Xutudərə monastırı — Xocavənd rayonununBinə kəndi ərazisində yerləşən tarix-memarlıq abidəsi. Kompleksin dövrümüzə daha yaxşı vəziyyətdə çatmış iki kilsəsi erkən orta əsrlərdə region üçün ənənəvi olan birnefli bazilika formasına malikdir. Memarlıq inşaat xüsusiyyətlərinə əsasən abidənin V-VI əsrlərdə inşa edildiyi güman edilir.
Hər iki kilsə planda qeyri bərabər tərəfli rombvari formaya və nalvari apsidaya malikdir. Kilsələr düzbucaqlı formalı dəhliz ilə əlaqələndirilir. Monastır ətrafında müdafiə divarlarının, ərazidə isə sovməə və mülki tikililərin qalıqları müşahidə edilir.
Tarixi
Memarlıq inşaat xüsusiyyətlərinə əsasən abidənin V-VI əsrlərdə inşa edildiyi güman edilir.
Memarlıq xüsusiyyətləri
Abidələr kompleksi Binə kəndinin şimalında yerləşir. Kompleksin dövrümüzə daha yaxşı vəziyyətdə çatmış iki kilsəsi erkən orta əsrlərdə region üçün ənənəvi olan birnefli bazilika formasına malikdir. Hər iki kilsə planda qeyri bərabər tərəfli rombvari formaya və nalvari apsidaya malikdir. Kilsələr düzbucaqlı formalı dəhliz ilə əlaqələndirilir. Monastır ətrafında müdafiə divarlarının, ərazidə isə sovməə və mülki tikililərin qalıqları müşahidə edilir.
Dəhlizin hər iki tərəfində yerləşən iki kilsədən cənub tərəfdə olanı 8.5x4 metr ölçüyə malik birnefli bazilikadır. Düzbucaqlı plana malik olan zal, şərq tərəfdən nalvari apsida ilə tamamlanır. İbadət zalında dərin niş var, kilsənin yeganə qapısı isə şimal tərəfdən açılır. Kilsə heç bir pəncərəyə malik deyil, yeganə işıq mənbəyi isə dəhlizə açılan qapıdır. Lakin, kilsənin hazrda qismən dağılmış tağtavandakı dəliklə də işıqlandırıldığını güman etmək olar.
Daha kiçik ölmülərə malik ikinci kilsə isə kompleksin şimal tərəfində yerləşir. Planda rombvari görünüşə malik olan birnefli bazilika nalvari apsidaya və cənub divarında kvadrat formalı niş vardır. Birinci kilsə kimi, ikinci kilsə də pəncərələrə malik deyil. Kilsənin qapısı cənub divarında yerləşir.
Hər iki başında kilsə yerləşən dəhliz, şərq-qərb oxu boyunca uzanan və planda düzbucaqlı formala malik olan 6 x 3.7 metr ölçülü zaldır. K. Mkrtçyan zalın əlavə funksional xüsusiyyətının da olduğunu düşünür. Dəhliz dövrümüzə yalnız qalıqlar çatmış üç tağlı zalın davamı kimi nəzərdə tutulub və vaxtilə dam örtüyünə də malik idi. Ehtimal ki, ibadət zamanı dəhliz həm də üçtağlı zala yığılanlar üçün altar rolunu oynamışdır. Bütün kompleks arasında əlaqələndirini mövqeyini həyata keçirən bu mühüm memarlıq elementi sonrakı dövrlərdə də xırda dəyişikliklərlə bölgənin memarlığında istifadə edilmişdir. Bu elementinin mülki memarlıqda tətbiqinin ən parlaq nümunəsi Xaçın knyaz sarayı və sonrakı dövrlərdə inşa edilmiş məlik saraylarıdır.
Kapitellər, timpanlar, sütunlar və tağ kəmərləri istisna olmaqla, kompleksin bütün tikililəri kobud işlənmiş daşlardan hörülmüşdür. 140-200 sm qalınlığa malik divarlarn hörgüsündə qonşuluqdakı Susanlıq kəndindəki Yeddi qapı monastırında istifadə edilmiş hörgü texnikası istifadə edilmişdir. Burada da iri və xırda daşlar yanaşı istifadə edilir. K. Mkrtçyanın sözlərinə görə, hər iki abidənin inşa texnikası o qədər identikdir ki, sanki onlar eyni ustad-memarın əl işidir.
Mkrtçyan, Ş. M., Историко-Архитектурные Памятники Нагорного Карабаха, İrəvan, 1989
Noyabr 09, 2021
xutudərə, monastırı, xocavənd, rayonunun, binə, kəndi, ərazisində, yerləşən, tarix, memarlıq, abidəsi, kompleksin, dövrümüzə, daha, yaxşı, vəziyyətdə, çatmış, kilsəsi, erkən, orta, əsrlərdə, region, üçün, ənənəvi, olan, birnefli, bazilika, formasına, malikdir,. Xutudere monastiri Xocavend rayonunun Bine kendi erazisinde yerlesen tarix memarliq abidesi Kompleksin dovrumuze daha yaxsi veziyyetde catmis iki kilsesi erken orta esrlerde region ucun enenevi olan birnefli bazilika formasina malikdir Memarliq insaat xususiyyetlerine esasen abidenin V VI esrlerde insa edildiyi guman edilir Xutudere monastiriOlke AzerbaycanSeher Xocavend rayonuYerlesir Bine kendiAidiyyati Qafqaz AlbaniyasiXacin knyazligiUslubu Qafqaz Albaniyasinin memarligiVeziyyeti xarabaliqlari qalirXutudere monastiriMonastirin planiHer iki kilse planda qeyri beraber terefli rombvari formaya ve nalvari apsidaya malikdir Kilseler duzbucaqli formali dehliz ile elaqelendirilir Monastir etrafinda mudafie divarlarinin erazide ise sovmee ve mulki tikililerin qaliqlari musahide edilir Mundericat 1 Tarixi 2 Memarliq xususiyyetleri 3 Istinadlar 4 EdebiyyatTarixi RedakteMemarliq insaat xususiyyetlerine esasen abidenin V VI esrlerde insa edildiyi guman edilir 1 Memarliq xususiyyetleri RedakteAbideler kompleksi Bine kendinin simalinda yerlesir Kompleksin dovrumuze daha yaxsi veziyyetde catmis iki kilsesi erken orta esrlerde region ucun enenevi olan birnefli bazilika formasina malikdir 2 Her iki kilse planda qeyri beraber terefli rombvari formaya ve nalvari apsidaya malikdir Kilseler duzbucaqli formali dehliz ile elaqelendirilir Monastir etrafinda mudafie divarlarinin erazide ise sovmee ve mulki tikililerin qaliqlari musahide edilir 2 Dehlizin her iki terefinde yerlesen iki kilseden cenub terefde olani 8 5x4 metr olcuye malik birnefli bazilikadir Duzbucaqli plana malik olan zal serq terefden nalvari apsida ile tamamlanir Ibadet zalinda derin nis var kilsenin yegane qapisi ise simal terefden acilir Kilse hec bir pencereye malik deyil yegane isiq menbeyi ise dehlize acilan qapidir Lakin kilsenin hazrda qismen dagilmis tagtavandaki delikle de isiqlandirildigini guman etmek olar 2 Daha kicik olmulere malik ikinci kilse ise kompleksin simal terefinde yerlesir Planda rombvari gorunuse malik olan birnefli bazilika nalvari apsidaya ve cenub divarinda kvadrat formali nis vardir Birinci kilse kimi ikinci kilse de pencerelere malik deyil Kilsenin qapisi cenub divarinda yerlesir 2 Her iki basinda kilse yerlesen dehliz serq qerb oxu boyunca uzanan ve planda duzbucaqli formala malik olan 6 x 3 7 metr olculu zaldir K Mkrtcyan zalin elave funksional xususiyyetinin da oldugunu dusunur Dehliz dovrumuze yalniz qaliqlar catmis uc tagli zalin davami kimi nezerde tutulub ve vaxtile dam ortuyune de malik idi Ehtimal ki ibadet zamani dehliz hem de uctagli zala yigilanlar ucun altar rolunu oynamisdir Butun kompleks arasinda elaqelendirini movqeyini heyata keciren bu muhum memarliq elementi sonraki dovrlerde de xirda deyisikliklerle bolgenin memarliginda istifade edilmisdir Bu elementinin mulki memarliqda tetbiqinin en parlaq numunesi Xacin knyaz sarayi ve sonraki dovrlerde insa edilmis melik saraylaridir 2 Kilselerin memarliginda xususile altarlarin tertinatinda ise Mingecevir kilse kompleksine daxil olan tikililer Pipan bazilikasi ve Yeddi qapi monastirinin tesiri Vaquas monastiri ve Eyriveng kilsesi ile yaxinliq musahide edilir Kapiteller timpanlar sutunlar ve tag kemerleri istisna olmaqla kompleksin butun tikilileri kobud islenmis daslardan horulmusdur 140 200 sm qalinliga malik divarlarn horgusunde qonsuluqdaki Susanliq kendindeki Yeddi qapi monastirinda istifade edilmis horgu texnikasi istifade edilmisdir 2 Burada da iri ve xirda daslar yanasi istifade edilir K Mkrtcyanin sozlerine gore her iki abidenin insa texnikasi o qeder identikdir ki sanki onlar eyni ustad memarin el isidir 1 Istinadlar Redakte 1 2 Mkrtcyan 1989 seh 88 1 2 3 4 5 6 Mkrtcyan 1989 seh 87Edebiyyat RedakteMkrtcyan S M Istoriko Arhitekturnye Pamyatniki Nagornogo Karabaha Irevan 1989 Menbe https az wikipedia org w index php title Xutudere monastiri amp oldid 6042676, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,
ne axtarsan burda
, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.
.svg.html){kind=link}
