fbpx
Wikipedia

Albrext Dürer

Albrext Dürer (almanca Albrecht Dürer; 21 may 1471[…], Nürnberq, Mərkəzi Frankoniya6 aprel 1528[…], Nürnberq, Mərkəzi Frankoniya) — alman rəssamı və qrafiki, Qərbi Avropa İntibahının ən böyük ustalarından biri. Ksiloqrafiyanı əsl incəsənət səviyyəsinə qaldıran Dürer bu sənətin ustası hesab edilir. Şimali Avropa rəssamlarının arasında ilk incəsənət nəzəriyyəçisi olmuşdur. O, rəssamların hərtərəfli inkişafının zəruriliyini təbliğ edərək, alman dilində təsviri və dekorativ-tətbiqi sənəti üzrə praktiki dərsliklər yazmışdır. Müqayisəli antropometriyanın banisidir. Sadalanmışlardan başqa, hərbi mühəndislik incəsənətində də gözə çarpan iz qoymuşdur. Avropa rəssamları arasında avtobioqrafiyanı ilk o yazmışdır.

Albrext Dürer
alm. Albrecht Dürer

Avtoportret (1500), Köhnə Pinakoteka, Münhen
Doğum tarixi
Doğum yeri Nürnberq, Bavariya, Müqəddəs Roma imperiyası
Vəfat tarixi (56 yaşında)
Vəfat yeri Nürnberq, Bavariya, Müqəddəs Roma imperiyası
Dəfn yeri
  • Johannisfriedhof[d]
Vətəndaşlığı
  •  Bavariya hersoqluğu[d]
Fəaliyyəti rəssam, qravüraçı, riyaziyyatçı, illüminator[d], mis qravüraçısı, incəsənət nəzəriyyəçisi[d], boyakar[d], rəssam-qravüraçı[d], illüstrasiyaçı, qrafika ustası[d], memarlıq çertyojçusu[d], dizayner, exlibrist
Janrı portret, dini rəssamlıq[d], tarix rəssamlığı, mifologiya rəssamlığı[d], janr rəssamlığı, avtoportret, peyzaj
Stili alman intibahı[d]
Tanınmış işləri
Tələbəsi Xans Baldunq[d], Yuli Sezar Skaliqer[d]
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Həyatı

Ailəsi. İlk illəri. Təhsili (1471–1490)

Gələcəyin rəssamı 21 may 1471-ci ildə Nürnberqdə, zərgər ailəsində anadan olmuşdur. Onun atası Albrext Dürer XV əsrin ortalarında Macarıstandan Almaniyaya gəlmişdir, anasının adı Barbara Holper idi. Dürerlərin 18 övladı var idi və kiçik Albrext Dürerin yazdığı kimi, onlardan bəziləri "gənc yaşlarında, bəziləri böyüyəndə" vəfat etmişdilər. 1524-cü ildə Dürerlərin uşaqlarından yalnız üçü sağ qalmışdı — Albrext, Hans və Endres.

O, ailəsinin üçüncü uşağı və ikinci oğlu idi. Onun atası böyük Albrext Dürer "Aytoşi" (mac. Ajtósi, Aytoş kəndinin adından formalaşıb, ajtó "qapı" deməkdir) macar soyadınını alman dilinə eynən "Türer" kimi tərcümə etdi; sonralar soyad frankların etdiyi tələffüzün təsiri altında Dürer kimi deyilməyə və yazılmağa başlandı. Kiçik Albrext Dürer öz anasını çətin həyat yaşamış dindar xanım kimi xatırlayırdı. Ola bilsin ki, tez-tez baş verən hamiləliklərinə görə o, çox vaxt xəstələnirdi. Dürerin xaç atası tanınmış alman naşiri Anton Koberger olmuşdur.

Dürerlər bir müddət hüquqşünas və diplomat İohann Pirkhaymerin mərkəzi şəhər bazarının yanında olan evinin yarısını kirayəyə götürmüşdülər. Bunun sayəsində müxtəlif şəhər təbəqələrinə aid olan iki ailə (patrisiatlara aid Pirkhaymerlər və əsnaf olan Dürerlər) bir-biri ilə yaxından tanış olmuşdular. Almaniyanın ən maariflənmiş insanlarından olan İohannın oğlu Villibaldla kiçik Dürer həyatı boyu dostluq etmişdir. Onun köməyi ilə rəssam Pirkhaymerin lider olduğu Nürnberqin humanistləri dairəsinə daxil oldu və orada öz yerini tutdu.

1477-ci ildən Albrext bir müddət latın məktəbinə gedirdi. Atası onu zərgər emalatxanasına düzəltmək istəsə də, Albrext rəssamlıqla məşğul olmağı arzuladı. Böyük Dürer oğlunun təhsilinə xərclədiyi pula təəssüf etsə də, onun arzusunu üstün tutdu, və 16 yaşlı Albrext o dövrün aparıcı Nürnberq rəssamı Mixael Volqemutun emalatxanasına göndərildi. Bu məlumatı Dürerin özü ömrünün son illərində yazdığı "Ailə xronikası"nda qeyd etmişdir, həmçinin bu əsər Qərbi Avropa incəsənəti tarixində ilk avtobioqrafiyalardan biri sayılır.

Volqemut Dürerə təkçə incəsənəti yox, həmçinin ağac üstündə qravür etmə (oyma) sənətini də öyrətdi. Volqemut ögey oğlu Vilqelm Pleydenvurf ilə birlikdə Hartmann Şedelin "Nürnberq xronikası" əsəri üçün qravürlar düzəldirdi. Mütəxəssislər bu əsəri XV əsrin ən şəkilli kitabı hesab edirlər, onun hazırlanmasında Volqemutun öz şagirdləri ona kömək edirdilər. Kitabda olan "Ölümün rəqsi" adlı qravürun müəllifi Albrext Dürer hesab edilir.

Birinci səyahəti. Evlənməsi (1490–1494)

 
Albrext Dürerin lələklə çəkdiyi "Aqnesa Dürer" əsəri, 1494-cü il

1490-cı ildə təhsilini ənənəvi olaraq səyahətlə (alm. Wanderjahre‎) bitirdi, səyahət zamanı qarşılaşdığı ustaların bacarığlarını mənimsiyirdi. Dürerin billik toplamaq üçün etdiyi səfəri 1494-cü ilə qədər davam etdi. Onun dəqiq marşrutu məlum deyil, o, Almaniya, İsveçrə və (bəzi tədqiqatçıların fikrincə) Niderlandın bir sıra şəhərləri gəzərək, təsviri sənət və materialların emalında bacarığlarını təkmilləşdirdi. 1492-ci ildə Dürer Elzas şəhərində qalmalı oldu. O, Kolmar şəhərində yaşayan məşhur mis üstündə qravür sənətkarı və rəssam Martin Şonqauerlə görüşmək üçün macal tapmadı, Şonqauerin yaradıcılığı gənc rəssama güclü təsir göstərmişdir. Şonqauer 1491-ci il fevralın 2-də vəfat etdi. Sonradan Düreri mərhumun qardaşları Kaspar, Paul və Lüdviq qarşıladılar və Albrext bir müddət rəssamın emalatxanasında işləmək imkanı qazandı. Yəgin ki o, Lüdviq Şonqauerin köməyi ilə o vaxtı əsasən zərgərlərin məşğul olduğu mis üstündə qravür sənətinin texnikasını öyrəndi. Təxminən 1494-cü ildən öncə Dürer o vaxtın kitab nəşri mərkəzlərindən olan Bazel şəhərinə, Martin Şonqauerin dördüncü qardaşı Georqun yanına köçdü. Təqribən bu dövrdə Bazeldə nəşr olunmuş kitablarda yeni üslubda illüstrasiyalar peydə olmağa başlayır. İncəsənət tarixçiləri bu illüstrasiyaların müəllifini "Berqmanın mətbəəsinin ustası" adlandırdılar. "Müqqədəs İyeronimin məktubları" 1492-ci ilki nəşrinin titul vərəqəsinin qravür edilmiş və arxa tərəfində Dürerin adı olan lövhəsi tapıldıqdan sonra, "Berqmanın mətbəəsinin ustası"nın işlərinin müəllifliyi Dürerə verildi. Ehtimal olunur ki, Bazeldə Dürer Sebastyan Brantın "Axmağlar gəmisi" əsəri üçün edilən ağac üstündə məşhur qrüyurların hazırlanmasında iştirak etmişdir, əsərin ilk nəşri 1494-də çıxmışdır və bu kitabın 75 qrüyurası rəssama məxsus olduğu güman edilir. Hesab edilir ki, Bazeldə Dürer başqa əsərlər üçün də qravürlar hazırlamışdır, məsələn Terensinin komediyaları (yarımçıq qalmışdı, 139 lövhənin cəmi 13-ü kəsilmişdir), "Turn cəngavəri" (45 qravür) və dua kitabı (20 qravür) üçün.

O, bir müddət Strasburqda yaşadı. Burada o, 1493-cü ildə öz avtoportretini çəkdi və doğma şəhərinə göndərdi. Bu avtoportret rəssamın nişanlısı üçün nəzərdə tutlmuşdur və ola bilsin ki, onun şəxsi həyatında yeni mərhələnin başlanmasına işarə etmişdir.

1494-cü ildə Dürer Nürnberqə qayıtdı və atasının dostu olan musiqiçi və mexanik Hans Freyin qızı Aqnesa Frey ilə evləndi. Dürerlər Nürnberqdə daha yüksək mövqe tutan ailə ilə qohum oldular; dəqiq alətlərinin hazırlanması üzrə emalatxana sahibi olan Hans Frey şəhərin Böyük Şurasının üzvü idi, Aqnesanın anası isə yoxsullaşmış zadəgan nəslindən idi. Dürer evlənməylə sosial statusunu qaldırdı və öz işini açmaq hüququnu aldı. Amma rəssamın ailə həyatı, görünür, uğurlu alınmadı, bu ikili çox fərqli insanlar idilər. Dürerin saxlanılmış məktublarında yazılıb ki, o, həyat yoldaşı ilə çətin razılığa gəlirdi Dürerin və Aqnesanın uşağı olmadı, həmçinin məlumdur ki, rəssamın hər iki qardaşı zərgər Endres (1484–1555) və Polşa kralının saray rəssamı olan Hansın (1490–1538) da övladları olmamışdır.

İtaliya səfəri (1494–1495)

 
Albrext Dürerin 1494-cü il tarixli "İnsbruk qəsrinin həyəti" əsəri. Akvarel. Albertina qalereyası, Vyana

Hesab edilir ki, 1494-cü ildə Dürer evləndikdən iki ay sonra İtaliyaya səyahət etmişdir. "Ailə xronikası"nda o, bu səfəri barədə heç nə yazmır. Dürer barədə monoqrafiyanın (1876) müəllifi M. Tauzinq İtaliyaya olan bu səfəri 1492–1494-cü illərə aid edir, yəni o, hesab edir ki, rəssam orada billik toplamaq üçün etdiyi səfər zamanı olub. Lakin tədqiqatçıların əksəriyyəti güman edir ki, rəssam İtaliyada 1494–1495-ci illərdə olub (həmçinin fikir də mövcuddur ki, 1506-ci ilədək Dürer İtaliyada olmamışdır) və həmən dövrdə orada ola bilsin ki, Mantenya, Covanni Bellini və digər sənətkarların yaradıcılığı ilə tanış oldu.

Dürerin 1494–1495-ci illərdə İtaliyaya səyahət etdiyinə dair sübut onun Venesiyadan Villibald Pirkhaymera 7 fevral 1506-cı il tarixli yazdığı məktubda tapılıb, orada rəssam "on bir il əvvəl" bəyəndiyi ancaq indi "daha xoşuna gəlmədiyi" italyanların əsərləri haqqında yazmışdır. İtaliyaya birinci səyahət versiyasının tərəfdarları Nürnberqli hüquqşünas Kristof Şeyrlın xatirələrini dəlil kimi göstərilər, Şeyrl "Almaniyanın tərifinə kitabça"sında Dürerin 1506-cı ildə İtaliyaya etdiyi səfəri "ikinci" adlandırır. Versiya tərəfdarları Dürerin bütün tarixsiz peyzajlarını məhz 1494–1495-ci illərdəki İtaliya səfərinə aid edirlər, həmin mənzərə əsərləri Qərbi Avropa təsviri sənətində bu janrda olan ilk akvarellər idilər. Sonradan Dürer bu motivləri və həmçinin Nürnberq ətrafının etüdlarını öz üavyuralarında istifadə etdi.

Müstəqil işləməyə başlaması (1495–1505)

1495-ci ildə Dürer Nürnberqdə öz emalatxanasını açdı və sonrakı on il ərzində qravürlərinin xeyli hissəsini yaratdı. İlk seriyaların nəşrində ona Anton Koberger kömək edirdi. Gildiyalardan asıllı olan digər şəhərlərdən fərqli olaraq, Nürnberqdə sənətkarlıq şəhər şurasına tabe idi, buna görə də burada ustalar daha sərbəst idilər. Dürer mövcud normalarda geri çəkilərək qravür texnikasında yeni üsulları sınamağı bacardı, həmçinin ilk nüsxələri satışa çıxara bildi. 1495–1496-cı illərdə Dürer mis üzərində də qravür düzəltməsi ilə məşğul oldu.

Rəssam Hans Şoyfelin, Hans fon Kulmbax və Hans Baldunq kimi müxtəlif tanınmış ustalar ilə əməkdaşlıq edirdi və Anton Koberger, İeronim Hölsel və Ulrix Pindar kimi Nürnberq naşirləri üçün qravürlər hazırlayırdı. 1498-ci ildə Koberger "Apokalipsis" əsərini nəşr etdi. Bu kitab üçün Dürer 15 dənə ksiloqrafiya düzəltdi ki, bu da ona Avropada şöhrət qazandırdı. 1500-cü ildə Kobergerin mətbəəsi "Müqəddəs Brigitanın ehtirasları" əsərini dərc etdi, bu iş üçün Dürer 30 qravür hazırladı.

İtaliyaya иirinci səfərindən sonra Dürer dostu Pirkhaymerin sayəsində Nürnberq humanistlərinin dairəsinə düşdü. O, Konrad Seltisin nəşr etdiyi Hrotsvitanın "Şeir və komediyalar toplusu" (1501) və Seltisin özü müəllif olduğu "Sevgi haqqında dörd kitab" (1502) üçün illüstrasiyaları qravür etmişdir. Yəqin ki, Dürer Pirkhaymerin zəngin kitab toplusundan faydalanaraq təhsilindəki boşluqları aradan qaldırırdı. Məlumdur ki, rəssam onun kitabxanasında olan 14 kitabı öz rəsmləri ilə bəzəmişdir, onlar Lukian, Fukidid, Teofrastus, AristofanAristotelin ("Orqanon", "Etika", "Siyasət") yazdığı əsərlər idi. Şübhəsiz ki, antik müəlliflərin əsərləri, eləcə də öz dövrünün ən savadlı adamları ilə ünsiyyət, rəssama əsərləri üçün yeni-yeni süjetlər tapmağa imkan verirdilər.

XV əsrin son onilliyində rəssam bir neçə mənzərəli portretlər yaratmışdır: ticarət agenti olan atası Osvald Krelin (1499, Köhnə Pinakotek, Münhen), Saksoniyalı elektör-şahzadə III Fridrixin (1494/97) və avtoportretini (1498, Prado muzeyi, Madrid). Dürerin 1494/5 və 1505-ci illər arasında ən yaxşı və əhəmiyyətli işlərindən biri III Fridrix üçün çəkdiyi "Cadugərların sitayişi" əsəridir. Bir müddət əvvəl Dürer Saksoniyalı elektör-şahzadə üçün "Drezden mehrabı" və köməkçiləri ilə birgə (təxmin edilir) "Yeddi kədər" adlı poliptixi hazırlamışdır (hardasa 1500-cü il).

1502-ci ildə Dürerin atası vəfat etdi, bundan sonra Albrext anası və Andrese və Hanse adlı kiçik iki qardaşının qayğılarını öz üzərinə götürdü.

Venesiya (1505–1507)

 
Qızılgül çələnglərin bayramı. Yağlı boya, qovaq taxtası (1506)

1505-ci ildə Dürer İtaliyaya getdi. Səfərin səbəbi məlum deyil. Ola bilsin ki, Dürer təkçə pul qazanmaq deyil, həmdə rəssam Markantonio Raymondi ilə onun qravyuralarının yamsılama məsələsini həll etmək istəyirdi. Onun Venesiyada olduğu müddətin təfərrüatları Villibald Pirkhaymerə yazdığı məktublardan məlumdur (ümümlikdə 10 məktub saxlanmışdır). Venesiyada rəssam alman tacirlərinin sifarişi ilə San-Bartolomeo kilsəsi üçün "Qızılgül çələnglərin bayramı" (Praqa, Milli Qalereya). Venesiya məktəbi ilə tanışlıq rəssamın mənzərə üslubuna güclü təsir göstərmişdir, baxmayaraq ki "Qızılgül çələnglərin bayramı" şəkilini uğursuz bərpalar körlayıb, həmin əsər bunu aydın göstərir. Dürerin öz sözlərinə görə, bu əsər, onu ancaq müvəffəqiyyətli qravür düzəldən kimi görən rəssamlara sübut etdi ki, o, həmçinin əsl rəssamdır.

O dövürdə Venesiyada İntibah dövrünün Tisian, Corcone kimi məşhur sənətkarları işləyirdilər, lakin Dürerin onlarla görüşdüyü barədə məlumat yoxdur. Albrext Covanni Bellinini öz sənətinin ən yaxşısı hesab edirdi, onun əsərlərinin koloritinin inanılmaz gücü və dərinliyi Dürerdə böyük təəssürat yaratmışdır və digər venesiyalı sənətkarlardan fərqli olaraq Dürerin onunla dostluq münasibətləri yaranmışdır. Ola bilsin ki, "Madonna yalançı bülbüllə" (Məryəm və onun körpəsinin yanında Vəftizçi İohannın təsvir olunması alman təsviri sənəti üçün xas deyil) rəsmini Dürer Bellininin istəyi ilə çəkmişdir. Ehtimal var ki, Dürerin Venesiyada çəkdiyi daha bir əsəri "Məsih müəllimlər arasında" da Bellini üçün nəzərdə tutulurdu. Dürerin yaradıcılığı Venesiyada yüksək qiymətləndirilmişdir, şəhərin şurası isə rəssama orada bir azda qalması üçün illik 200 dukat təklif etmişdir.

Dürer universiteti ilə məşhur olan Bolonya şəhərinə gəlmişdir ki, yerli alimlərin sayəsində perspektivin sirlərinə yiyələnsin. Ehtimal edilir ki, o, ya riyaziyyatçı Luka Paçoli ilə, ya da memar Donato Bramante ilə və yaxud da Stsipion Ferro ilə görüşmək istəyirdi. Sonra o, Mantenya ilə görüşmək üçün Paduaya səfər etmək niyyətində idi ki, onun ölüm xəbəri görüşün baş tutmasına mane oldu, sonradan Dürer buna görə çox peşman olmuşdur. Dürerin rəsm əsərlərinin təhlilinə əsaslanan tədqiqatçılar hesab edirlər ki, rəssam Romada da olmuşdur, həmən vaxt İmperator Maksimilianın oraya gələcəyi nəzərdə tutulurdu. 1506-cı ilin aprelindən avqustunadək Pirkhaymerlə heç bir yazışma aparılmamışdır, ola bilsin ki, onda Dürer Tirolda idi.

1507-ci ildə Dürer İtaliyadan getdi və Venesiyada Pirkhaymerə yazdığı son məktublarının birindən başa düşmək olar ki, rəssamı oranı könülsüz tərk edirdi: "Burada [Venesiyada] məni cənab hesab edirlər, evdə isə ancaq parazit". Dürerin bioqrafları bu sözlərə müxtəlif izahlar verilər: bəziləri hesab edirlər ki, rəssam bu üsulla İtaliya və onun doğma Nürnberq şəhərində ona verilən münasibətin fərqini göstərmək istəyirdi, bəziləri isə o kəlmədə onun mürəkkəb ailə münasibətlərinin əksini görülər.

Şərhlər

  1. Dürerin "Yaddaş kitabçası" adlı avtobioqrafiya tipli daha bir əsəri saxlanılıb, əsər bir vərəqdə yazılmış dörd yazıdan (1502, 1503, 1507—1509 və 1514) ibarətdir (Qravür kabineti, Berlin)
  2. Yola düşməzdən əvvəl Dürer anasının və atasının portretlərini çəkdi
  3. 1349-cu ildə baş verən üsyandan sonra Nürnberqdə sexlər qadağan edildi. Senat sənətkarlar birliyini yaratdı, birliyin muxtariyyəti olmasa da, ona yeni texnologiyaları tətbiq etmək icazəsi verilirdi.

İstinadlar

  1. https://rkd.nl/explore/artists/24586
  2. https://fristartmuseum.org/exhibition/albrecht-durer-at-the-frist-art-museum/
  3. Web umenia
    <a href="https://wikidata.org/wiki/Track:P5269"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:P4887"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q50828580"></a>
  4. SIKART — 2006.
    <a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q683543"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q2256716"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:P781"></a>
  5. Itaú Cultural Enciclopédia Itaú CulturalSão Paulo: Itaú Cultural, 1987. — ISBN 978-85-7979-060-7
    <a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q174"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:P4399"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q10304263"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q41599984"></a>
  6. Дюрер Альбрехт // Большая советская энциклопедия: [в 30 т.] / под ред. А. М. Прохорова — 3-е изд. — М.: Советская энциклопедия, 1969.
    <a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q17378135"></a>
  7. http://vocab.getty.edu/page/ulan/500115493
  8. Britannica Educational Publishing. Albrecht Dürer // One hundred most influential painters and sculptors of the Renaissance. — The Rosen Publishing Group, 2009. — 376 с. — ISBN 9781615300433.
  9. Немецкая гравюра на дереве эпохи Альбрехта Дюрера. — М.: Советский художник, 1988. — С. 7 (rusca)
  10. Головин В. Дюрер и немецкое Возрождение // М. Брион. Дюрер. — М.: Молодая гвардия, 2006. — С. 9. — (Жизнь замечательных людей).(rusca)
  11. Матвиевская, 1987, с. 9
  12. Дюрер, Альбрехт // Hərbi ensiklopediya : [в 18 т.] / под ред. В. Ф. Новицкого [и др.]. — СПб. ; [М.] : Тип. т-ва И. Д. Сытина, 1911–1915. (rusca)
  13.  Albrecht Dürers Umwelt. Festschrift zum 500. Geburtstag Albrecht Dürers am 21. Mai 1971. — Nürnberg: M. Edelmann, 1971. — S. 54.
  14. Albrecht Dürers Umwelt. Festschrift zum 500. Geburtstag Albrecht Dürers am 21. Mai 1971. — Nürnberg: M. Edelmann, 1971. — S. 38.
  15. Бартрум, 2010, с. 6.
  16. Дюрер А. Литературное наследие Дюрера // Трактаты. Дневники. Письма / Перевод Нессельштраус Ц.. — М.: Искусство, 1957. — Т. 1
  17. Матвиевская, 1987, с. 46, 54.
  18. Бартрум, 2010, с. 5.
  19. Немировский, 1986, с. 97–98.
  20. Матвиевская, 1987, с. 48
  21. Немировский, 1986, с. 98
  22. Королёва, 2007, с. 16.
  23. Giulia Bartrum, "Albrecht Dürer and his Legacy", British Museum Press, 2002, ISBN 0-7141-2633-0
  24. Матвиевская, 1987, с. 49.
  25. Королёва, 2007, с. 18
  26. Rebel E. Albrecht Dürer, Maler und Humanist. — C. Bertelsmann, 1996. — S. 457.
  27.  Матвиевская, 1987, с. 50.
  28. Бенуа, 2002, с. 307
  29. Бартрум, 2010, с. 27
  30. Матвиевская, 1987, с. 30
  31. Бартрум, 2010, с. 6–7.
  32. Немировский, 1986, с. 99
  33. Матвиевская, 1987, с. 54–55.
  34. Wölfflin H. Die Kunst Albrecht Dürers. — München: F Bruckmann, 1905. — S. 154–55.
  35. Dürer / Costantino Porcu (ed). — Milan: Rizzoli, 2004. — P. 112.
  36. Бартрум, 2010, с. 7.
  37. Матвиевская, 1987, с. 60.
  38. Матвиевская, 1987, с. 61.

Ədəbiyyat

  • Anzelewsky F. Albrecht Dürer. Das malerische Werk. — 2. — Berlin, 1991.
  • Bartrum G. Albrecht Dürer and his Legacy. — British Museum Press, 2002. — ISBN 0-7141-2633-0.
  • Charles V. Dürer. — Nyu-York: Parkstone International, 2011. — ISBN 978-1-78042-170-4.
  • Giesen J. Durers Proportionsstudien in Rahmen der allgemeinen Proportionsentwicklung. — Bonn, 1930.
  • Неidrich Е. Dürer und die Reformation. — Leipzig, 1909.
  • The Early Dürer. Ausstellungskataloge des Germanisches Nationalmuseums, Nürnberg / Ed. by Daniel Hess and Thomas Eser. — Thames & Hudson, Limited, 2012. — 603 p. — ISBN 9780500970379.
  • Keller L. Johann von Staupitz und das Waldensertum. — Leypsiq: Historisches Taschenbuch, 1885.
  • Lippmann F. Zeichnungen von A. Dürer. — Berlin, 1887–1905.
  • Panofsky E. Durers Kunsttheorie, vornehmlich in ihrem Verhaltnis zu der Kunsttheorie der Italiener. — Berlin, 1915.
  • Panofsky E. The Life and Art of Albrecht Dürer. — 2. — Princeton, 1945. — ISBN 0-6910-0303-3.
  • Thausing M.[de]. Dürer, Geschiehte seines Lebens und seiner Kunst. — 2. — Leypsiq, 1884.
  • Бартрум Д. Дюрер / Пер. с англ. — М.: Ниола-Пресс, 2010. — 96 с. — (Из собрания Британского музея). — 3000 экз. — ISBN 978-5-366-00421-3.
  • Бенуа А. История живописи всех времён и народов. — СПб.: Издательский Дом "Нева", 2002. — Т. 1. — С. 297–314. — 544 с. — ISBN 5-7654-1889-9.
  • Бергер Я. Дюрер. — М.: Арт-Родник, 2008. — 96 с. — 3000 экз. — ISBN 978-5-88896-097-4.
  • Альбрехт Дюрер. Гравюры / Пред. А. Боре, прим. А. Боре и С. Бон, пер. с фр. А. Золотовой. — М.: ООО "Магма", 2008. — 560 с. — 2000 экз. — ISBN 978-593428-054-4.
  • Брион М. Дюрер. — М.: Молодая гвардия, 2006. — (Жизнь замечательных людей).
  • Дзуффи С. Большой атлас живописи. Изобразительное искусство 1000 лет / Научный редактор С. И. Козлова. — М.: ОЛМА-ПРЕСС, 2002. — С. 106–107. — ISBN 5-224-03922-3.
  • Дурус А. Еретик Альбрехт Дюрер и три "безбожных художника" // Искусство : журнал. — 1937. — № 1.
  • Зарницкий С. Дюрер. — М.: Молодая гвардия, 1984. — (Жизнь замечательных людей).
  • Немировский Е. Мир книги. С древнейших времён до начала XX века / Рецензенты А. А. Говоров, Е. А. Динерштейн, В. Г. Утков. — М.: Книга, 1986. — 50 000 экз.
  • Львов С. Альбрехт Дюрер. — М.: Искусство, 1984. — (Жизнь в искусстве).
  • Либман М. Дюрер и его эпоха. — М.: Искусство, 1972.
  • Королёва А. Дюрер. — М.: Олма Пресс, 2007. — 128 с. — (Галерея гениев). — ISBN 5-373-00880-X.
  • Матвиевская Г. Альбрехт Дюрер — учёный. 1471–1528 / Отв. ред. канд. физ.-мат. наук Ю. А. Белый; Рецензенты: акад. АН УзССР В. П. Щеглов, д-р физ.-мат. наук Б. А. Розенфельд; Академия наук СССР. — М.: Наука, 1987. — 240, [8] с. — (Научно-биографическая литература). — 34 000 экз. (в пер.)
  • Невежина В. Нюрнбергские граверы XVI в. — М., 1929.
  • Нессельштраус Ц. Литературное наследие Дюрера // Дюрер А. Трактаты. Дневники. Письма / Перевод Нессельштраус Ц.. — М.: Искусство, 1957. — Т. 1.
  • Нессельштраус Ц. Рисунки Дюрера. — М.: Искусство, 1966. — 160 с. — 12 000 экз.
  • Нессельштраус Ц. Дюрер. — М.: Искусство, 1961.
  • Норберт В. Дюрер. — М.: Арт-Родник, 2008. — 96 с. — 3000 экз. — ISBN 978-5-9794-0107-2.
  • Сидоров А. Дюрер. — Изогиз, 1937.
  • Черниенко И. Германия на рубеже XV–XVI веков: эпоха и её видение в творчестве Альбрехта Дюрера: автореферат диссертации на соискание учёной степени кандидата исторических наук: 07.00.03. — Пермь, 2004.

Xarici keçidlər

  • artcyclopedia.com saytında
  • Albrext Dürer Web Gallery of Art saytında
  • Albrecht Durer at Olga’s Gallery
  • Albrecht Dürer: Vier Bücher von menschlicher Proportion
  • "Obres per Albrecht Dürer" Qutenberq layihəsi saytında
  • Albrecht Durer a l'"Història de l'Art"
  • Albrecht Dürer

albrext, dürer, almanca, albrecht, dürer, 1471, nürnberq, mərkəzi, frankoniya, aprel, 1528, nürnberq, mərkəzi, frankoniya, alman, rəssamı, qrafiki, qərbi, avropa, intibahının, böyük, ustalarından, biri, ksiloqrafiyanı, əsl, incəsənət, səviyyəsinə, qaldıran, dü. Albrext Durer almanca Albrecht Durer 21 may 1471 3 4 5 Nurnberq Merkezi Frankoniya 6 7 1 6 aprel 1528 3 4 5 Nurnberq Merkezi Frankoniya 6 7 1 alman ressami ve qrafiki Qerbi Avropa Intibahinin en boyuk ustalarindan biri 8 Ksiloqrafiyani esl incesenet seviyyesine qaldiran Durer bu senetin ustasi hesab edilir 9 Simali Avropa ressamlarinin arasinda ilk incesenet nezeriyyecisi olmusdur 10 11 O ressamlarin herterefli inkisafinin zeruriliyini teblig ederek alman dilinde tesviri ve dekorativ tetbiqi seneti uzre praktiki derslikler yazmisdir Muqayiseli antropometriyanin banisidir Sadalanmislardan basqa herbi muhendislik incesenetinde de goze carpan iz qoymusdur 12 Avropa ressamlari arasinda avtobioqrafiyani ilk o yazmisdir Albrext Dureralm Albrecht Durer Avtoportret 1500 Kohne Pinakoteka MunhenDogum tarixi 21 may 1471Dogum yeri Nurnberq Bavariya Muqeddes Roma imperiyasiVefat tarixi 6 aprel 1528 56 yasinda Vefat yeri Nurnberq Bavariya Muqeddes Roma imperiyasiDefn yeri Johannisfriedhof d Vetendasligi Bavariya hersoqlugu d Fealiyyeti ressam qravuraci riyaziyyatci illuminator d mis qravuracisi incesenet nezeriyyecisi d boyakar d ressam qravuraci d illustrasiyaci qrafika ustasi d memarliq certyojcusu d dizayner exlibristJanri portret dini ressamliq d 1 tarix ressamligi 1 mifologiya ressamligi d 1 janr ressamligi 1 avtoportret 1 peyzaj 1 Stili alman intibahi d 2 Taninmis isleri Melanxoliya ITelebesi Xans Baldunq d Yuli Sezar Skaliqer d Vikianbarda elaqeli mediafayllar Mundericat 1 Heyati 1 1 Ailesi Ilk illeri Tehsili 1471 1490 2 Birinci seyaheti Evlenmesi 1490 1494 3 Italiya seferi 1494 1495 3 1 Musteqil islemeye baslamasi 1495 1505 3 2 Venesiya 1505 1507 4 Serhler 5 Istinadlar 6 Edebiyyat 7 Xarici kecidlerHeyati RedakteAilesi Ilk illeri Tehsili 1471 1490 Redakte Geleceyin ressami 21 may 1471 ci ilde Nurnberqde zerger ailesinde anadan olmusdur Onun atasi Albrext Durer XV esrin ortalarinda Macaristandan Almaniyaya gelmisdir anasinin adi Barbara Holper idi Durerlerin 18 ovladi var idi ve kicik Albrext Durerin yazdigi kimi onlardan bezileri genc yaslarinda bezileri boyuyende vefat etmisdiler 1524 cu ilde Durerlerin usaqlarindan yalniz ucu sag qalmisdi Albrext Hans ve Endres 13 O ailesinin ucuncu usagi ve ikinci oglu idi Onun atasi boyuk Albrext Durer Aytosi mac Ajtosi Aytos kendinin adindan formalasib ajto qapi demekdir 14 macar soyadinini alman diline eynen Turer kimi tercume etdi sonralar soyad franklarin etdiyi teleffuzun tesiri altinda Durer kimi deyilmeye ve yazilmaga baslandi Kicik Albrext Durer oz anasini cetin heyat yasamis dindar xanim kimi xatirlayirdi Ola bilsin ki tez tez bas veren hamileliklerine gore o cox vaxt xestelenirdi Durerin xac atasi taninmis alman nasiri Anton Koberger olmusdur 15 16 Durerler bir muddet huquqsunas ve diplomat Iohann Pirkhaymerin merkezi seher bazarinin yaninda olan evinin yarisini kirayeye goturmusduler Bunun sayesinde muxtelif seher tebeqelerine aid olan iki aile patrisiatlara aid Pirkhaymerler ve esnaf olan Durerler bir biri ile yaxindan tanis olmusdular Almaniyanin en maariflenmis insanlarindan olan Iohannin oglu Villibaldla kicik Durer heyati boyu dostluq etmisdir Onun komeyi ile ressam Pirkhaymerin lider oldugu Nurnberqin humanistleri dairesine daxil oldu ve orada oz yerini tutdu 17 1477 ci ilden Albrext bir muddet latin mektebine gedirdi Atasi onu zerger emalatxanasina duzeltmek istese de Albrext ressamliqla mesgul olmagi arzuladi Boyuk Durer oglunun tehsiline xerclediyi pula teessuf etse de onun arzusunu ustun tutdu ve 16 yasli Albrext o dovrun aparici Nurnberq ressami Mixael Volqemutun emalatxanasina gonderildi Bu melumati Durerin ozu omrunun son illerinde yazdigi Aile xronikasi nda qeyd etmisdir 18 hemcinin bu eser Qerbi Avropa inceseneti tarixinde ilk avtobioqrafiyalardan biri sayilir K 1 Volqemut Durere tekce inceseneti yox hemcinin agac ustunde qravur etme oyma senetini de oyretdi Volqemut ogey oglu Vilqelm Pleydenvurf ile birlikde Hartmann Sedelin Nurnberq xronikasi eseri ucun qravurlar duzeldirdi Mutexessisler bu eseri XV esrin en sekilli kitabi hesab edirler onun hazirlanmasinda Volqemutun oz sagirdleri ona komek edirdiler Kitabda olan Olumun reqsi adli qravurun muellifi Albrext Durer hesab edilir 19 Valideynlerin portretleri 1490 ci il Barbara Durer qiz soyadi Holper Nurnberq Almaniya Milli Muzeyi Boyuk Albrext Durer Florensiya Uffitsi qalereyasi Barbara Durerin portretinin arxa terefi Qaya ve ejdaha menzeresi tesvir olunub Boyuk Albrext Durerin portretinin arxa terefi Durerler ve Holperler ailelerin toy gerbi tesvir olunubBirinci seyaheti Evlenmesi 1490 1494 Redakte Albrext Durerin lelekle cekdiyi Aqnesa Durer eseri 1494 cu il 1490 ci ilde tehsilini enenevi olaraq seyahetle alm Wanderjahre K 2 bitirdi seyahet zamani qarsilasdigi ustalarin bacariglarini menimsiyirdi Durerin billik toplamaq ucun etdiyi seferi 1494 cu ile qeder davam etdi Onun deqiq marsrutu melum deyil o Almaniya Isvecre ve bezi tedqiqatcilarin fikrince Niderlandin bir sira seherleri gezerek tesviri senet ve materiallarin emalinda bacariglarini tekmillesdirdi 15 1492 ci ilde Durer Elzas seherinde qalmali oldu O Kolmar seherinde yasayan meshur mis ustunde qravur senetkari ve ressam Martin Sonqauerle gorusmek ucun macal tapmadi Sonqauerin yaradiciligi genc ressama guclu tesir gostermisdir Sonqauer 1491 ci il fevralin 2 de vefat etdi Sonradan Dureri merhumun qardaslari Kaspar Paul ve Ludviq qarsiladilar ve Albrext bir muddet ressamin emalatxanasinda islemek imkani qazandi Yegin ki o Ludviq Sonqauerin komeyi ile o vaxti esasen zergerlerin mesgul oldugu mis ustunde qravur senetinin texnikasini oyrendi Texminen 1494 cu ilden once Durer o vaxtin kitab nesri merkezlerinden olan Bazel seherine Martin Sonqauerin dorduncu qardasi Georqun yanina kocdu 20 Teqriben bu dovrde Bazelde nesr olunmus kitablarda yeni uslubda illustrasiyalar peyde olmaga baslayir Incesenet tarixcileri bu illustrasiyalarin muellifini Berqmanin metbeesinin ustasi adlandirdilar Muqqedes Iyeronimin mektublari 1492 ci ilki nesrinin titul vereqesinin qravur edilmis ve arxa terefinde Durerin adi olan lovhesi tapildiqdan sonra Berqmanin metbeesinin ustasi nin islerinin muellifliyi Durere verildi 21 Ehtimal olunur ki Bazelde Durer Sebastyan Brantin Axmaglar gemisi eseri ucun edilen agac ustunde meshur qruyurlarin hazirlanmasinda istirak etmisdir eserin ilk nesri 1494 de cixmisdir ve bu kitabin 75 qruyurasi ressama mexsus oldugu guman edilir 16 Hesab edilir ki Bazelde Durer basqa eserler ucun de qravurlar hazirlamisdir meselen Terensinin komediyalari yarimciq qalmisdi 139 lovhenin cemi 13 u kesilmisdir Turn cengaveri 45 qravur ve dua kitabi 20 qravur ucun 22 O bir muddet Strasburqda yasadi Burada o 1493 cu ilde oz avtoportretini cekdi ve dogma seherine gonderdi Bu avtoportret ressamin nisanlisi ucun nezerde tutlmusdur ve ola bilsin ki onun sexsi heyatinda yeni merhelenin baslanmasina isare etmisdir 23 1494 cu ilde Durer Nurnberqe qayitdi ve atasinin dostu olan musiqici ve mexanik Hans Freyin qizi Aqnesa Frey ile evlendi 15 Durerler Nurnberqde daha yuksek movqe tutan aile ile qohum oldular deqiq aletlerinin hazirlanmasi uzre emalatxana sahibi olan Hans Frey seherin Boyuk Surasinin uzvu idi Aqnesanin anasi ise yoxsullasmis zadegan neslinden idi 24 25 Durer evlenmeyle sosial statusunu qaldirdi ve oz isini acmaq huququnu aldi Amma ressamin aile heyati gorunur ugurlu alinmadi bu ikili cox ferqli insanlar idiler Durerin saxlanilmis mektublarinda yazilib ki o heyat yoldasi ile cetin raziliga gelirdi Durerin ve Aqnesanin usagi olmadi hemcinin melumdur ki ressamin her iki qardasi zerger Endres 1484 1555 ve Polsa kralinin saray ressami olan Hansin 1490 1538 da ovladlari olmamisdir 26 Italiya seferi 1494 1495 Redakte Albrext Durerin 1494 cu il tarixli Insbruk qesrinin heyeti eseri Akvarel Albertina qalereyasi Vyana Hesab edilir ki 1494 cu ilde Durer evlendikden iki ay sonra Italiyaya seyahet etmisdir Aile xronikasi nda o bu seferi barede hec ne yazmir Durer barede monoqrafiyanin 1876 muellifi M Tauzinq Italiyaya olan bu seferi 1492 1494 cu illere aid edir yeni o hesab edir ki ressam orada billik toplamaq ucun etdiyi sefer zamani olub Lakin tedqiqatcilarin ekseriyyeti guman edir ki ressam Italiyada 1494 1495 ci illerde olub 27 hemcinin fikir de movcuddur ki 1506 ci iledek Durer Italiyada olmamisdir 28 ve hemen dovrde orada ola bilsin ki Mantenya Covanni Bellini ve diger senetkarlarin yaradiciligi ile tanis oldu Durerin 1494 1495 ci illerde Italiyaya seyahet etdiyine dair subut onun Venesiyadan Villibald Pirkhaymera 7 fevral 1506 ci il tarixli yazdigi mektubda tapilib orada ressam on bir il evvel beyendiyi ancaq indi daha xosuna gelmediyi italyanlarin eserleri haqqinda yazmisdir Italiyaya birinci seyahet versiyasinin terefdarlari Nurnberqli huquqsunas Kristof Seyrlin xatirelerini delil kimi gosteriler Seyrl Almaniyanin terifine kitabca sinda Durerin 1506 ci ilde Italiyaya etdiyi seferi ikinci adlandirir 27 Versiya terefdarlari Durerin butun tarixsiz peyzajlarini mehz 1494 1495 ci illerdeki Italiya seferine aid edirler 28 hemin menzere eserleri Qerbi Avropa tesviri senetinde bu janrda olan ilk akvareller idiler 28 Sonradan Durer bu motivleri ve hemcinin Nurnberq etrafinin etudlarini oz uavyuralarinda istifade etdi 29 Musteqil islemeye baslamasi 1495 1505 Redakte 1495 ci ilde Durer Nurnberqde oz emalatxanasini acdi ve sonraki on il erzinde qravurlerinin xeyli hissesini yaratdi Ilk seriyalarin nesrinde ona Anton Koberger komek edirdi Gildiyalardan asilli olan diger seherlerden ferqli olaraq Nurnberqde senetkarliq seher surasina tabe idi buna gore de burada ustalar daha serbest idiler K 3 Durer movcud normalarda geri cekilerek qravur texnikasinda yeni usullari sinamagi bacardi hemcinin ilk nusxeleri satisa cixara bildi 31 1495 1496 ci illerde Durer mis uzerinde de qravur duzeltmesi ile mesgul oldu Ressam Hans Soyfelin Hans fon Kulmbax ve Hans Baldunq kimi muxtelif taninmis ustalar ile emekdasliq edirdi ve Anton Koberger Ieronim Holsel ve Ulrix Pindar kimi Nurnberq nasirleri ucun qravurler hazirlayirdi 1498 ci ilde Koberger Apokalipsis eserini nesr etdi Bu kitab ucun Durer 15 dene ksiloqrafiya duzeltdi ki bu da ona Avropada sohret qazandirdi 32 1500 cu ilde Kobergerin metbeesi Muqeddes Brigitanin ehtiraslari eserini derc etdi bu is ucun Durer 30 qravur hazirladi 32 Italiyaya iirinci seferinden sonra Durer dostu Pirkhaymerin sayesinde Nurnberq humanistlerinin dairesine dusdu O Konrad Seltisin nesr etdiyi Hrotsvitanin Seir ve komediyalar toplusu 1501 ve Seltisin ozu muellif oldugu Sevgi haqqinda dord kitab 1502 ucun illustrasiyalari qravur etmisdir Yeqin ki Durer Pirkhaymerin zengin kitab toplusundan faydalanaraq tehsilindeki bosluqlari aradan qaldirirdi Melumdur ki ressam onun kitabxanasinda olan 14 kitabi oz resmleri ile bezemisdir onlar Lukian Fukidid Teofrastus Aristofan ve Aristotelin Orqanon Etika Siyaset yazdigi eserler idi Subhesiz ki antik muelliflerin eserleri elece de oz dovrunun en savadli adamlari ile unsiyyet ressama eserleri ucun yeni yeni sujetler tapmaga imkan verirdiler 33 XV esrin son onilliyinde ressam bir nece menzereli portretler yaratmisdir ticaret agenti olan atasi Osvald Krelin 1499 Kohne Pinakotek Munhen Saksoniyali elektor sahzade III Fridrixin 1494 97 ve avtoportretini 1498 Prado muzeyi Madrid Durerin 1494 5 ve 1505 ci iller arasinda en yaxsi ve ehemiyyetli islerinden biri III Fridrix ucun cekdiyi Cadugerlarin sitayisi eseridir 34 35 Bir muddet evvel Durer Saksoniyali elektor sahzade ucun Drezden mehrabi ve komekcileri ile birge texmin edilir Yeddi keder adli poliptixi hazirlamisdir hardasa 1500 cu il 1502 ci ilde Durerin atasi vefat etdi bundan sonra Albrext anasi ve Andrese ve Hanse adli kicik iki qardasinin qaygilarini oz uzerine goturdu Venesiya 1505 1507 Redakte Qizilgul celenglerin bayrami Yagli boya qovaq taxtasi 1506 1505 ci ilde Durer Italiyaya getdi Seferin sebebi melum deyil Ola bilsin ki Durer tekce pul qazanmaq deyil hemde ressam Markantonio Raymondi ile onun qravyuralarinin yamsilama meselesini hell etmek isteyirdi Onun Venesiyada oldugu muddetin teferruatlari Villibald Pirkhaymere yazdigi mektublardan melumdur umumlikde 10 mektub saxlanmisdir Venesiyada ressam alman tacirlerinin sifarisi ile San Bartolomeo kilsesi ucun Qizilgul celenglerin bayrami Praqa Milli Qalereya 36 Venesiya mektebi ile tanisliq ressamin menzere uslubuna guclu tesir gostermisdir baxmayaraq ki Qizilgul celenglerin bayrami sekilini ugursuz berpalar korlayib hemin eser bunu aydin gosterir Durerin oz sozlerine gore bu eser onu ancaq muveffeqiyyetli qravur duzelden kimi goren ressamlara subut etdi ki o hemcinin esl ressamdir O dovurde Venesiyada Intibah dovrunun Tisian Corcone kimi meshur senetkarlari isleyirdiler lakin Durerin onlarla gorusduyu barede melumat yoxdur Albrext Covanni Bellinini oz senetinin en yaxsisi hesab edirdi onun eserlerinin koloritinin inanilmaz gucu ve derinliyi Durerde boyuk teessurat yaratmisdir ve diger venesiyali senetkarlardan ferqli olaraq Durerin onunla dostluq munasibetleri yaranmisdir 16 Ola bilsin ki Madonna yalanci bulbulle Meryem ve onun korpesinin yaninda Veftizci Iohannin tesvir olunmasi alman tesviri seneti ucun xas deyil resmini Durer Bellininin isteyi ile cekmisdir Ehtimal var ki Durerin Venesiyada cekdiyi daha bir eseri Mesih muellimler arasinda da Bellini ucun nezerde tutulurdu Durerin yaradiciligi Venesiyada yuksek qiymetlendirilmisdir seherin surasi ise ressama orada bir azda qalmasi ucun illik 200 dukat teklif etmisdir Durer universiteti ile meshur olan Bolonya seherine gelmisdir ki yerli alimlerin sayesinde perspektivin sirlerine yiyelensin Ehtimal edilir ki o ya riyaziyyatci Luka Pacoli ile ya da memar Donato Bramante ile ve yaxud da Stsipion Ferro ile gorusmek isteyirdi Sonra o Mantenya ile gorusmek ucun Paduaya sefer etmek niyyetinde idi ki onun olum xeberi gorusun bas tutmasina mane oldu sonradan Durer buna gore cox pesman olmusdur 16 Durerin resm eserlerinin tehliline esaslanan tedqiqatcilar hesab edirler ki ressam Romada da olmusdur hemen vaxt Imperator Maksimilianin oraya geleceyi nezerde tutulurdu 1506 ci ilin aprelinden avqustunadek Pirkhaymerle hec bir yazisma aparilmamisdir ola bilsin ki onda Durer Tirolda idi 37 1507 ci ilde Durer Italiyadan getdi ve Venesiyada Pirkhaymere yazdigi son mektublarinin birinden basa dusmek olar ki ressami orani konulsuz terk edirdi Burada Venesiyada meni cenab hesab edirler evde ise ancaq parazit Durerin bioqraflari bu sozlere muxtelif izahlar veriler bezileri hesab edirler ki ressam bu usulla Italiya ve onun dogma Nurnberq seherinde ona verilen munasibetin ferqini gostermek isteyirdi bezileri ise o kelmede onun murekkeb aile munasibetlerinin eksini goruler 38 Serhler Redakte Durerin Yaddas kitabcasi adli avtobioqrafiya tipli daha bir eseri saxlanilib eser bir vereqde yazilmis dord yazidan 1502 1503 1507 1509 ve 1514 ibaretdir Qravur kabineti Berlin Yola dusmezden evvel Durer anasinin ve atasinin portretlerini cekdi 1349 cu ilde bas veren usyandan sonra Nurnberqde sexler qadagan edildi Senat senetkarlar birliyini yaratdi birliyin muxtariyyeti olmasa da ona yeni texnologiyalari tetbiq etmek icazesi verilirdi 30 Istinadlar Redakte 1 2 3 4 5 6 7 8 https rkd nl explore artists 24586 https fristartmuseum org exhibition albrecht durer at the frist art museum 1 2 3 4 Web umenia lt a href https wikidata org wiki Track P5269 gt lt a gt lt a href https wikidata org wiki Track P4887 gt lt a gt lt a href https wikidata org wiki Track Q50828580 gt lt a gt 1 2 3 4 SIKART 2006 lt a href https wikidata org wiki Track Q683543 gt lt a gt lt a href https wikidata org wiki Track Q2256716 gt lt a gt lt a href https wikidata org wiki Track P781 gt lt a gt 1 2 3 4 Itau Cultural Enciclopedia Itau Cultural Sao Paulo Itau Cultural 1987 ISBN 978 85 7979 060 7 lt a href https wikidata org wiki Track Q174 gt lt a gt lt a href https wikidata org wiki Track P4399 gt lt a gt lt a href https wikidata org wiki Track Q10304263 gt lt a gt lt a href https wikidata org wiki Track Q41599984 gt lt a gt 1 2 Dyurer Albreht Bolshaya sovetskaya enciklopediya v 30 t pod red A M Prohorova 3 e izd M Sovetskaya enciklopediya 1969 lt a href https wikidata org wiki Track Q17378135 gt lt a gt 1 2 http vocab getty edu page ulan 500115493 Britannica Educational Publishing Albrecht Durer One hundred most influential painters and sculptors of the Renaissance The Rosen Publishing Group 2009 376 s ISBN 9781615300433 Nemeckaya gravyura na dereve epohi Albrehta Dyurera M Sovetskij hudozhnik 1988 S 7 rusca Golovin V Dyurer i nemeckoe Vozrozhdenie M Brion Dyurer M Molodaya gvardiya 2006 S 9 Zhizn zamechatelnyh lyudej rusca Matvievskaya 1987 s 9 Dyurer Albreht Herbi ensiklopediya v 18 t pod red V F Novickogo i dr SPb M Tip t va I D Sytina 1911 1915 rusca Albrecht Durers Umwelt Festschrift zum 500 Geburtstag Albrecht Durers am 21 Mai 1971 Nurnberg M Edelmann 1971 S 54 Albrecht Durers Umwelt Festschrift zum 500 Geburtstag Albrecht Durers am 21 Mai 1971 Nurnberg M Edelmann 1971 S 38 1 2 3 Bartrum 2010 s 6 1 2 3 4 Dyurer A Literaturnoe nasledie Dyurera Traktaty Dnevniki Pisma Perevod Nesselshtraus C M Iskusstvo 1957 T 1 Matvievskaya 1987 s 46 54 Bartrum 2010 s 5 Nemirovskij 1986 s 97 98 Matvievskaya 1987 s 48 Nemirovskij 1986 s 98 Korolyova 2007 s 16 Giulia Bartrum Albrecht Durer and his Legacy British Museum Press 2002 ISBN 0 7141 2633 0 Matvievskaya 1987 s 49 Korolyova 2007 s 18 Rebel E Albrecht Durer Maler und Humanist C Bertelsmann 1996 S 457 1 2 Matvievskaya 1987 s 50 1 2 3 Benua 2002 s 307 Bartrum 2010 s 27 Matvievskaya 1987 s 30 Bartrum 2010 s 6 7 1 2 Nemirovskij 1986 s 99 Matvievskaya 1987 s 54 55 Wolfflin H Die Kunst Albrecht Durers Munchen F Bruckmann 1905 S 154 55 Durer Costantino Porcu ed Milan Rizzoli 2004 P 112 Bartrum 2010 s 7 Matvievskaya 1987 s 60 Matvievskaya 1987 s 61 Edebiyyat RedakteAnzelewsky F Albrecht Durer Das malerische Werk 2 Berlin 1991 Bartrum G Albrecht Durer and his Legacy British Museum Press 2002 ISBN 0 7141 2633 0 Charles V Durer Nyu York Parkstone International 2011 ISBN 978 1 78042 170 4 Giesen J Durers Proportionsstudien in Rahmen der allgemeinen Proportionsentwicklung Bonn 1930 Neidrich E Durer und die Reformation Leipzig 1909 The Early Durer Ausstellungskataloge des Germanisches Nationalmuseums Nurnberg Ed by Daniel Hess and Thomas Eser Thames amp Hudson Limited 2012 603 p ISBN 9780500970379 Keller L Johann von Staupitz und das Waldensertum Leypsiq Historisches Taschenbuch 1885 Lippmann F Zeichnungen von A Durer Berlin 1887 1905 Panofsky E Durers Kunsttheorie vornehmlich in ihrem Verhaltnis zu der Kunsttheorie der Italiener Berlin 1915 Panofsky E The Life and Art of Albrecht Durer 2 Princeton 1945 ISBN 0 6910 0303 3 Thausing M de Durer Geschiehte seines Lebens und seiner Kunst 2 Leypsiq 1884 Bartrum D Dyurer Per s angl M Niola Press 2010 96 s Iz sobraniya Britanskogo muzeya 3000 ekz ISBN 978 5 366 00421 3 Benua A Istoriya zhivopisi vseh vremyon i narodov SPb Izdatelskij Dom Neva 2002 T 1 S 297 314 544 s ISBN 5 7654 1889 9 Berger Ya Dyurer M Art Rodnik 2008 96 s 3000 ekz ISBN 978 5 88896 097 4 Albreht Dyurer Gravyury Pred A Bore prim A Bore i S Bon per s fr A Zolotovoj M OOO Magma 2008 560 s 2000 ekz ISBN 978 593428 054 4 Brion M Dyurer M Molodaya gvardiya 2006 Zhizn zamechatelnyh lyudej Dzuffi S Bolshoj atlas zhivopisi Izobrazitelnoe iskusstvo 1000 let Nauchnyj redaktor S I Kozlova M OLMA PRESS 2002 S 106 107 ISBN 5 224 03922 3 Durus A Eretik Albreht Dyurer i tri bezbozhnyh hudozhnika Iskusstvo zhurnal 1937 1 Zarnickij S Dyurer M Molodaya gvardiya 1984 Zhizn zamechatelnyh lyudej Nemirovskij E Mir knigi S drevnejshih vremyon do nachala XX veka Recenzenty A A Govorov E A Dinershtejn V G Utkov M Kniga 1986 50 000 ekz Lvov S Albreht Dyurer M Iskusstvo 1984 Zhizn v iskusstve Libman M Dyurer i ego epoha M Iskusstvo 1972 Korolyova A Dyurer M Olma Press 2007 128 s Galereya geniev ISBN 5 373 00880 X Matvievskaya G Albreht Dyurer uchyonyj 1471 1528 Otv red kand fiz mat nauk Yu A Belyj Recenzenty akad AN UzSSR V P Sheglov d r fiz mat nauk B A Rozenfeld Akademiya nauk SSSR M Nauka 1987 240 8 s Nauchno biograficheskaya literatura 34 000 ekz v per Nevezhina V Nyurnbergskie gravery XVI v M 1929 Nesselshtraus C Literaturnoe nasledie Dyurera Dyurer A Traktaty Dnevniki Pisma Perevod Nesselshtraus C M Iskusstvo 1957 T 1 Nesselshtraus C Risunki Dyurera M Iskusstvo 1966 160 s 12 000 ekz Nesselshtraus C Dyurer M Iskusstvo 1961 Norbert V Dyurer M Art Rodnik 2008 96 s 3000 ekz ISBN 978 5 9794 0107 2 Sidorov A Dyurer Izogiz 1937 Chernienko I Germaniya na rubezhe XV XVI vekov epoha i eyo videnie v tvorchestve Albrehta Dyurera avtoreferat dissertacii na soiskanie uchyonoj stepeni kandidata istoricheskih nauk 07 00 03 Perm 2004 Xarici kecidler Redakteartcyclopedia com saytinda Albrext Durer Web Gallery of Art saytinda Albrecht Durer at Olga s Gallery Albrecht Durer Vier Bucher von menschlicher Proportion Obres per Albrecht Durer Qutenberq layihesi saytinda Albrecht Durer a l Historia de l Art Albrecht Durer Vikianbarda Albrext Durer ile elaqeli mediafayllar var Menbe https az wikipedia org w index php title Albrext Durer amp oldid 6013104, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,

ne axtarsan burda

, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.