Bədəninin uzunluğu təqribən 210 sm-ə, quyruğu 110 sm-ə, kütləsi 280 kq-a yaxın olur. Pəncəsi iri caynaqlı, tükü qısa, sarımtıl-qonurdur. Quyruğunun ucu qotaz kimidir. Başqa pişikkimilərdən fərqli olaraq, cinsiyyət dimorfizmi yaxşı nəzərə çarpır. Erkəyinin boynunda, başının bir hissəsində, sinəsində və gövdəsinin ön tərəfində açıq-sarı, qara yalı olur. Dişi və cavan şirlərin isə yalı olmur. Çox güclü və cəlddir. Antilop, zebr, zürafə, maral, sürünənlər və s. ilə qidalanır. Boğazlıq dövrü 116 gün çəkir, 1-6, adətən 3-4 bala (çəkisi 400 qram) doğur. Cinsi yetkinliyə 3 yaşında çatır. 30-35 il yaşayır. Şirin pələng və bəbirlə mələzləri də var. Şimal-qərbi Hindistanda və Afrikanınekvator hissəsində (qoruqlarda) savanna, dağlıq yarımsəhra, çay sahili meşələr və səhralarda yaşayır. Hindistanda təbiətdə təxminən 200-250 şir yaşamaqdadır.
Xarakterik xüsusiyyətləri
Şirlərin kütləsi 250 kiloqrama qədər, uzunluğu isə 3 metr olur. Nə vaxtsa Yunanıstandan Hindistanadək olan ərazidə geniş yayılmış şirlər indi əsasən Afrikanın şərqində və cənubunda kiçik dəstələr halında yaşayırlar. Bu baxımdan şirlər sosial canlılar hesab olunur. Şir dəstələri "prayd" adlandırırlar. Praydlar bir neçə yetkin erkək (bir və ya iki) və bir neçə dişidən ibarət olur.
Öz iti caynaqları və dişləri ilə pişikkimilərin ən böyük nümayəndəsi olan şirlər zürafədən tutmuş kütləsi 4 tona çatan hipopotam və hətta tısbağaları da yeyir.
Öz ölçülərinə görə erkəklərdən daha kiçik olan dişi şir buna baxmayaraq erkəklərdən daha sürətlidir (saatda 50 km-dək ) və insanlar üçün daha təhlükəlidir, xüsusən də balalarına qulluq edən zaman. Məhz dişilər gənc şirləri ov etməyə öyrədirlər. Onu da demək lazımdır ki, yetkin şir özündən 3 dəfə böyük olan canlını da öldürə bilər.
Güclü və sağlam şirlər otyeyən heyvanlarla qidalanır. Onlar qrup şəklində ov edirlər - əvvəlcə sürünərək qurbanlarına gizlicə yaxınlaşırlar, sonra qəflətən ona hücum edirlər. Şirlər qrup halında ov etsələr də, onların 5 cəhdindən yalnız biri uğurla başa çatır.
Şirlərin gözü qaranlıqda yaxşı görür. Buna görə də ov adətən gecəyarısı və ya səhərə yaxın baş verir. Şirin gözləri başın ön tərəfində yerləşir. Bu da ova daha dəqiq fokuslanmağa kömək edir.
Şirlər insanların həyatında
Şir heyvanların şahı hesab edilir. Konqo sakinləri olan bantular ona ehtiram göstərir, hinduizmdə o pis ruhların qovucusu, buddizmdə isə qanun keşikçisi hesab olunur. Şir bir çox gerblərdə, xüsusən də Britaniya şahları - kral və kraliçaların gerblərində təsvir olunur.
Mədəniyyətdə
Şirlər haqqında əfsanələr
1900-cü ildə Uqandanın paytaxtı Kampaladan Hind okeanı sahilindəki Mombas limanınadək 1300 kilometrlik dəmiryolu inşa etmək planlaşdırılırdı. Kilimancaro dağının ətəyində yerləşən Tsavada dəmiryolu şirlərin məskunlaşdığı ərazidən keçməli idi. Burada yaşayan şirlər bir neçə günə 28 işçini yedilər və iş bir neçə həftəliyə təxirə salındı. Sonra şirləri təqib edərək öldürdülər. Yerli sakinlərin fikrincə, qədim şah və onun arvadı şir qismində gəlmişdilər ki, öz ərazilərini qorusunlar.
Məməlilər ilə əlaqədar bu məqalə qaralama halındadır.Məqaləni redaktə edərək Vikipediyanı zənginləşdirin.
Avqust 01, 2021
şir, adın, digər, istifadə, formaları, üçün, dəqiqləşdirmə, aslan, panthera, pişiklər, fəsiləsinin, panter, cinsinə, heyvan, növü, panthera, leoerkək, şir, namibiyada, 2004, elmi, təsnifataləmi, heyvanlaryarımaləm, eumetazoylarbölmə, ikitərəflisimmetriyalılary. Bu adin diger istifade formalari ucun bax Sir deqiqlesdirme Sir ve ya aslan lat Panthera leo pisikler fesilesinin panter cinsine aid heyvan novu SirPanthera leoErkek sir Namibiyada 2004 Elmi tesnifatAlemi HeyvanlarYarimalem EumetazoylarBolme IkitereflisimmetriyalilarYarimbolme SonagizlilarTip XordalilarYarimtip OnurgalilarInfratip AgizcenelilerSinifustu DordayaqlilarSinif MemelilerYarimsinif Vehsi heyvanlarInfrasinif PlasentalilarDesteustu LavrazioterilerDeste YirticilarYarimdeste PisikkimilerFesile PisiklerYarimfesile Boyuk pisiklerCins PanterNov SirElmi adiPanthera leo Linnaeus 1758Qirmizi reng tarixi areal Goy reng muasir arealVikinovlerdesistematikaSekilaxtarisiITIS 183803NCBI 9689EOL 328672PBDB 49734Bedeninin uzunlugu teqriben 210 sm e quyrugu 110 sm e kutlesi 280 kq a yaxin olur Pencesi iri caynaqli tuku qisa sarimtil qonurdur Quyrugunun ucu qotaz kimidir Basqa pisikkimilerden ferqli olaraq cinsiyyet dimorfizmi yaxsi nezere carpir Erkeyinin boynunda basinin bir hissesinde sinesinde ve govdesinin on terefinde aciq sari qara yali olur Disi ve cavan sirlerin ise yali olmur Cox guclu ve celddir Antilop zebr zurafe maral surunenler ve s ile qidalanir Bogazliq dovru 116 gun cekir 1 6 adeten 3 4 bala cekisi 400 qram dogur Cinsi yetkinliye 3 yasinda catir 30 35 il yasayir Sirin peleng ve bebirle melezleri de var Simal qerbi Hindistanda ve Afrikanin ekvator hissesinde qoruqlarda savanna dagliq yarimsehra cay sahili meseler ve sehralarda yasayir Hindistanda tebietde texminen 200 250 sir yasamaqdadir Mundericat 1 Xarakterik xususiyyetleri 2 Sirler insanlarin heyatinda 2 1 Medeniyyetde 2 1 1 Sirler haqqinda efsaneler 2 1 2 Memarlar 2 1 3 Sekiller 3 Yarimnovleri 4 IstinadlarXarakterik xususiyyetleri RedakteSirlerin kutlesi 250 kiloqrama qeder uzunlugu ise 3 metr olur Ne vaxtsa Yunanistandan Hindistanadek olan erazide genis yayilmis sirler indi esasen Afrikanin serqinde ve cenubunda kicik desteler halinda yasayirlar Bu baximdan sirler sosial canlilar hesab olunur Sir desteleri prayd adlandirirlar Praydlar bir nece yetkin erkek bir ve ya iki ve bir nece disiden ibaret olur Oz iti caynaqlari ve disleri ile pisikkimilerin en boyuk numayendesi olan sirler zurafeden tutmus kutlesi 4 tona catan hipopotam ve hetta tisbagalari da yeyir Oz olculerine gore erkeklerden daha kicik olan disi sir buna baxmayaraq erkeklerden daha suretlidir saatda 50 km dek ve insanlar ucun daha tehlukelidir xususen de balalarina qulluq eden zaman Mehz disiler genc sirleri ov etmeye oyredirler Onu da demek lazimdir ki yetkin sir ozunden 3 defe boyuk olan canlini da oldure biler Guclu ve saglam sirler otyeyen heyvanlarla qidalanir Onlar qrup seklinde ov edirler evvelce surunerek qurbanlarina gizlice yaxinlasirlar sonra qefleten ona hucum edirler Sirler qrup halinda ov etseler de onlarin 5 cehdinden yalniz biri ugurla basa catir Sirlerin gozu qaranliqda yaxsi gorur Buna gore de ov adeten geceyarisi ve ya sehere yaxin bas verir Sirin gozleri basin on terefinde yerlesir Bu da ova daha deqiq fokuslanmaga komek edir Sirler insanlarin heyatinda RedakteSir heyvanlarin sahi hesab edilir Konqo sakinleri olan bantular ona ehtiram gosterir hinduizmde o pis ruhlarin qovucusu buddizmde ise qanun kesikcisi hesab olunur Sir bir cox gerblerde xususen de Britaniya sahlari kral ve kralicalarin gerblerinde tesvir olunur Medeniyyetde Redakte Sirler haqqinda efsaneler Redakte 1900 cu ilde Uqandanin paytaxti Kampaladan Hind okeani sahilindeki Mombas limaninadek 1300 kilometrlik demiryolu insa etmek planlasdirilirdi Kilimancaro daginin eteyinde yerlesen Tsavada demiryolu sirlerin meskunlasdigi eraziden kecmeli idi Burada yasayan sirler bir nece gune 28 iscini yediler ve is bir nece hefteliye texire salindi Sonra sirleri teqib ederek oldurduler Yerli sakinlerin fikrince qedim sah ve onun arvadi sir qisminde gelmisdiler ki oz erazilerini qorusunlar Memarlar Redakte Cin Pekin Yasaq seher Turkiye Istanbul Dolmabagca sarayi Ukrayna Krim Misir LuksorSekiller Redakte Rembrandt DurerYarimnovleri Redakte Mediani oxut Cenubi Afrika tebietinde sirler haqqinda video Asiya siri Panthera leo persica Kalaxar siri Panthera leo verneyi Katanq siri Panthera leo bleyenberghi Seneqal siri Panthera leo senegalensis Sudan siri Panthera leo Cenubi Afrika siri Panthera leo krugeri Nubiya siri Panthera leo nubica Heyvanxana siri Panthera leo Amerika siri Panthera leo atrox Berber siri Panthera leo leo Avropa siri Panthera leo europaea Kap siri Panthera leo melanochaitus Magara siri Panthera leo spelaea Orta Serq siri Panthera leo Istinadlar Redakte Memeliler ile elaqedar bu meqale qaralama halindadir Meqaleni redakte ederek Vikipediyani zenginlesdirin Menbe https az wikipedia org w index php title Sir amp oldid 6067393, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,
ne axtarsan burda
, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.
