fbpx
Wikipedia

Rusiya Ermənistanı

Rusiya Ermənistanı 1828-ci ildən bəri Rusiya imperiyasının hakimiyyəti altında olan erməni tarixinin dövrüdür. Şərqi Ermənistan, 1826–1828-ci illər İran-Rusiya müharibəsində İranın məğlubiyyətindən sonra Rusiya ilə imzalanmış Türkmənçay müqaviləsi ilə Rusiya İmperiyasının bir hissəsi oldu. Şərqi Ermənistan 1917-ci ildə Rusiya İmperiyasının süqutuna qədər Rusiya İmperiyasının tərkibində qalmışdır.

Ermənistan, Rusiya və Osmanlı imperiyası arasında bölünmüş halda, 1900-cü il.

Rusiyanın 1801-ci ildə Gürcüstanın Kartli-Kaxetiya Krallığını ilhaq etməsi, Cənubi Qafqazda mühüm bir dayaq nöqtəsinə sahib olmaları ilə birlikdə həm də, yeni bir mərhələnin başlanmasına səbəb oldu. Bu tarixdən sonrakı otuz illik müddət ərzində Rusiya Osmanlı İmperiyasıİran hesabına Qafqazdakı ərazisini genişləndirməyə çalışdı. Rusların bölgəyə səfərləri müharibədə iştirak edən yepiskop Nerses Ashtaraketsinin başçılığı ilə ermənilər arasında coşqulu dəstək tapdı. 1804–1813-cü illər Rus-İran müharibəsi zamanı ruslar Gülüstan müqaviləsi ilə Şərqi Ermənistanın yalnız şimal hissəsini fəth edərək öz ərazilərinə qatmağı bacardılar.

1826-cı ildə Gülüstan müqaviləsini pozan ruslar İranın İrəvan xanlığının bir hissəsini işğal etdilər. Bu, 1826–1828-ci illər İran-Rusiya müharibəsini başlatdı. Müharibənin başlaması ilə Rusiyanın Təbrizə kimi İranı işğal etməsi iranlılar üçün daha böyük bir fəlakətə səbəb oldu. Müharibənin sonunda, 1828-ci ildə Türkmənçay müqaviləsi ilə İran, Azərbaycanın qalan hissəsi ilə yanaşı, İrəvan xanlığıNaxçıvan xanlığı da daxil olmaqla, Azərbaycanın bölgələrini də tərk etmək məcburiyyətində qaldı. 1828-ci ildə İranın Şərqi Ermənistandakı bir əsrlik hakimiyyəti rəsmi olaraq sona çatdı.

XIV əsrin ortalarına qədər Şərqi Ermənistanda ermənilər çoxluq təşkil edirdi. XIV əsrin sonlarında, Əmir Teymurun səfərlərindən sonra İslam dini hakim dinə çevrildi və ermənilər Şərqi Ermənistanda azlıq təşkil etməyə başladılar. İran Ermənistanın əhalisinin təxminən 80% -i müsəlmanlar (farslar, türklərkürdlər) olsa da, xristian ermənilər təxminən 20%-lik bir etnik azlığı təşkil edirdi. Rusiya hakimiyyəti İran Ermənistanını ələ keçirdikdən sonra etnik nizam dəyişdi və ilk dörd əsrdən bəri ilk dəfə olaraq etnik ermənilər tarixi Ermənistanın bir hissəsində növbəti dəfə etnik çoxluq təşkil etdilər. Yeni Rusiya rəhbərliyi etnik ermənilərin bölgəyə İran və Osmanlılardan gələrək məskunlaşmasını təşviq etdi. Nəticədə 1832-ci ildə etnik ermənilərin sayı müsəlmanların sayına çatdı. Lakin Krım müharibəsindən93 müharibəsindən sonra ermənilərin regionda məskunlaşması ilə etnik ermənilər Şərqi Ermənistanda bir daha tam əksəriyyəti təşkil etdilər. Ancaq İrəvan şəhərində XX əsrə qədər müsəlmanlar əksəriyyət olaraq qalmışdırlar. Səyyah H. F. B. Linçin sözlərinə görə, 1890-cı illərin əvvəllərində şəhərdə təxminən 50% erməni və 50% müsəlman (azərbaycanlılarfarslar) var idi.

Xəritələr redaktə

İstinadlar redaktə

  1. Timothy C. Dowling Russia at War: From the Mongol Conquest to Afghanistan, Chechnya, and Beyond 2017-08-07 at the Wayback Machine pp 729 ABC-CLIO, 2 dec. 2014 ISBN 1598849484
  2. Ternon, Yves. Les Arméniens. Paris: Seuil, 1996 ISBN 2-02-025685-1 pp. 46–47
  3. Bournoutian, George. "Eastern Armenia from the Seventeenth Century to Russian Annexation" in The Armenian People From Ancient to Modern Times: Vol. II: Foreign Dominion to Statehood: The Fifteenth Century to the Twentieth Century. Hovannisian, Richard G. (ed.) New York: Palgrave Macmillan, 1997 ISBN 1-4039-6422-X pp. 103–104
  4. Iranian-Russian Encounters: Empires and Revolutions since 1800|tarih=2013|yayıncı=Routledge|isbn=978–0415624336|sayfa=63|alıntı=Perhaps the most important legacy of Yermolov was his intention from early on to prepare the ground for the conquest of the remaining khanates under Iranian rule and to make the River Aras the new border. (…) Another provocative action by Yermolov was the Russian occupation of the northern shore of Lake Gokcha (Sivan) in the Khanate of Iravan in 1825. A clear violation of Golestan, this action was the most significant provocation by the Russian side. The Lake Gokcha occupation clearly showed that it was Russia and not Iran which initiated hostilities and breached Golestan, and that Iran was left with no choice but to come up with a proper response.
  5. Russia at War: From the Mongol Conquest to Afghanistan, Chechnya, and Beyond|tarih=2015|yayıncı=ABC-CLIO|isbn=978–1598849486|sayfa=729|alıntı=In May 1826, Russia therefore occupied Mirak, in the Erivan khanate, in violation of the Treaty of Gulistan.
  6. soyadı1=Bournoutian|ad1=George A.|authorlink=George A. Bournoutian|başlık=The Population of Persian Armenia Prior to and Immediately Following its Annexation to the Russian Empire: 1826–1832|tarih=1980|yayıncı=The Wilson Center, Kennan Institute for Advanced Russian Studies|ref=harv, s. 13

rusiya, ermənistanı, 1828, ildən, bəri, rusiya, imperiyasının, hakimiyyəti, altında, olan, erməni, tarixinin, dövrüdür, şərqi, ermənistan, 1826, 1828, illər, iran, rusiya, müharibəsində, iranın, məğlubiyyətindən, sonra, rusiya, ilə, imzalanmış, türkmənçay, müq. Rusiya Ermenistani 1828 ci ilden beri Rusiya imperiyasinin hakimiyyeti altinda olan ermeni tarixinin dovrudur Serqi Ermenistan 1826 1828 ci iller Iran Rusiya muharibesinde Iranin meglubiyyetinden sonra Rusiya ile imzalanmis Turkmencay muqavilesi ile Rusiya Imperiyasinin bir hissesi oldu 1 Serqi Ermenistan 1917 ci ilde Rusiya Imperiyasinin suqutuna qeder Rusiya Imperiyasinin terkibinde qalmisdir Ermenistan Rusiya ve Osmanli imperiyasi arasinda bolunmus halda 1900 cu il Rusiyanin 1801 ci ilde Gurcustanin Kartli Kaxetiya Kralligini ilhaq etmesi Cenubi Qafqazda muhum bir dayaq noqtesine sahib olmalari ile birlikde hem de yeni bir merhelenin baslanmasina sebeb oldu Bu tarixden sonraki otuz illik muddet erzinde Rusiya Osmanli Imperiyasi ve Iran hesabina Qafqazdaki erazisini genislendirmeye calisdi Ruslarin bolgeye seferleri muharibede istirak eden yepiskop Nerses Ashtaraketsinin basciligi ile ermeniler arasinda cosqulu destek tapdi 2 3 1804 1813 cu iller Rus Iran muharibesi zamani ruslar Gulustan muqavilesi ile Serqi Ermenistanin yalniz simal hissesini feth ederek oz erazilerine qatmagi bacardilar 1826 ci ilde Gulustan muqavilesini pozan ruslar Iranin Irevan xanliginin bir hissesini isgal etdiler 4 5 Bu 1826 1828 ci iller Iran Rusiya muharibesini baslatdi Muharibenin baslamasi ile Rusiyanin Tebrize kimi Irani isgal etmesi iranlilar ucun daha boyuk bir felakete sebeb oldu Muharibenin sonunda 1828 ci ilde Turkmencay muqavilesi ile Iran Azerbaycanin qalan hissesi ile yanasi Irevan xanligi ve Naxcivan xanligi da daxil olmaqla Azerbaycanin bolgelerini de terk etmek mecburiyyetinde qaldi 1828 ci ilde Iranin Serqi Ermenistandaki bir esrlik hakimiyyeti resmi olaraq sona catdi XIV esrin ortalarina qeder Serqi Ermenistanda ermeniler coxluq teskil edirdi XIV esrin sonlarinda Emir Teymurun seferlerinden sonra Islam dini hakim dine cevrildi ve ermeniler Serqi Ermenistanda azliq teskil etmeye basladilar Iran Ermenistanin ehalisinin texminen 80 i muselmanlar farslar turkler ve kurdler olsa da xristian ermeniler texminen 20 lik bir etnik azligi teskil edirdi Rusiya hakimiyyeti Iran Ermenistanini ele kecirdikden sonra etnik nizam deyisdi ve ilk dord esrden beri ilk defe olaraq etnik ermeniler tarixi Ermenistanin bir hissesinde novbeti defe etnik coxluq teskil etdiler Yeni Rusiya rehberliyi etnik ermenilerin bolgeye Iran ve Osmanlilardan gelerek meskunlasmasini tesviq etdi Neticede 1832 ci ilde etnik ermenilerin sayi muselmanlarin sayina catdi Lakin Krim muharibesinden ve 93 muharibesinden sonra ermenilerin regionda meskunlasmasi ile etnik ermeniler Serqi Ermenistanda bir daha tam ekseriyyeti teskil etdiler 6 Ancaq Irevan seherinde XX esre qeder muselmanlar ekseriyyet olaraq qalmisdirlar 6 Seyyah H F B Lincin sozlerine gore 1890 ci illerin evvellerinde seherde texminen 50 ermeni ve 50 muselman azerbaycanlilar ve farslar var idi Xeriteler redakte nbsp Qars vilayeti Rusiya xeritesi nbsp Ermenistan Quberniyasi Rusiya xeritesi nbsp Yelizavetpol quberniyasi Rusiya xeritesi Istinadlar redakte Timothy C Dowling Russia at War From the Mongol Conquest to Afghanistan Chechnya and Beyond Arxivlesdirilib 2017 08 07 at the Wayback Machine pp 729 ABC CLIO 2 dec 2014 ISBN 1598849484 Ternon Yves Les Armeniens Paris Seuil 1996 ISBN 2 02 025685 1 pp 46 47 Bournoutian George Eastern Armenia from the Seventeenth Century to Russian Annexation in The Armenian People From Ancient to Modern Times Vol II Foreign Dominion to Statehood The Fifteenth Century to the Twentieth Century Hovannisian Richard G ed New York Palgrave Macmillan 1997 ISBN 1 4039 6422 X pp 103 104 Iranian Russian Encounters Empires and Revolutions since 1800 tarih 2013 yayinci Routledge isbn 978 0415624336 sayfa 63 alinti Perhaps the most important legacy of Yermolov was his intention from early on to prepare the ground for the conquest of the remaining khanates under Iranian rule and to make the River Aras the new border Another provocative action by Yermolov was the Russian occupation of the northern shore of Lake Gokcha Sivan in the Khanate of Iravan in 1825 A clear violation of Golestan this action was the most significant provocation by the Russian side The Lake Gokcha occupation clearly showed that it was Russia and not Iran which initiated hostilities and breached Golestan and that Iran was left with no choice but to come up with a proper response Russia at War From the Mongol Conquest to Afghanistan Chechnya and Beyond tarih 2015 yayinci ABC CLIO isbn 978 1598849486 sayfa 729 alinti In May 1826 Russia therefore occupied Mirak in the Erivan khanate in violation of the Treaty of Gulistan 1 2 soyadi1 Bournoutian ad1 George A authorlink George A Bournoutian baslik The Population of Persian Armenia Prior to and Immediately Following its Annexation to the Russian Empire 1826 1832 tarih 1980 yayinci The Wilson Center Kennan Institute for Advanced Russian Studies ref harv s 13 Menbe https az wikipedia org w index php title Rusiya Ermenistani amp oldid 6919227, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,

ne axtarsan burda

, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.