fbpx
Wikipedia

Triton (Neptunun peyki)

Triton və ya Neptun IGünəş sistemində yerləşən Neptun planetinin ən böyük təbii peyki.

Triton
Kəşf edənUilyam Lassel
Kəşf yeriİngiltərə
Kəşf tarixi10 oktyabr 1846
Böyük yarımoxu
354.759 km
Əyilməsi2,3 Radian, 2,7 Radian, 2,3 Radian
Nəyin peykidirNeptun
Özünə xas ekssentrisitet
0
Səthinin sahəsi
  • 23.018.000 km²
Həcmi10.384.000.000 km³
Kütləsi21,39 ± 0,03 yottagram
Orta sıxlığı
2,061 q/sm³
0,779 metre per square second
Albedo0,76
Temperatur38 Kelvin
Görünən ulduz həcmi
13,47

Kəşfi

1846-cı ildə astronom Uilyam Lassel yeni kəşf edilmiş Neptun planetini öyrənirdi. Neptunun halqaları olduğu haqqında fərziyyələri sübut etməyə çalışarkən daha maraqlı bir şey kəşf etmişdir. Neptunun bir peyki vardı. Neptunun Yohan Qatfird Qalle tərəfindən kəşf edilməsindən cəmi 17 gün sonra — 10 oktyabr 1846-cı ildə Lassel Neptunun peykini kəşf etmişdir.

Adı

Triton adını Roma mifologiyasında Neptunun oğlu və dəniz tanrısı Tritondan götürmüşdür. Bu ad ilk dəfə 1880-ci ildə Kamill Flammarion tərəfindən təklif edilmişdir.

Xarakteristikası

Triton peyki Neptunun 14 peyki arasında ən böyüyü və ilk kəşf olunanıdır. Günəş sistemində isə ən böyük 7-ci təbii peykdir.

Uranın üç xarici peyki və Yupiter-Saturn planetlərinin xarici peyklərinin böyük qismində olduğu kimi Triton peyki tərs orbitə sahibdir. Ancaq xarici peyklər çox kiçikdir. Ən böyüyü Feba olub Tritonun diametrinin sadəcə 8 %-i və kütləsinin 0,03 %-i qədərdir. Tərs orbitə sahib olmalarının əsas səbəbi uzaqda yerləşdiklərindən belə peyklərin digər göy cisimləri ilə toqquşması ola bilər. Tritonun necə əmələ gəlməsi tam bilinmir. Böyük ehtimalla Triton əvvəllər Günəş sistemində təkbaşına gəzən göy cismi olmuş, daha sonra Neptunun cazibə qüvvəsinə qapılıb onun peykinə çevrilmişdir.

2706 km-lik radiusa sahib Tritonun səthi buzla örtülüdür. Bununla əlaqədar şəkilləri 1989-cu ildə peykin yanından keçən yeganə süni peyk Voyager 2 çəkmişdir. Səthində kraterlərin sayı azdır.

Temperatur

Triton peyki Yupiterin İo peykindən sonra Günəş sistemində ən aktiv peykdir. Altda su, üstdə azot buzu ilə örtülü buzun altında maye azotdan ibarət dənizin olması ehtimaldır. Səthində xeyli qeyzer və buz vulkanı vardır. Maye azot bəzən buzun altından fışqıra bilir və bu cür fışqırmanın hündürlüyü 15 km-ə çata bilir. Peykin iç hissələrində temperatur daha yüksəkdir. Voyager 2 həmçinin Lasselin iddia etdiyi Neptunun görünməz halqalarını sübut etmişdir.

Tritonun səth temperaturu -235 °C-dir və Günəş sistemin ən soyuq göy cismidir. Bunun əsas səbəbi Yerə düşən Günəş işığının 1/900-i qədər işıq qəbul etməsi və gələn işığın 70 %-ni əks etdirməsidir. Voyager 2-dən əvvəl peykin buludlarla örtülü olması ehtimal olunsa da, bu fərziyyə səhv çıxmışdır. Tritonun incə və sıxlığı az olan atmosferi vardır. Atmosfer səthə çox az təzyiq göstərməkdədir.

Spiral orbitinə görə Triton Neptun planetinə getdikcə yaxınlaşmaqdadır, 100 milyon il sonra Roçe limitini keçəçək və parçalanacaqdır.

Qalereya

İstinadlar

  1. Berry A. A Short History of Astronomy (brit. ing.). London: John Murray, 1898.
  2. https://ssd.jpl.nasa.gov/?sat_phys_par.
  3. http://www.derin-uzay.org/2013/09/triton-kizgin-bir-uydu.html[ölü keçid]
  4. http://www.evrimagaci.org/fotograf/35/5390[ölü keçid]
  5. http://gokbilgi.blogspot.com/2014/05/gizemli-bir-dunya-triton.html

Xarici keçidlər

  • Triton profili 2011-02-19 at the Wayback Machine NASA saytında
  • Triton səhifəsi "Doqquz planet"də

triton, neptunun, peyki, triton, neptun, günəş, sistemində, yerləşən, neptun, planetinin, böyük, təbii, peyki, tritonkəşf, edənuilyam, lassel, kəşf, yeriingiltərəkəşf, tarixi10, oktyabr, 1846böyük, yarımoxu354, kməyilməsi2, radian, radian, radiannəyin, peykidi. Triton ve ya Neptun I Gunes sisteminde yerlesen Neptun planetinin en boyuk tebii peyki TritonKesf edenUilyam Lassel 1 Kesf yeriIngiltereKesf tarixi10 oktyabr 1846Boyuk yarimoxu354 759 kmEyilmesi2 3 Radian 2 7 Radian 2 3 RadianNeyin peykidirNeptunOzune xas ekssentrisitet0Sethinin sahesi23 018 000 km Hecmi10 384 000 000 km Kutlesi21 39 0 03 yottagram 2 Orta sixligi2 061 q sm Serbestdusme tecili0 779 metre per square secondAlbedo0 76Temperatur38 KelvinGorunen ulduz hecmi13 47 Mundericat 1 Kesfi 2 Adi 3 Xarakteristikasi 3 1 Temperatur 4 Qalereya 5 Istinadlar 6 Xarici kecidlerKesfi Redakte1846 ci ilde astronom Uilyam Lassel yeni kesf edilmis Neptun planetini oyrenirdi Neptunun halqalari oldugu haqqinda ferziyyeleri subut etmeye calisarken daha maraqli bir sey kesf etmisdir Neptunun bir peyki vardi Neptunun Yohan Qatfird Qalle terefinden kesf edilmesinden cemi 17 gun sonra 10 oktyabr 1846 ci ilde Lassel Neptunun peykini kesf etmisdir Adi RedakteTriton adini Roma mifologiyasinda Neptunun oglu ve deniz tanrisi Tritondan goturmusdur Bu ad ilk defe 1880 ci ilde Kamill Flammarion terefinden teklif edilmisdir Xarakteristikasi Redakte Triton peyki Neptunun 14 peyki arasinda en boyuyu ve ilk kesf olunanidir Gunes sisteminde ise en boyuk 7 ci tebii peykdir 3 Uranin uc xarici peyki ve Yupiter Saturn planetlerinin xarici peyklerinin boyuk qisminde oldugu kimi Triton peyki ters orbite sahibdir Ancaq xarici peykler cox kicikdir En boyuyu Feba olub Tritonun diametrinin sadece 8 i ve kutlesinin 0 03 i qederdir Ters orbite sahib olmalarinin esas sebebi uzaqda yerlesdiklerinden bele peyklerin diger goy cisimleri ile toqqusmasi ola biler Tritonun nece emele gelmesi tam bilinmir Boyuk ehtimalla Triton evveller Gunes sisteminde tekbasina gezen goy cismi olmus daha sonra Neptunun cazibe quvvesine qapilib onun peykine cevrilmisdir 2706 km lik radiusa sahib Tritonun sethi buzla ortuludur Bununla elaqedar sekilleri 1989 cu ilde peykin yanindan kecen yegane suni peyk Voyager 2 cekmisdir Sethinde kraterlerin sayi azdir Temperatur Redakte Triton peyki Yupiterin Io peykinden sonra Gunes sisteminde en aktiv peykdir Altda su ustde azot buzu ile ortulu buzun altinda maye azotdan ibaret denizin olmasi ehtimaldir Sethinde xeyli qeyzer ve buz vulkani vardir Maye azot bezen buzun altindan fisqira bilir ve bu cur fisqirmanin hundurluyu 15 km e cata bilir 4 Peykin ic hisselerinde temperatur daha yuksekdir Voyager 2 hemcinin Lasselin iddia etdiyi Neptunun gorunmez halqalarini subut etmisdir Tritonun seth temperaturu 235 C dir ve Gunes sistemin en soyuq goy cismidir Bunun esas sebebi Yere dusen Gunes isiginin 1 900 i qeder isiq qebul etmesi ve gelen isigin 70 ni eks etdirmesidir Voyager 2 den evvel peykin buludlarla ortulu olmasi ehtimal olunsa da bu ferziyye sehv cixmisdir Tritonun ince ve sixligi az olan atmosferi vardir Atmosfer sethe cox az tezyiq gostermekdedir Spiral orbitine gore Triton Neptun planetine getdikce yaxinlasmaqdadir 100 milyon il sonra Roce limitini kececek ve parcalanacaqdir 5 Qalereya Redakte Istinadlar Redakte Berry A A Short History of Astronomy brit ing London John Murray 1898 https ssd jpl nasa gov sat phys par http www derin uzay org 2013 09 triton kizgin bir uydu html olu kecid http www evrimagaci org fotograf 35 5390 olu kecid http gokbilgi blogspot com 2014 05 gizemli bir dunya triton htmlXarici kecidler Redakte Vikianbarda Triton ile elaqeli mediafayllar var Triton profili Arxivlesdirilib 2011 02 19 at the Wayback Machine NASA saytinda Triton sehifesi Doqquz planet de Menbe https az wikipedia org w index php title Triton Neptunun peyki amp oldid 6046252, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,

ne axtarsan burda

, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.