Zaqatala dövlət təbiət qoruğu - qoruq Baş Qafqaz sıra dağlarının cənub ətəklərinin orta hissəsində Zaqatala və Balakən rayonlarının ərazisində 1929-cu ildə 25,2 hektar ərazidə yaradılmışdır. Azərbaycanın Böyük Qafqaz silsiləsinin cənub yamacının şərqində yerləşir.Zaqatala qoruğu 1930-0cu ildə, Baləkən qoruğu ilə birlikdə ayrıca qoruq olaraq yaradılmışdır. Qoruğun ərazisinin dəniz səviyyəsindən hündürlüyü 650–3646 m arasında dəyişir. Qoruğun əsasın flora tərkibi dağlıq meşələrindən və dağlıq çəmənliklərindən ibarətdir.Müasir floranın mindən çox növü burada müşahidə olunur. Qoruğun ərazisi dəfələrlə dəyişmiş və hazırda 28 844 hektardır. Qoruqda 900-dən artıq bitki növü yayılmışdır ki, bu da Azərbaycan florasının 1/6 hissəsini təşkil edir. Qoruq ərazisinin 60%-dən çoxu enliyarpaqlı meşələrdən ibarətdir. Qoruğun yaranmasının əsas məqsədi Böyük Qafqaz dağlarınıncənub yamaclarındakı nadir bitkilərinin təbiət komplekslərinin qorunmasıdır.
Qoruqda yayılmış bitki növlərindən 12-si, məməlilərdən vaşaq və kəpkər, quşlardan iri qırğı, bərqud, Qafqaz uları, Qafqaz tetrası Azərbaycanın "Qırmızı kitab"ına, yırtıcı quşlardan toğlugötürən, Qafqaz şahini dünya "Qırmızı kitab"ına daxil edilmişlər. Qoruğun nəzdində təbiət muzeyi fəaliyyət göstərir. Burada Dağıstan dağ kəli, qararaça, maral, cüyür, qaban, ayı, porsuq, tülkü, meşə pişiyi, vaşaq, sincab, gəlincik və s. məskunlaşmışdır. Zaqatala dövlət təbiət qoruğunun ərazisinin genişləndirilərək biosfer dövlət təbiət qoruğunun yaradılması günün ən ümdə məsələlərindən biridir. Bu barədə Azərbaycan Ekologiya və Təbii Sərvətlər Nazirliyi tərəfindən Nazirlər Kabineti qarşısında vəsatət qaldırılmışdır.
Qoruğun ərazisindən 3 böyük, bolsulu çay axır - Mazımçay, Balakənçay və Katexçay. Bu çaylar öz başlanğıclarını [[Böyük Qafqaz]] sıra dağlarının zirvələrindən götürür və Alazan-Əyriçay vadisindən keçərək Alazan çayına tökülürlər.
Zaqatala ərazisindən axan Katex çayının sahilləri qoruq ərazisində hər iki tərəfdən sərt qayalıqlar və sıldırımlarla əhatə olunmuşdur. Katexçayın qolları olan Roçigelçay və Kilsəçayın birləşdiyi yerdə bir müalicəvi əhəımiyyətli sulfatlı-mineral bulaq qaynayır. Bu bulağın yaxınlığında balaca bir yayla yaranmışdır. Həmin yaylada çox qədim bir kilsənin xarabalıqları vardır. Kilsəçayın axarı boyunca, bu xarabalıqlardan təxminən 800-1000 metr aralı çox böyük sahəyə malik Piçigel mağarası yerləşir. Qoruğun işçiləri bu mağaradan gecələmək məqsədi ilə istifadə edirlər. Mağaranın xarici görünüşü çox cəlbedici və yaraşıqlıdır, mağaranın üstündəki monolit qayalardan ibarət yapıq, çaya doğru uzanır, bu yapığın kənarlarında isə həmişəyaşıl sarmaşıqlardan ibarət "divar" sallanır. Mağaraya 200-250 adam rahatlıqla yerləşir. Bura həmişə quru olur. Mağaranın ətrafını isə fıstıq, vələs, çinar, cökə, qarağac və s. ağac növlərindən ibarət enliyarpaqlı qədim meşələr bürümüşdür.
Kilsəçayın Katexçaya qarışdığı yerdə, suları 20 metr hündürlükdən dar qayalıq dərəyə tökülən, çox əzəmətli, gözəl və kifayət qədər güclü şəlalə yaranmışdır. Bu şəlaləyə Qəbizdərə və yaxud Zaqatala şəlaləsi deyilir.
Ümumiyyətlə Zaqatala dövlət təbiət qoruğunun ərazisində 10 yaxın şəlalə var və 15-17 sayda müxtəlif sulfatlı-mineral bulaqlar qaynayır.
İstinadlar
ARB Şəki (09.12.2016). "Qoruqlarda nə qorunur?" (azərb.). Youtube.com. İstifadə tarixi: 2016-12-10.
zaqatala, dövlət, təbiət, qoruğu, məqaləni, vikiləşdirmək, lazımdır, lütfən, məqaləni, ümumvikipediya, redaktə, qaydalarına, uyğun, şəkildə, tərtib, edin, zaqatala, dövlət, təbiət, qoruğu, qoruq, baş, qafqaz, sıra, dağlarının, cənub, ətəklərinin, orta, hissəsi. Bu meqaleni vikilesdirmek lazimdir Lutfen meqaleni umumvikipediya ve redakte qaydalarina uygun sekilde tertib edin Zaqatala dovlet tebiet qorugu qoruq Bas Qafqaz sira daglarinin cenub eteklerinin orta hissesinde Zaqatala ve Balaken rayonlarinin erazisinde 1929 cu ilde 25 2 hektar erazide yaradilmisdir 1 Azerbaycanin Boyuk Qafqaz silsilesinin cenub yamacinin serqinde yerlesir Zaqatala qorugu 1930 0cu ilde Baleken qorugu ile birlikde ayrica qoruq olaraq yaradilmisdir Qorugun erazisinin deniz seviyyesinden hundurluyu 650 3646 m arasinda deyisir Qorugun esasin flora terkibi dagliq meselerinden ve dagliq cemenliklerinden ibaretdir Muasir floranin minden cox novu burada musahide olunur 2 Qorugun erazisi defelerle deyismis ve hazirda 28 844 hektardir Qoruqda 900 den artiq bitki novu yayilmisdir ki bu da Azerbaycan florasinin 1 6 hissesini teskil edir Qoruq erazisinin 60 den coxu enliyarpaqli meselerden ibaretdir Qorugun yaranmasinin esas meqsedi Boyuk Qafqaz daglarinin cenub yamaclarindaki nadir bitkilerinin tebiet komplekslerinin qorunmasidir Zaqatala dovlet tebiet qoruguZaqatala Dovlet Tebiet QoruguBTMB kateqoriyasi Ia Ciddi Tebiet Qorugu Sahesi 23 844 haYaradilma tarixi 1929Idareetme orqani AETSNDag Boyuk QafqazCaylar Mazimcay Balakencay ve KatexcayFlorasi Palid veles fistiq qaragac coke goyrus sabalid qoz ayi findigi qusarmuduFaunasi Vasaq ve kepker toglugoturen Qafqaz sahiniYerlesmesi41 48 07 sm e 46 37 40 s u Olke Azerbaycan AzerbaycanRayon Zaqatala rayonuYerlesmesi Boyuk QafqazYaxin seher Zaqatala BalakenZaqatala dovlet tebiet qoruguQoruqda palid veles fistiq qaragac coke goyrus sabalid qoz ayi findigi qusarmudu agaclari bitir Bu meselerde demirqara qara murdarca zogal ezgil alca sari rododendron gendalas ve basqa kol bitkileri genis yayilmisdir Burada yasi 200 250 il olan hundurluyu 30 m e catan fistiq agaclari vardir Qoruqda yayilmis bitki novlerinden 12 si memelilerden vasaq ve kepker quslardan iri qirgi berqud Qafqaz ulari Qafqaz tetrasi Azerbaycanin Qirmizi kitab ina yirtici quslardan toglugoturen Qafqaz sahini dunya Qirmizi kitab ina daxil edilmisler Qorugun nezdinde tebiet muzeyi fealiyyet gosterir Burada Dagistan dag keli qararaca maral cuyur qaban ayi porsuq tulku mese pisiyi vasaq sincab gelincik ve s meskunlasmisdir Zaqatala dovlet tebiet qorugunun erazisinin genislendirilerek biosfer dovlet tebiet qorugunun yaradilmasi gunun en umde meselelerinden biridir Bu barede Azerbaycan Ekologiya ve Tebii Servetler Nazirliyi terefinden Nazirler Kabineti qarsisinda vesatet qaldirilmisdir Qorugun erazisinden 3 boyuk bolsulu cay axir Mazimcay Balakencay ve Katexcay Bu caylar oz baslangiclarini Boyuk Qafqaz sira daglarinin zirvelerinden goturur ve Alazan Eyricay vadisinden kecerek Alazan cayina tokulurler Zaqatala erazisinden axan Katex cayinin sahilleri qoruq erazisinde her iki terefden sert qayaliqlar ve sildirimlarla ehate olunmusdur Katexcayin qollari olan Rocigelcay ve Kilsecayin birlesdiyi yerde bir mualicevi eheimiyyetli sulfatli mineral bulaq qaynayir Bu bulagin yaxinliginda balaca bir yayla yaranmisdir Hemin yaylada cox qedim bir kilsenin xarabaliqlari vardir Kilsecayin axari boyunca bu xarabaliqlardan texminen 800 1000 metr arali cox boyuk saheye malik Picigel magarasi yerlesir Qorugun iscileri bu magaradan gecelemek meqsedi ile istifade edirler Magaranin xarici gorunusu cox celbedici ve yarasiqlidir magaranin ustundeki monolit qayalardan ibaret yapiq caya dogru uzanir bu yapigin kenarlarinda ise hemiseyasil sarmasiqlardan ibaret divar sallanir Magaraya 200 250 adam rahatliqla yerlesir Bura hemise quru olur Magaranin etrafini ise fistiq veles cinar coke qaragac ve s agac novlerinden ibaret enliyarpaqli qedim meseler burumusdur Kilsecayin Katexcaya qarisdigi yerde sulari 20 metr hundurlukden dar qayaliq dereye tokulen cox ezemetli gozel ve kifayet qeder guclu selale yaranmisdir Bu selaleye Qebizdere ve yaxud Zaqatala selalesi deyilir Umumiyyetle Zaqatala dovlet tebiet qorugunun erazisinde 10 yaxin selale var ve 15 17 sayda muxtelif sulfatli mineral bulaqlar qaynayir Mundericat 1 Istinadlar 2 Menbe 3 Xarici kecidler 4 Hemcinin baxIstinadlar Redakte ARB Seki 09 12 2016 Qoruqlarda ne qorunur azerb Youtube com Istifade tarixi 2016 12 10 Mezahir Tehmezov Ensiklopedik melumatlar Toponimler fotosekiller xeriteler Baki 2011Menbe RedakteQORUQLAR Azerbaycan Respublikasi Prezidentinin Isler Idaresinin Prezident kitabxanasi Xarici kecidler RedakteMuhafize olunan erazilerin statusu yerlesmesi ve ehate edilmesiHemcinin bax RedakteZaqatala qorugu film 2001 Azerbaycan dovlet tebiet qoruqlariMenbe https az wikipedia org w index php title Zaqatala Dovlet Tebiet Qorugu amp oldid 5070687, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,
ne axtarsan burda
, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.
.svg.html){kind=link}
