fbpx
Wikipedia

Stok-im-Ayzen

Fevral 08, 2022

Stok-im-Ayzen (alm. Stock-im-Eisen‎ – dəmir içində ağac) — orta əsrlərdən bəri, uğur üçün yüzlərlə mismar vurulmuş və mismar ağacı (Nagelbaum) adlanan ağacın kəsilmiş gövdəsi. Hal-hazırda Avstriyanın paytaxtı Vyananın mərkəzində şüşə arxasında yerləşdirilib.

Stok-im-Ayzen[ölü keçid] şüşə arxasında

Tarixi

Ağacın gövdəsi 2.19 metr (7 ft 2 düym) hündürlüyündədir və beş dəmir bantla divara bərkidilib. Dəmir 1575-ci ilə aiddir və üzərindəki HB hərfləri ehtimal ki, binanın sahibi Hans Buettingerə aiddir. Kötük 1400-ci illərdə əkilmiş küknara aiddir və təxminən 1440-cı illərdə kəsilmişdir. 1975-ci ildə ağac aşkar edilir. İlk mismarlar ağac hələ sağ ikən yəni 1440-a qədər vurulmuşdu. Bu barədə ilk yazılı qeyd 1533-cü ilə aiddir və 1548-ci ildə, o artıq hal-hazırda Stok-im-Ayzen-Platz adlanan bir evin divarında yerləşirdi.

Ağac hal-hazırda Çexiya hornblendindən hazırlanmış bir baza üzərində dayanır. Gövdənin üzərindəki divara Rudolf Veyr tərəfindən hazırlanmış barelyeflər və tuncdan heykəllər qrupu yerləşdirilib. Bundan əlavə, burada eyni sənətkar tərəfindən yaradılmış bir əfsanə təsviri də var.

Rolu

18-ci əsrdə buraya gələn dəmirçilər və şagirdləri, xüsusilə də 1715-dən bu yana çilingərlər ağacın üzərinə mismar vururdular. Bunu niyə

 
Ağac[ölü keçid] gövdəsi və üzərindəki mismarların yaxından görüntüsü

etdikləri məlum deyil. Lakin, bunun sənətkarlıq gildiyası adəti olduğunu demək mümkün deyil, çünki Stok-im-Ayzen olduqca köhnədir."Mismar ağacları" Cənub-Şərqi Avropada yaxşı tanınıb və Macarıstan, Rumıniya (Transilvaniyada) və keçmiş Avstriya-Macarıstan İmperiyasının digər ölkələrində rast gəlinir. Vyanadakı Stok-im-Ayzen bunlardan ən qədim qorunanıdır. Adət 19-cu əsrin sonlarına qədər davam etdi və Birinci Dünya Müharibəsində Almaniyada və Avstriyada təbliğat və vəsait toplamaq üçün istifadə olunan "dəmir adamlar" heykəllərini, xüsusən də Freiburqdakı ağacın ilham mənbəyi oldu.

Orta əsrlərdə yaranan bu adət üçün ən çox ehtimal olunan izahat, mismarları xaçlara, ağaclara və hətta qayalara vurmağın qədim adət ya da sağlamlıq üçün minnətdarlıq rolunu oynamasıdır. Bu adət bir növlü istəyən quyuya və ya gölməçə pul ataraq dilək diləməyə bənzəyir. Orta əsrlərdə mismarlar insanların israf etmədiyi dəyərli bir mal idi. Stok-im-Ayzenin özünəməxsus mifik-dini və hüquqi əhəmiyyəti sonrakı əsrlərdə sənətkarlığa olduqca təsir etdi.

Leopold Schmidt, ağacın əvvəllər şəhərin "mifik mərkəzini" müəyyənləşdirən nöqtə kimi istifadə edilidyini irəli sürdü.

Əfsanələr

Bir çox əfsanə, əsasən 17-18-ci əsrlərə aid Stock im Eiseni əhatə edir. 1703-cü ilə aid mənbədə bunun qədim meşədən qalan son ağac olduğu deyilir. 1911-ci ildə Britannika Ensiklopediyası ağacın şəhərin ətrafında yerləşən müqəddəs bir bağın sonuncusu olduğunu söylədi.

Əfsanələrdən birində deyilir ki, Şeytan özü bu ağacı dəmir içində qoyub və ya ən azından onu qoruyur. Başqa bir əfasanədə isə, ustadından qiymətli bir mismar oğurlayan və ya ustasının qızı ilə evlənmək istəyən bir çilingərin şagirdi Şeytandan onu bağlamaq üçün açılmayan bir kilid hazırlamağı öyrənir. Lakin əfsanənin təfərrüatları həqiqət olmamasına dəlalət edir. Başqa bir faktla ümumiyyətlə Vyana qıfıllar tez-tez "açılmaz" olaraq xatırlanır, çünki , qıfılın işərisi olmadığı üçün açıla bilmir və buna görə də açılmamaqla yanaşı açarı da qəbul etməyir. Bundan əlavə, populyar bir əfsanəyə görə bir oğru meşədən qaçarkən oğurladığı mismarı ağaca çırpır. Etiraf etmək lazımdır ki, ağac 1440-cı ildə şəhər divarlarından kənarda idi, lakin əfsanə yalnız 17-ci əsrə aiddir və ərazinin artıq şəhər olduğu və Stok-im-Ayzenin bir evin yanına quraşdırıldığı düşünülrsə bu əfsanə də doğru deyildir.

İblis və Stok-im-Ayzen haqqında əfsanələr 1880-ci ildə Pasquale Borri tərəfindən Frans Dopplerin bəstələdiyi baletin mövzusuna çevrilir.

Müasir bir əfsanə, Stok Ayzenin bir nüsxə olduğunu və orijinalın - ya da heç olmasa onun hissələrinin Vyana Muzeyində nümayiş olunduğunu söyləyir. Bu doğru deyildir, çünki ağac gövdəsi son dövrlərdə bölünməmişdir.

Bu gövdəyə dair bir şərh, 1856-cı ildə a danimarkalı səyyah Teodor Nielsen tərəfindən bir xatirə kitabında verilmişdir.

  Stefan kilsəsinin xaricində "Stok-im-Ayzen" adlı bir yer və Danimarka Kralı VI Frederikin böyük bir portreti olan bir butik var idi. Park, adını küncdə dayanan və ətrafı dəmir hasarlı böyük bir ağac gövdəsindən alır. Gövdəsindəki dəmir mismarlar o qədər sıxdır ki, aralarında bir iynəyə belə yer tapılmaz.Bu özünəməxsus mənzərədir və əfsanədir: Bir vaxtlar ətrafında çox mürəkkəb və heç bir dəmirçinin aça bilmədiyi qıffılı darvaza olan bir qala var idi. Kilidin şərəfinə və xatirəsinə Vyanaya gələrək burda iş tapan hər bir dəmirçi gövdəyə bir mismar vurur. Artıq bu illərdir ki orada idi və hələ də yerli qürur kimi qorunduğunu görməyə dəyərdi.  

Qalereya

  • İllüstrasiya (1880)

  • Müasir Stok-im-Ayzenin başqa bir görüntüsü

  • Əfsanəni təsvir edən relyef

İstinadlar

  1. Peter Csendes, Historical Dictionary of Vienna, Lanham, Maryland: Scarecrow, 1999, ISBN 0-8108-3562-2, p. 191.
  2. ↑ Felix and Helga Czeike, Wien: Kunst, Kultur und Geschichte der Donaumetropole, Cologne: DuMont, 1999, ISBN 3-7701-4348-5, p. 99 (German).
  3. Péter Csendes and Ferdinand Opll, Wien volume 1: Von den Anfängen bis zur ersten Wiener Türkenbelagerung (1529), Vienna: Böhlau, 2001, ISBN 3-205-99266-0, p. 93.
  4. ↑ Michael Diers, Andreas Beyer, Mo(nu)mente: Formen und Funktionen ephemerer Denkmäler, Berlin: Akademie, 1993, ISBN 3-05-002354-6, p. 115[ölü keçid] (German).
  5. Frances Milton Trollope, Vienna and the Austrians; With Some Account of a Journey through Swabia, Bavaria, the Tyrol, and the Salzbourg, London: Bentley, 1838, OCLC 2431804, p. 276 says that it was to show they were ready to use their "good right-hand".
  6. Manfred Wehdorn, Mario Schwarz and Susanne Hayden, Vienna, a Guide to the UNESCO World Heritage Sites, Vienna: Springer, 2004, ISBN 3-211-40863-0, p. 32.
  7. Roger Chickering, The Great War and Urban Life in Germany: Freiburg, 1914–1918, Cambridge, 2007, ISBN 978-0-521-85256-2, p. 392, where it is translated "Pole of Iron".
  8. Emil Goldmann, Beiträge zur Geschichte der germanischen Freilassung durch Wehrhaftmachung, Untersuchungen zur deutschen Staats- und Rechtsgeschichte 70 (1910), p. 25 (German) points out that the legends say that journeymen hammered the nails in on leaving Vienna; that would make it an offering for safe travel.
  9. Csendes and Opll, p. 73.
  10. Wiener Geschichtsblätter 1976, p. 40.
  11. Gerhard Fischer, Die Stadt und die Wildnis: Wien, 1000-1500, Daedalus, Basel: Stroemfeld/Roter Stern, 1992, ISBN 3-87877-374-9, p. 41
  12. Volume 24, p. 220.
  13. Mary Mapes Dodge, St. Nicholas Volume 37, Part 1, 1910, p. 401: "a tall, dark stranger, hailing from nowhere in particular".
  14. Trollope, pp. 276–77, speaking of three locks.
  15. "Der Stock im Eisen", from Ludwig Bechstein, Volkssagen, Mährchen und Legenden des Kaiserstaates Österreich, 1840, at sagen.at (German), retrieved 24 June 2010.
  16. The Eclectic volume 91, 1878, pp. 38–39.
  17. Rasmus Björn Anderson, Norse Mythology, Chicago: Griggs, 1884, pp. 403–07 thinks the stranger was really Loki.
  18. Appleton's Cyclopedia volume 13, pp. 582–83.
  19. John Sullivan Dwight, Dwight's Journal of Music volume 40, no. 1032, November 6, 1880, p. 184.
  20. "With Staff in Hand:" Memories of my wanderings in foreign lands; Aarhus Jutland Publishing, 1903

Mənbələr

  • Alfred Burqerstein. Der 'Stock im Eisen' der Stadt Wien. Vyana, 1893.
  • Leopold Schmidt. "Der 'Stok im Eisen' in mthischer Stadtmittelpunkt Wiens". Jahrbuch des Vereines für Geschichte der Stadt Wien 10 (1952/53), səh. 75–81.

Xarici keçidlər

  • Stok-im-Ayzenə aid şeir (Alman)

Fevral 08, 2022
stok, ayzen, stock, eisen, dəmir, içində, ağac, orta, əsrlərdən, bəri, uğur, üçün, yüzlərlə, mismar, vurulmuş, mismar, ağacı, nagelbaum, adlanan, ağacın, kəsilmiş, gövdəsi, hazırda, avstriyanın, paytaxtı, vyananın, mərkəzində, şüşə, arxasında, yerləşdirilib, ö. Stok im Ayzen alm Stock im Eisen demir icinde agac orta esrlerden beri ugur ucun yuzlerle mismar vurulmus ve mismar agaci Nagelbaum adlanan agacin kesilmis govdesi Hal hazirda Avstriyanin paytaxti Vyananin merkezinde suse arxasinda yerlesdirilib Stok im Ayzen olu kecid suse arxasinda Mundericat 1 Tarixi 2 Rolu 3 Efsaneler 4 Qalereya 5 Istinadlar 6 Menbeler 7 Xarici kecidlerTarixi RedakteAgacin govdesi 2 19 metr 7 ft 2 duym hundurluyundedir ve bes demir bantla divara berkidilib Demir 1575 ci ile aiddir 1 ve uzerindeki HB herfleri ehtimal ki binanin sahibi Hans Buettingere aiddir Kotuk 1400 ci illerde ekilmis kuknara aiddir ve texminen 1440 ci illerde kesilmisdir 2 1975 ci ilde agac askar edilir 3 Ilk mismarlar agac hele sag iken yeni 1440 a qeder vurulmusdu 2 Bu barede ilk yazili qeyd 1533 cu ile aiddir 2 4 ve 1548 ci ilde o artiq hal hazirda Stok im Ayzen Platz adlanan bir evin divarinda yerlesirdi Agac hal hazirda Cexiya hornblendinden hazirlanmis bir baza uzerinde dayanir Govdenin uzerindeki divara Rudolf Veyr terefinden hazirlanmis barelyefler ve tuncdan heykeller qrupu yerlesdirilib Bundan elave burada eyni senetkar terefinden yaradilmis bir efsane tesviri de var Rolu Redakte18 ci esrde buraya gelen demirciler ve sagirdleri xususile de 1715 den bu yana cilingerler agacin uzerine mismar vururdular 5 Bunu niye Agac olu kecid govdesi ve uzerindeki mismarlarin yaxindan goruntusu etdikleri melum deyil Lakin bunun senetkarliq gildiyasi adeti oldugunu demek mumkun deyil cunki Stok im Ayzen olduqca kohnedir Mismar agaclari Cenub Serqi Avropada yaxsi taninib ve Macaristan Ruminiya Transilvaniyada ve kecmis Avstriya Macaristan Imperiyasinin diger olkelerinde rast gelinir Vyanadaki Stok im Ayzen bunlardan en qedim qorunanidir Adet 19 cu esrin sonlarina qeder davam etdi 6 ve Birinci Dunya Muharibesinde Almaniyada ve Avstriyada tebligat ve vesait toplamaq ucun istifade olunan demir adamlar heykellerini xususen de Freiburqdaki agacin ilham menbeyi oldu 7 Orta esrlerde yaranan bu adet ucun en cox ehtimal olunan izahat mismarlari xaclara agaclara ve hetta qayalara vurmagin qedim adet ya da saglamliq ucun minnetdarliq rolunu oynamasidir Bu adet bir novlu isteyen quyuya ve ya golmece pul ataraq dilek dilemeye benzeyir 8 Orta esrlerde mismarlar insanlarin israf etmediyi deyerli bir mal idi Stok im Ayzenin ozunemexsus mifik dini ve huquqi ehemiyyeti sonraki esrlerde senetkarliga olduqca tesir etdi 4 Leopold Schmidt agacin evveller seherin mifik merkezini mueyyenlesdiren noqte kimi istifade edilidyini ireli surdu 9 Efsaneler RedakteBir cox efsane esasen 17 18 ci esrlere aid Stock im Eiseni ehate edir 1703 cu ile aid menbede bunun qedim meseden qalan son agac oldugu deyilir 10 11 1911 ci ilde Britannika Ensiklopediyasi agacin seherin etrafinda yerlesen muqeddes bir bagin sonuncusu oldugunu soyledi 12 Efsanelerden birinde deyilir ki Seytan ozu bu agaci demir icinde qoyub 13 ve ya en azindan onu qoruyur 14 Basqa bir efasanede ise ustadindan qiymetli bir mismar ogurlayan ve ya ustasinin qizi ile evlenmek isteyen bir cilingerin sagirdi Seytandan onu baglamaq ucun acilmayan bir kilid hazirlamagi oyrenir 15 16 17 Lakin efsanenin teferruatlari heqiqet olmamasina delalet edir Basqa bir faktla umumiyyetle Vyana qifillar tez tez acilmaz olaraq xatirlanir 2 cunki qifilin iserisi olmadigi ucun acila bilmir ve buna gore de acilmamaqla yanasi acari da qebul etmeyir Bundan elave populyar bir efsaneye gore bir ogru meseden qacarken ogurladigi mismari agaca cirpir Etiraf etmek lazimdir ki agac 1440 ci ilde seher divarlarindan kenarda idi lakin efsane yalniz 17 ci esre aiddir ve erazinin artiq seher oldugu ve Stok im Ayzenin bir evin yanina qurasdirildigi dusunulrse bu efsane de dogru deyildir Iblis ve Stok im Ayzen haqqinda efsaneler 1880 ci ilde Pasquale Borri terefinden Frans Dopplerin bestelediyi baletin movzusuna cevrilir 18 19 Muasir bir efsane Stok Ayzenin bir nusxe oldugunu ve orijinalin ya da hec olmasa onun hisselerinin Vyana Muzeyinde numayis olundugunu soyleyir Bu dogru deyildir cunki agac govdesi son dovrlerde bolunmemisdir Bu govdeye dair bir serh 1856 ci ilde a danimarkali seyyah Teodor Nielsen terefinden bir xatire kitabinda verilmisdir 20 Stefan kilsesinin xaricinde Stok im Ayzen adli bir yer ve Danimarka Krali VI Frederikin boyuk bir portreti olan bir butik var idi Park adini kuncde dayanan ve etrafi demir hasarli boyuk bir agac govdesinden alir Govdesindeki demir mismarlar o qeder sixdir ki aralarinda bir iyneye bele yer tapilmaz Bu ozunemexsus menzeredir ve efsanedir Bir vaxtlar etrafinda cox murekkeb ve hec bir demircinin aca bilmediyi qiffili darvaza olan bir qala var idi Kilidin serefine ve xatiresine Vyanaya gelerek burda is tapan her bir demirci govdeye bir mismar vurur Artiq bu illerdir ki orada idi ve hele de yerli qurur kimi qorundugunu gormeye deyerdi Qalereya Redakte Illustrasiya 1880 Muasir Stok im Ayzenin basqa bir goruntusu Efsaneni tesvir eden relyefIstinadlar Redakte Peter Csendes Historical Dictionary of Vienna Lanham Maryland Scarecrow 1999 ISBN 0 8108 3562 2 p 191 1 2 3 4 Felix and Helga Czeike Wien Kunst Kultur und Geschichte der Donaumetropole Cologne DuMont 1999 ISBN 3 7701 4348 5 p 99 German Peter Csendes and Ferdinand Opll Wien volume 1 Von den Anfangen bis zur ersten Wiener Turkenbelagerung 1529 Vienna Bohlau 2001 ISBN 3 205 99266 0 p 93 1 2 Michael Diers Andreas Beyer Mo nu mente Formen und Funktionen ephemerer Denkmaler Berlin Akademie 1993 ISBN 3 05 002354 6 p 115 olu kecid German Frances Milton Trollope Vienna and the Austrians With Some Account of a Journey through Swabia Bavaria the Tyrol and the Salzbourg London Bentley 1838 OCLC 2431804 p 276 says that it was to show they were ready to use their good right hand Manfred Wehdorn Mario Schwarz and Susanne Hayden Vienna a Guide to the UNESCO World Heritage Sites Vienna Springer 2004 ISBN 3 211 40863 0 p 32 Roger Chickering The Great War and Urban Life in Germany Freiburg 1914 1918 Cambridge 2007 ISBN 978 0 521 85256 2 p 392 where it is translated Pole of Iron Emil Goldmann Beitrage zur Geschichte der germanischen Freilassung durch Wehrhaftmachung Untersuchungen zur deutschen Staats und Rechtsgeschichte 70 1910 p 25 German points out that the legends say that journeymen hammered the nails in on leaving Vienna that would make it an offering for safe travel Csendes and Opll p 73 Wiener Geschichtsblatter 1976 p 40 Gerhard Fischer Die Stadt und die Wildnis Wien 1000 1500 Daedalus Basel Stroemfeld Roter Stern 1992 ISBN 3 87877 374 9 p 41 Volume 24 p 220 Mary Mapes Dodge St Nicholas Volume 37 Part 1 1910 p 401 a tall dark stranger hailing from nowhere in particular Trollope pp 276 77 speaking of three locks Der Stock im Eisen from Ludwig Bechstein Volkssagen Mahrchen und Legenden des Kaiserstaates Osterreich 1840 at sagen at German retrieved 24 June 2010 The Eclectic volume 91 1878 pp 38 39 Rasmus Bjorn Anderson Norse Mythology Chicago Griggs 1884 pp 403 07 thinks the stranger was really Loki Appleton s Cyclopedia volume 13 pp 582 83 John Sullivan Dwight Dwight s Journal of Music volume 40 no 1032 November 6 1880 p 184 With Staff in Hand Memories of my wanderings in foreign lands Aarhus Jutland Publishing 1903Menbeler RedakteAlfred Burqerstein Der Stock im Eisen der Stadt Wien Vyana 1893 Leopold Schmidt Der Stok im Eisen in mthischer Stadtmittelpunkt Wiens Jahrbuch des Vereines fur Geschichte der Stadt Wien 10 1952 53 seh 75 81 Xarici kecidler RedakteStok im Ayzene aid seir Alman Menbe https az wikipedia org w index php title Stok im Ayzen amp oldid 6153792, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,

ne axtarsan burda

, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.