000900 və ya 000000000850-01-01-0000850
Kxmer İmperiyası	1.0	0.39	0.67%	000000001290-01-01-00001290
Yeni Misir padşahlığı	1.0	0.39	0.67%	-999999998550-01-01-00001450 BC -999999998700-01-01-00001300 BC
Ptolemaik Krallığı	1.0	0.39	0.67%	-999999999699-01-01-0000301 BC
Qaraxitaylar Dövləti	1.0–1.5	0.39–0.58	0.67%–1.01%	000000001130-01-01-00001130 və ya 000000001210-01-01-00001210
Şu	1.0	0.39	0.67%	000000000221-01-01-0000221
Tahirilər	1.0	0.39	0.67%	000000000800-01-01-0000800
Qərbi Si Sya	1.0	0.39	0.67%	000000001100-01-01-00001100
Birinci Bulqar Dövləti	0.807	0.31	0.54%	000000000927-01-01-0000927
Akkad	0.8	0.31	0.54%	-999999997750-01-01-00002250 BC
Avar Xaqanlığı	0.8	0.31	0.54%	000000000600-01-01-0000600
Çu	0.8	0.31	0.54%	-999999999700-01-01-0000300 BC
Birinci Portuqaliya İmperiyası	0.8	0.31	0.54%	000000001580-01-01-00001580
Hunlar	0.8	0.31	0.54%	000000000287-01-01-0000287
Sonqay İmperiyası	0.8	0.31	0.54%	000000001550-01-01-00001550
Hiksoslar	0.65	0.25	0.44%	-999999998350-01-01-00001650 BC
İyirmi altıncı Misir sülaləsi	0.65	0.25	0.44%	-999999999450-01-01-0000550 BC
Avstriya-Macarıstan İmperiyası	0.62	0,24	0.42%	000000001905-01-01-00001905
Kordova Xilafəti	0.6	0.23	0.40%	000000001000-01-01-00001000
Viziqotik Krallığı	0.6	0.23	0.40%	000000000580-01-01-0000580
Çjou Sülaləsi	0.55	0.21	0.37%	-999999998900-01-01-00001100 BC
Koşala	0.5	0.19	0.34%	-999999999457-01-01-0000543 BC
Lidia	0.5	0.19	0.34%	-999999999415-01-01-0000585 BC
Maqada	0.5	0.19	0.34%	-999999999490-01-01-0000510 BC
Misir Orta Padşahlığı	0.5	0.19	0.34%	-999999998150-01-01-00001850 BC
Neo-Babilonian İmperiyası	0.5	0.19	0.34%	-999999999438-01-01-0000562 BC
Satavahana Sülaləsi	0.5	0.19	0.34%	000000000150-01-01-0000150
İyirmi beşinci Misir sülaləsi	0.5	0.19	0.34%	-999999999285-01-01-0000715 BC
Qərbi Satraps	0.5	0.19	0.34%	000000000100-01-01-0000100
İkinci Bulqar İmperiyası	0.477	0.18	0.32%	000000001241-01-01-00001241
Yeni Xet Krallığı	0.45	0.17	0.30%	-999999998750-01-01-00001250 BC–-999999998780-01-01-00001220 BC
Sya Sülaləsi	0.45	0.17	0.30%	-999999998200-01-01-00001800 BC
Orta Assuriya İmperiyası	0.4	0.15	0.27%	-999999998920-01-01-00001080 BC
Qədim Misir Padşahlığı	0.4	0.15	0.27%	-999999997600-01-01-00002400 BC
Qədim Karfagen Dövləti	0.3	0.12	0.20%	-999999999780-01-01-0000220 BC
Hind vadisi sivilizasiyası	0.3	0.12	0.20%	-999999998200-01-01-00001800 BC
Mitanni	0.3	0.12	0.20%	-999999998550-01-01-00001450 BC–-999999998625-01-01-00001375 BC
Birinci Babilonian İmperiyası	0.25	0.10	0.17%	-999999998310-01-01-00001690 BC
Aztek İmperiyası	0.22	0.08	0.15%	000000001520-01-01-00001520
Elamit İmperiyası	0.2	0.08	0.13%	-999999998840-01-01-00001160 BC
Frigiya	0.2	0.08	0.13%	-999999999250-01-01-0000750 BC
İkinci İsin Sülaləsi	0.2	0.08	0.13%	-999999998870-01-01-00001130 BC
Urartu	0.2	0.08	0.13%	-999999999200-01-01-0000800 BC
Orta Xet Krallığı	0.15	0.06	0.10%	-999999998550-01-01-00001450 BC
Qədim Assuriya İmperiyası	0.15	0.06	0.10%	-999999998270-01-01-00001730 BC
Qədim Xet İmperiyası	0.15	0.06	0.10%	-999999998470-01-01-00001530 BC
Aşanti İmperiyası	0.1	0.04	0.07%	000000001872-01-01-00001872
Larsa	0.1	0.04	0.07%	-999999998250-01-01-00001750 BC–-999999998300-01-01-00001700 BC
Üçüncü Ur Sülaləsi	0.1	0.04	0.07%	-999999998000-01-01-00002000 BC
Laqaş	0.05	0.02	0.03%	-999999997600-01-01-00002400 BC
Şumer	0.05	0.02	0.03%	-999999997600-01-01-00002400 BC
Uğurlu davamçısı olan SSSR dövründə Rusiya ərazisi 1945-ci ildə maksimum genişliyə çataraq 22.3 milyon km^2 təşkil edirdi və 1991-ci ildə isə ittifaqın dağılmasından sonra bu rəqəm 17.1 milyon km^2 təşkil etdi.

Qeydlər və istinadlar

1. Taagepera, Rein. "Size and Duration of Empires: Growth-Decline Curves, 600 B.C. to 600 A.D.". Social Science History. 3 (3/4). 1979: 117. doi:10.2307/1170959. JSTOR 1170959.
2. Rein Taagepera. "Expansion and Contraction Patterns of Large Polities: Context for Russia". International Studies Quarterly. 41 (3). September 1997: 492–502. doi:10.1111/0020-8833.00053. JSTOR 2600793.
3. Turchin, Peter; Adams, Jonathan M.; Hall, Thomas D. "East-West Orientation of Historical Empires". Journal of world-systems research. 12 (2). December 2006: 222–223. ISSN 1076-156X. İstifadə tarixi: 25 August 2016.
4. Barea, María Elvira Roca. Imperiofobia y leyenda negra: Roma, Rusia, Estados Unidos y el Imperio español (ispan). Siruela. 2016-11-10. 51–52. ISBN 9788416854783.
5. Taagepera, Rein. "Size and Duration of Empires: Growth-Decline Curves, 600 B.C. to 600 A.D.". Social Science History. 3 (3/4). 1979: 121–122, 124–129, 132–133. doi:10.2307/1170959. JSTOR 1170959.
6. 宋岩 [Song Yan]. 中国历史上几个朝代的疆域面积估算 [Estimation of Territory Areas of Several Dynasties in Chinese History] (çin). 中国社会科学院. 1994. 150.
7. "Área Territorial Brasileira". www.ibge.gov.br (portuqal). Brazilian Institute of Geography and Statistics. İstifadə tarixi: 16 October 2016. A primeira estimativa oficial para a extensão superficial do território brasileiro data de 1889. O valor de 8.337.218 km² foi obtido a partir de medições e cálculos efetuados sobre as folhas básicas da Carta do Império do Brasil, publicada em 1883. [The first official estimate of the surface area of the Brazilian territory dates from 1889. A value of 8,337,218 km² was obtained from measurements and calculations made on drafts of the Map of the Empire of Brazil, published in 1883.]
8. James, David H. The Rise and Fall of the Japanese Empire (ingilis). Routledge. 2010-11-01. ISBN 978-1-136-92546-7.
9. Brzezinski, Zbigniew. Strategic vision : America and the crisis of global power (PDF). New York: Basic Books. 2012. ISBN 978-0-465-02955-6. OCLC 787847809.
10. Harrison, Mark. The Economics of World War II: Six Great Powers in International Comparison. Cambridge University Press. 2000. səh. 3. ISBN 978-0-521-78503-7. İstifadə tarixi: 2 October 2016.
11. VV, AA. Atlante Storico. Cronologia della storia universale – Le Garzantine (Italian). Garzanti. 2005.
12. "Encyclopædia Britannica: Germany from 1871 to 1918". İstifadə tarixi: 29 September 2016. At its birth Germany occupied an area of 208,825 square miles (540,854 square km) and had a population of more than 41 million, which was to grow to 67 million by 1914.
13. "Statistische Angaben zu den deutschen Kolonien". www.dhm.de (German). Deutsches Historisches Museum. İstifadə tarixi: 29 September 2016. Sofern nicht anders vermerkt, beziehen sich alle Angaben auf das Jahr 1912. [Except where otherwise noted, all figures relate to the year 1912.]
14. "Atlas of Europe in the Middle Ages", Ostrovski, Rome, 1998, page 66
15. Encyclopaedia Britannica, 11th Edition, "Austria, Lower" to "Bacon" Volume 3, Part 1, Slice 1 (English).
16. Taagepera, Rein. "Size and duration of empires: Systematics of size". Social Science Research (ingilis). 7 (2). 1978: 116–117. doi:10.1016/0049-089X(78)90007-8. ISSN 0049-089X.
17. Kamburova, Violeta. Atlas "History of Bulgaria". Sofia: Bulgarian Academy of Sciences. 1992. 18, 20, 23.
18. Obeng, J. Pashington: "Asante Catholicism: Religious and Cultural Reproduction Among the Akan of Ghana", p. 20. BRILL, 1996