Azərbaycanca
සිංහල
Türkçe
Pələng (lat. Panthera tigris) — heyvanlar aləminin xordalılar tipinin məməlilər sinfinin yırtıcılar dəstəsinin pişiklər fəsiləsinin panter cinsinə aid heyvan növü. Böyük pişiklər ailəsinin dörd üzvündən biri. Yırtıcı heyvandır və vəhşi təbiətdə rast gəlinən ən böyük, ən güclü pişik növüdür. Dünyada təbii mühitdə yaşayan pələnglərin 80%-i Hindistan yarımadasının payına düşür. Şimalda Sibir, cənubda Hindistan ilə arasındakı bölgələrdə yaşayırlar.
| Pələng | ||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | ||||||||||||
| Elmi təsnifat | ||||||||||||
| Domen: Ranqsız: Ranqsız: Ranqsız: Ranqsız: Ranqsız: Aləm: Yarımaləm: Klad: Klad: Tipüstü: Tip: Klad: Yarımtip: İnfratip: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Sinifüstü: Klad: Klad: Sinif: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Yarımsinif: Klad: İnfrasinif: Maqndəstə: Dəstəüstü: Klad: Qranddəstə: Mirdəstə: Klad: Klad: Klad: Dəstə: Yarımdəstə: Fəsilə: Yarımfəsilə: Cins: Növ: Pələng | ||||||||||||
| Beynəlxalq elmi adı | ||||||||||||
| ||||||||||||
Pələnglərin 8 növə bölürlər ki, onlardan 3 növü artıq nəsli kəsilmişdir. Bütün dünyada təbiətdə təxminən 7700 pələng yaşayır. Uzaq Şərqdə dünyanın ən böyük pələngləri yaşayırlar. Yetkin erkəklərin çəkisi 390 kiloqrama çatır.
Çoxu pələng kamuflajlarının ideal uyğunlaşma təmin etdiyi və sürətli və ya daha çevik ovları yaxalamlarının daha asan olduğu meşələrdə və otlaqlarda yaşayır. 100 il əvvələ qədər Hindistanda, Türkiyədə, Çində, demək olar ki, bütün Asiya qitəsində yaşayan pələnglərə hazırda keçmiş ərazilərinin 93%-də ümumiyyətlə rast gəlinmir. Böyük pişiklər arasında yalnız pələng və yaquar yaxşı üzgüçülərdir. Pələnglər tez-tez su hövzələrində, göllərdə və çaylarda yuyunurlar. Pələnglər adətən maral, çöl donuzu və s. heyvanlarla qidalanırlar. Buna baxmayaraq, bəzən daha kiçik heyvanlar da onların ovu ola bilir.
Pələnglərin ən qorxulu düşməni insandır. Eyni zamanda sümükləri və haradadırsa bütün bədən parçaları ağrı kəsicidən afrodizyaklar qədər dəyişən bir sahə üçün istifadə edilər. Qaçaq ovlanma və mühitlərinin yox olması pələnglərin ədədlərini böyük nisbətdə azaltdı. XX əsrin əvvəlində dünyada 100,000-dən çox pələng varkən, 2016-cı ildə bu rəqəm 3,890 olmuşdur. Bu heyvanların sayının bu qədər azalmasının əsas səbəbi onların təbii yaşam ərazilərinin məhv olması və ovlanmalarıdır. 2016-cı ildə son yüz ildə ilk dəfə olaraq pələng sayında artım baş vermişdir. Bütün pələng alt növləri siyahısında iştirak etməkdədir.
Pələng nə qədər gözəl, qüvvətli və cəld olsa da bir o qədər ehtiyatlı və qorxaqdır. O öz şikarının üstünə 6–7 m məsafədən və 3 m hündürlüyündə atıla bilər. Güclü pəncəsi ilə böyük maralı və sığını öldürə bilir. Pələng 2–4 bala doğur. Boğazlıq müddəti 112 gündür.Pələnglər ağaca dırmaşa bilir,üzə bilir və sürətli qaçır.
Sayı
| Ölkə adı | Sayı |
|---|---|
 Banqladeş | 106 |
 Butan | 103 |
 Çin | >7 |
 Hindistan | 2,226 |
 İndoneziya | 371 |
 Laos | 2 |
 Malayziya | 250 |
 Myanma | məlumat yoxdur |
 Nepal | 198 |
 Şimali Koreya | məlumat yoxdur |
 Rusiya | 433 |
 Tailand | 189 |
 Vyetnam | <5 |
Maraqlı faktlar
Pələngin xəzi zolaq-zolaq olmaqla bərabər, xəzin altındakı dərisi də zolaqlıdır.
İstinadlar
- Integrated Taxonomic Information System (ing.). 1996.
- Mammal Species of the World (ing.): A Taxonomic and Geographic Reference. / D. E. Wilson, D. M. Reeder 3 Baltimore: JHU Press, 2005. 35, 2142 p.
- BBC Wildfacts – Tiger
- "Tiger Numbers Rise for First Time in a Century". 2019-04-21 tarixində . İstifadə tarixi: 2017-07-24.
- Katy Daigle. "World's wild tiger count rising for first time in a century". Phys Org. 10 aprel 2016. 2020-08-01 tarixində . İstifadə tarixi: 24 iyul 2017.
- Platt, John R. "Big News: Wild Tiger Populations are Increasing for the First Time in a Century". 2016-04-10 tarixində . İstifadə tarixi: 2017-07-24.
Həmçinin bax
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Peleng lat Panthera tigris heyvanlar aleminin xordalilar tipinin memeliler sinfinin yirticilar destesinin pisikler fesilesinin panter cinsine aid heyvan novu Boyuk pisikler ailesinin dord uzvunden biri Yirtici heyvandir ve vehsi tebietde rast gelinen en boyuk en guclu pisik novudur Dunyada tebii muhitde yasayan pelenglerin 80 i Hindistan yarimadasinin payina dusur Simalda Sibir cenubda Hindistan ile arasindaki bolgelerde yasayirlar PelengElmi tesnifatDomen EukariotlarRanqsiz AmorpheaRanqsiz Ranqsiz Ranqsiz Ranqsiz FilozoaAlem HeyvanlarYarimalem EumetazoylarKlad Klad IkitereflisimmetriyalilarKlad Tipustu SonagizlilarTip XordalilarKlad Yarimtip OnurgalilarInfratip AgizcenelilerKlad Klad Klad Klad XoanlarKlad Klad Klad Klad Klad Sinifustu DordayaqlilarKlad Klad Sinif MemelilerKlad Klad Klad Klad Klad Klad Klad Yarimsinif Vehsi heyvanlarKlad EuteriyalarInfrasinif PlasentalilarMaqndeste Desteustu LavrazioterilerKlad Qranddeste Mirdeste FeraeKlad Klad Klad YirticikimilerDeste YirticilarYarimdeste PisikkimilerFesile PisiklerYarimfesile Boyuk pisiklerCins PanterNov PelengBeynelxalq elmi adiPanthera tigris L 1758 Sekil axtarisiITIS 183805NCBI 9694EOL 328674FW 90651 Pelenglerin 8 nove bolurler ki onlardan 3 novu artiq nesli kesilmisdir Butun dunyada tebietde texminen 7700 peleng yasayir Uzaq Serqde dunyanin en boyuk pelengleri yasayirlar Yetkin erkeklerin cekisi 390 kiloqrama catir Coxu peleng kamuflajlarinin ideal uygunlasma temin etdiyi ve suretli ve ya daha cevik ovlari yaxalamlarinin daha asan oldugu meselerde ve otlaqlarda yasayir 100 il evvele qeder Hindistanda Turkiyede Cinde demek olar ki butun Asiya qitesinde yasayan pelenglere hazirda kecmis erazilerinin 93 de umumiyyetle rast gelinmir Boyuk pisikler arasinda yalniz peleng ve yaquar yaxsi uzguculerdir Pelengler tez tez su hovzelerinde gollerde ve caylarda yuyunurlar Pelengler adeten maral col donuzu ve s heyvanlarla qidalanirlar Buna baxmayaraq bezen daha kicik heyvanlar da onlarin ovu ola bilir Poct markasi 1994 Pelenglerin en qorxulu dusmeni insandir Eyni zamanda sumukleri ve haradadirsa butun beden parcalari agri kesiciden afrodizyaklar qeder deyisen bir sahe ucun istifade ediler Qacaq ovlanma ve muhitlerinin yox olmasi pelenglerin ededlerini boyuk nisbetde azaltdi XX esrin evvelinde dunyada 100 000 den cox peleng varken 2016 ci ilde bu reqem 3 890 olmusdur Bu heyvanlarin sayinin bu qeder azalmasinin esas sebebi onlarin tebii yasam erazilerinin mehv olmasi ve ovlanmalaridir 2016 ci ilde son yuz ilde ilk defe olaraq peleng sayinda artim bas vermisdir Butun peleng alt novleri siyahisinda istirak etmekdedir Peleng ne qeder gozel quvvetli ve celd olsa da bir o qeder ehtiyatli ve qorxaqdir O oz sikarinin ustune 6 7 m mesafeden ve 3 m hundurluyunde atila biler Guclu pencesi ile boyuk marali ve sigini oldure bilir Peleng 2 4 bala dogur Bogazliq muddeti 112 gundur Pelengler agaca dirmasa bilir uze bilir ve suretli qacir SayiPeleng sayi 2016 Olke adi SayiBanqlades 106Butan 103Cin gt 7Hindistan 2 226Indoneziya 371Laos 2Malayziya 250Myanma melumat yoxdurNepal 198Simali Koreya melumat yoxdurRusiya 433Tailand 189Vyetnam lt 5Maraqli faktlarPelengin xezi zolaq zolaq olmaqla beraber xezin altindaki derisi de zolaqlidir IstinadlarIntegrated Taxonomic Information System ing 1996 Mammal Species of the World ing A Taxonomic and Geographic Reference D E Wilson D M Reeder 3 Baltimore JHU Press 2005 35 2142 p ISBN 978 0 8018 8221 0 BBC Wildfacts Tiger Tiger Numbers Rise for First Time in a Century 2019 04 21 tarixinde Istifade tarixi 2017 07 24 Katy Daigle World s wild tiger count rising for first time in a century Phys Org 10 aprel 2016 2020 08 01 tarixinde Istifade tarixi 24 iyul 2017 Platt John R Big News Wild Tiger Populations are Increasing for the First Time in a Century 2016 04 10 tarixinde Istifade tarixi 2017 07 24 Hemcinin bax