fbpx
Wikipedia

Balet

Balet (fransız sözü “balleto”dan götürülüb, mənası – “rəqs edirəm” deməkdir) səhnə sənətinin bir növü, xoreoqrafiyanın ən yüksək pilləsidir. Əsas ifadə vasitələri bir-biri ilə qırılmaz tellərlə bağlanmış musiqi və rəsqdir. Baletdə rəqs sənəti musiqili-səhnə tamaşaları səviyyəsinə yüksəlir.

Koloradoda balet rəqsi
Balet tamaşası elementi
Baletdə təadul çox önəmlidir

Balet tarixi

İlk balet əsəri Fransada 15 oktyabr 1581-ci ildə tamaşaya qoyulub. Bu italiyalı Baltazarini tərəfindən quruluş verilmiş «Kraliçanın komediyalı baleti» (və ya «Tserseya») tamaşası idi.

Adətən, baletin əsasında müəyyən bir süjet, dramaturji ideya dayanır, lakin süjetsiz baletlər də var. Baletdə əsasən, klassik və xarakterik rəsqlərdən istifadə olunur. Ancaq bu sənət növündə pantomima da mühüm rol oynayır. Aktyorlar qəhrəmanların hisslərini, səhnədə baş verənlərin mahiyyətini pantomimanın köməyilə çatdırırlar. Həmçinin,müasir baletdə gimnastika və akrobatika elementlərindən də geniş istifadə olunur.

Balet İntibah dövründə İtaliyada musiqili tamaşaların – operaların tərkib hissəsi kimi – kiçik rəqs epizodları qismində meydana çıxıb (XVI əsr). Musiqi, söz, rəqs və pantomimanı birləşdirən ilk balet tamaşası “Çirçeya” və ya “Kraliçanın gülməli baleti” italiyalı baletmeystr Baltazarini di Belcoyozo tərəfindən 1581-ci ildə Yekaterina Mediçinin sarayında səhnələşdirilib. O vaxtdan da Fransada saray baleti janrı inkişaf etməyə başlayıb. (maskaradlar, pastorallar, rəqs divertismentləri və intermediyaları). XIV Lüdovikin zamanında saray baletinin tamaşaları son dərəcə möhtəşəm səviyyəyə çatmış, tamaşalara əfsanəvi xarakter verən səhnə effektlərindən istifadə olunurdu.

XVII əsrin ikinci yarısında komediya-balet, opera-balet kimi teatral janrlar yaranır ki, onlarda baletə daha çox yer ayrılır və onun dramatikləşdirilməsinə cəhd olunur.

Balet, yalnız XVIII əsrin ikinci yarısında Fransız baletmeysteri J.J.Noverin həyata keçirdiyi islahatlar sayəsində səhnə sənətinin müstəqil növünə çevrilir. Fransız maarifçilərinin estetikasından ilhamlanan Nover, məzmunu bədii plastik obrazlar vasiləsilə açılan tamaşalar yaradaraq, musiqini “rəqqasın hərəkətlərini yönləndirən proqram” adlandırır.

Baletin sonrakı inkişaf və çiçəklənmə dövrü romantizm dövrünə təsadüf edir. XVIII əsrin 30-cu illərində fransız balerinası Kamarqo yubkasını qısaldaraq dikdaban ayaqqabılardan imtina edir və rəqsə öz yeniliklərini gətirir. XVIII əsrin sonlarında balet kostyumu daha da yüngülləşir ki, bu da rəqs texnikasının inkişafına xeyli yardım edir. Rəqslərini daha havalı etməyə çalışan rəqqassələr barmaqlarının ucuna qalxmağa çalışırlar. Nəticədə puant ixtira olunur. İlk dəfə rəqsdə puantdan ifadə vasitəsi kimi rəqqasə Mariya Talyoni istifadə edib.

Baletin müxtəlif növləri var: klassik, çoxaktlı təhkiyə baleti, drambalet, süjetsiz balet – balet –simfoniya, əfval-ruhiyyə baleti – miniatür. Janrına görə balet komik, folklor və qəhrəmanlıq baletlərinə bölünür. XX əsr isə baletə yeni formalar – cazz-balet və modern baleti gətirib.

2001-ci ildən bu, Türkmənistanda qadağan edilib.

Azərbaycanda balet

  Əsas məqalə: Azərbaycanda balet

Filmoqrafiya

  1. Əmək və qızılgül (film, 1962)
  2. Məhəbbət əfsanəsi (film, 1969)
  3. Yeddi gözəl (film, 1982)
  4. Əfsanələr aləmində (film, 1975)

İstinadlar

  1. [1]

Mənbə

  • Balet haqqında

Həmçinin bax

balet, məqalənin, sonunda, mənbə, siyahısı, ancaq, mətndaxili, mənbələr, heç, kifayət, qədər, istifadə, edilmədiyi, üçün, bəzi, məlumatların, mənbəsi, bilinmir, lütfən, mənbələri, uyğun, şəkildə, mətnin, daxilində, yerləşdirərək, məqalənin, təkmilləşdirilməsin. Bu meqalenin sonunda menbe siyahisi var ancaq metndaxili menbeler hec ve ya kifayet qeder istifade edilmediyi ucun bezi melumatlarin menbesi bilinmir Lutfen menbeleri uygun sekilde metnin daxilinde yerlesdirerek meqalenin tekmillesdirilmesine komek edin Balet fransiz sozu balleto dan goturulub menasi reqs edirem demekdir sehne senetinin bir novu xoreoqrafiyanin en yuksek pillesidir Esas ifade vasiteleri bir biri ile qirilmaz tellerle baglanmis musiqi ve resqdir Baletde reqs seneti musiqili sehne tamasalari seviyyesine yukselir Koloradoda balet reqsi Balet tamasasi elementi Baletde teadul cox onemlidir Mundericat 1 Balet tarixi 2 Azerbaycanda balet 3 Filmoqrafiya 4 Istinadlar 5 Menbe 6 Hemcinin baxBalet tarixi RedakteIlk balet eseri Fransada 15 oktyabr 1581 ci ilde tamasaya qoyulub Bu italiyali Baltazarini terefinden qurulus verilmis Kralicanin komediyali baleti ve ya Tserseya tamasasi idi Adeten baletin esasinda mueyyen bir sujet dramaturji ideya dayanir lakin sujetsiz baletler de var Baletde esasen klassik ve xarakterik resqlerden istifade olunur Ancaq bu senet novunde pantomima da muhum rol oynayir Aktyorlar qehremanlarin hisslerini sehnede bas verenlerin mahiyyetini pantomimanin komeyile catdirirlar Hemcinin muasir baletde gimnastika ve akrobatika elementlerinden de genis istifade olunur Balet Intibah dovrunde Italiyada musiqili tamasalarin operalarin terkib hissesi kimi kicik reqs epizodlari qisminde meydana cixib XVI esr Musiqi soz reqs ve pantomimani birlesdiren ilk balet tamasasi Circeya ve ya Kralicanin gulmeli baleti italiyali baletmeystr Baltazarini di Belcoyozo terefinden 1581 ci ilde Yekaterina Medicinin sarayinda sehnelesdirilib O vaxtdan da Fransada saray baleti janri inkisaf etmeye baslayib maskaradlar pastorallar reqs divertismentleri ve intermediyalari XIV Ludovikin zamaninda saray baletinin tamasalari son derece mohtesem seviyyeye catmis tamasalara efsanevi xarakter veren sehne effektlerinden istifade olunurdu XVII esrin ikinci yarisinda komediya balet opera balet kimi teatral janrlar yaranir ki onlarda balete daha cox yer ayrilir ve onun dramatiklesdirilmesine cehd olunur Balet yalniz XVIII esrin ikinci yarisinda Fransiz baletmeysteri J J Noverin heyata kecirdiyi islahatlar sayesinde sehne senetinin musteqil novune cevrilir Fransiz maarifcilerinin estetikasindan ilhamlanan Nover mezmunu bedii plastik obrazlar vasilesile acilan tamasalar yaradaraq musiqini reqqasin hereketlerini yonlendiren proqram adlandirir Baletin sonraki inkisaf ve ciceklenme dovru romantizm dovrune tesaduf edir XVIII esrin 30 cu illerinde fransiz balerinasi Kamarqo yubkasini qisaldaraq dikdaban ayaqqabilardan imtina edir ve reqse oz yeniliklerini getirir XVIII esrin sonlarinda balet kostyumu daha da yungullesir ki bu da reqs texnikasinin inkisafina xeyli yardim edir Reqslerini daha havali etmeye calisan reqqasseler barmaqlarinin ucuna qalxmaga calisirlar Neticede puant ixtira olunur Ilk defe reqsde puantdan ifade vasitesi kimi reqqase Mariya Talyoni istifade edib Baletin muxtelif novleri var klassik coxaktli tehkiye baleti drambalet sujetsiz balet balet simfoniya efval ruhiyye baleti miniatur Janrina gore balet komik folklor ve qehremanliq baletlerine bolunur XX esr ise balete yeni formalar cazz balet ve modern baleti getirib 2001 ci ilden bu Turkmenistanda qadagan edilib 1 Azerbaycanda balet Redakte Esas meqale Azerbaycanda baletFilmoqrafiya RedakteEmek ve qizilgul film 1962 Mehebbet efsanesi film 1969 Yeddi gozel film 1982 Efsaneler aleminde film 1975 Istinadlar Redakte 1 Menbe RedakteBalet haqqindaHemcinin bax RedakteQiz qalasi balet Azerbaycan reqsleriMenbe https az wikipedia org w index php title Balet amp oldid 5768803, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,

ne axtarsan burda

, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.