Vikipediya azad ensiklopediya Yaponiya esperantoçuları 2009 cu ildə Yaponiyada esperanto ən populyar süni dil hesab olun

Vikipediya azad ensiklopediya Yaponiya esperantoculari 2009 cu ilde Yaponiyada esperanto en populyar suni dil hesab olunur Yaponiyanin esperanto ile tanisligi 1880 ci illerin sonu ve 1890 ci illerin evvelinde bas vermisdir Yaponiyanin esperanto icmasi 1920 ci illerde en boyuk qeyri avropali esperanto icmasi olmusdur olkedeki en boyuk esperanto teskilatidir 1965 ci ilde Tokioda 2007 ci ilde ise Yokohamada Umumdunya Esperanto Konqresi bas tutmusdur Tarixi span 1906 1918 span Yaponiyada esperentodan behs eden ilk menbe 1880 ci illerin sonuna volapuk diline maragin yarandigi dovre aiddir Oka Asaciro esperantoya maraq gostermis ilk yapon sexs olmusdur Onun esperanto dili ile ilk tanisligi 1891 ci ilde bir alman kitab evinde bas vermisdir O esperanto ve volapuk dillerinden tesirlenerek oz suni dilini yaratmisdir Yaponiyada esperanto herekatinin basladigi il kimi 1906 ci il qebul olunur Yazici Futabatey Simey 1902 ci ilde Rusiyaya gederek Vladivostokda esperanto dilini oyrenmis ve 1906 ci ilde Yaponiyaya qayidaraq rus dilinden tercume etdiyi esperanto dersliyini nesr etdirmisdir O daha sonra esperantodan uzaqlassa da esperanto haqqinda bir cox jurnal meqalesi yazmisdir Katsumi Kuroita 1906 ci ilde esperanto dilini oyrenmeye baslamis ve yapon esperanto teskilatinin ilk lideri olmusdur O 1920 ci illerin evveline qeder Yaponiyanin aparici esperantocularindan biri olmusdur Anarxist Osuqi Sakae 1906 ci ilde hebsxanada olarken esperanto dili ile tanis olmus ve oyrenmeye baslamisdir O azadliga cixandan sonra esperanto herekatinin aktiv istirakcisi olmus yapon dilinden esperanto diline ilk tercume isinin Momotaro nagilinin bir versiyasi muellifi olmus ve esperanto mektebi qurmusdur Onun esperanto dili oyretdiyi cinli telebeler Cinde esperanto herekatinin esasini qoymusdurlar 1906 ci ilin martinda Yaponiya Esperanto Cemiyyeti aprelinde ise Yaponiya Esperantocular Assosiasiyasi yaradilmisdir Hemin ilin sentyabrinda Yaponiyada ilk esperanto konqresi kecirilmisdir ve kimi sexsler ilk esperanto icmasinin aktiv istirakcilari olmusdurlar Rusiya esperantocusu 1914 cu ilde Tokioya gelmis ve Yaponiyada bir cox esperanto fealiyyetinde istirak etmisdir O esperanto dilini menimsemis behailik dininin Tokio missiyasinin ve esperanto dilinde debatlar keciren telebe qrupunun aktiv istirakcisi olmusdur 1919 1945 span Birinci Dunya muharibesinden sonra Yaponiyada esperanto herekatinin ikinci ciceklenme dovru baslamisdir 1920 ci illerde ve 1920 ci illerin evvelinde Yaponiya boyunca ve koloniyalarda bir cox esperanto klubu acilmisdir Nitobe Inazo 1921 ci ilde Milletler Liqasi ucun ilk esperantodilli report yazan sexs olmusdur esperanto dilini resmi tedris dili kimi qebul etdirmek ucun calissa da ugursuz olmusdur Onisaburo Dequci esperanto dilini oyrenmis ve 1923 cu ilde Omoto dini herekati ucun istifade etmisdir 1923 cu ilde Milletler Liqasinin uzvu olan da esperanto herekatina qosulmusdur Yerosenko vasitesile esperanto dili ile tanis olmus Ucaku Akita 1927 ci ilde SSRI ye sefer etmis ve xarici numayendelerinin esperanto dilinden istifade etmesini teklif etmisdir 1930 cu illerde esperanto herekati Yaponiya hokumetinin tezyiqleri ile qarsilasmisdir Esperantocu Cine qacaraq orada fealiyyet gostermeye baslamisdir Taninmis esperantocular span Oka Asaciro Futabatey Simey Katsumi Kuroita Osuqi Sakae Nitobe Inazo Ucaku Akita Onisaburo Dequci Iha Fuyu Medeniyyet span Kenci Miyazavanin eyniadli romani esasinda 1985 ci ilde cekilmis anime filminin sehnelerindeki yazilar esperanto dilindedir Bele ki Miyazava esperanto dilini oyrenmeye calismis ve bu dilde seirler yazmisdir Istinadlar span Rapley Ian Sekaigo Esperanto international language and the transnational dimension to Japan s linguistic modernity Japan Forum ingilis 2019 doi 10 1080 09555803 2019 1594342 accessdate missing url Rapley Ian Talking to the World Esperanto and Popular Internationalism in Pre war Japan PDF Japan Society Proceedings 2016 76 89 26 mart 2023 tarixinde arxivlesdirilib PDF Istifade tarixi 2 aprel 2023 Huffman James Modern Japan An Encyclopedia of History Culture and Nationalism ingilis Nyu York Routledge 2013 42 ISBN 978 0 815 32525 3 8 noyabr 2022 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2 aprel 2023 Kodansha Encyclopedia of Japan ingilisce V cild Libr Nijo Tokio Kodansha 1983 seh 223 ISBN 0 87011 625 8 20 sentyabr 2022 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2 aprel 2023 Kodansha Encyclopedia of Japan ingilisce III cild G I Tokio Kodansha 1983 seh 262 ISBN 0 87011 623 1 20 sentyabr 2022 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2 aprel 2023 Miyamoto Masao and Sibayama Zyun iti Poemoj de MIYAZAWA Kenzi memtradukitaj esperanten Arxivlesdirilib 2023 04 05 at the Wayback Machine Edebiyyat span Kodansha Encyclopedia of Japan ingilisce II cild Const F Tokio Kodansha 1983 seh 231 ISBN 0 87011 622 3 Istifade tarixi 1 aprel 2023 Xarici kecidler span Yaponiya Esperanto Institutunun sayti Kateqoriyalar Yaponiyada esperantoOlkelerine gore esperanto