fbpx
Wikipedia

Varşava gettosundakı yəhudi oğlan

Avqust 03, 2021

Varşava gettosundakı yəhudi oğlan — 1943-cü ildə baş tutmuş Varşava gettosu üsyanı zamanı çəkilən ən tanınmış fotoşəkildə görünən, SS-rottenfürer Yozef Blöşe onun istiqamətinə silah yönəltdiyi an əllərini yuxarıya qaldıran oğlan uşağı. Oğlan və digərləri gettonun ləğvinin son mərhələsi əsnasında sığınaqca gizlənmişdilər. Lakin alman hərbçilər onları saxlayır və zorla sığınacaqdan çıxarır. Fotoşəkil çəkildikdən sonra şəkildə görüntülənən bütün yəhudilər umşplaqplatsa aparılır, Maydanek həbs düşərgəsinə və ya Treblinka ölüm düşərgəsinə deportasiya edilir. Fotoşəkilin çəkildiyi dəqiq yer və fotoqrafı bilinmir. Fotoşəkildə qətiyyətlə müəyyən edilə bilən yeganə şəxs Blöşedir. Görüntü Holokost zamanı çəkilən ən ikonik fotoşəkillərdən biridir və oğlan daha sonra Holokostdakı uşaqları, eləcə də bütün yəhudi zərərçəkənləri təmsil etdi.

Varşava gettosundakı yəhudi oğlan
Tarixi 1943
Ölçüləri 30 sm × 22 sm
Saytı collections.ushmm.org/se…
bild.bundesarchiv.de/arc…
gettyimages.com/detail/n…
İnventar nömrəsi 38-IMT-1061PS-Box 21-22, 4507, 26543, Bild 183-41636-0002, 30001717
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Zəmin

  Əsas məqalələr: Varşava gettosu, Varşava gettosu üsyanı, və Ştrop raportu
 
Varşava Böyük Hərəkəti zamanı qatarlara minməyə məcbur edilən yəhudilər.

Varşava Polşanın paytaxtıdır. Müharibədən əvvəl orada təxminən 380 min yəhudi yaşayırdı. Bu isə şəhər əhalisinin təqribən dörddə birini təşkil edirdi. 1939-cu ilin sentyabrında Nasist Almaniyasının Polşaya hücum və işğal etməsi ilə yəhudilər antisemit qanunlara tabe olmağa məcbur qalırlar. 1941-ci ildə 460 min yəhudi şəhərin yalnız 2,4%-ni təşkil edən Varşava gettosuna məcburi formada köçürülür. Rəsmi qida rasionu adambaşına gündəlik yalnız 180 kalori idi. Şəhərin "ari" tərəfində yaxalanmanın ölüm hökmü ilə cəzalandırılan bir cinayət olmasına baxmayaraq, insanlar qaçaqmalçılıq etməklə və qanunsuz emalatxanalar işlədərək sağ qalırlar.

1942-ci ilin ortalarında Varşava gettosundakı yəhudilərin əksəriyyəti Treblinka ölüm düşərgəsinə deportasiya edilir. Yəhudi Mübarizə Təşkilatı 1943-cü ilin yanvarında, almanların yenidən bir deportasiya prosesinə başladıqları zaman nasistlərə qarşı silahlı müqavimət göstərir. Yəhudilər sığınacaqlar qazmağa və gettoya silah qaçaqmalçılığı etməyə başladılar. 19 aprel 1943-cü il tarixində SS və polis rəhbəri Yurgen Ştropun komandanlığı altında təxminən 2 min əsgər oranı ləğv etmək üçün tanklarla gettoya daxil olur. Onlar zəif silahlanmış yəhudi üsyançıları tez bir zamanda məğlub edəcəklərini gözləyirdilər. Amma bunun əvəzinə, Holokosta qarşı ən böyük yəhudi müqaviməti olan Varşava gettosu üsyanı dörd həftə davam edir. Almanlara verilən tapşırıq gettonu yandırmaq, sığınacaqlara zəhərli qaz dolduraraq və partlayışlar törədərək yəhudiləri oradan çıxarmaq, yəhudiləri umşplaqplatsa yürütmək, daha sonra isə onları Maydanek həbs düşərgəsinə, ya da Treblinka ölüm düşərgəsinə deportasiya etmək idi. ABŞ-da yerləşən Holokost Memorial Muzeyinə görə, "ümidsiz görünən bu mübarizə … yəhudi xalqının tarixindəki ən əhəmiyyətli hadisələrdən biri olur".

   
Fotoşəkilin iki orijinal buraxılışı:
MXİ nüsxəsinin 14-cü fotoşəkili (solda) və
MAQİ nüsxəsinin 17-ci fotoşəkili (sağda).

Üsyanın yatırılması zamanı Ştrop Krakov şəhərində yerləşən ali SS və polis rəhbəri Fridrix Vilhelm Krügerə gündəlik icmallar göndərir. 689-cu propaqanda kampaniyası və Frans Konrad hadisələri sənədləşdirmək üçün fotoşəkillər çəkir. Henrix Himmler üçün şəxsi bir suvenir olan "Ştrop raportu" kimi alman hərəkətlərinin xülasəsi ilə birlikdə seçilmiş fotoşəkillər və icmallar tərtib edilir. Raportun tərtib edilmə məqsədi Ştropun komandir kimi səmərəliliyini təbliğ etmək və gettonu tez bir zamanda təmizləməməsinə bəhanə göstərmək idi. Raport üsyanın yatırılmasında iştirak edən SS hərbçilərinin, xüsusən də yəhudi döyüşçülər tərəfindən öldürülən on altı əsgərin guya göstərdikləri qəhrəmanlıqları xatirəsini əbədiləşdirirdi. Üsyan zamanı 7 mindən çox yəhudi güllələnir. Onların əksəriyyəti qeyri-sıravilər idi.

Raportun orijinal adı "Varşavada artıq yəhudi məhəlləsi yoxdur!" (alm. Es gibt keinen jüdischen Wohnbezirk in Warschau mehr!‎) idi. Nasist propaqandasını əks etdirən raport yəhudiləri insanlıqdan çıxarır, onları "quldurlar", "bitlər" və ya "siçovullar" olaraq, sürgün və qətlləri isə "təmizləmə əməliyyatı" olaraq xarakterizə edir. Raporta görə, yəhudilər öldürülmək və ya qətl edilmək əvəzinə, "məhv edilir". Raportun üç nüsxəsi Himmler, Krüger və Ştrop üçün hazırlanmışdır. "Ştrop raportu"nun bir nüsxəsi Varşava şəhərində yerləşən Milli Xatirə İnstitutu (MXİ) tərəfindən saxlanılır. Fotoşəkil nəticədə məhkəməyə göstərilməsə də, başqa bir nüsxə Nürnberq prosesində sübuta yetirilir. Bu nüsxə Amerika Birləşmiş Ştatlarının Milli Arxivlər və Qeydlər İdarəsi (MAQİ) tərəfindən saxlanılır.

Fotoşəkil

 
Novolipiye küçəsi 32 ünvanında "yəhudi ravvinlər". Blöşe sağdan ikincidir.
 
Novolipiye küçəsindən umşplaqplatsa yürüdülən yəhudilər.

Fotoşəkil Varşava gettosunda baş vermiş Varşava gettosu üsyanı (19 aprel–16 may tarixləri) zamanı çəkilmişdir. "Marki Şəhərətrafı Dəmiryolu" Varşavanın Qalıqlarını Müdafiə Assoasiyasının bir internet forumu müzakirəsində memarlıq detallarındakı oxşarlıqlardan, xüsusən də navalçadan ehtiyatla yerin Novolipiye küçəsi 34 ünvanı olduğunu müəyyən etmişdir. Bu iddialar 2018-ci ildə Maqdalena Kiçinska və Marchin Ceciç tərəfindən polyak dilində yazılan "İndi 43" (pol. Teraz ′43) kitabında müzakirə olunur. Fotoqraf ya Frans Konrad, ya da 689-cu propaqanda kampaniyasının bir üzvü idi. Albert Kuzian, Erhard Yozef Knoblax və Artur Qrimm 689-cu propaqanda kampaniyasında fotoqraf kimi çalışdılar. Kuzian fotoşəkilin müəllifi olduğunu iddia etmiş ola bilər. Polşada mühakimə olunan Konrad fotoşəkili sadəcə Adolf Hitlerə Ştropun üsyan zamanı törətdiyi vəhşiliklərdən şikayət edə bilməsi üçün çəkdiyini iddia edir, məhkəmə isə bu iddianı qəbul etmir. Yeddi yəhudini şəxsən öldürməklə və mindən çox yəhudini ölüm düşərgələrinə sürgün etməklə təsqirlənən Konrad edam cəzasına məhkum edilir. O, 1952-ci ildə edam olunur.

Fotoşəkildə silahlı alman əsgərləri tərəfindən sığınacaqdan zorakı şəkildə çıxarılan bir qrup yəhudi kişi, qadın və uşaq əks olunur. Fotoşəkilin orijinal yazısı "Zorla sığınacaqlardan çıxarıldı"dır (alm. Mit Gewalt aus Bunkern hervorgeholt‎). Burada yəhudilərin əksəriyyəti cır-cındır paltar geyinir və özəl əşyaları azdır. Onlar sığınacaqdan çıxarıldıqdan sonra umşplaqplatsa yürüdülürlər, daha sonra isə bir ölüm düşərgəsinə deportasiya edilirlər. Fotoşəkilin mərkəzində alt, ya da yeddi yaşında görünən, qəzetsatan papağı və dizinə qədər uzanan corab geyinmiş balaca bir oğlan var. SS-rottenfürer Yozef Blöşe öz avtomatını uşağa doğru yönəldir, uşaq isə təslim olmaq üçün əllərini yuxarıda tutur. Fotoşəkildə bir çox qarşı-qarşıya qalma halı əks olunub. Riçard Raskinin qeyd etdiyi kimi: "SS yəhudilərə qarşı, cinayətkarlara qarşı qurbanlar, hərbçilər mülki şəxslərə qarşı, güc çarəsizliyə qarşı, silah üzərindəki hədələyici əllərə qarşı təlsim olmaq məqsədilə yuxarıya qaldırılmış boş əllər, polad dəbilqələr çılpaq başlar və ya yüngül papaqlara qarşı, qarmaqarışıqlıq qorxuya qarşı, təhlükəsizlik əzaba qarşı, kişilər qadınlar və uşaqlara qarşı". Frederik Russoya görə, Ştrop fotoşəkili raporta daxil etməyi yəqin ki, bunun onun yəhudi-xristian mənəviyyatını aşmağı və onun günahsız qadın və uşaqlara hücum etmək qabiliyyətini göstərdiyi üçün seçmişdi.

Kimliklər

Oğlan

Fotoşəkildəki oğlan olduğu iddia edilən bir neçə şəxs var. Lakin oğlanın kimliyi məlum deyil. Təklif olunan iddiaçıların hamısının hekayələri fotoşəkil haqqında bilinən faktlarla ziddiyyət təşkil edir. Oğlan, ehtimal ki, on yaşından kiçik idi. Çünki qolunda Davud ulduzu sarğısı yoxdur. Fotoşəkil üzərində araşdırma aparan Yivo Yəhudi Araşdırmaları İnstitutu əməkdaşı tarixşünas Lüsian Dobroşitski demişdir ki, "Holokostun ən dramatik hadisəsinin bu fotoşəkili tarixçilərdən demək olar ki, digər fotoşəkillərdən daha böyük bir məsuliyyət tələb edir … bu, insanların bununla istədiklərini etməsinə icazə vermək üçün çox müqəddəsdir".

  • Artur Domb Semontek (Loviç, 1935) — fotoşəkildəki oğlan olduğu iddia edilən ilk şəxs. İddia 1950-ci ildə irəli sürülüb. Semontek varlı bir ailədən gəlirdi və onun atası Loviç gettosunun yudenratının bir üzvü idi, hansı ki, 1941-ci ildə Varşavaya köçürülür. Semontek yaxın qohumu və Varşava sakini olan Yadviqa Pesetskaya 1939-cu ilin sentyabrında həyat yoldaşı ilə SSRİ-yə qaçır. Onlar holokostdan xilas olurlar və 1970-ci illərdə Semontekin fotoşəkildəki oğlan olduğuna dair izahat imzalayırlar.
  • 1999-cu ildə yaşlı Avraam Zeylinvarger İsraildəki Getto Döyüşçüləri Evinə demişdir ki, şəkildəki oğlan onun 1932-ci il təvəllüdlü oğlu Levi Zeylinvargerdir. Avraim 1940-cı ildə SSRİ ərazisinə qaçır. Amma onun həyat yoldaşı Xana, oğlu və qızının holokost zamanı həlak olduqları güman edilir. Riçard Raskin özü şəxsən Zeylinvargerin iddialarına şübhə ilə yanaşırdı. Buna səbəb Levi ilə şəkildəki oğlan arasındakı oxşarlığın olmamasıdır.
  • 1978-ci ildə İsrail Rondel "The Jewish Chronicle" verdiyi müsahibədə bildirmişdir ki, fotoşəkildəki oğlan məhz özüdür. Lakin o, fotoşəkilin 1941-ci ildə çəkildiyini qeyd etmişdir. Həmçinin, Rondelin digər iddiaları da bilinən faktlarla uyğunlaşmadığından onun iddiası qəbul edilməmişdir.
 
Nussbaumun pasport üçün 1945-ci ildə çəkilmiş fotoşəkili.
  • Tsvi Çaym Nussbaum (1936–2012) — fotoşəkildəki oğlan olması iddiasına ən uyğun olan şəxs. O, Təl-Əviv şəhərində anadan olsa da, İkinci Dünya müharibəsi başlamazdan əvvəl ailəsi ilə birlikdə Polşaya köçür. O, Varşavanın "ari" qismində gizlənərək sağ qalmışdır. Özü və ailəsi Fələstin vizalarına sahib olduğundan onlar "Polski" oteli tələsinə düşdülər. Almanlar bu zaman işğal altındakı Avropadan etibarlı bir şəkildə çıxmağı vəd etdilər. Nussbaum 1945-ci ildə Bergen-Belsen həbs düşərgəsindən amerikan əsgərlər tərəfindən azad edilir. O, 1982-ci ildə qeyd edir ki, 13 iyul 1943-cü il tarixində "Polski" oteli qarşısında saxlanılır və fotoşəkildə əks olunduğu kimi əllərini yuxarıya qaldırmağa məcbur edilir. Bəzi yəhudi təşkilatlar bu iddianı irəli sürüldüyü zaman tənqidsiz şəkildə qəbul etsələr də, Nussbaumun fotoşəkildəki oğlan olması mümkün deyil. Nussbaum özü belə heç vaxt kimlik məsələsində dəqiq olduğunu iddia etməmişdir. O, demişdir: "Düşünürəm ki, bu mənəm, amma dürüstcə and içə bilmərəm. Bir milyon yarım yəhudi uşağdan əllərini yuxarıya qaldırmaq tələb edilmişdi". Dobroşitski Nussbaumun iddiası ilə fotoşəkil haqqında bilinənlər arasındakı uyğunsuzluğa diqqət çəkmişdir. "Ştrop raportu"ndakı bütün şəkillərin Varşava gettosunun daxilində çəkildiyi fərz edilir. Lakin "Polski" oteli gettonun içərisində yerləşmir. Fotoşəkildə küçə əks olunur. Fəqət "Polski" oteli önündəki bütün məcburi toplaşmalar həyətdə baş tuturdu. Fotoşəkildə yəhudilərin əksəriyyəti ağır paltar geyinir. Bu fakt fotoşəkilin iyul ayında çəkilmədiyini göstərir. Onlar şəhərin "ari" tərəfində gizləndikləri halda taxmayacaqları qol sarğıları taxırlar. Almanlar "Polski" oteli önündəki məcburi toplaşmalarda ehtiyacları olmayacaqları döyüş formaları geyinirlər. Bundan əlavə, Nussbaum "Ştrop raportu"nun Himmlerə çatdırılmasından təqribən bir ay sonra həbs olunur. Həmçinin, Corciya Universitetinin məhkəmə antropoloqu K. R. Börns Nussbaumun 1945-ci ildə çəkilən fotoşəkili ilə Varşava gettosundakı oğlanın fətəşəklini müqayisə etmiş, Nussbaumun fotoşəkildəki oğlandan fərqli olaraq, ayrılmış qulaq seyvanlarına malik olduğu müəyyən etmişdir.

Digər şəxslər

Qolda Şulkesin dediyinə görə binadan birbaşa oğlanın arxasında çıxan qadın Qolda Stavarovska idi ki, Şulkes özünü Stavarovskanın nəvəsi kimi təqdim etmişdir. Çiynində ağ çantası ilə gəzən oğlanın onun bacısı olduğunu iddia edən Hana İçenqrin tərəfindən qdansklı Aron Leyzer (Lev) Kartuzinski olduğu müəyyən edilmişdir. Eyni şəxsin Harri-Haym Nişauer olduğu da irəli sürülmüşdür. Holokostdan xilas olan Polşa əsilli ABŞ vətəndaşı Ester Qrosband-Lamet sol tərəfdən ön plandakı kiçik qızın Maydanek həbs düşərgəsində öldürülən qardaşı qızı Xanna (Hanka) Lamet (1937–1943) olduğunu söyləmişdir. Bu halda, şərf taxan qadın Hankanın anası, Moşe Lamet ilə evli Matilda Qoldfinger-Lamet və ya Matilda Lamet Qoldfinger olur. Ailə Varşavadan idi.

 
Blöşə həmin fotoşəkildə.

Qəti olan yeganə kimlik MP 28 avtomatını oğlana tərəf yönəldən SS hərbçisi rottenfürer Yozef Blöşeninkidir. Blöşe 1912-ci ildə Sudetenlandda anadan olmuş, Aynzatsqruppda xidmət edirdi. O, üsyan zamanı Varşava gettosunda işləyən bir polis idi. Üsyan iştirakçısı Marek Edelman verdiyi ifadədə vurğulamışdır ki, Blöşe "gündəlik işi"nin bir hissəsi olaraq yəhudiləri öldürür, uşaqlara və hamilə qadınlara qarşı zorakılıq tətbiq etməsi ilə tanınırdı. O, Varşava gettosu üsyanının yatırılmasıda göstərdiyi fəaliyyət performansı səbəbiylə İkinci dərəcəli qılınclı döyüş ləyaqət xaçına layiq görülmüşdür. Bloşe "Ştrop raportu"ndakı bir neçə fotoşəkildə görünür. O, Şərqi Almaniyada mühakimə olunarkən, məhkəmə həmin fotoşəkilləri prokurorluq üçün əsas sübut kimi istifadə etmişdir. Bloşe ən azı 2 min insanın qətlində iştirak etməklə təsdiqkar bilinirdi və 1969-cu ildə edam edilmişdir. Blöşe fotoşəkil haqqında danışarkən qeyd etmişdir:

  Şəkildə Varşava gettosundakı Gestapo ofisinin üzvü olan mənim bir qrup SS üzvü ilə birlikdə çox sayda yəhudi vətəndaşını bir evdən çıxartmağım əks olunub. Yəhudi vətəndaşlar qrupu əsasən uşaqlar, qadınlar və qocalardan ibarətdir. Onlar əllərini yuxarıya qaldırılmış halda qapı vasitəsilə evdən çıxarılırlar. Yəhudi vətəndaşlar daha sonra umşplaqplats adlanan yerə aparılır ki, onlar oradan Treblinka ölüm düşərgəsinə göndərilir.  

Məhkəmə prosesi zamanı hakim Blöşedən fotoşəkildə təsvir olunan hadisələr barədə soruşur:

Hakim: "Siz avtomatla idiniz …. bir binadan çıxardığınız, əllərini yuxarıya qaldıran balaca bir oğlana qarşı. O anlarda sakinlər necə reaksiya göstərdi?"

Blöşe: "Onlar çox böyük bir qorxu içində idilər."

Hakim: "Bu, o balaca oğlanda yaxşı əks olunur. Nə düşünürdün?"

Blöşe: "Biz hər gün belə səhnələrin şahidi olurduq. Heç düşünə də bilmədik."

İrsi

 
Fotoşəkilin MAQİ buraxılışımda sepiya tonu var ki, bu da fotoşəkilin bir çox rəqəmsal buraxılışında saxlanılır.
 
Fotoşəkilin MXİ buraxılışı

"The New York Times" fotoşəkili "Ştrop raportu"ndakı digər fotoşəkillər ilə birgə 26 dekabr 1945-ci il tarixində yayımlamışdır. Raport elə bu dövrdə Nürnberq prosesi üçün dəlil kimi istifadə edilmişdir. 27 dekabrda qəzet fotoşəkili yenidən yayımlayır və qeyd edir:

  Getto sakinlərindən bəxti gətirənlər bir neçə almanı da özləri ilə apapaq döyüşdə həlak olur. Ancaq onların hamısının bəxti gətirmir. Bəlkə də 10 yaşında olan balaca bir oğlan var idi. Hazır tüfəngləri ilə dayanan fövqəlbəşərlərə çiynindən arxasına baxan qadın bu oğlanın anası ola bilər. Solğun, şirin üzlü kiçik bir qız var idi. Papaqsız qoca bir kişi var idi. Onlar küçələrə çıxdılar. Uşaqlar yaşlıları təqlid edərək əllərini yuxarıya qaldırır. Çünki fövqəlbəşərlər uşaqları öldürməkdən çəkinmirdilər.  

Fotoşəkil 1970-ci illərə qədər çox da tanınmırdı. Bu, bəlkə də əksər ölkələrin anonim qurbanları yad etməyə yox, nasizmə müqaviməti qeyd etməyi üstün tutdular deyə olmuşdur. Fotoşəkil 1969-cu ildə Gerhard Şenbernerin "Sarı ulduz" əsərinin ingilis dilində olan buraxılışının üz qabığında əks edilmişdir. "Time" jurnalı fotoşəkili 2016-cı ildə tərtib etdiyi "tarixin ən təsirli 100 fotoşəkilindən biri" adlı siyahısına almışdır. Jurnal holokost dövründə ortaya çıxan bir çox "iztirablı görüntü"dən üstün bir "aşkar təsiri" olduğunu qeyd etmişdir. Jurnala görə, uşaq "nasistlər tərəfindən öldürülən 6 milyon müdafiəsiz yəhudinin sifətini təmsil edir". Fotoşəkil haqqında bir neçə kitab yazılmışdır. Bu kitablar arasında Riçard Raskinin "Silah tuşlanmış bir uşaq. Bir fotoşəkilin həyatı mövzusunda araşdırma" (ing. A Child at Gunpoint: A Case Study in the Life of a Photo", Den Poratın "Oğlan. Bir holokost hekayəsi" (ing. The Boy: A Holocaust Story) və Frederik Russonun "Varşavanın yəhudi oğlan. Bir fotoşəkil tarixi" (fr. L'Enfant juif de Varsovie. Histoire d'une photographie) kitabları da var. Fotoşəkil onu çəkən SS hərbçisi və digər müşahidəçilər tərəfindən tamamilə fərqli qəbul edilmişdir. Raskinin sözlərinə görə, "bir insan dəstəsi həmin fotoşəkildə bəşəriyyətin tör-töküntülərinə qarşı mübarizə aparan qəhrəman əsgərləri görərkən, bəşəriyyətin böyük əksəriyyəti burada insanın yolverilməz insafsızlığını görür". Eva Fogelmana görə, fotoşəkil yəhudilərin "qoyunun kəsilməyə getdiyi kimi" passiv formada öldürüldükləri mifini təbliğ etmişdir.

Görüntü Varşava gettosu üsyanının Qəzzədə baş vermiş İkinci intifada ilə yan-yana qoyulduğu bəzi mübahisəli incəsənət əsərlərində istifadə edilmişdir. Bəziləri bunun holokostun bayağılaşdırılması ilə eyni əhəmiyyəti daşıdığını iddia edir. Böyük Britaniya və İsrail rəssamı Alan Şexnerin "İstismara məruz qalan uşaqların mirası: Polşadan Fələstinə" (ing. The Legacy of Abused Children: from Poland to Palestine) əsərində kamera fotoşəkildəki oğlana yaxınlaşdırılır ki, o da əllərində Qəzzədə İsrail Müdafiə Qüvvələrində xidmət göstərən hərbçilər tərəfindən daşınan bir uşağın fotoşəkilini tutur. Şexner daha sonra holokostu İsrail–Fələstin münaqişəsi ilə müqayisə etmək niyyətində olmadığını, travmanın qurbanları istismarçı olmağa şövq etməsi nəticəsində hərəkət edən zorakılıq dövranı səbəbiylə uşaqların çəkdikləri iztirabı təsvir etdiyini bildirmişdir. Norman Finkelştaynın "Almaniya hər şeydən ucadır" (alm. Deutschland über alles‎) adlı foto-məqaləsində fərqli bir yanaşmadan istifadə etmişdir. O, burada, Varşavada çəkişmiş fotoşəkili fələstinlilərin əzab çəkdikləri şəkillərlə bir araya gətirmişdir. Fotoşəkillərin hamısının başlıqlarında yazılmışdır: "Holokostdan xilas olanların nəvələri Nasist Almaniyası tərəfindən onlara edilənləri eynilə fələstinlilərə edir".

Holokostdan sağ çıxmış rəssam Semyuel Bak bu fotoşəkildən, o cümlədən öz təcrübələrindən və itdiyi uşaqlıq dostunun xatirəsindən ilham alaraq yüzdən çox rəsm əsəri əsrəyə gətirmişdir. Bu əsərlərdə oğlanın yuxarıya qaldırılan qolları tez-tez çarmıxa çəkilmə mövzusu ilə və ya müəllifin xəyalına gətirdiyi bir abidənin bir hissəsi kimi görünən oğlan ilə təsvir olunur.

Həm MAQİ, həm də MXİ fotoşəkili ictimai mülkiyyət kimi izah edir. Bununla birlikdə, 1990-cı illərdə "Corbis Corporation" fotoşəkili Bettmann arxivindən satın almış üç versiyasını lisenziyalaşdırmış və istifadəsi üçün kommersiya qiymətləri almışdır. 2016-cı ildə "Corbis"in lisenziya hüquqlarını alan "Getty Images" 2018-ci ildə fotoşəkilin müəllif hüququ iddiası filiqranı olan bir nüsxəsini nümunə olaraq təqdim edərək onu satışa çıxarmışdır.

Qeydlər

    • "Haaretz": "Holokostun ən təsirli və sarsılmaz şəkillərindən biridir"
    • "Time" jurnalı: "Holokost çox sayda iztirablı görüntü yaradıb. Ancaq heç birinin bir oğlanın təslim olması kimi aşkar təsiri olmadı".
    • "Tablet" jurnalı: "Sözügedən oğlanı Holokostun ən məşhur görüntülərindən birində görmək olar".
    • Maykl Rotberq: "Varşava gettosundakı əllərini yuxarı qaldıran bir oğlanın tez-tez yayılan fotoşəkili – bəlkə də Holokostun ən məşhur şəkli"
    • Yaroslav Marek Rımkeviç: "Hər kəsin bildiyi fotoşəkil: ucuşiş papaqlı və dizə qədər uzanan corablı, əllərini [yuxarıya] qaldıran bir oğlan"
    • Deniyel H. Mecilou və Liza Silverman.: "şəkil tezliklə bütün Holokostu simvollaşdırmağa başladı".
    • "Time" jurnalı: "Şəxsiyyəti heç vaxt təsdiqlənməyən uşaq nasistlər tərəfindən öldürülən 6 milyon müdafiəsiz yəhudinin üzünü təmsil etdi".
    • "Haaretz": "Altı milyon ada dəyər bir şəkil"
    • "Hidabroot": "Onun anonimliyi Holokostda həlak olan və külə dönmüş bir milyon yarım uşağı simvolizə edir".
  3. Bu halda, şəkildəki qadın da məhz odur.
  4. Hanna Lemet kimi də yazılır.

Mənbə

İstinadlar

  1. ↑ German Federal Archives — 1952.
    <a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q685753"></a>
  2. ↑ United States Holocaust Memorial Museum — 1993.
    <a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q238990"></a>
  3. ↑ Maltz, Judy (3 mart 2011). "Holocaust Studies / A picture worth six million names". Haaretz (ingilis). İstifadə tarixi: 20 sentyabr 2020.
  4. ↑ "How A Little Boy Became the Face of The Holocaust". Time (100 Photographs | The Most Influential Images of All Time). 17 noyabr 2016. İstifadə tarixi: 20 sentyabr 2020.
  5. ↑ Kirsch, Adam (23 noyabr 2010). "Caught on Film". Tablet (ingilis). İstifadə tarixi: 20 sentyabr 2020.
  6. ↑ Rothberg, Michael (2011). "From Gaza to Warsaw: Mapping Multidimensional Memory". Criticism. 53 (4): 532, 536–537. JSTOR 23133895.
  7. ↑ Radstone, Susannah (yanvar 2001). "Social bonds and psychical order: Testimonies". Cultural Values. 5 (1): 64–65. doi:10.1080/14797580109367221.
  8. ↑ Magilow, Daniel H.; Silverman, Lisa (2019). "The Boy in the Warsaw Ghetto (photograph, 1943): What Do Iconic Photographs Tell Us About the Holocaust?". Holocaust Representations in History: An Introduction (ingilis). Bloomsbury Publishing. 17–18. ISBN 978-1-350-09182-5.
  9. ↑ Stein, Shira (24 August 2014). . Hidabroot (ingilis). 24 September 2018 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 24 September 2018.
  10. ↑ Freilich, Miri; Dean, Martin (2012). "Warsaw". In Geoffrey P., Megargee; Dean, Martin; Hecker, Mel (eds.). Ghettos in German-Occupied Eastern Europe. Encyclopedia of Camps and Ghettos, 1933–1945 (ingilis). 2. Fishman, Samuel tərəfindən tərcümə olunub. Bloomington: Amerika Birləşmiş Ştatları Holokost Memorial Muzeyi. 456–459. ISBN 978-0-253-00202-0.
  11. ↑ Tomasz Stempowski (17 mart 2013). "Zdjęcia z powstania w getcie" [Photos of the ghetto uprising] (polyak). İstifadə tarixi: 20 sentyabr 2020.
  12. ↑ Raskin, Richard (2007). "The Boy in the Photo?". İstifadə tarixi: 20 sentyabr 2020.
  13. ↑ (ingilis). Jewish Historial Institute. 2018-09-24 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 20 sentyabr 2020.
  14. ↑ Jeannelle, Jean-Louis (8 yanvar 2009). ""L'Enfant juif de Varsovie. Histoire d'une photographie", de Frédéric Rousseau" [The Jewish child of Warsaw. The story of a photograph by Frédéric Rousseau]. Le Monde (fransız). İstifadə tarixi: 20 sentyabr 2020.
  15. ↑ "Stroop Report (full high resolution copy)". Tiergartenstrasse 4 Association. İstifadə tarixi: 20 sentyabr 2020.[ölü keçid]
  16. ↑ Nowik, Mariusz (19 may 2018). "Only the oppressor has a name. The story of the boy from the picture". İstifadə tarixi: 20 sentyabr 2020=TVN24.
  17. ↑ Struk, Janina (2004). Photographing the Holocaust: Interpretations of the Evidence (ingilis). I.B.Tauris. 208–209. ISBN 978-1-86064-546-4.
  18. ↑ Sumpf, Alexandre (2 oktyabr 2013). "L'enfant juif de Varsovie" [The Jewish child of Warsaw] (fransız). İstifadə tarixi: 20 sentyabr 2020.
  19. ↑ "Boy An Icon For Childhoods Lost In Holocaust". NPR (ingilis). İstifadə tarixi: 22 sentyabr 2020.
  20. Kowalski, Waldemar (19 aprel 2016). "To zdjęcie z getta mówi więcej niż tysiąc słów. Wypędzani Żydzi, eskorta Niemców i przerażony wzrok małego chłopca..." [This picture from the ghetto says more than a thousand words. Expelled Jews, an escort of Germans, and the terrified eyes of a small boy...]. naTemat (polyak). İstifadə tarixi: 20 sentyabr 2020.
  21. ↑ Margolick, David (28 may 1982). "Rockland Physician Thinks he is the Boy in Holocaust Photo Taken in Warsaw". The New York Times (ingilis). İstifadə tarixi: 20 sentyabr 2020.
  22. ↑ Berger, Joseph (12 oktyabr 2012). "The Ghetto, the Nazis and One Small Boy". The New York Times (ingilis). İstifadə tarixi: 20 sentyabr 2020.
  23. Harris, Clay (17 sentyabr 1978). "Warsaw Ghetto Boy-Symbol of The Holocaust". Washington Post. İstifadə tarixi: 9 May 2020.
  24. "Dr. Tsvi Chaim Nussbaum". The Journal News. İstifadə tarixi: 22 sentyabr 2020.
  25. Kleikamp, Antonia (29 aprel 2018). "Warschau 1943: Wer ist der Junge auf dem berüchtigten Getto-Foto?" [Warsaw 1943: Who is the boy in the infamous ghetto photograph?]. Die Welt (alman). İstifadə tarixi: 20 sentyabr 2020.
  26. ↑ "German soldiers pointing guns at women and children during the liquidation of the ghetto. The original German caption (Stroop collection) reads: "Pulled from the bunkers by force" Warsaw, Poland, April 19 – May 16, 1943". Yad Vashem (ingilis). İstifadə tarixi: 22 sentyabr 2020.
  27. ↑ "Jews captured by SS and SD troops during the suppression of the Warsaw ghetto uprising are forced to leave their shelter and march to the Umschlagplatz for deportation" (ingilis). United States Holocaust Memorial Museum. İstifadə tarixi: 22 sentyabr 2020. (Photograph Number: 26543)
  28. Porat, Dan (2013). The Boy: A Holocaust Story (ivrit). Dvir.
  29. Middleton-Kaplan, Richard (2014). "The Myth of Jewish Passivity". In Henry, Patrick (ed.). Jewish Resistance Against the Nazis (ingilis). Washington, D.C.: Catholic University of America Press. səh. 8. ISBN 9780813225890.
  30. "Holocaust Survivor/Artist Asks Tough Questions". Wabash College (ingilis). İstifadə tarixi: 22 sentyabr 2020.
  31. Nolan, Fewell, Danna (2009). Icon of loss : the haunting child of Samuel Bak (PDF). Bak, Samuel., Phillips, Gary Allen. Boston: Pucker Art Publications. ISBN 978-1-879985-21-6. OCLC 318057887.
  32. Laurent, Olivier. "The Decade-Long Image Licensing War Is Suddenly Over". Time (ingilis). İstifadə tarixi: 22 sentyabr 2020.
  33. "Nazis Arresting Jews in Warsaw Ghetto". Getty Images. İstifadə tarixi: 22 sentyabr 2020.

Ədəbiyyat

  Vikianbarda Varşava gettosundakı yəhudi oğlan ilə əlaqəli mediafayllar var.
  • Kicinska, Magdalena; Dziedzic, Marcin (2018). Teraz ′43 [Now ′43] (Polish). Wielka Litera. ISBN 9788380322448.
  • Porat, Dan (2011). The Boy: A Holocaust Story (ingilis). Farrar, Straus and Giroux. ISBN 978-0-8090-3072-9.
  • Raskin, Richard (2004). A Child at Gunpoint: A Case Study in the Life of a Photo (ingilis). Aarhus University Press. ISBN 9788779340992.
  • Rousseau, Frédéric (2014). L'Enfant juif de Varsovie. Histoire d'une photographie [The Jewish child of Warsaw: History of a photograph] (fransız). Le Seuil. ISBN 9782021212334.


Avqust 03, 2021
varşava, gettosundakı, yəhudi, oğlan, 1943, ildə, baş, tutmuş, varşava, gettosu, üsyanı, zamanı, çəkilən, tanınmış, fotoşəkildə, görünən, rottenfürer, yozef, blöşe, onun, istiqamətinə, silah, yönəltdiyi, əllərini, yuxarıya, qaldıran, oğlan, uşağı, oğlan, digər. Varsava gettosundaki yehudi oglan 1943 cu ilde bas tutmus Varsava gettosu usyani zamani cekilen en taninmis fotosekilde gorunen SS rottenfurer Yozef Blose onun istiqametine silah yoneltdiyi an ellerini yuxariya qaldiran oglan usagi Oglan ve digerleri gettonun legvinin son merhelesi esnasinda siginaqca gizlenmisdiler Lakin alman herbciler onlari saxlayir ve zorla siginacaqdan cixarir Fotosekil cekildikden sonra sekilde goruntulenen butun yehudiler umsplaqplatsa aparilir Maydanek hebs dusergesine ve ya Treblinka olum dusergesine deportasiya edilir Fotosekilin cekildiyi deqiq yer ve fotoqrafi bilinmir Fotosekilde qetiyyetle mueyyen edile bilen yegane sexs Blosedir Goruntu Holokost zamani cekilen en ikonik fotosekillerden biridir a ve oglan daha sonra Holokostdaki usaqlari elece de butun yehudi zerercekenleri temsil etdi b Varsava gettosundaki yehudi oglanTarixi 1943 1 2 Olculeri 30 sm 22 smSayti collections ushmm org se bild bundesarchiv de arc gettyimages com detail n Inventar nomresi 38 IMT 1061PS Box 21 22 2 4507 2 26543 2 Bild 183 41636 0002 1 30001717 Vikianbarda elaqeli mediafayllar Mundericat 1 Zemin 2 Fotosekil 3 Kimlikler 3 1 Oglan 3 2 Diger sexsler 4 Irsi 5 Qeydler 6 Menbe 6 1 Istinadlar 6 2 EdebiyyatZemin Redakte Esas meqaleler Varsava gettosu Varsava gettosu usyani ve Strop raportu Varsava Boyuk Hereketi zamani qatarlara minmeye mecbur edilen yehudiler Varsava Polsanin paytaxtidir Muharibeden evvel orada texminen 380 min yehudi yasayirdi Bu ise seher ehalisinin teqriben dordde birini teskil edirdi 1939 cu ilin sentyabrinda Nasist Almaniyasinin Polsaya hucum ve isgal etmesi ile yehudiler antisemit qanunlara tabe olmaga mecbur qalirlar 1941 ci ilde 460 min yehudi seherin yalniz 2 4 ni teskil eden Varsava gettosuna mecburi formada kocurulur Resmi qida rasionu adambasina gundelik yalniz 180 kalori idi Seherin ari terefinde yaxalanmanin olum hokmu ile cezalandirilan bir cinayet olmasina baxmayaraq insanlar qacaqmalciliq etmekle ve qanunsuz emalatxanalar islederek sag qalirlar 10 1942 ci ilin ortalarinda Varsava gettosundaki yehudilerin ekseriyyeti Treblinka olum dusergesine deportasiya edilir Yehudi Mubarize Teskilati 1943 cu ilin yanvarinda almanlarin yeniden bir deportasiya prosesine basladiqlari zaman nasistlere qarsi silahli muqavimet gosterir Yehudiler siginacaqlar qazmaga ve gettoya silah qacaqmalciligi etmeye basladilar 19 aprel 1943 cu il tarixinde SS ve polis rehberi Yurgen Stropun komandanligi altinda texminen 2 min esger orani legv etmek ucun tanklarla gettoya daxil olur Onlar zeif silahlanmis yehudi usyancilari tez bir zamanda meglub edeceklerini gozleyirdiler Amma bunun evezine Holokosta qarsi en boyuk yehudi muqavimeti olan Varsava gettosu usyani dord hefte davam edir Almanlara verilen tapsiriq gettonu yandirmaq siginacaqlara zeherli qaz dolduraraq ve partlayislar torederek yehudileri oradan cixarmaq yehudileri umsplaqplatsa yurutmek daha sonra ise onlari Maydanek hebs dusergesine ya da Treblinka olum dusergesine deportasiya etmek idi ABS da yerlesen Holokost Memorial Muzeyine gore umidsiz gorunen bu mubarize yehudi xalqinin tarixindeki en ehemiyyetli hadiselerden biri olur 10 Fotosekilin iki orijinal buraxilisi MXI nusxesinin 14 cu fotosekili solda ve MAQI nusxesinin 17 ci fotosekili sagda Usyanin yatirilmasi zamani Strop Krakov seherinde yerlesen ali SS ve polis rehberi Fridrix Vilhelm Krugere gundelik icmallar gonderir 689 cu propaqanda kampaniyasi ve Frans Konrad hadiseleri senedlesdirmek ucun fotosekiller cekir 11 12 Henrix Himmler ucun sexsi bir suvenir olan Strop raportu kimi alman hereketlerinin xulasesi ile birlikde secilmis fotosekiller ve icmallar tertib edilir Raportun tertib edilme meqsedi Stropun komandir kimi semereliliyini teblig etmek ve gettonu tez bir zamanda temizlememesine behane gostermek idi 13 Raport usyanin yatirilmasinda istirak eden SS herbcilerinin xususen de yehudi doyusculer terefinden oldurulen on alti esgerin guya gosterdikleri qehremanliqlari xatiresini ebedilesdirirdi 5 14 Usyan zamani 7 minden cox yehudi gullelenir Onlarin ekseriyyeti qeyri siraviler idi 13 Raportun orijinal adi Varsavada artiq yehudi mehellesi yoxdur alm Es gibt keinen judischen Wohnbezirk in Warschau mehr idi 15 Nasist propaqandasini eks etdiren raport yehudileri insanliqdan cixarir onlari quldurlar bitler ve ya sicovullar olaraq surgun ve qetlleri ise temizleme emeliyyati olaraq xarakterize edir 13 16 Raporta gore yehudiler oldurulmek ve ya qetl edilmek evezine mehv edilir 5 Raportun uc nusxesi Himmler Kruger ve Strop ucun hazirlanmisdir 13 15 Strop raportu nun bir nusxesi Varsava seherinde yerlesen Milli Xatire Institutu MXI terefinden saxlanilir Fotosekil neticede mehkemeye gosterilmese de basqa bir nusxe Nurnberq prosesinde subuta yetirilir Bu nusxe Amerika Birlesmis Statlarinin Milli Arxivler ve Qeydler Idaresi MAQI terefinden saxlanilir 14 17 Fotosekil Redakte Novolipiye kucesi 32 unvaninda yehudi ravvinler Blose sagdan ikincidir Novolipiye kucesinden umsplaqplatsa yurudulen yehudiler Fotosekil Varsava gettosunda bas vermis Varsava gettosu usyani 19 aprel 16 may tarixleri zamani cekilmisdir 18 Marki Seheretrafi Demiryolu Varsavanin Qaliqlarini Mudafie Assoasiyasinin bir internet forumu muzakiresinde memarliq detallarindaki oxsarliqlardan xususen de navalcadan ehtiyatla yerin Novolipiye kucesi 34 unvani oldugunu mueyyen etmisdir Bu iddialar 2018 ci ilde Maqdalena Kicinska ve Marchin Cecic terefinden polyak dilinde yazilan Indi 43 pol Teraz 43 kitabinda muzakire olunur 16 Fotoqraf ya Frans Konrad ya da 689 cu propaqanda kampaniyasinin bir uzvu idi Albert Kuzian Erhard Yozef Knoblax ve Artur Qrimm 689 cu propaqanda kampaniyasinda fotoqraf kimi calisdilar 11 12 Kuzian fotosekilin muellifi oldugunu iddia etmis ola biler 12 Polsada muhakime olunan Konrad fotosekili sadece Adolf Hitlere Stropun usyan zamani toretdiyi vehsiliklerden sikayet ede bilmesi ucun cekdiyini iddia edir mehkeme ise bu iddiani qebul etmir Yeddi yehudini sexsen oldurmekle ve minden cox yehudini olum dusergelerine surgun etmekle tesqirlenen Konrad edam cezasina mehkum edilir O 1952 ci ilde edam olunur 5 19 Fotosekilde silahli alman esgerleri terefinden siginacaqdan zoraki sekilde cixarilan bir qrup yehudi kisi qadin ve usaq eks olunur Fotosekilin orijinal yazisi Zorla siginacaqlardan cixarildi dir alm Mit Gewalt aus Bunkern hervorgeholt 16 Burada yehudilerin ekseriyyeti cir cindir paltar geyinir ve ozel esyalari azdir Onlar siginacaqdan cixarildiqdan sonra umsplaqplatsa yurudulurler daha sonra ise bir olum dusergesine deportasiya edilirler Fotosekilin merkezinde alt ya da yeddi yasinda gorunen qezetsatan papagi ve dizine qeder uzanan corab geyinmis balaca bir oglan var SS rottenfurer Yozef Blose oz avtomatini usaga dogru yoneldir usaq ise teslim olmaq ucun ellerini yuxarida tutur 7 16 18 Fotosekilde bir cox qarsi qarsiya qalma hali eks olunub Ricard Raskinin qeyd etdiyi kimi SS yehudilere qarsi cinayetkarlara qarsi qurbanlar herbciler mulki sexslere qarsi guc caresizliye qarsi silah uzerindeki hedeleyici ellere qarsi telsim olmaq meqsedile yuxariya qaldirilmis bos eller polad debilqeler cilpaq baslar ve ya yungul papaqlara qarsi qarmaqarisiqliq qorxuya qarsi tehlukesizlik ezaba qarsi kisiler qadinlar ve usaqlara qarsi 3 Frederik Russoya gore Strop fotosekili raporta daxil etmeyi yeqin ki bunun onun yehudi xristian meneviyyatini asmagi ve onun gunahsiz qadin ve usaqlara hucum etmek qabiliyyetini gosterdiyi ucun secmisdi 20 Kimlikler RedakteOglan Redakte Fotosekildeki oglan oldugu iddia edilen bir nece sexs var Lakin oglanin kimliyi melum deyil 9 12 19 Teklif olunan iddiacilarin hamisinin hekayeleri fotosekil haqqinda bilinen faktlarla ziddiyyet teskil edir 8 Oglan ehtimal ki on yasindan kicik idi Cunki qolunda Davud ulduzu sargisi yoxdur 19 Fotosekil uzerinde arasdirma aparan Yivo Yehudi Arasdirmalari Institutu emekdasi tarixsunas Lusian Dobrositski demisdir ki Holokostun en dramatik hadisesinin bu fotosekili tarixcilerden demek olar ki diger fotosekillerden daha boyuk bir mesuliyyet teleb edir bu insanlarin bununla istediklerini etmesine icaze vermek ucun cox muqeddesdir 21 22 Artur Domb Semontek Lovic 1935 fotosekildeki oglan oldugu iddia edilen ilk sexs Iddia 1950 ci ilde ireli surulub Semontek varli bir aileden gelirdi ve onun atasi Lovic gettosunun yudenratinin bir uzvu idi hansi ki 1941 ci ilde Varsavaya kocurulur Semontek yaxin qohumu ve Varsava sakini olan Yadviqa Pesetskaya 1939 cu ilin sentyabrinda heyat yoldasi ile SSRI ye qacir Onlar holokostdan xilas olurlar ve 1970 ci illerde Semontekin fotosekildeki oglan olduguna dair izahat imzalayirlar 12 16 1999 cu ilde yasli Avraam Zeylinvarger Israildeki Getto Doyusculeri Evine demisdir ki sekildeki oglan onun 1932 ci il tevelludlu oglu Levi Zeylinvargerdir Avraim 1940 ci ilde SSRI erazisine qacir Amma onun heyat yoldasi Xana c oglu ve qizinin holokost zamani helak olduqlari guman edilir Ricard Raskin ozu sexsen Zeylinvargerin iddialarina subhe ile yanasirdi Buna sebeb Levi ile sekildeki oglan arasindaki oxsarligin olmamasidir 12 16 1978 ci ilde Israil Rondel The Jewish Chronicle verdiyi musahibede bildirmisdir ki fotosekildeki oglan mehz ozudur Lakin o fotosekilin 1941 ci ilde cekildiyini qeyd etmisdir Hemcinin Rondelin diger iddialari da bilinen faktlarla uygunlasmadigindan onun iddiasi qebul edilmemisdir 8 12 23 Nussbaumun pasport ucun 1945 ci ilde cekilmis fotosekili Tsvi Caym Nussbaum 1936 2012 24 fotosekildeki oglan olmasi iddiasina en uygun olan sexs O Tel Eviv seherinde anadan olsa da Ikinci Dunya muharibesi baslamazdan evvel ailesi ile birlikde Polsaya kocur O Varsavanin ari qisminde gizlenerek sag qalmisdir Ozu ve ailesi Felestin vizalarina sahib oldugundan onlar Polski oteli telesine dusduler Almanlar bu zaman isgal altindaki Avropadan etibarli bir sekilde cixmagi ved etdiler Nussbaum 1945 ci ilde Bergen Belsen hebs dusergesinden amerikan esgerler terefinden azad edilir O 1982 ci ilde qeyd edir ki 13 iyul 1943 cu il tarixinde Polski oteli qarsisinda saxlanilir ve fotosekilde eks olundugu kimi ellerini yuxariya qaldirmaga mecbur edilir Bezi yehudi teskilatlar bu iddiani ireli surulduyu zaman tenqidsiz sekilde qebul etseler de Nussbaumun fotosekildeki oglan olmasi mumkun deyil 16 21 22 Nussbaum ozu bele hec vaxt kimlik meselesinde deqiq oldugunu iddia etmemisdir O demisdir Dusunurem ki bu menem amma durustce and ice bilmerem Bir milyon yarim yehudi usagdan ellerini yuxariya qaldirmaq teleb edilmisdi 12 21 Dobrositski Nussbaumun iddiasi ile fotosekil haqqinda bilinenler arasindaki uygunsuzluga diqqet cekmisdir Strop raportu ndaki butun sekillerin Varsava gettosunun daxilinde cekildiyi ferz edilir Lakin Polski oteli gettonun icerisinde yerlesmir Fotosekilde kuce eks olunur Feqet Polski oteli onundeki butun mecburi toplasmalar heyetde bas tuturdu Fotosekilde yehudilerin ekseriyyeti agir paltar geyinir Bu fakt fotosekilin iyul ayinda cekilmediyini gosterir Onlar seherin ari terefinde gizlendikleri halda taxmayacaqlari qol sargilari taxirlar Almanlar Polski oteli onundeki mecburi toplasmalarda ehtiyaclari olmayacaqlari doyus formalari geyinirler Bundan elave Nussbaum Strop raportu nun Himmlere catdirilmasindan teqriben bir ay sonra hebs olunur 21 22 25 Hemcinin Corciya Universitetinin mehkeme antropoloqu K R Borns Nussbaumun 1945 ci ilde cekilen fotosekili ile Varsava gettosundaki oglanin feteseklini muqayise etmis Nussbaumun fotosekildeki oglandan ferqli olaraq ayrilmis qulaq seyvanlarina malik oldugu mueyyen etmisdir 12 Diger sexsler Redakte Qolda Sulkesin dediyine gore binadan birbasa oglanin arxasinda cixan qadin Qolda Stavarovska idi ki Sulkes ozunu Stavarovskanin nevesi kimi teqdim etmisdir Ciyninde ag cantasi ile gezen oglanin onun bacisi oldugunu iddia eden Hana Icenqrin terefinden qdanskli Aron Leyzer Lev Kartuzinski oldugu mueyyen edilmisdir 26 27 Eyni sexsin Harri Haym Nisauer oldugu da ireli surulmusdur 26 Holokostdan xilas olan Polsa esilli ABS vetendasi Ester Qrosband Lamet sol terefden on plandaki kicik qizin Maydanek hebs dusergesinde oldurulen qardasi qizi Xanna Hanka Lamet 26 27 d 1937 1943 oldugunu soylemisdir Bu halda serf taxan qadin Hankanin anasi Mose Lamet ile evli Matilda Qoldfinger Lamet 27 ve ya Matilda Lamet Qoldfinger 26 olur Aile Varsavadan idi 9 12 16 Blose hemin fotosekilde Qeti olan yegane kimlik MP 28 avtomatini oglana teref yonelden SS herbcisi rottenfurer Yozef Bloseninkidir 3 12 16 Blose 1912 ci ilde Sudetenlandda anadan olmus Aynzatsqruppda xidmet edirdi 12 O usyan zamani Varsava gettosunda isleyen bir polis idi Usyan istirakcisi Marek Edelman verdiyi ifadede vurgulamisdir ki Blose gundelik isi nin bir hissesi olaraq yehudileri oldurur usaqlara ve hamile qadinlara qarsi zorakiliq tetbiq etmesi ile taninirdi 3 16 O Varsava gettosu usyaninin yatirilmasida gosterdiyi fealiyyet performansi sebebiyle Ikinci dereceli qilincli doyus leyaqet xacina layiq gorulmusdur 12 Blose Strop raportu ndaki bir nece fotosekilde gorunur O Serqi Almaniyada muhakime olunarken mehkeme hemin fotosekilleri prokurorluq ucun esas subut kimi istifade etmisdir Blose en azi 2 min insanin qetlinde istirak etmekle tesdiqkar bilinirdi ve 1969 cu ilde edam edilmisdir 16 Blose fotosekil haqqinda danisarken qeyd etmisdir Sekilde Varsava gettosundaki Gestapo ofisinin uzvu olan menim bir qrup SS uzvu ile birlikde cox sayda yehudi vetendasini bir evden cixartmagim eks olunub Yehudi vetendaslar qrupu esasen usaqlar qadinlar ve qocalardan ibaretdir Onlar ellerini yuxariya qaldirilmis halda qapi vasitesile evden cixarilirlar Yehudi vetendaslar daha sonra umsplaqplats adlanan yere aparilir ki onlar oradan Treblinka olum dusergesine gonderilir 12 Mehkeme prosesi zamani hakim Bloseden fotosekilde tesvir olunan hadiseler barede sorusur Hakim Siz avtomatla idiniz bir binadan cixardiginiz ellerini yuxariya qaldiran balaca bir oglana qarsi O anlarda sakinler nece reaksiya gosterdi Blose Onlar cox boyuk bir qorxu icinde idiler Hakim Bu o balaca oglanda yaxsi eks olunur Ne dusunurdun Blose Biz her gun bele sehnelerin sahidi olurduq Hec dusune de bilmedik 28 Irsi Redakte Fotosekilin MAQI buraxilisimda sepiya tonu var ki bu da fotosekilin bir cox reqemsal buraxilisinda saxlanilir Fotosekilin MXI buraxilisi The New York Times fotosekili Strop raportu ndaki diger fotosekiller ile birge 26 dekabr 1945 ci il tarixinde yayimlamisdir Raport ele bu dovrde Nurnberq prosesi ucun delil kimi istifade edilmisdir 27 dekabrda qezet fotosekili yeniden yayimlayir ve qeyd edir Getto sakinlerinden bexti getirenler bir nece almani da ozleri ile apapaq doyusde helak olur Ancaq onlarin hamisinin bexti getirmir Belke de 10 yasinda olan balaca bir oglan var idi Hazir tufengleri ile dayanan fovqelbeserlere ciyninden arxasina baxan qadin bu oglanin anasi ola biler Solgun sirin uzlu kicik bir qiz var idi Papaqsiz qoca bir kisi var idi Onlar kucelere cixdilar Usaqlar yaslilari teqlid ederek ellerini yuxariya qaldirir Cunki fovqelbeserler usaqlari oldurmekden cekinmirdiler 8 Fotosekil 1970 ci illere qeder cox da taninmirdi 18 Bu belke de ekser olkelerin anonim qurbanlari yad etmeye yox nasizme muqavimeti qeyd etmeyi ustun tutdular deye olmusdur Fotosekil 1969 cu ilde Gerhard Senbernerin Sari ulduz eserinin ingilis dilinde olan buraxilisinin uz qabiginda eks edilmisdir 14 Time jurnali fotosekili 2016 ci ilde tertib etdiyi tarixin en tesirli 100 fotosekilinden biri adli siyahisina almisdir Jurnal holokost dovrunde ortaya cixan bir cox iztirabli goruntu den ustun bir askar tesiri oldugunu qeyd etmisdir Jurnala gore usaq nasistler terefinden oldurulen 6 milyon mudafiesiz yehudinin sifetini temsil edir 4 Fotosekil haqqinda bir nece kitab yazilmisdir Bu kitablar arasinda Ricard Raskinin Silah tuslanmis bir usaq Bir fotosekilin heyati movzusunda arasdirma ing A Child at Gunpoint A Case Study in the Life of a Photo Den Poratin Oglan Bir holokost hekayesi ing The Boy A Holocaust Story ve Frederik Russonun Varsavanin yehudi oglan Bir fotosekil tarixi fr L Enfant juif de Varsovie Histoire d une photographie kitablari da var 3 18 Fotosekil onu ceken SS herbcisi ve diger musahideciler terefinden tamamile ferqli qebul edilmisdir Raskinin sozlerine gore bir insan destesi hemin fotosekilde beseriyyetin tor tokuntulerine qarsi mubarize aparan qehreman esgerleri gorerken beseriyyetin boyuk ekseriyyeti burada insanin yolverilmez insafsizligini gorur 3 18 Eva Fogelmana gore fotosekil yehudilerin qoyunun kesilmeye getdiyi kimi passiv formada olduruldukleri mifini teblig etmisdir 29 Goruntu Varsava gettosu usyaninin Qezzede bas vermis Ikinci intifada ile yan yana qoyuldugu bezi mubahiseli incesenet eserlerinde istifade edilmisdir Bezileri bunun holokostun bayagilasdirilmasi ile eyni ehemiyyeti dasidigini iddia edir Boyuk Britaniya ve Israil ressami Alan Sexnerin Istismara meruz qalan usaqlarin mirasi Polsadan Felestine ing The Legacy of Abused Children from Poland to Palestine eserinde kamera fotosekildeki oglana yaxinlasdirilir ki o da ellerinde Qezzede Israil Mudafie Quvvelerinde xidmet gosteren herbciler terefinden dasinan bir usagin fotosekilini tutur Sexner daha sonra holokostu Israil Felestin munaqisesi ile muqayise etmek niyyetinde olmadigini travmanin qurbanlari istismarci olmaga sovq etmesi neticesinde hereket eden zorakiliq dovrani sebebiyle usaqlarin cekdikleri iztirabi tesvir etdiyini bildirmisdir Norman Finkelstaynin Almaniya her seyden ucadir alm Deutschland uber alles adli foto meqalesinde ferqli bir yanasmadan istifade etmisdir O burada Varsavada cekismis fotosekili felestinlilerin ezab cekdikleri sekillerle bir araya getirmisdir Fotosekillerin hamisinin basliqlarinda yazilmisdir Holokostdan xilas olanlarin neveleri Nasist Almaniyasi terefinden onlara edilenleri eynile felestinlilere edir 6 Holokostdan sag cixmis ressam Semyuel Bak bu fotosekilden o cumleden oz tecrubelerinden ve itdiyi usaqliq dostunun xatiresinden ilham alaraq yuzden cox resm eseri esreye getirmisdir Bu eserlerde oglanin yuxariya qaldirilan qollari tez tez carmixa cekilme movzusu ile ve ya muellifin xeyalina getirdiyi bir abidenin bir hissesi kimi gorunen oglan ile tesvir olunur 30 31 Hem MAQI hem de MXI fotosekili ictimai mulkiyyet kimi izah edir Bununla birlikde 1990 ci illerde Corbis Corporation fotosekili Bettmann arxivinden satin almis uc versiyasini lisenziyalasdirmis ve istifadesi ucun kommersiya qiymetleri almisdir 17 2016 ci ilde Corbis in lisenziya huquqlarini alan Getty Images 32 2018 ci ilde fotosekilin muellif huququ iddiasi filiqrani olan bir nusxesini numune olaraq teqdim ederek onu satisa cixarmisdir 33 Qeydler Redakte Haaretz Holokostun en tesirli ve sarsilmaz sekillerinden biridir 3 Time jurnali Holokost cox sayda iztirabli goruntu yaradib Ancaq hec birinin bir oglanin teslim olmasi kimi askar tesiri olmadi 4 Tablet jurnali Sozugeden oglani Holokostun en meshur goruntulerinden birinde gormek olar 5 Maykl Rotberq Varsava gettosundaki ellerini yuxari qaldiran bir oglanin tez tez yayilan fotosekili belke de Holokostun en meshur sekli 6 Yaroslav Marek Rimkevic Her kesin bildiyi fotosekil ucusis papaqli ve dize qeder uzanan corabli ellerini yuxariya qaldiran bir oglan 7 Deniyel H Mecilou ve Liza Silverman sekil tezlikle butun Holokostu simvollasdirmaga basladi 8 Time jurnali Sexsiyyeti hec vaxt tesdiqlenmeyen usaq nasistler terefinden oldurulen 6 milyon mudafiesiz yehudinin uzunu temsil etdi 4 Haaretz Alti milyon ada deyer bir sekil 3 Hidabroot Onun anonimliyi Holokostda helak olan ve kule donmus bir milyon yarim usagi simvolize edir 9 Bu halda sekildeki qadin da mehz odur Hanna Lemet kimi de yazilir Menbe RedakteIstinadlar Redakte 1 2 German Federal Archives 1952 lt a href https wikidata org wiki Track Q685753 gt lt a gt 1 2 3 4 United States Holocaust Memorial Museum 1993 lt a href https wikidata org wiki Track Q238990 gt lt a gt 1 2 3 4 5 6 7 Maltz Judy 3 mart 2011 Holocaust Studies A picture worth six million names Haaretz ingilis Istifade tarixi 20 sentyabr 2020 1 2 3 How A Little Boy Became the Face of The Holocaust Time 100 Photographs The Most Influential Images of All Time 17 noyabr 2016 Istifade tarixi 20 sentyabr 2020 1 2 3 4 Kirsch Adam 23 noyabr 2010 Caught on Film Tablet ingilis Istifade tarixi 20 sentyabr 2020 1 2 Rothberg Michael 2011 From Gaza to Warsaw Mapping Multidimensional Memory Criticism 53 4 532 536 537 JSTOR 23133895 1 2 Radstone Susannah yanvar 2001 Social bonds and psychical order Testimonies Cultural Values 5 1 64 65 doi 10 1080 14797580109367221 1 2 3 4 Magilow Daniel H Silverman Lisa 2019 The Boy in the Warsaw Ghetto photograph 1943 What Do Iconic Photographs Tell Us About the Holocaust Holocaust Representations in History An Introduction ingilis Bloomsbury Publishing 17 18 ISBN 978 1 350 09182 5 1 2 3 Stein Shira 24 August 2014 Who is that Boy in the Famous Warsaw Ghetto Picture Hidabroot ingilis 24 September 2018 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 24 September 2018 1 2 Freilich Miri Dean Martin 2012 Warsaw In Geoffrey P Megargee Dean Martin Hecker Mel eds Ghettos in German Occupied Eastern Europe Encyclopedia of Camps and Ghettos 1933 1945 ingilis 2 Fishman Samuel terefinden tercume olunub Bloomington Amerika Birlesmis Statlari Holokost Memorial Muzeyi 456 459 ISBN 978 0 253 00202 0 1 2 Tomasz Stempowski 17 mart 2013 Zdjecia z powstania w getcie Photos of the ghetto uprising polyak Istifade tarixi 20 sentyabr 2020 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 Raskin Richard 2007 The Boy in the Photo Istifade tarixi 20 sentyabr 2020 1 2 3 4 Stroop s Report in the new version ingilis Jewish Historial Institute 2018 09 24 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 20 sentyabr 2020 1 2 3 Jeannelle Jean Louis 8 yanvar 2009 L Enfant juif de Varsovie Histoire d une photographie de Frederic Rousseau The Jewish child of Warsaw The story of a photograph by Frederic Rousseau Le Monde fransiz Istifade tarixi 20 sentyabr 2020 1 2 Stroop Report full high resolution copy Tiergartenstrasse 4 Association Istifade tarixi 20 sentyabr 2020 olu kecid 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 Nowik Mariusz 19 may 2018 Only the oppressor has a name The story of the boy from the picture Istifade tarixi 20 sentyabr 2020 TVN24 1 2 Struk Janina 2004 Photographing the Holocaust Interpretations of the Evidence ingilis I B Tauris 208 209 ISBN 978 1 86064 546 4 1 2 3 4 5 Sumpf Alexandre 2 oktyabr 2013 L enfant juif de Varsovie The Jewish child of Warsaw fransiz Istifade tarixi 20 sentyabr 2020 1 2 3 Boy An Icon For Childhoods Lost In Holocaust NPR ingilis Istifade tarixi 22 sentyabr 2020 Kowalski Waldemar 19 aprel 2016 To zdjecie z getta mowi wiecej niz tysiac slow Wypedzani Zydzi eskorta Niemcow i przerazony wzrok malego chlopca This picture from the ghetto says more than a thousand words Expelled Jews an escort of Germans and the terrified eyes of a small boy naTemat polyak Istifade tarixi 20 sentyabr 2020 1 2 3 4 Margolick David 28 may 1982 Rockland Physician Thinks he is the Boy in Holocaust Photo Taken in Warsaw The New York Times ingilis Istifade tarixi 20 sentyabr 2020 1 2 3 Berger Joseph 12 oktyabr 2012 The Ghetto the Nazis and One Small Boy The New York Times ingilis Istifade tarixi 20 sentyabr 2020 Harris Clay 17 sentyabr 1978 Warsaw Ghetto Boy Symbol of The Holocaust Washington Post Istifade tarixi 9 May 2020 Dr Tsvi Chaim Nussbaum The Journal News Istifade tarixi 22 sentyabr 2020 Kleikamp Antonia 29 aprel 2018 Warschau 1943 Wer ist der Junge auf dem beruchtigten Getto Foto Warsaw 1943 Who is the boy in the infamous ghetto photograph Die Welt alman Istifade tarixi 20 sentyabr 2020 1 2 3 4 German soldiers pointing guns at women and children during the liquidation of the ghetto The original German caption Stroop collection reads Pulled from the bunkers by force Warsaw Poland April 19 May 16 1943 Yad Vashem ingilis Istifade tarixi 22 sentyabr 2020 1 2 3 Jews captured by SS and SD troops during the suppression of the Warsaw ghetto uprising are forced to leave their shelter and march to the Umschlagplatz for deportation ingilis United States Holocaust Memorial Museum Istifade tarixi 22 sentyabr 2020 Photograph Number 26543 Porat Dan 2013 The Boy A Holocaust Story ivrit Dvir Middleton Kaplan Richard 2014 The Myth of Jewish Passivity In Henry Patrick ed Jewish Resistance Against the Nazis ingilis Washington D C Catholic University of America Press seh 8 ISBN 9780813225890 Holocaust Survivor Artist Asks Tough Questions Wabash College ingilis Istifade tarixi 22 sentyabr 2020 Nolan Fewell Danna 2009 Icon of loss the haunting child of Samuel Bak PDF Bak Samuel Phillips Gary Allen Boston Pucker Art Publications ISBN 978 1 879985 21 6 OCLC 318057887 Laurent Olivier The Decade Long Image Licensing War Is Suddenly Over Time ingilis Istifade tarixi 22 sentyabr 2020 Nazis Arresting Jews in Warsaw Ghetto Getty Images Istifade tarixi 22 sentyabr 2020 Edebiyyat Redakte Vikianbarda Varsava gettosundaki yehudi oglan ile elaqeli mediafayllar var Kicinska Magdalena Dziedzic Marcin 2018 Teraz 43 Now 43 Polish Wielka Litera ISBN 9788380322448 Porat Dan 2011 The Boy A Holocaust Story ingilis Farrar Straus and Giroux ISBN 978 0 8090 3072 9 Raskin Richard 2004 A Child at Gunpoint A Case Study in the Life of a Photo ingilis Aarhus University Press ISBN 9788779340992 Rousseau Frederic 2014 L Enfant juif de Varsovie Histoire d une photographie The Jewish child of Warsaw History of a photograph fransiz Le Seuil ISBN 9782021212334 Menbe https az wikipedia org w index php title Varsava gettosundaki yehudi oglan amp oldid 5959529, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,

ne axtarsan burda

, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.