Azərbaycanca
සිංහල
Türkçe
Qaradağ xanlığı — 1747-ci ildə yaranmış və Cənubi Azərbaycanda (indiki İran ərazisində) feodal dövlət olmuşdur. Mərkəzi Əhər şəhəri idi. Qərbdən Xoy xanlığı, şərqdən Talış xanlığı, şimaldan Naxçıvan xanlığı, Qarabağ xanlığı, Cavad xanlığı, cənubdan isə Təbriz və Ərdəbil xanlıqları ilə həmsərhəd idi.
| Xanlıq | |
| Qaradağ xanlığı | |
|---|---|
 Qaradağ xanlığı sərhədləri ilə | |
| | |
| Paytaxt | Əhər |
| Rəsmi dilləri | Azərbaycan dili (danışıq dili), fars dili (rəsmi) |
| Dövlət dini | İslam |
| Əhalisi | azərbaycanlılar |
| İdarəetmə forması | Mütləq monarxiya |
| Sülalə | Qaradağlı eli |
| Xan | |
| • (1747-1763) | Kazım xan Qaradağlı (ilk) |
| • (1813-1828) | Məhəmmədqulu xan Qaradağlı (son) |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Tarixi
Qaradağlı tayfası Səfəvilərin hakimiyyətə gəlməsində fəaliyyət göstərdiyindən I Şah İsmayıldan başlayaraq Qaradağ vilayətinin idarəsinə nail ola bilmişdi. XVI əsrdən XIX əsrin əvvəllərinədək Qaradağ vilayətinin idarəsi irsi olaraq müəyyən nəsil üzrə olmuşdu. Onlar həm də ruhani səlahiyyətlərinə malik idi. XVIII yüzilin əvvəllərində Səfəvi sülaləsi zəiflədiyindən hakim Kazım xan mərkəzi hakimiyyətə tabeçilikdən çıxmış, şah Sultan Hüseynin ehtiramına layiq görülən rus A.Volınskini Əhərə qoymamışdı. Nadir mərkəzi hakimiyyətə tabe olmayan xanın gözlərini çıxartdırmışdı. Nadirin ölümündən sonra Qaradağ xanlığı müstəqilləşmiş, Kazım xan Qaradağ xanı olmuşdu.
Kazım xan XVIII yüzilin ortalarında Qarabağ, Gəncə və Naxçıvan xanları ilə birlikdə Şəki xanlığına qarşı ittifaqa qoşulmuşdu. Bu ittifaq məqsədinə nail ola bilməmişdi. Qaradağ xanı Qarabağ xanlığına, Kərim xan Zəndə (1761), sonra isə Ağa Məhəmməd Qacara (1791) tabe olmuşdu.
Qaradağ xanı Abbasqulu xan XIX yüzilin əvvəllərində Pavel Sisianova məktub yazaraq Rusiyaya sadiq qalacağını bildirmiş, lakin 1804-1813-cü illər rus-İran müharibəsində Rusiyaya qarşı çıxmışdı.
Xanları
Hakimləri
Xanlığın hakim ailəsi Ustaclı türkmanlarının Toxmaqlı oymağına mənsub idi. I Şah Təhmasib tərəfindən Qaradağın irsi hakimləri kimi tanıdıqları Qızılbaş iyerarxiyasında 8-ci yeri tutdular, onların ən qədim tanınmış əcdadı Sivasda anadan olmuş İlyas Xəlifə idi.
| 1. | I İlyas xəlifə | 1500—? | |
| 2. | I Şəmsəddin xəlifə | ?—1603 | |
| 3. | II İlyas xəlifə | 1603—1610 | |
| 4. | Bürhanəddin xəlifə | 1611—? | |
| 5. | II Şəmsəddin xəlifə | ||
| 6. | Əhməd xəlifə | ||
| 7. | Mahmud sultan | ||
| 8. | Bayandur sultan | 1701—? | |
| 9. | Məhəmmədqasım xan | ?—1721 | |
| 10. | Əbdürrəzzaq xan | 1721—1729 | |
| 11. | Kazım xan Qaradağlı | 1730—1763 | |
| 12. | Mustafaqulu xan Qaradağlı | 1763—1782,1786—1791 | |
| 13. | İsmayıl xan Qaradağlı | 1782—1783,1791—1797 | |
| 14. | Nəcəfqulu xan Qaradağlı | 1783—1786 | |
| 15. | Abbasqulu xan Qaradağlı | 1797—1813 | |
| 16. | Məhəmmədqulu xan Qaradağlı | 1813—1828 | |
| 17. | Həsənliağa xan | ?—1847 | |
| 18. | Həsənəli xan Qaradağlı | 1848—1929 | |
| 19. | Məhəmmədhüseyn xan Qaradağlı | ?—1891 | |
| 20. | Sadatqulu xan Qaradağlı | ||
| 21. | Nəcəfqulu xan Qaradağlı | 1783—1786 |
Mənbə
- CƏNUBİ AZƏRBAYCAN XANLIQLARI
- Azərbaycan xanlıqları 2009-10-27 at the Wayback Machine
- Ənvər Çingizoğlu. Qaradağlılar. Bakı, "Şuşa" nəşriyatı, 2008. – 160 səh.
- Ənvər Çingizoğlu, Qaradağ xanlığı, Bakı, "Mütərcim", 2011. – 212 səh.
- Ənvər Çingizoğlu, Qarşı yatan Qaradağ. Bakı, "Ozan", 1998.– 192 səh.
İstinadlar
- I. P. Petrushevsky, Essays on the history of feudal relations in Azerbaijan and Armenia in the 16th - early 19th centuries, Leningrad State University, 1949
Həmçinin bax
Xarici keçidlər
- "Qaradağ xanlığı" kitabı nəşr olunub[ölü keçid]
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Qaradag xanligi 1747 ci ilde yaranmis ve Cenubi Azerbaycanda indiki Iran erazisinde feodal dovlet olmusdur Merkezi Eher seheri idi Qerbden Xoy xanligi serqden Talis xanligi simaldan Naxcivan xanligi Qarabag xanligi Cavad xanligi cenubdan ise Tebriz ve Erdebil xanliqlari ile hemserhed idi XanliqQaradag xanligiQaradag xanligi serhedleri ile 1748 1828Paytaxt EherResmi dilleri Azerbaycan dili danisiq dili fars dili resmi Dovlet dini IslamEhalisi azerbaycanlilarIdareetme formasi Mutleq monarxiyaSulale Qaradagli eliXan 1747 1763 Kazim xan Qaradagli ilk 1813 1828 Mehemmedqulu xan Qaradagli son Vikianbarda elaqeli mediafayllarTarixiQaradagli tayfasi Sefevilerin hakimiyyete gelmesinde fealiyyet gosterdiyinden I Sah Ismayildan baslayaraq Qaradag vilayetinin idaresine nail ola bilmisdi XVI esrden XIX esrin evvellerinedek Qaradag vilayetinin idaresi irsi olaraq mueyyen nesil uzre olmusdu Onlar hem de ruhani selahiyyetlerine malik idi XVIII yuzilin evvellerinde Sefevi sulalesi zeiflediyinden hakim Kazim xan merkezi hakimiyyete tabecilikden cixmis sah Sultan Huseynin ehtiramina layiq gorulen rus A Volinskini Ehere qoymamisdi Nadir merkezi hakimiyyete tabe olmayan xanin gozlerini cixartdirmisdi Nadirin olumunden sonra Qaradag xanligi musteqillesmis Kazim xan Qaradag xani olmusdu Kazim xan XVIII yuzilin ortalarinda Qarabag Gence ve Naxcivan xanlari ile birlikde Seki xanligina qarsi ittifaqa qosulmusdu Bu ittifaq meqsedine nail ola bilmemisdi Qaradag xani Qarabag xanligina Kerim xan Zende 1761 sonra ise Aga Mehemmed Qacara 1791 tabe olmusdu Qaradag xani Abbasqulu xan XIX yuzilin evvellerinde Pavel Sisianova mektub yazaraq Rusiyaya sadiq qalacagini bildirmis lakin 1804 1813 cu iller rus Iran muharibesinde Rusiyaya qarsi cixmisdi Xanlari Kazim xan Mehemmedkazim xan 1747 1763 Mustafaqulu xan 1763 1782 1786 1791 Ismayil xan 1782 1783 1791 1797 Necefqulu xan 1783 1786 Abbasqulu xan 1797 1813 Mehemmedqulu xan 1813 1828 HakimleriXanligin hakim ailesi Ustacli turkmanlarinin Toxmaqli oymagina mensub idi I Sah Tehmasib terefinden Qaradagin irsi hakimleri kimi tanidiqlari Qizilbas iyerarxiyasinda 8 ci yeri tutdular onlarin en qedim taninmis ecdadi Sivasda anadan olmus Ilyas Xelife idi 1 I Ilyas xelife 1500 2 I Semseddin xelife 16033 II Ilyas xelife 1603 16104 Burhaneddin xelife 1611 5 II Semseddin xelife6 Ehmed xelife7 Mahmud sultan8 Bayandur sultan 1701 9 Mehemmedqasim xan 172110 Ebdurrezzaq xan 1721 172911 Kazim xan Qaradagli 1730 176312 Mustafaqulu xan Qaradagli 1763 1782 1786 179113 Ismayil xan Qaradagli 1782 1783 1791 179714 Necefqulu xan Qaradagli 1783 178615 Abbasqulu xan Qaradagli 1797 181316 Mehemmedqulu xan Qaradagli 1813 182817 Hesenliaga xan 184718 Heseneli xan Qaradagli 1848 192919 Mehemmedhuseyn xan Qaradagli 189120 Sadatqulu xan Qaradagli21 Necefqulu xan Qaradagli 1783 1786MenbeCENUBI AZERBAYCAN XANLIQLARI Azerbaycan xanliqlari 2009 10 27 at the Wayback Machine Enver Cingizoglu Qaradaglilar Baki Susa nesriyati 2008 160 seh Enver Cingizoglu Qaradag xanligi Baki Mutercim 2011 212 seh Enver Cingizoglu Qarsi yatan Qaradag Baki Ozan 1998 192 seh IstinadlarI P Petrushevsky Essays on the history of feudal relations in Azerbaijan and Armenia in the 16th early 19th centuries Leningrad State University 1949Hemcinin baxAzerbaycan xanliqlariXarici kecidler Qaradag xanligi kitabi nesr olunub olu kecid Vikianbarda elaqeli media fayllar