fbpx
Wikipedia

Bulud

Avqust 05, 2021

Bulud – atmosferdə üzən su buxarı kondensasiyası məhsulunun toplantısı. Bulud diametri bir neçə mikron olan su damcılarından, buz kristalcıqlarından və ya bunların qatışığından əmələ gəlir. Bulud başlıca olaraq troposferdə toplanır. Buludu təşkil edən elementlər iriləşdikcə ağırlaşır və yağıntı əmələ gəlir.

Buludların üstdən görünüşü
Buludların hərəkəti

Planetimizin çox hissəsini dənizlər və okeanlar tutduğu üçün onların səthində daim buxarlanma prosesi baş verir. Buxarlanmış su damlaları buludları əmələ gətirir. Küləklərin qovduğu bu buludlar atmosferin soyuq layları ilə toqquşduqda buxarın kondensasiyası başlayır və yağış damlaları əmələ gəlir.

Buludluluq

Buludluluq göy üzünün buludlarla örtülmə dərəcəsidir və 10 ballıq şkala ilə ölçülür. Buludluluq sıfır bal olduqda göy üzü buludsuz, 10 bal olduqda isə tamamilə buludla örtülü olur. Ərazinin yerləşdiyi coğrafi mövqedən, iqlimdən asılı olaraq buludluluq dərəcəsi dəyişir. Buludluluq hava və iqlimi xarakterizə edən əsas amillərdən biridir.

Quru üzərində buludluluq 4,8 okeanlar üzərində isə 5,8 dir. Dünyanın orta buludluluq dərəcəsi 5,4-dür. Antarktida və tropik enliklərdə buludluluq ən azdır : 0,2

Buludluluğun əhəmiyyəti; — qışda yeri soyumaqdan, yayda qızdırmaqdan qoruyur. Düz radiasiyanın qiymətini azaldır. Fiziki aşınmanı zəiflədir.

Buludluluq havanın qalxan hərəkətində, alçaq təzyiq sahəsində, sahil boyunda daha çox olur.

Sahildən materikin içərisinə doğru buludluluq azalır.

Yüksək təzyiqdə, havanın enən hərəkətli rayonlarında, materikin daxili hissəsində buludsuzluq hökm sürür.

Buludlu günlər ən çox qütb qurşağında və ekvatorda, ən az isə quraqlıq rayonlarında və səhralarda olur.

Buludların tipləri

  Əsas məqalə: Buludun növləri

Buludların 3 əsas tipi vardır: Sirus (lələkvari bulud), kümülüs (topa bulud), Stratus (laylı bulud)

1. Laylı buludlar — 2–3 km-ə qədər yaranan buludlardır. Bu buludlar göy üzünü tam örtə bilərlər. Əsasən qışda üstünlük təşkil edir. Yağıntı arasıkəsilməz olur.

2. Topa buludlar — qızmar rütubətli havanın sürətlə yuxarı qalxması nəticəsində 3–6 km hündürlükdə yaranır. Bu buludlardan leysan və dolu yağır

3. Lələkvari buludlar — daha hündürdə 6 km-dən yüksəkdə (bəzən10-12 km) əmələ gəlir. 0 °C temperaturdan aşağı bir şəraitdə yarandığından buz kristallarından ibarət olur. Əsasən yayda formalaşır. Lələkvari buludlardan yağıntı düşmür.

Bəzi buludlar var ki, nadir olaraq görülür. Amma görənləri həmişə qorxudur. Ekspertlərə görə bu qəribə bulud 2011-08-27 at the Wayback Machine formalaşması çox nadir hallarda meydana gəlir.

Belə bir görünüş qazanması üçün müdhiş bir enerjinin lazımlı olduğunu söyləyən ekspertlər, "Hər nə qədər qorxunc görünsə də bu buludların fırtınaya səbəb olduqları görünməyib. Hələ rəsmi bir adı belə yox. Amma böyük ehtimalla, Beynəlxalq Meteoroloji Kataloqunda artıq 'asperatus' adlandırılacağı iddia edilmişdi.

Latınca olan "asperatus" adı buludların bu dalğa, "krem" kimi görünüşünü izah edir. Braziliyada, Yeni Zellandiyada, Afrika üzərində, Rusiyada görülən bu cür buludlar ən son Şotlandiya üzərində meydana gəldi.

Buluddan düşən yağıntı leysan, aramsız-narın, çiskin xarakterli olur. Leysan adətən topa yağış buludlarından düşən iri su damlalarıdır. Leysan yağışları qısa müddətli yağır. Aramsız-narın yağıntı yağış və ya qar halında laylı yağışlı və yüksək laylı buludlardan düşür. Bəzən bir neçə gün davam edir. Çiskin gözlə güclə seçilən xırda su damlalarıdır. Laylı buludlardan düşür.

Maraqlı hadisələr

Buludlarla bağlı bir çox sirli və hələ də üstü açılmamış hadisələr baş verib. Bu hadisələrdən biri belə baş verib : 1930-cu ildə Texas ştatının Korpus Kristi şəhərindən kiçik bir təyyarə havaya qalxdı. Yerdən pilotun yaxınları bu uçuşu maraqla izləyirdilər. Hava, demək olar tərtəmiz idi, yalnız uzaqlarda zorla seçilən kiçik bir bulud topası görünürdü. Təyyarə uçuş xətti üstündə olan bu kiçik bulud topasına girdiyi anda dəhşətli bir partlayış baş verdi. Təyyarənin qalıqları partlayış yerindən 5 kilometr uzaqlara səpələndi. Amma pilotun bədən qalıqları yoxa çıxmışdı. Sanki təyyarədə pilot olmamışdı. Hadisə şahidlərindən biri F.Dirks baş verənləri sonralar belə xatırlayırdı: "Hər şey gözlənilmədən baş verdi. Təyyarə adi kiçik bulud topasına daxil oldu və həmin an da güclü partlayışın şahidi olduq. Bir müddət nə baş verdiyini anlaya bilmədik. Özümüzə gələndə hadisə yerinə qaçdıq. Təyyarənin qalıqlarını topladıq, ancaq pilotun nə özü, nə də qalıqları var idi. Halbuki onun bədəninin kiçik bir parçası da olsa tapılmalı idi", bu sirli hadisələrin ardı: Zaman.az 2015-10-10 at the Wayback Machine saytında

Şəkillər

Həmçinin bax

Xarici keçidlər

  • Buludlar və yağıntı
  • Bulud həvəskarlarının cəmiyyəti

İstinadlar

  1. Məmmədov Q.Ş. Xəlilov M.Y. Ekoloqların məlumat kitabı. "Elm" nəşriyyatı. Bakı: 2003. 516 s.
  2. Qərib Məmmədov, Mahmud Xəlilov. Ensiklopedik ekoloji lüğət. Bakı-Elm-2008. 
  Vikianbarda Bulud ilə əlaqəli mediafayllar var.

Avqust 05, 2021
bulud, atmosferdə, üzən, buxarı, kondensasiyası, məhsulunun, toplantısı, diametri, neçə, mikron, olan, damcılarından, kristalcıqlarından, bunların, qatışığından, əmələ, gəlir, başlıca, olaraq, troposferdə, toplanır, təşkil, edən, elementlər, iriləşdikcə, ağırl. Bulud atmosferde uzen su buxari kondensasiyasi mehsulunun toplantisi Bulud diametri bir nece mikron olan su damcilarindan buz kristalciqlarindan ve ya bunlarin qatisigindan emele gelir Bulud baslica olaraq troposferde toplanir Buludu teskil eden elementler irilesdikce agirlasir ve yaginti emele gelir 1 Buludlarin ustden gorunusu Buludlarin hereketi Samaxi Azerbaycan Planetimizin cox hissesini denizler ve okeanlar tutdugu ucun onlarin sethinde daim buxarlanma prosesi bas verir Buxarlanmis su damlalari buludlari emele getirir Kuleklerin qovdugu bu buludlar atmosferin soyuq laylari ile toqqusduqda buxarin kondensasiyasi baslayir ve yagis damlalari emele gelir Mundericat 1 Buludluluq 2 Buludlarin tipleri 3 Maraqli hadiseler 4 Sekiller 5 Hemcinin bax 6 Xarici kecidler 7 IstinadlarBuludluluq RedakteBuludluluq goy uzunun buludlarla ortulme derecesidir ve 10 balliq skala ile olculur Buludluluq sifir bal olduqda goy uzu buludsuz 10 bal olduqda ise tamamile buludla ortulu olur 2 Erazinin yerlesdiyi cografi movqeden iqlimden asili olaraq buludluluq derecesi deyisir Buludluluq hava ve iqlimi xarakterize eden esas amillerden biridir Quru uzerinde buludluluq 4 8 okeanlar uzerinde ise 5 8 dir Dunyanin orta buludluluq derecesi 5 4 dur Antarktida ve tropik enliklerde buludluluq en azdir 0 2Buludlulugun ehemiyyeti qisda yeri soyumaqdan yayda qizdirmaqdan qoruyur Duz radiasiyanin qiymetini azaldir Fiziki asinmani zeifledir Buludluluq havanin qalxan hereketinde alcaq tezyiq sahesinde sahil boyunda daha cox olur Sahilden materikin icerisine dogru buludluluq azalir Yuksek tezyiqde havanin enen hereketli rayonlarinda materikin daxili hissesinde buludsuzluq hokm surur Buludlu gunler en cox qutb qursaginda ve ekvatorda en az ise quraqliq rayonlarinda ve sehralarda olur Buludlarin tipleri Redakte Esas meqale Buludun novleriBuludlarin 3 esas tipi vardir Sirus lelekvari bulud kumulus topa bulud Stratus layli bulud 1 Layli buludlar 2 3 km e qeder yaranan buludlardir Bu buludlar goy uzunu tam orte bilerler Esasen qisda ustunluk teskil edir Yaginti arasikesilmez olur 2 Topa buludlar qizmar rutubetli havanin suretle yuxari qalxmasi neticesinde 3 6 km hundurlukde yaranir Bu buludlardan leysan ve dolu yagir3 Lelekvari buludlar daha hundurde 6 km den yuksekde bezen10 12 km emele gelir 0 C temperaturdan asagi bir seraitde yarandigindan buz kristallarindan ibaret olur Esasen yayda formalasir Lelekvari buludlardan yaginti dusmur Bezi buludlar var ki nadir olaraq gorulur Amma gorenleri hemise qorxudur Ekspertlere gore bu qeribe bulud Arxivlesdirilib 2011 08 27 at the Wayback Machine formalasmasi cox nadir hallarda meydana gelir Bele bir gorunus qazanmasi ucun mudhis bir enerjinin lazimli oldugunu soyleyen ekspertler Her ne qeder qorxunc gorunse de bu buludlarin firtinaya sebeb olduqlari gorunmeyib Hele resmi bir adi bele yox Amma boyuk ehtimalla Beynelxalq Meteoroloji Kataloqunda artiq asperatus adlandirilacagi iddia edilmisdi Latinca olan asperatus adi buludlarin bu dalga krem kimi gorunusunu izah edir Braziliyada Yeni Zellandiyada Afrika uzerinde Rusiyada gorulen bu cur buludlar en son Sotlandiya uzerinde meydana geldi Buluddan dusen yaginti leysan aramsiz narin ciskin xarakterli olur Leysan adeten topa yagis buludlarindan dusen iri su damlalaridir Leysan yagislari qisa muddetli yagir Aramsiz narin yaginti yagis ve ya qar halinda layli yagisli ve yuksek layli buludlardan dusur Bezen bir nece gun davam edir Ciskin gozle gucle secilen xirda su damlalaridir Layli buludlardan dusur Maraqli hadiseler RedakteBuludlarla bagli bir cox sirli ve hele de ustu acilmamis hadiseler bas verib Bu hadiselerden biri bele bas verib 1930 cu ilde Texas statinin Korpus Kristi seherinden kicik bir teyyare havaya qalxdi Yerden pilotun yaxinlari bu ucusu maraqla izleyirdiler Hava demek olar tertemiz idi yalniz uzaqlarda zorla secilen kicik bir bulud topasi gorunurdu Teyyare ucus xetti ustunde olan bu kicik bulud topasina girdiyi anda dehsetli bir partlayis bas verdi Teyyarenin qaliqlari partlayis yerinden 5 kilometr uzaqlara sepelendi Amma pilotun beden qaliqlari yoxa cixmisdi Sanki teyyarede pilot olmamisdi Hadise sahidlerinden biri F Dirks bas verenleri sonralar bele xatirlayirdi Her sey gozlenilmeden bas verdi Teyyare adi kicik bulud topasina daxil oldu ve hemin an da guclu partlayisin sahidi olduq Bir muddet ne bas verdiyini anlaya bilmedik Ozumuze gelende hadise yerine qacdiq Teyyarenin qaliqlarini topladiq ancaq pilotun ne ozu ne de qaliqlari var idi Halbuki onun bedeninin kicik bir parcasi da olsa tapilmali idi bu sirli hadiselerin ardi Zaman az Arxivlesdirilib 2015 10 10 at the Wayback Machine saytindaSekiller Redakte bulud Hemcinin bax RedakteBuludluluq Buludlugun fesiller uzre paylanmasi Bulud hesablamalarXarici kecidler RedakteBuludlar ve yaginti Bulud heveskarlarinin cemiyyetiIstinadlar Redakte Memmedov Q S Xelilov M Y Ekoloqlarin melumat kitabi Elm nesriyyati Baki 2003 516 s Qerib Memmedov Mahmud Xelilov Ensiklopedik ekoloji luget Baki Elm 2008 Vikianbarda Bulud ile elaqeli mediafayllar var Menbe https az wikipedia org w index php title Bulud amp oldid 5926408, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,

ne axtarsan burda

, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.