fbpx
Wikipedia

Asiya şiri

Asiya şiri — (aslan) (lat. Panthera leo persica) — panter cinsinə aid heyvan yarımnövü.

?Asiya şiri
Panthera leo persica
Elmi təsnifat
Aləmi:Heyvanlar
Yarımaləm:Eumetazoylar
Bölmə:İkitərəflisimmetriyalılar
Yarımbölmə:Sonağızlılar
Tip:Xordalılar
Yarımtip:Onurğalılar
İnfratip:Ağızçənəlilər
Sinifüstü:Dördayaqlılar
Sinif:Məməlilər
Yarımsinif:Vəhşi heyvanlar
İnfrasinif:Plasentalılar
Dəstəüstü:Lavrazioterilər
Dəstə:Yırtıcılar
Yarımdəstə:Pişikkimilər
Fəsilə:Pişiklər
Yarımfəsilə:Böyük pişiklər
Cins:Panter
Növ:Şir
Yarımnöv: Asiya şiri
Elmi adı
Panthera leo persica Meyer, 1826
Mühafizə statusu
Nəsli kəsilməkdə olan növlər
Nəsli kəsilmə təhlükəsi olanlar
Endangered (IUCN 3.1) Endangered: 15952

Vikinövlərdə
sistematika

Şəkil
axtarışı
ITIS  
NCBI  
EOL  

Nəsli kəsilmə həddindədir.

Ölçüləri

Ölçüləri iridir. Erkəklərin bədən quruluşu massivdir, dişilər daha incədir. Növün nümayəndəsi üçün 204 sm. uzunluğu səciyəvidir. Quyruğun uzunluğu 90 sm. Asiya aslanı Afrika aslanından kiçikdir. Erkəklər dişilərdən iridir. Başı uzunsovdur, iridir. Əzaları nisbətən alçaqdır. Tük örtüyü alçaqdır, bədəninə bitişikdir. Qyruğunun ucunda uzun fırça var. Erkəklərin boynunda, çiyinlərində və sinəsində az sezilən yal var. Tük örtüyünün rəngi qonurtraq-sarıdır.

Areal

Təxminən yüz il əvvəl arealı İranın qərbindən, Hindistanın şərqinə qədər idi. Tam aydın deyil, Ərəbistan yarımadasında olub, ama bir sıra tətqiqatçı belə hesab edir olub. XX-ci əsrin əvvəlinə doğru, Hindistanın Qucarat ştatındakı, 1450 kv. km. sahəsi olan Qir milli parkından başqa bütün arealda yox oldu(İranda sonuncu şir 1923 yaxud 1930-cu ildə öldürülüb). 1955-ci ildə bu şirin yayılma xəritəsi hazırlandı, özüdə qeyd olunurdu ki, tapılan izlərin yarısı yasaqlıqdan kənarda idi və yasaqlıqdan 25 km. şimalda Qirnar təpələrinə çatırdı. İzlərin ən çox sıxlığı yasaqlığın cənub-qərbində qeyd olunmuşdu. 1968-ci ildə ikinci xəritə hazırlandı, və bu dəfə izlərin ancaq 17% yasaqlıqdan kənarda qeyd olunmuşdu, Qirnar təpələri rayonunda isə şirlərin izi artıq tapılmamışdı. Yasaqlığın cənub-qərb hissəsində kənd təsərrüfatı istehsalı intensivləşdikcə şirlərin izlərinin sayı kəskin azalmağa başladı. 1971-ci ildə də eyni azalma qeyd edilmişdi.

Qarışıq tropik meşələrdə məskunlaşırlar.

Qidalanması

Əsasən iri dırnaqlılarla, qaban, eləcə də nilqay, zambar və aksislərlə qidalanırlar. Nadir hallarda ev heyvanlarına hucum edirlər.

Çoxalması

Çoxalmasında tam müəyyənlik yoxdur. Poliqamiya səciyəvidir. Boğaz olma vaxtı - 100-119 gündür. Dişi iki ildən bir balalayır. Adətən 1-6, nadir hallarda 7 bala gətirir.

Sayı

Asiya şirlərinin sayı 1955-ci ildəki 290-dan, 1968-ci ildə 177 endi və 1977-ci ildə 180 çatdı. Sayının azalması ovla və əsasən məskunlaşma mühitinin insan tərəfindən pozulması ilə bağlıdır.

Qorunması

Qir milli parkında qorunması çox çətin başa gəlirdi, çünki bu yasaqlıqda 20 min malqarası olan 7 min kəndli yaşayırdı, yağış mövsümü vaxtı isə yasaqlığın hüdudlarında otlayan malqaranın sayı 20 min də artırdı. 1971-ci ildən qorunması xeyli yaxşılaşdı. Malqaranı artıq yasaqlıq ərazisinə buraxmırlar, və ətrafına bir metr hündürlükdə hasar çəkilib. Yerli əhalinin bir hissəsi yasaqlıqdan köçürülüb. 1957-ci ildə üç asiya şiri Uttar-Pradeş ştatındakı Çandraprabxa rezervatına köçürülüb.

Qanunla qorunur.

Mənbə

В.Е Соколов. Редкие и исчезающие животные. Млекопитающие. Москва "Высшая школа" 1986 səh. 336-337

İstinadlar

asiya, şiri, aslan, panthera, persica, panter, cinsinə, heyvan, yarımnövü, panthera, persicaelmi, təsnifataləmi, heyvanlaryarımaləm, eumetazoylarbölmə, ikitərəflisimmetriyalılaryarımbölmə, sonağızlılartip, xordalılaryarımtip, onurğalılarinfratip, ağızçənəlilər. Asiya siri aslan lat Panthera leo persica panter cinsine aid heyvan yarimnovu Asiya siriPanthera leo persicaElmi tesnifatAlemi HeyvanlarYarimalem EumetazoylarBolme IkitereflisimmetriyalilarYarimbolme SonagizlilarTip XordalilarYarimtip OnurgalilarInfratip AgizcenelilerSinifustu DordayaqlilarSinif MemelilerYarimsinif Vehsi heyvanlarInfrasinif PlasentalilarDesteustu LavrazioterilerDeste YirticilarYarimdeste PisikkimilerFesile PisiklerYarimfesile Boyuk pisiklerCins PanterNov SirYarimnov Asiya siriElmi adiPanthera leo persica Meyer 1826Muhafize statusuNesli kesilme tehlukesi olanlarEndangered IUCN 3 1 Endangered 15952VikinovlerdesistematikaSekilaxtarisiITIS 622026NCBI 83386EOL 1225995Nesli kesilme heddindedir Mundericat 1 Olculeri 2 Areal 3 Qidalanmasi 4 Coxalmasi 5 Sayi 6 Qorunmasi 7 Menbe 8 IstinadlarOlculeri RedakteOlculeri iridir Erkeklerin beden qurulusu massivdir disiler daha incedir Novun numayendesi ucun 204 sm uzunlugu seciyevidir Quyrugun uzunlugu 90 sm Asiya aslani Afrika aslanindan kicikdir Erkekler disilerden iridir Basi uzunsovdur iridir Ezalari nisbeten alcaqdir Tuk ortuyu alcaqdir bedenine bitisikdir Qyrugunun ucunda uzun firca var Erkeklerin boynunda ciyinlerinde ve sinesinde az sezilen yal var Tuk ortuyunun rengi qonurtraq saridir Areal RedakteTexminen yuz il evvel areali Iranin qerbinden Hindistanin serqine qeder idi Tam aydin deyil Erebistan yarimadasinda olub ama bir sira tetqiqatci bele hesab edir olub XX ci esrin evveline dogru Hindistanin Qucarat statindaki 1450 kv km sahesi olan Qir milli parkindan basqa butun arealda yox oldu Iranda sonuncu sir 1923 yaxud 1930 cu ilde oldurulub 1955 ci ilde bu sirin yayilma xeritesi hazirlandi ozude qeyd olunurdu ki tapilan izlerin yarisi yasaqliqdan kenarda idi ve yasaqliqdan 25 km simalda Qirnar tepelerine catirdi Izlerin en cox sixligi yasaqligin cenub qerbinde qeyd olunmusdu 1968 ci ilde ikinci xerite hazirlandi ve bu defe izlerin ancaq 17 yasaqliqdan kenarda qeyd olunmusdu Qirnar tepeleri rayonunda ise sirlerin izi artiq tapilmamisdi Yasaqligin cenub qerb hissesinde kend teserrufati istehsali intensivlesdikce sirlerin izlerinin sayi keskin azalmaga basladi 1971 ci ilde de eyni azalma qeyd edilmisdi Qarisiq tropik meselerde meskunlasirlar Qidalanmasi RedakteEsasen iri dirnaqlilarla qaban elece de nilqay zambar ve aksislerle qidalanirlar Nadir hallarda ev heyvanlarina hucum edirler Coxalmasi RedakteCoxalmasinda tam mueyyenlik yoxdur Poliqamiya seciyevidir Bogaz olma vaxti 100 119 gundur Disi iki ilden bir balalayir Adeten 1 6 nadir hallarda 7 bala getirir Sayi RedakteAsiya sirlerinin sayi 1955 ci ildeki 290 dan 1968 ci ilde 177 endi ve 1977 ci ilde 180 catdi Sayinin azalmasi ovla ve esasen meskunlasma muhitinin insan terefinden pozulmasi ile baglidir Qorunmasi RedakteQir milli parkinda qorunmasi cox cetin basa gelirdi cunki bu yasaqliqda 20 min malqarasi olan 7 min kendli yasayirdi yagis movsumu vaxti ise yasaqligin hududlarinda otlayan malqaranin sayi 20 min de artirdi 1971 ci ilden qorunmasi xeyli yaxsilasdi Malqarani artiq yasaqliq erazisine buraxmirlar ve etrafina bir metr hundurlukde hasar cekilib Yerli ehalinin bir hissesi yasaqliqdan kocurulub 1957 ci ilde uc asiya siri Uttar Prades statindaki Candraprabxa rezervatina kocurulub Qanunla qorunur Menbe RedakteV E Sokolov Redkie i ischezayushie zhivotnye Mlekopitayushie Moskva Vysshaya shkola 1986 seh 336 337Istinadlar RedakteMenbe https az wikipedia org w index php title Asiya siri amp oldid 5328094, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,

ne axtarsan burda

, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.