Vikipediya azad ensiklopediya Villy Brandt solda və 1970 ci ildə Erfurtda Soyuq Müharibə dövründə ilk dəfə AFR dən olan

Vikipediya azad ensiklopediya Villy Brandt solda ve 1970 ci ilde Erfurtda Soyuq Muharibe dovrunde ilk defe AFR den olan kansler ADR den olan teref muqabili ile gorusur Yeni Serq Siyaseti almanca Neue Ostpolitik ve ya qisa sekilde Serq Siyaseti almanca Neue Ostpolitik 1969 cu ilde baslanilan Qerbi Almaniyanin Almaniya Federativ Respublikasi Serqi Avropa dovletleri ve Serqi Almaniya Almaniya Demokratik Respublikasi ile munasibetlerin yaxsilasdirilmasini nezerde tutan xarici siyaset kursu 1963 cu ilde cixisi zamani yaxinlasma yolu ile deyisme siyasetini teklif eden Egon Bahrdan tesirlenerek qavramlasdirilmisdir Bu siyasetin heyata kecirilmesine dorduncu federal kansler olan 1969 1974 Villi Brandtin dovrunde baslanilmisdir Yeni Serq Siyaseti mahiyyet etibarile Almaniya Federativ Respublikasinin serqdeki dovletler xususen Almaniya Demokratik Respublikasi ile yaxinlasmani gergin munasibetleri sonlandirmagi nezerde tuturdu Hemcinin bu siyasetle Qerbi Almaniyani 1949 cu ilden 1969 cu ile qeder idare etmis Xristian Demokrat Ittifaqinin siyasetini terk etmek idi Bu partiyadan olan Konrad Adenauer ve onun varisleri Serqi Almaniyanin kommunist hakim orqanlari ile reqabet aparirdilar yeni siyasetle ise Serqi Almaniya hec olmazsa mueyyen derecede emekdasliga nail olmaq arzulanirdi Ostpolitik termini o vaxtdan Papa VI Pavelin eyni dovrde Serqi Avropa olkelerini emekdasliga celb etmek seylerini ifade etmek ucun tetbiq edilmisdir Nordpolitik termini de 1980 ci illerden baslayaraq Simali ve Cenubi Koreya arasinda oxsar yaxinlasma siyasetini tesvir etmek ucun istifade edilmisdir Meqsed span 1945 ci ilden yeni Ikinci Dunya muharibesinden sonra muttefiqler terefinden isgal edilmis Almaniya iki hisseye bolundu Almaniya Federal Respublikasi ve Almaniya Demokratik Respublikasi Baslangicda her iki respublika butun alman milletini temsil etdiklerini iddia edirdiler Hemcinin Qerbi Almaniya ozunu demokratik legitimliye sahib tegane hokumet kimi gorurdu Daha sonralar 1960 ci illerin sonlarinda Serqi Almaniya iddia etmeye basladi ki ortada artiq vahid alman milleti yoxdur cunki Almaniya Demokratik Respublikasi ozunun sosialist milletini formalasdirmisdir Xristian Demokrat Ittifaqi 1949 cu ilden 1969 cu ile qeder Qerbi Almaniyada hegomon olmusdu Bu partiyanin formalasdirdigi hokumetler Almaniya Demokratik Respublikasi ile her hansi diplomatik munasibetlerden imtina edirdi ve Hallsteyn doktrini ile bu partiyanin hokumetleri hetta Serqi Almaniya ile diplomatik munasibetler qurmus dovletlerle de munasibetlerden imtina edilirdi Bu doktrin ilk defe 1957 ci ilde tetbiq edildi Hemin tarixde Yuqoslaviyanin ADR den gonderilmis sefiri qebul etmesinden sonra AFR Yuqoslaviya ile diplomatik munasibetleri kesdi 1960 ci illerde bu siyasetin artiq islemediyi belli oldu 1965 ci ilde Israilin AFR terefinden taninmasindan sonra buna cavab olaraq ereb dovletleri onunla munasibetleri keserek ADR ile diplomatik munasibetler formalasdirdilar Ozunun kansler secilmesinden evvel Qerbi Berlinin belediyye bascisi iken Villi Brandt iddia edirdi ki bu cur siyaset her iki alman dovletinin menafeyine ziddir ve xususile serhed boyunca qarsiliqli ticari maraqlara ziyan vurur Onun teklif etdiyi yeni serq siyasetinin esasinda Hallsteyn doktrininin serqdeki kommunist rejimi devire bilmediyi hetta oradaki almanlarin veziyyetini daha da agirlasdirdigini nezerde tuturdu Brandt kommunistlerle emekdasligin uzun muddet erzinde kommunist hokumetini sarsidacagina alman alman goruslerini ve ticaretini tesviq edeceyine inanirdi Buna baxmayaraq Brandt bildirirdi ki onun serqdeki dovletlerle normal munasibetler qurmasi AFR nin qerbedki muttefiqleri ABS ve NATO ile munasibetlerinde her hansisa deyisikliye sebeb olmayacaqdir Eslinde 1960 ci illerin sonlarindan etibaren Hallsteyn doktrininin deyisilmez statusu ABS da oz maraqlarina zidd hesab edilirdi Bir cox amerikali meslehetciler xususen meshur Henri Kissincer bu doktrinden el cekilmesini isteir ve AFR i daha tez uygunlasmaga munasibt diplomatik veziyyete kecmeyi tovsiye edirdi Eyni zamanda diger Qerbi Avropa olkeleri de Serqe yonelmis daha cesaretli siyaset dovrune qedem qoydular 1969 cu ilde Brandtin hokumeti qurulduqdan sonra the same eyni siyasetciler indi daha musteqil Alman Ostpolitikinden yeni Rapallo dan qorxurdular Fransa qorxurdu ki AFR detenteden sonra daha guclu olacaq Brandt nehayet Almaniyanin maliyye tohfelerini vermekle Fransa hokumetine onun siyasetini desteklemesi ucun tezyiq gosterdi Reallasma span Bu siaysetin tetbiq edilmesine ilk once serq dovletlerinden olan SSRI ile yumsalmaya gedilmekle baslanildi Bildirilmelidir ki Hallsteyn doktrinine baxmayaraq AFR SSRI ile resmi diplomatik munasibetlere malik idi 1970 ci ilde Brandt silahdan istifadenin qinanildigi ve hal hazirki Avropa serhedlerini taniyan Moskva muqavilesi imzaladi Hemin ilden sonra Brandt Polsa Xalq Respublikasinin resmi taninmasi prosesi neticesinde Varsava muqavilesini imzaladi Moksva muqavilesinin esas maddeleri bir daha tesdiq edildi ve xususen maraqlisi odur ki AFR tanidigini bildirdi Bundan sonra diger Serqi Avropa dovletleri ile de muqavileler imzalandi En mubahiseli muqavile 1972 ci ilde ADR ile imzalanmis Esas muqavile oldu Bu muqavile bolunmeden etibaren kecen muddet erzinde ilk defe iki alman dovleti bir birini rsmi sekilde tanidi Veziyyet Federativ Respublikasinin butun alman xalqini temsil etmek iddiasi ile murekkeblesdi Kansler Brandt 1969 cu ilde Almaniyada iki dovlet movcud olsa da onlarin bir birini xarici olke hesab ede bilmeyecekleri barede beyanatini tekrarlamaqla bu meseleni yumsaltmaga calisdi Bundestaqdaki muhafizekar Xristian Demokrat Ittifaqi ADR ile imzalanmis muqavileni redd etdi cunki onlar dusunurduler ki hokumet bezi heyati ehemiyyetli meselelerde guzeste getmisdirler Onlar hemcinin Brandtin sag eli Egon Bahrin sovet diplomati esas meselelerde razilasdigi Bahr Papier in qesden nesri kimi qusurlari tenqid etdiler Sosial Demokratlar ve Azad Demokratlarla ittifaqda olan Brandt hokumeti bir nece deputatini Esas muqavile ye gore Xristian Demokrat Ittifaqi basda olmaqla muxalifete uduzdu 1972 ci ilin aprelinde ele gorunurdu ki muxalifetin rehberi Rayner Barzel yeni federal kansler ola bilmek ucun parlamentde yeteri qeder desteye malikdir Ele hemin ayda parlamentde aparilmis sesvermede Barzel yeteri qeder ses toplaya bilmedi Ona lazim ses sayi cemi 2 eded idi Sonradan melum oldu ki ADR 2 Xristian Demokrat Ittifaqindan olan deputata Barzelin eleyhine ses vermesi ucun rusvet vermisdir Yeni umumi seckiler 1972 ci ilin noyabrinda kecirildi ve Brandt bu seckilerde parlaq qelebe qazandi 11 may 1973 cu ilde federal parlament Esas muqavile ni ratifikasiya etdi Brandtin xelefi olan Helmut Smidt ADR in partiya rehberi Erix Honekker ile birlikde Dollnsee 1981 ci il Esas Muqavile ye esasen Federativ Respublikasi ve ADR siyasi sebeblere gore bir birinin daimi numayendeler adlandirilan de fakto sefirlerini qebul edirdi Qarsiliqli taninma her iki dovletin Birlesmis Milletler Teskilatina uzv olmasi ucun qapini acdi cunki Federativ Respublikanin butun Alman milletini temsil etmek iddiasi Serqdeki hemkarini tanimaq akti ile mahiyyetce geri cekildi 1982 ci ilde Xristian Demorkat Ittifaqi XDI ve Xristian Sosial Ittifaqi FDP ni ozunun Almaniya Sosial Demokrat Partiyasi ile olan ittifaqini sonalndirmaga cagirirdilar Bundan sonra XDI rehberi Helmut Khol AFR in kansleri oldu Her bir halda o ADR a qarsi izlenilen xarici siyaset kursunu deyisdirmedi Lakin hakim partiya daxilinde bu muqavileye qarsi mubarizenin basinda Bavariyanin nazir prezidenti ittifaq daxilinde Helmut Kholun esas reqibi olan Frans Jozef Strausla gelinen raziliq idi Bu raziliga esasen 1983 cu ilde ADR a 3 milyard markaliq kredit verildi 1987 ci ilde ADR in lideri Erix Honekker AFR i ziyaret eden ilk ve sonuncu ADR dovlet bascisi oldu Umumi olaraq bu ziyaret Kohlun xarici siyasetinin neticesi olaraq qebul edildi Imzalanmis muqavileler span Bunlar esas ve ya ikinci dereceli siyaset meqsedi kimi Ostpolitik olan Qerbi Almaniya muqavileleridir Permit razilasmasi 17 dekabr 1963 Moskva muqavilesi 1970 Varsava muqavilesi 1970 Berlin barede Dord Guc razilasmasi 3 sentyabr 1971 Tranzit razilasmasi 17 dekabr 1971 Esas muqavile 21 dekabr 1972 Praqa muqavilesi 11 dekabr 1973 Xristian Demokrat Helmut Kol dovrunde 1982 ci ilden Almaniyanin 1990 ci ilde yeniden birlesmesine qeder sonraki razilasmalar oxsar meselelerle mesgul olsalar da oxsar meqsedlere malik olsalar da Ostpolitik hesab edilmirler Ostpolitike benzer siyasetler span Alman diplomatik eneneleri span Kecmisde Prussiya Saksoniya habele birlesmis Almaniya serqdeki qonsulari ile medeni inanc ve dunyagorusuneki ferqlere baxmayuaraq birlikde yasamagin yollarini tapmaga mecbur olmusdu Bismarkin dovrunde Almaniya imperiyasi ozunun serq qonsusu olan Rusiya imperiyasi ile olan munasibetlerini tenzimlemek ucun Sigorta muqavilesini 1887 imzalamaga mecbur olmusdu Veymar Almaniyasi ozunun diplomatik blokadasini 1922 ci ilde Sovet Ittifaqi ile Rapallo muqavilesini imzalamaqla mueyyen derecede sonlandirmisdi 1939 cu ilde imzalanmis Molotov Ribbentrop Pakti Nasist Almaniyasi ve Sovet Ittifaqi arasinda ideoloji ferqlilikleri bir kenara qoymus iki dovlet arasinda geopolitik ve ticaret ittifaqi formalasdirmisdi Vatikan diplomatiyasi span Ostpolitik hemcinin Roma papasi VI Pavelin 1963 1978 Sovet Ittifaqi ve Serqi Avropa olkelerine qarsi izlediyi xarici siyasete verilen addir Umumi olaraq xristianlarin xususen de katoliklerin Demir Perdenin arxasindaki veziyyetini yaxsilasdirmaga yoneldilmis bu cehdler zamani o muxtelif dereceli kommunist burokratlari ile danisiqlar aparmisdi Bu sexsler arasinda SSRI nin xarici isler naziri Andrey Qromiko SSRI nin formal dovlet rehberi 1966 ve 1967 de daxil idi Bu sexsler Vatikana gelmisdiler Bu seyler neticesinde Polsada Macaristanda ve Ruminiyada kilsenin veziyyeti bir qeder yaxsilasdi Cenubi Koreyada span Cenubi Koreyanin 1980 ci iller siyaseti Ostpolitikden tesirlenerek Nordpolitik adlandirilmisdir Hemcinin Gun Isigi siyaseti de buna benzer gosterile biler Tayvanda span Tayvanin Cine qarsi olan Mainlandpolitik siyaseti Ostpolitike isare olaraq adlandirilir Hemcinin bax span Almaniyanin birlesdirilmesi Almaniyanin yeniden birlesdirilmesiIstinadlar span Haftendorn 2001 seh 173 174 Haftendorn 2001 seh 181 The Moscow Treaty 12 August 1970 www cvce eu 12 avqust 1970 26 dekabr 2022 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 26 yanvar 2023 Ludwig Gelberg The Warsaw Treaty of 1970 and the Western Boundary of Poland seh 125 127 Haftendorn 2001 seh 183 184 Haftendorn 2001 seh 194 The Fall of the Berlin Wall the Power of Individuals and the Unpredictability of History Foreign Policy Research Institute 2017 22 iyun 2017 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 26 yanvar 2023 Franzen 2017 seh 427 Lee 1989 seh 141 178 Kim 2012 seh 99 111 Menbe span Clay Clemens Reluctant Realists The CDU CSU and West German Ostpolitik 1989 Carol Fink ve Bernd Schaefer Ostpolitik 1969 1974 European and Global Responses Cambridge University Press 2009 ISBN 978 0 521 89970 3 Arne Hofmann The emergence of detente in Europe Brandt Kennedy and the formation of Ostpolitik Routledge 2007 A James McAdams The New Diplomacy of the West German Ostpolitik Princeton University Press 2019 Hyun Key Kim South Korea s Sunshine Policy Reciprocity and Nationhood 2012 99 111 Ming Lee SEOUL S SEARCHING FOR NORDPOLITIK EVOLUTION AND PERSPECTIVE Asian Perspective 1989 141 178 Xarici kecidler span Lugetler ve ensiklopediyalarBoyuk rus Britannica onlayn Brockhaus Treccani Change through Rapprochement excerpt from Egon Bahrs speech Ostpolitik net international history project at the University of Mannheim Kateqoriyalar Xarici siyaset doktrinalariAlmaniyanin siyasi tarixiAlman dilinde sozler ve ifadeler