fbpx
Wikipedia

Silahdar Kürəkən Mehmed Paşa

Silahdar Kürəkən Mehmed Paşa (ö. 1737) — I Mahmud dönəmində 3 ay 22 gün Osmanlı imperiyasının sədrəzəmi olmuş dövlət adamı.

Silahdar Mehmed Paşa
Sələfi Nevşəhərli İbrahim Paşa
Xələfi Qabaqulaq İbrahim Paşa
Şəxsi məlumatlar
Doğum yeri
Vəfat tarixi
Vəfat yeri Hələb əyaləti, Osmanlı imperiyası
Həyat yoldaşı Aişə Sultan

Həyatı

Əslən türk olub, doğum tarixi məlum deyil. Uşaq yaşlarında Əndəruna alınaraq burada təlim-tərbiyə edildi. Ardından saray xidmətinə alındı və saray anbarında çavuş vəzifəsində xidmət etdi. Sultan Əhmədin silahdarlarından Bosniyalı Mehmed ağanın vəzir rütbəsiylə Anadolu bəylərbəyliyinə təyinatının ardından, o da 8 noyabr 1724-cü ildə saray ənənəsinə zidd olmasına baxmayaraq silahdar ağası təyin edildi. 1724-cü ildə Sultan Əhmədin qızlarından Aişə Sultanla nişanlandı. Nişan mərasiminin ardından Mehmed Paşa Rumeli bəylərbəyi təyin edildi. Daha sonra 1727-ci ilin avqustunda vəzir rütbəsi aldı və bu vəzifədə ikən 22 may 1728-ci ildə cütlüyün nigahı baş tutdu. Nigahın ardından divana daxil olan Mehmed Paşa Ərzurum sancaqbəyliyinə gətirildi. 25 sentyabr 1730-cu ildə başlayan Patrona Xəlil üsyanının dördüncü günü Sultan Əhmədin kürəkəni sədrəzəm Nevşəhərli İbrahim Paşa başda olmaqla bir çox dövlət adamı edam edilərək üsyançılara təslim edildi və sədarətə sultanın digər kürəkəni Silahdar Mehmed Paşa gətirildi (1 oktyabr 1730).

Sədarətinin ikinci günü Sultan Mahmud taxta çıxarıldı və Mehmed Paşa vəzifədə qaldı. Üsyançılar əvvəlcə heç bir rəsmi vəzifəyə gətirilmədən dövlət məsələlərinə müdaxilə etməyə başladı. Patrona Xəlil Sultan Mahmuddan əhali üzərinə yüklənən ağır vergilərin ləğvini istədi. Padşahın ona üsyanın yatırılması vəziyyətində 100 min qızıl təklif etməsinə qarşılıq olaraq, bütün İstanbulun və onun sərvətinin özünə aid olduğunu bildirdi. Yeniçəri ağası Kəl Mehmed ağa isə İstanbulun təhlükəsizliyini və xalqın iaşə məsələlərini qismən də olsa, həll etmişdi. Ancaq bir müddət sonra Patrona Xəlil dövlət gəlirlərini və vəzifə yerlərini öz yandaşları arasında böüşdürməyə başladı. Rüşvət qarşılığında vəzifələri satmağa başlayan Patrona Xəlil, Boğdan hakimliyinə təyin etdiyi Yanakidən 500 qızıl almışdı. Təqsirli gördüyü hamını qurduğu məhkəmədə mühakimə edərək edam etdirirdi. Bir neçə həftə ərzində 3 min kisə qızıl sərvəti olmuşdu. 400 nəfərlik heyətilə əvvəlcə Şahzadəbaşı səmtindəki köşkdə, daha sonra isə dəftərdar İzzət Əli Paşanın köşkündə yaşamağa başlayan Patrona Xəlil Ətmeydanındakı qərargahından İstanbuldakı məsələləri həll edərkən, Sultan Mahmud əyalətlərdəki vəziyyəti yaxşılaşdırmağa başlamışdı. Validə Saliha Sultan tərəfindən “ikinci oğlum” olaraq anılan Patrona Xəlil şəhərdə terror əsdirirdi. Dükanlara, köşklərə basqınlar olur, İstanbul qazısı Dəli İbrahim Əfəndinin təşviqiylə Kağıthane səmtindəki 120 köşk padşahın verdiyi fərmana zidd olaraq dağıdılmışdı. Bundan qəzəblənən Sultan Mahmud günahlarının bağışlanması şərtilə Ətmeydanındakı çadırlarını dağıdaraq üsyanını yatırılmasını əmr verdi. Nəhayət iki həftənin ardından İstanbulda dükanlar açıldı və sosial həyat bərpa olundu. Bu əsnada üsyançılar sədrəzəmlik, sədarət naibliyi, kaptan-ı dəryalıq kimi vəzifələrə namizəd olurdular. Ardından yeniçəri ağası Kəl Mehmed ağanın sədrəzəm, Patrona Xəlilin isə sədarət naibi olması təklif edildi. Tərəfdarları olan Zülali Həsən Əfəndi və Dəli İbrahim Əfəndi ilə birlikdə dövləti ələ alacaqlarını planlaşdıran üsyançılar 5 noyabrda bir yeniçərinin öldürülməsi ilə yenidən ayaqlandılar. Ancaq bu dəfə üləma və əhali üsyançılara dəstək vermədilər.

Nəhayət üsyançıların aradan qaldırılması üçün saray daxilində və xaricində iki ayrı heyət yaradıldı. Daxildəki heyətin rəhbərliyinə Hacı Bəşir ağa, saray xaricindəki heyətin başına isə o əsnada paytaxtda olan Krım xanı I Arslan Gəray gətirildi. Daha sonra bu iki qrup kaptan-ı dərya Xoca Mehmed Paşanın əmrində birləşdi. Sərt tutumu ilə fərqlənən Qabaqulaq İbrahim ağa saraya rahat gəlib getməsi üçün kəndxudalığa gətirildi. Bu qrupa Muhsinzadə Abdullah Əfəndi də daxil edildi. Bu əsnada üsyançılara müxalif olan yeniçəri zabitlərinə 5 min qızıl bəxşiş paylandı. Üsyançılar isə aqibətlərini başa düşmüş, bu səbəblə paytaxtdan uzaqlaşmaq üçün səfər elan edilməsini tələb etdilər. 23 noyabrda səfər məsələsinin müzakirəsi üçün sədrəzəmin köşkündə məclis quruldu. Ancaq burada qərar qəbul edilmədi. O əsnada Zülali Həsən Əfəndi Arslan Gəraya, üsyançıların sədrəzəmi, şeyxülislamıDarüssəadə ağasını istəmədiklərini bildirmişdi. Arslan Gəray isə Patrona Xəlili və adamlarını saraya çağıraraq bu müzakirənin padşahla birlikdə aparılmasını təkklif etdi. 25 noyabr günü saraya Sünnət otağında aparılan ikinci məclis üçün bütün tədbirlər görüldü.

Bu məclisə Patrona Xəlil, Muslu Beşe, Kəl Mehmed ağa, Murtuz ağa, Zülali Həsən Əfəndi, İstanbul qazısı İbrahim Əfəndi kimi üsyançılar və üsyana dəstək verənlər qatıldı. Yanlarında gətirdikləri 25-30 nəfərlik mühafizə qrupu sarayın birinci qapısında saxlanıldı. İkinci qapıda isə 10 nəfər saxlanıldı və  üçüncü qapıdan sadəcə 5-6 nəfərlik bir heyət saraya daxil oldu. İrəvan köşkündə aparılan müzakirədə Patrona Xəlilə Rumeli, Muslu Beşəyə Anadolu bəylərbəyliyi, Kəl Mehmed ağaya isə vəzirlik verilərək Səfəvilər üzərinə hazırlanacaq səfərə hazırlaşmaları əmr edildi. Üsyançılara xələt geyindiriləcəyi əsnada əvvəlcədən köşkün zirzəmisinə gizlədilən Pəhləvan Xəlil ağa idarəsindəki 32 silahlı şəxs sədrəzəmin verdiyi işarəylə hərəkətə keçdi. Patrona Xəlil, Kəl Mehmed ağa və Muslu Beşə qətlə yetirildi və digərləri təsim oldu. Ardından ikinci qapıda saxlanılanalar öldürüldü. Hadisələri eşidən birinci qapıdakılar isə qaçdılar. Anadoluya qaçanların ələ keçirilmələri üçün fərmanlar yazıldı. Üsyan rəhbərlərinin öldürülməsiylə şəhərdə nisbi sükunət təmin edilsə də, iğtişaşlar bir müddət davam etdi.

Qabaqulaq İbrahim ağa bu problemin həllində göstərdiyi şücaət səbəbilə vəzir rütbəsi alaraq Hələb bəylərbəyliyinə gətirildi. Ancaq Sultan Mahmud onu sədarətə gətirmək niyyətində idi. Bu məqsədlə 22 yanvar 1731-ci ildə Silahdar Mehmed Paşa vəzifədən alındı və İbrahim Paşanın yerinə Hələbə göndərildi. 1733-cü ilin martında Diyarbəkir bəylərbəyliyinə, həmin ilin sentyabrında isə yenidən Hələbə təyin olundu. Yenə həmin ilin dekabrında Sayda sancaqbəyliyinə, 1735-ci ilin iyulunda Bağdad bəylərbəyliyinə, 1736-cı ilin iyununda Anadolu bəylərbəyliyinə, həmin ilin sentyabrında yenidən Hələb bəylərbəyliyinə yüksəldi. Bu vəzifəsi davam edərkən 1737-ci ildə Hələbdə vəfat etdi.

Mənbə

  • Sicilli-Osmani IV, səh. 7
  • Buz, Ayhan (2009) Osmanlı Sadrazamları, İstanbul: Neden Kitap, ISBN 978-975-254-278-5
  • Danışmend, İsmail Hâmi, (1961) Osmanlı Devlet Erkâni, İstanbul:Türkiye Yayınevi
  • Sakaoğlu, Necdet (1999), Bu Mülkün Sultanları, İstanbul:Oğlak Yayınları ISBN 0975-329-2996
  • Uluçam, Müjdat, "Mehmed Paşa (Silahdar Damat)" (1999), Yaşamları ve Yapıtlarıyla Osmanlılar Ansiklopedisi, İstanbul

İstinadlar

  1. Tektaş, Nazim (2002), Sadrâzamlar Osmanlı'da İkinci Adam Saltanatı, İstanbul:Çatı Yayınevi
  2. Uzunçarşılı, Osmanlı Tarihi, IV/1, s. 199-218
  3. Şem‘dânîzâde, Müri’t-tevârîh (Aktepe), I, 6-20
  4. Ferâizîzâde Mehmed Said, Gülşen-i Maârif, İstanbul 1252, II, 1248-1261
  5. Mustafa Nûri Paşa, Netâyicü’l-vukūât (nşr. Mehmed Gālib Bey), İstanbul 1327, III, 30-32
  6. Çelebizâde Âsım, Târih, İstanbul 1282, s. 611, 615 vd., ayrıca bk. tür.yer.
  7. K. Mikes, Türkiye Mektupları (trc. Sadettin Karatay), Ankara 1945, II, 44
  8. Subhî, Târih, vr. 6a-11b, 16a-23a, 25a vd.
  9. Marsigli, Osmanlı İmparatorluğunun Askeri Vaziyeti, s. 295-359

silahdar, kürəkən, mehmed, paşa, 1737, mahmud, dönəmində, gün, osmanlı, imperiyasının, sədrəzəmi, olmuş, dövlət, adamı, silahdar, mehmed, paşaosmanlı, sədrəzəmi1, oktyabr, 1730, yanvar, 1731sələfi, nevşəhərli, ibrahim, paşaxələfi, qabaqulaq, ibrahim, paşaşəxsi. Silahdar Kureken Mehmed Pasa o 1737 I Mahmud doneminde 3 ay 22 gun Osmanli imperiyasinin sedrezemi olmus dovlet adami 1 Silahdar Mehmed PasaOsmanli sedrezemi1 oktyabr 1730 22 yanvar 1731Selefi Nevseherli Ibrahim PasaXelefi Qabaqulaq Ibrahim PasaSexsi melumatlarDogum yeri IstanbulVefat tarixi 1737Vefat yeri Heleb eyaleti Osmanli imperiyasiHeyat yoldasi Aise SultanHeyati RedakteEslen turk olub dogum tarixi melum deyil Usaq yaslarinda Enderuna alinaraq burada telim terbiye edildi Ardindan saray xidmetine alindi ve saray anbarinda cavus vezifesinde xidmet etdi Sultan Ehmedin silahdarlarindan Bosniyali Mehmed aganin vezir rutbesiyle Anadolu beylerbeyliyine teyinatinin ardindan o da 8 noyabr 1724 cu ilde saray enenesine zidd olmasina baxmayaraq silahdar agasi teyin edildi 1724 cu ilde Sultan Ehmedin qizlarindan Aise Sultanla nisanlandi Nisan merasiminin ardindan Mehmed Pasa Rumeli beylerbeyi teyin edildi Daha sonra 1727 ci ilin avqustunda vezir rutbesi aldi ve bu vezifede iken 22 may 1728 ci ilde cutluyun nigahi bas tutdu Nigahin ardindan divana daxil olan Mehmed Pasa Erzurum sancaqbeyliyine getirildi 25 sentyabr 1730 cu ilde baslayan Patrona Xelil usyaninin dorduncu gunu Sultan Ehmedin kurekeni sedrezem Nevseherli Ibrahim Pasa basda olmaqla bir cox dovlet adami edam edilerek usyancilara teslim edildi ve sedarete sultanin diger kurekeni Silahdar Mehmed Pasa getirildi 1 oktyabr 1730 Sedaretinin ikinci gunu Sultan Mahmud taxta cixarildi ve Mehmed Pasa vezifede qaldi Usyancilar evvelce hec bir resmi vezifeye getirilmeden dovlet meselelerine mudaxile etmeye basladi Patrona Xelil Sultan Mahmuddan ehali uzerine yuklenen agir vergilerin legvini istedi Padsahin ona usyanin yatirilmasi veziyyetinde 100 min qizil teklif etmesine qarsiliq olaraq butun Istanbulun ve onun servetinin ozune aid oldugunu bildirdi Yeniceri agasi Kel Mehmed aga ise Istanbulun tehlukesizliyini ve xalqin iase meselelerini qismen de olsa hell etmisdi Ancaq bir muddet sonra Patrona Xelil dovlet gelirlerini ve vezife yerlerini oz yandaslari arasinda bousdurmeye basladi Rusvet qarsiliginda vezifeleri satmaga baslayan Patrona Xelil Bogdan hakimliyine teyin etdiyi Yanakiden 500 qizil almisdi Teqsirli gorduyu hamini qurdugu mehkemede muhakime ederek edam etdirirdi Bir nece hefte erzinde 3 min kise qizil serveti olmusdu 400 neferlik heyetile evvelce Sahzadebasi semtindeki koskde daha sonra ise defterdar Izzet Eli Pasanin koskunde yasamaga baslayan Patrona Xelil Etmeydanindaki qerargahindan Istanbuldaki meseleleri hell ederken Sultan Mahmud eyaletlerdeki veziyyeti yaxsilasdirmaga baslamisdi Valide Saliha Sultan terefinden ikinci oglum olaraq anilan Patrona Xelil seherde terror esdirirdi 2 Dukanlara kosklere basqinlar olur Istanbul qazisi Deli Ibrahim Efendinin tesviqiyle Kagithane semtindeki 120 kosk padsahin verdiyi fermana zidd olaraq dagidilmisdi Bundan qezeblenen Sultan Mahmud gunahlarinin bagislanmasi sertile Etmeydanindaki cadirlarini dagidaraq usyanini yatirilmasini emr verdi Nehayet iki heftenin ardindan Istanbulda dukanlar acildi ve sosial heyat berpa olundu Bu esnada usyancilar sedrezemlik sedaret naibliyi kaptan i deryaliq kimi vezifelere namized olurdular Ardindan yeniceri agasi Kel Mehmed aganin sedrezem Patrona Xelilin ise sedaret naibi olmasi teklif edildi Terefdarlari olan Zulali Hesen Efendi ve Deli Ibrahim Efendi ile birlikde dovleti ele alacaqlarini planlasdiran usyancilar 5 noyabrda bir yenicerinin oldurulmesi ile yeniden ayaqlandilar Ancaq bu defe ulema ve ehali usyancilara destek vermediler 3 4 Nehayet usyancilarin aradan qaldirilmasi ucun saray daxilinde ve xaricinde iki ayri heyet yaradildi Daxildeki heyetin rehberliyine Haci Besir aga saray xaricindeki heyetin basina ise o esnada paytaxtda olan Krim xani I Arslan Geray getirildi Daha sonra bu iki qrup kaptan i derya Xoca Mehmed Pasanin emrinde birlesdi Sert tutumu ile ferqlenen Qabaqulaq Ibrahim aga saraya rahat gelib getmesi ucun kendxudaliga getirildi Bu qrupa Muhsinzade Abdullah Efendi de daxil edildi Bu esnada usyancilara muxalif olan yeniceri zabitlerine 5 min qizil bexsis paylandi 5 Usyancilar ise aqibetlerini basa dusmus bu sebeble paytaxtdan uzaqlasmaq ucun sefer elan edilmesini teleb etdiler 23 noyabrda sefer meselesinin muzakiresi ucun sedrezemin koskunde meclis quruldu Ancaq burada qerar qebul edilmedi O esnada Zulali Hesen Efendi Arslan Geraya usyancilarin sedrezemi seyxulislami ve Darusseade agasini istemediklerini bildirmisdi Arslan Geray ise Patrona Xelili ve adamlarini saraya cagiraraq bu muzakirenin padsahla birlikde aparilmasini tekklif etdi 25 noyabr gunu saraya Sunnet otaginda aparilan ikinci meclis ucun butun tedbirler goruldu 6 7 Bu meclise Patrona Xelil Muslu Bese Kel Mehmed aga Murtuz aga Zulali Hesen Efendi Istanbul qazisi Ibrahim Efendi kimi usyancilar ve usyana destek verenler qatildi Yanlarinda getirdikleri 25 30 neferlik muhafize qrupu sarayin birinci qapisinda saxlanildi Ikinci qapida ise 10 nefer saxlanildi ve ucuncu qapidan sadece 5 6 neferlik bir heyet saraya daxil oldu Irevan koskunde aparilan muzakirede Patrona Xelile Rumeli Muslu Beseye Anadolu beylerbeyliyi Kel Mehmed agaya ise vezirlik verilerek Sefeviler uzerine hazirlanacaq sefere hazirlasmalari emr edildi Usyancilara xelet geyindirileceyi esnada evvelceden koskun zirzemisine gizledilen Pehlevan Xelil aga idaresindeki 32 silahli sexs sedrezemin verdiyi isareyle herekete kecdi Patrona Xelil Kel Mehmed aga ve Muslu Bese qetle yetirildi ve digerleri tesim oldu Ardindan ikinci qapida saxlanilanalar olduruldu Hadiseleri esiden birinci qapidakilar ise qacdilar Anadoluya qacanlarin ele kecirilmeleri ucun fermanlar yazildi Usyan rehberlerinin oldurulmesiyle seherde nisbi sukunet temin edilse de igtisaslar bir muddet davam etdi 8 9 Qabaqulaq Ibrahim aga bu problemin hellinde gosterdiyi sucaet sebebile vezir rutbesi alaraq Heleb beylerbeyliyine getirildi Ancaq Sultan Mahmud onu sedarete getirmek niyyetinde idi Bu meqsedle 22 yanvar 1731 ci ilde Silahdar Mehmed Pasa vezifeden alindi ve Ibrahim Pasanin yerine Helebe gonderildi 1733 cu ilin martinda Diyarbekir beylerbeyliyine hemin ilin sentyabrinda ise yeniden Helebe teyin olundu Yene hemin ilin dekabrinda Sayda sancaqbeyliyine 1735 ci ilin iyulunda Bagdad beylerbeyliyine 1736 ci ilin iyununda Anadolu beylerbeyliyine hemin ilin sentyabrinda yeniden Heleb beylerbeyliyine yukseldi Bu vezifesi davam ederken 1737 ci ilde Helebde vefat etdi Menbe RedakteSicilli Osmani IV seh 7 Buz Ayhan 2009 Osmanli Sadrazamlari Istanbul Neden Kitap ISBN 978 975 254 278 5 Danismend Ismail Hami 1961 Osmanli Devlet Erkani Istanbul Turkiye Yayinevi Sakaoglu Necdet 1999 Bu Mulkun Sultanlari Istanbul Oglak Yayinlari ISBN 0975 329 2996 Ulucam Mujdat Mehmed Pasa Silahdar Damat 1999 Yasamlari ve Yapitlariyla Osmanlilar Ansiklopedisi IstanbulIstinadlar Redakte Tektas Nazim 2002 Sadrazamlar Osmanli da Ikinci Adam Saltanati Istanbul Cati Yayinevi Uzuncarsili Osmanli Tarihi IV 1 s 199 218 Sem danizade Muri t tevarih Aktepe I 6 20 Feraizizade Mehmed Said Gulsen i Maarif Istanbul 1252 II 1248 1261 Mustafa Nuri Pasa Netayicu l vukuat nsr Mehmed Galib Bey Istanbul 1327 III 30 32 Celebizade Asim Tarih Istanbul 1282 s 611 615 vd ayrica bk tur yer K Mikes Turkiye Mektuplari trc Sadettin Karatay Ankara 1945 II 44 Subhi Tarih vr 6a 11b 16a 23a 25a vd Marsigli Osmanli Imparatorlugunun Askeri Vaziyeti s 295 359Menbe https az wikipedia org w index php title Silahdar Kureken Mehmed Pasa amp oldid 6076718, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,

ne axtarsan burda

, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.