fbpx
Wikipedia

Yasuke

September 28, 2021

Yasuke (müxtəlif mənbələrdə 弥助, 弥介, 彌助 və ya 彌介 kimi yazılır; d. 1555 - ö. 1590) – ilk qaradərili samuray. 1581-1582-ci illərdə hegemon hərbi sərkərdə Oda Nobunaqaya xidmət edib və onun samurayı olub.

Yasuke
yap. 弥助
Doğum tarixi 1530-cu illər
Doğum yeri
Vəfat yeri
Vətəndaşlığı
Fəaliyyəti Samuray
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Adı və mənşəyi

 
Yaponiyada səyahət edən Nanban dəstəsi.

Yasuke adını ona Oda Nobunaqa verib, lakin niyə məhz həmin adın verilməsinin səbəbi və vaxtı məlum deyil.

Onun həqiqi adı heç bir bilinən mənbədə qeyd edilmədiyi üçün Yasukenin ona ilkin adına əsasən və ya tamamilə sahibinin seçimi olaraq verilib-verilmədiyini müəyyənləşdirmək mümkün deyil.

1627-ci ildə Yezuitlər ordeninin üzvü François Soiler "Histoire Ecclesiastique Des İsles Et Royaumes Du Japon" adlı əsərində Yasukenin Mozambikdən olma ehtimalını irəli sürür. Lakin Soilerin yazısında heç bir dəlil olmadığı üçün Yasukenin Portuqaliya, Anqola və ya Efiopiyadan olma ehtimalı da yaranır. Həmçinin, o, həmin dövrdə Yaponiyada çoxluq təşkil edən, Hindistan dövlətinə çalışan afrikalı muzdlu da ola bilərdi.

2013-cü ildə daha çox əyləncə xarakteri daşıyan "Dünya sirlərinin kəşfi" verilişinin araşdırması meydana çıxarır ki, Yasuke Yasufe adlandırılan makua (makua və ya makhuva – Afrikanın cənub-şərqində və də Mozambik ərazisində ən böyük etnik qrup) olub. Lakin bu veriliş o qədər də ciddi jurnalist araşdırmasına əsaslanmırdı. Onların irəli sürdüyü nəticələr də dəlillərə dayanmırdı. Belə ki, 1585-ci ilədək Portuqaliyanın Mozambiklə bağlı əhəmiyyətli münaqişəsi yaşanmayıb. Yasuke o vaxt portuqaliyalılarla təmasa gələn yao xalqının üzvü də ola bilər. Hətta bu nüans ona verilən yapon adının da izahına çevrilə bilər; "yao" sözünə "suke" ümumi yapon kişi adı suffiksinin artırılması.

Həyatı

İlk illər

Yasuke Yaponiyaya 1579-cu ildə buraya Hindistandakı (bu isə Şərqi Afrika, Cənub-şərqi Asiya deməkdir) yezuit missiyasından müşahidəçi (inspektor) kimi təyin olunan əslən italiyalı yezuit Alessandro Valinyanonun qulluqçusu kimi gəlmişdi. O, Alessandro Valinyanonu 1581-ci ilin martına qədər paytaxta yaxın ərazilərədək müşayiət etmişdir.

Bir gün əhalinin onu görmək istəyi bir neçə nəfərin ölümcül əzilməsinə səbəb olur, yezuitlər qorxur ki kilsələri dağılacaq. Lakin faciənin qarşısını almaq olur. Həmin vaxt Nobunaqa yaxınlıqdakı məbəddə qərargah salmışdı. Səs-küyü eşidən və vəziyyətdən xəbərdar olan Nobunaqa onu görmək istədiyini bildirir. Nobunaqa onun mürəkkəblə rənglənmədiyinə əmin olmaq üçün Yasukenin belinə qədər soyunmasını tələb edir və dərisinin təmizlənməsini (rəngini qaşımasını) istəyir. Onun həqiqətən də qara dərili olduğuna inanandan sonra Nobunaqanın gözləri işıldayır, sanki simasına rəng gəlir və o, ya Nobunaqanın yanına qulluğa keçirilir, yaxud da keçirilməklə bağlı icazə alır.

Bu hadisələri 1581-ci ildə yezuit Luis Frois əməkdaşı Lorenço Mexiaya məktubunda qələmə alıb. Həmçinin, həmin hadisə 1582-ci ildə Frois tərəfindən hazırlanan yezuitlərin fəaliyyəti ilə bağlı illik hesabatında öz əksini tapır. Bu materiallar 1598-ci ildə "Cartas que os padres e irmãos da Companhia de Jesus escreverão dos reynos de Japão e China II" və ya əsasən sadəcə "Cartas" kimi tanınan məcmuədə nəşr olunur.

Sərkərdə Nobunaqanın xronikasında (信長公記 / "Şinço Koki") bunlar təsvir olunur: "2-ci ayın 23-də (23 mart 1581-ci il) qara səhifə (黒坊主 kuro-bōzu?) xristian ölkələrindən gəldi. Bu adam sağlam və yaxşı görünüşlü, yaxşı davranışlı idi. Nobunaqa Yasukenin gücünə qiymət verdi və onu 10 adi kişi gücü ilə müqayisə etdi. Nobunaqanın qardaşı oğlu, Tsuda Nobusimi, onların ilk görüşündə qaradəriliyə müəyyən qədər pul verdi".

May ayında Yasuke Nobunaqa ilə onun Azuçidəki qəsrinə gedir. Matsudayra İetada xatirəsində Yasukeni 6 şaku 2 sun (188 sm) təsvir edir: "O qara idi, onun dərisi kömürə bənzəyirdi. Əgər həqiqətən də o elə hündür idisə, bu, o vaxtın yaponları üçün olduqca heybətli ölçü idi, baxmayaraq ki, Nobunaqa özü heç də qısa adam deyildi".

 
Oda Nobunaqa

Onun 24, 25, 26 (Qərb mənbələrində 27) yaşı olduğu qeyd edilir.

May ayında Yasuke yezuitlərin eçizenə kiçik səyahəti zamanı onları müşahidə edir və burada yaponlarla danışığı Nabunaqanın xoşuna gəlir. Valinyano mərkəzi Yaponiyanı tərk etmədən (1 il öncə) Nobunaqanın xahişi ilə Yasukeni onun yanında saxlayır.

Böyük ehtimalla Yasuke yapon dilini bilirdi. Yəqin Valinyano missiya ilə əlaqədar ona dil və adət-ənənə, maksimum şəkildə yerli əhaliyə uyğunlaşması üçün bütün bilgiləri öyrətmişdi. Çünki qeydlərə görə Nobunaqa Yasuke ilə söhbət etməyi sevirdi. Hər halda Nobunaqanın portuqal, Yasukenin isə klassik Çin dilini bilməsi ehtimalı sıfıra bərabərdir.

Onlar kifayət qədər sıx dost münasibətlərinə malik idilər və o, yeganə qeyri-yapon döyüşçü idi. Bütün bunlar Yasukenin sürətli yüksəlişinə kömək edirdi. Deyilənə görə, hətta Yasukenin tono (殿?) olmaq ehtimalı da varmış, lakin o ancaq samuray ola bilir.

Yasuke həmçinin Maeda qəbiləsinin arxivindəki Sonkeykaku Bunkoya (尊経閣文庫?) məxsus Şinçokoki prototipində xatırlanır. Buna görə də, Nobunaqa Yasukeyə yaşayış evi, qısa mərasim katanası verir. Həm də onu silah daşıyan vəzifəsinə təyin edir.

Nobunaqadan sonra

1582-ci ildə Nobunaqa Akeçi Mitsuhidenin qoşunları tərəfindən hücuma məruz qalır və Kiotonun Honno məbədində seppuku həyata keçirməyə məcbur olur. Yasuke də həmin vaxt döyüşür və Nobunaqanın ölümündən sonra Nico qəsrində Oda qüvvələrini toplamağa çalışan Nobunaqanın varisi Oda Nobutadanın dəstələrinə qatılır və uzun zaman Nobutadanın qüvvələri ilə birgə mübarizə aparır, ancaq sonunda qılıncını Akeçinin ordusuna təslim edir. Qalib gələn Akeçidən Yasukenin taleyi ilə bağlı soruşanda o, belə cavab verir: "qara adam vəhşi idi və heç nə bilmirdi, o, yapon deyildi, buna görə də öldürülməməlidir. Lakin nanban-dera və ya nanban-ciyə aparılmalıdır (yaponların yezuit kilsəsini adlandırdıqları kimi "cənub varvarları")".

Akeçinin bu formada deməsi, Yasukeyə yazığının gəlməsi və onu öldürməmək üçün açıq səbəb verməsidir. Həm də yapon məbədlərində buddalar qara rəngdə təsvir olunurdu. Bununla yanaşı, bəlkə də Akeçi siyasi qarışıqlıq dövründə əldə edə biləcəyi müttəfiqlərini itirmək yerinə qazanmaq, beləliklə də yezuitlərin xətrinə dəymək istəmədi.

Bundan sonrakı dövrdə Yasuke ilə bağlı heç bir yazışma qalmamışdır. Lakin Froisin "Yaponiya tarixi" əsərində 1584-cü ildə Arima Harunobunun dəstəsində afrikalı qaradərili topçu haqqında qeydləri var. Ancaq Yaponiyada avropalı və yaponiyalı iş adamlarının sərəncamında, eləcə də azad şəkildə afrikalının çoxaldığı bir dönəmdə bu qaradərilinin də Yasuke olmama ehtimalı yüksəkdir.

Populyar mədəniyyətdə

Yasuke 1968-ci ildə nəşr olunan uşaqlar üçün tarixi, fantastik "Kuro suke" (くろ助?) romanının qəhrəmanıdır (müəllif: Yoşio Kurusu). Əsər Yasukenin Nobunaqanın ordusundakı həyatına ən uyğun hesab oluna bilər. Kitab Yaponiya Uşaq Yazıçıları Assosiasiyası tərəfindən 1969-cu ildə mükafatlandırılıb.

İstinadlar

  1. ↑ . Yapon.az (azərb.). 12 yanvar 2017. 2021-01-22 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 12 noyabr 2017.

September 28, 2021
yasuke, müxtəlif, mənbələrdə, 弥助, 弥介, 彌助, 彌介, kimi, yazılır, 1555, 1590, qaradərili, samuray, 1581, 1582, illərdə, hegemon, hərbi, sərkərdə, nobunaqaya, xidmət, edib, onun, samurayı, olub, 弥助doğum, tarixi, 1530, illərdoğum, yeri, mozambikvəfat, yeri, kioto, ki. Yasuke muxtelif menbelerde 弥助 弥介 彌助 ve ya 彌介 kimi yazilir d 1555 o 1590 ilk qaraderili samuray 1581 1582 ci illerde hegemon herbi serkerde Oda Nobunaqaya xidmet edib ve onun samurayi olub 1 Yasukeyap 弥助Dogum tarixi 1530 cu illerDogum yeri MozambikVefat yeri Kioto Kioto YaponiyaVetendasligi YaponiyaFealiyyeti Samuray Vikianbarda elaqeli mediafayllar Mundericat 1 Adi ve menseyi 2 Heyati 2 1 Ilk iller 2 2 Nobunaqadan sonra 3 Populyar medeniyyetde 4 IstinadlarAdi ve menseyi Redakte Yaponiyada seyahet eden Nanban destesi Yasuke adini ona Oda Nobunaqa verib lakin niye mehz hemin adin verilmesinin sebebi ve vaxti melum deyil 1 Onun heqiqi adi hec bir bilinen menbede qeyd edilmediyi ucun Yasukenin ona ilkin adina esasen ve ya tamamile sahibinin secimi olaraq verilib verilmediyini mueyyenlesdirmek mumkun deyil 1 1627 ci ilde Yezuitler ordeninin uzvu Francois Soiler Histoire Ecclesiastique Des Isles Et Royaumes Du Japon adli eserinde Yasukenin Mozambikden olma ehtimalini ireli surur Lakin Soilerin yazisinda hec bir delil olmadigi ucun Yasukenin Portuqaliya Anqola ve ya Efiopiyadan olma ehtimali da yaranir Hemcinin o hemin dovrde Yaponiyada coxluq teskil eden Hindistan dovletine calisan afrikali muzdlu da ola bilerdi 1 2013 cu ilde daha cox eylence xarakteri dasiyan Dunya sirlerinin kesfi verilisinin arasdirmasi meydana cixarir ki Yasuke Yasufe adlandirilan makua makua ve ya makhuva Afrikanin cenub serqinde ve de Mozambik erazisinde en boyuk etnik qrup olub Lakin bu verilis o qeder de ciddi jurnalist arasdirmasina esaslanmirdi Onlarin ireli surduyu neticeler de delillere dayanmirdi Bele ki 1585 ci iledek Portuqaliyanin Mozambikle bagli ehemiyyetli munaqisesi yasanmayib Yasuke o vaxt portuqaliyalilarla temasa gelen yao xalqinin uzvu de ola biler Hetta bu nuans ona verilen yapon adinin da izahina cevrile biler yao sozune suke umumi yapon kisi adi suffiksinin artirilmasi 1 Heyati RedakteIlk iller Redakte Yasuke Yaponiyaya 1579 cu ilde buraya Hindistandaki bu ise Serqi Afrika Cenub serqi Asiya demekdir yezuit missiyasindan musahideci inspektor kimi teyin olunan eslen italiyali yezuit Alessandro Valinyanonun qulluqcusu kimi gelmisdi O Alessandro Valinyanonu 1581 ci ilin martina qeder paytaxta yaxin erazileredek musayiet etmisdir 1 Bir gun ehalinin onu gormek isteyi bir nece neferin olumcul ezilmesine sebeb olur yezuitler qorxur ki kilseleri dagilacaq Lakin facienin qarsisini almaq olur Hemin vaxt Nobunaqa yaxinliqdaki mebedde qerargah salmisdi Ses kuyu esiden ve veziyyetden xeberdar olan Nobunaqa onu gormek istediyini bildirir Nobunaqa onun murekkeble renglenmediyine emin olmaq ucun Yasukenin beline qeder soyunmasini teleb edir ve derisinin temizlenmesini rengini qasimasini isteyir Onun heqiqeten de qara derili olduguna inanandan sonra Nobunaqanin gozleri isildayir sanki simasina reng gelir ve o ya Nobunaqanin yanina qulluga kecirilir yaxud da kecirilmekle bagli icaze alir 1 Bu hadiseleri 1581 ci ilde yezuit Luis Frois emekdasi Lorenco Mexiaya mektubunda qeleme alib Hemcinin hemin hadise 1582 ci ilde Frois terefinden hazirlanan yezuitlerin fealiyyeti ile bagli illik hesabatinda oz eksini tapir Bu materiallar 1598 ci ilde Cartas que os padres e irmaos da Companhia de Jesus escreverao dos reynos de Japao e China II ve ya esasen sadece Cartas kimi taninan mecmuede nesr olunur 1 Serkerde Nobunaqanin xronikasinda 信長公記 Sinco Koki bunlar tesvir olunur 2 ci ayin 23 de 23 mart 1581 ci il qara sehife 黒坊主 kuro bōzu xristian olkelerinden geldi Bu adam saglam ve yaxsi gorunuslu yaxsi davranisli idi Nobunaqa Yasukenin gucune qiymet verdi ve onu 10 adi kisi gucu ile muqayise etdi Nobunaqanin qardasi oglu Tsuda Nobusimi onlarin ilk gorusunde qaraderiliye mueyyen qeder pul verdi 1 May ayinda Yasuke Nobunaqa ile onun Azucideki qesrine gedir Matsudayra Ietada xatiresinde Yasukeni 6 saku 2 sun 188 sm tesvir edir O qara idi onun derisi komure benzeyirdi Eger heqiqeten de o ele hundur idise bu o vaxtin yaponlari ucun olduqca heybetli olcu idi baxmayaraq ki Nobunaqa ozu hec de qisa adam deyildi 1 Oda Nobunaqa Onun 24 25 26 Qerb menbelerinde 27 yasi oldugu qeyd edilir 1 May ayinda Yasuke yezuitlerin ecizene kicik seyaheti zamani onlari musahide edir ve burada yaponlarla danisigi Nabunaqanin xosuna gelir Valinyano merkezi Yaponiyani terk etmeden 1 il once Nobunaqanin xahisi ile Yasukeni onun yaninda saxlayir 1 Boyuk ehtimalla Yasuke yapon dilini bilirdi Yeqin Valinyano missiya ile elaqedar ona dil ve adet enene maksimum sekilde yerli ehaliye uygunlasmasi ucun butun bilgileri oyretmisdi Cunki qeydlere gore Nobunaqa Yasuke ile sohbet etmeyi sevirdi Her halda Nobunaqanin portuqal Yasukenin ise klassik Cin dilini bilmesi ehtimali sifira beraberdir 1 Onlar kifayet qeder six dost munasibetlerine malik idiler ve o yegane qeyri yapon doyuscu idi Butun bunlar Yasukenin suretli yukselisine komek edirdi Deyilene gore hetta Yasukenin tono 殿 olmaq ehtimali da varmis lakin o ancaq samuray ola bilir 1 Yasuke hemcinin Maeda qebilesinin arxivindeki Sonkeykaku Bunkoya 尊経閣文庫 mexsus Sincokoki prototipinde xatirlanir Buna gore de Nobunaqa Yasukeye yasayis evi qisa merasim katanasi verir Hem de onu silah dasiyan vezifesine teyin edir 1 Nobunaqadan sonra Redakte 1582 ci ilde Nobunaqa Akeci Mitsuhidenin qosunlari terefinden hucuma meruz qalir ve Kiotonun Honno mebedinde seppuku heyata kecirmeye mecbur olur Yasuke de hemin vaxt doyusur ve Nobunaqanin olumunden sonra Nico qesrinde Oda quvvelerini toplamaga calisan Nobunaqanin varisi Oda Nobutadanin destelerine qatilir ve uzun zaman Nobutadanin quvveleri ile birge mubarize aparir ancaq sonunda qilincini Akecinin ordusuna teslim edir Qalib gelen Akeciden Yasukenin taleyi ile bagli sorusanda o bele cavab verir qara adam vehsi idi ve hec ne bilmirdi o yapon deyildi buna gore de oldurulmemelidir Lakin nanban dera ve ya nanban ciye aparilmalidir yaponlarin yezuit kilsesini adlandirdiqlari kimi cenub varvarlari 1 Akecinin bu formada demesi Yasukeye yaziginin gelmesi ve onu oldurmemek ucun aciq sebeb vermesidir Hem de yapon mebedlerinde buddalar qara rengde tesvir olunurdu Bununla yanasi belke de Akeci siyasi qarisiqliq dovrunde elde ede bileceyi muttefiqlerini itirmek yerine qazanmaq belelikle de yezuitlerin xetrine deymek istemedi 1 Bundan sonraki dovrde Yasuke ile bagli hec bir yazisma qalmamisdir Lakin Froisin Yaponiya tarixi eserinde 1584 cu ilde Arima Harunobunun destesinde afrikali qaraderili topcu haqqinda qeydleri var Ancaq Yaponiyada avropali ve yaponiyali is adamlarinin serencaminda elece de azad sekilde afrikalinin coxaldigi bir donemde bu qaraderilinin de Yasuke olmama ehtimali yuksekdir 1 Populyar medeniyyetde RedakteYasuke 1968 ci ilde nesr olunan usaqlar ucun tarixi fantastik Kuro suke くろ助 romaninin qehremanidir muellif Yosio Kurusu Eser Yasukenin Nobunaqanin ordusundaki heyatina en uygun hesab oluna biler Kitab Yaponiya Usaq Yazicilari Assosiasiyasi terefinden 1969 cu ilde mukafatlandirilib 1 Istinadlar Redakte 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 Yasuke ilk qaraderili samuray Yapon az azerb 12 yanvar 2017 2021 01 22 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 12 noyabr 2017 Menbe https az wikipedia org w index php title Yasuke amp oldid 6096988, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,

ne axtarsan burda

, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.