fbpx
Wikipedia

Qərbi Azərbaycan ostanı

Qərbi Azərbaycan ostani İranda, Güney Azərbaycan bölgəsində ostan. Mərkəzi Urmiya şəhəridir.

Ostan
Qərbi Azərbaycan ostanı
fars. استان آذربایجان غربی

37°33′10″ şm. e. 45°04′33″ ş. u.


Ölkə İran
Daxildir III region
İnzibati mərkəz Urmiya
Ən böyük şəhərləri Urmiya
Tarixi və coğrafiyası
Sahəsi 37 437 km²
Saat qurşağı
Əhalisi
Əhalisi
  • 3.265.219 nəf. (2016)
Rəqəmsal identifikatorlar
ISO kodu IR-04
Telefon kodu 0441
Rəsmi sayt
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Ostanın ərazisi 37437 km², əhalisi 2006-cı ildə aparılmış siyahıya almaya əsasən 2.873.459 nəfərdir, əhalinin 60,03% – i isə şəhərlərdə yaşayır.

Tarix

Bu bölgənin ərazisi vaxtı ilə qədim lullubilər, qutilər, e.ə. 10-cu əsrlərdə isə mannalıların yurdu olmuş, zaman zaman Assuriya, Urartu kimi dövlətlər tərəfindən zəbt olunub; sonunda isə Manna dövləti cənubda yerləşən Midiyanın tərəfindən zəbt edilmiş və dağıdılmışdı. Daha sonralar isə Midiyanın özü ilk fars sülaləsi olan Əhəmənilər tərəfindən çökdürülərək, Azərbaycan ərazisi Əhəmənilər imperiyasının hökmü altına girməli oldu.

Eramızın 4-cü əsrində Sasanilər imperiyası bu əraziləri Adhurpadağan satrapına qatdı. Adhurpadağan adı Atropatena adından törəyib, sonralar ərəbləşdirilmiş formada "Azərbaycan" kimi səsləndirilirdi. Qədim Zərdüşt dininə (Zərdüştilik, atəşpərəstlik) aid edilən Təxt-i Süleyman məbədi Qərbi Azərbaycanın Təkab (Tikantəpə) şəhəri yaxınlığında yerləşir.

10-cu əsrdə bu əraziləri sayca artan kürd tayfaları idarə ediblər. 1609–1610-cu illərdə burada kürd tayfaları ilə Səfəvilər dövləti arasında Dimdim döyüşü baş verib. Uzun çəkən döyüşdən sonra kürdlər məğlub edildi, bütün təslim olanlar öldürüldü və regionun kürd əhalisinin mühüm hissəsi I Şah Abbasın əmrinə əsasən Xorasana sürgün edildi. Onların yerinə bu ərazilərə türk əsilli Əfşar tayfası köçürüldü.

1946-cı ildə Sovet ordusu bu əraziləri qısa müddətə işğal etmişdi. Sovet qoşunları buranı tərk etdikdən sonra qısa müddətə burada Azərbaycan Milli HökumətiMəhabad Cümhuriyyəti mövcud olublar, lakin qısa müddət mövcudiyyətini sürdürə bilmiş və İrana reinteqrasiya edilmişlər.

2011-ci ilin yanvar ayında Qərbi Azərbaycan ostanında sərnişin təyyarəsinin qəzaya uğraması nəticəsində 77 nəfər həlak olmuşdu. Həmin ilin sentyabr ayında Məhabad şəhərində İran-İraq müharibəsinin başlanmasının ildönümü ilə əlaqədar olaraq keçirilən hərbi paradda ziyarətçilər arasında terrorçuların yerləşdirdiyi bombanın partlaması nəticəsində 12 nəfər həlak olmuş, 80 nəfər isə yaralanmışdı. Partlayışın konkret hansı təşkilat tərəfindən törədildiyi məlum olmasa da, Qərbi Azərbaycan ostanının qubernatoru Vahid Cəlalzadə terror aktını Qərb dövlətləri tərəfindən dəstəklənən inqilab əleyhdarı terrorçu qruplar tərəfindən törədildiyini bildirib.

Coğrafiya

Geniş düzənliklər və hündür dağlar ostanlığın relyefini təşkil edir. Şimalda Araz çayı və bir sıra dağ çayları əsas su mənbəyidir. Şərqində Urmiya gölü yerləşir. Orta temperatur Urmiyada 10,8 °C, Xoyda 9,4 °C, Məhabadda isə 11,6 °C-dir. Ən yüksək temperatur göstəricisi iyul ayında 34 °C, ən aşağı temperatur isə yanvar ayında –16 °C-dir.

İqtisadiyyatı

Qərbi Azərbaycan ostanının iqtisadiyyatının böyük hissəsi kənd təsərrüfatına əsaslanır. 2013-cü ildə ostanın Təkab şəhərində Qərbi Asiyanın ən böyük qızıl zavodunun tikintisi planlaşdırılır. Zavodun tikintisinə 60 mln. dollar sərf olunacaq. Ostanın yataqlarında qızılın ehtiyatı 80 ton təşkil edir və oradan hər il 3 ton qızıl çıxarılması planlaşdırılır. Qərbi Azərbaycan ostanının iqtisadi cəhətdən ən inkişaf etmiş ərazisi Urmiya şəhəridir. Urmiya əhalisinin həyat şəraiti ostanın digər əhalisinin həyat şəraitindən çox yüksəkdir. Ostanda yüzlərlə kənd vardır, onların çoxusunda daimi su və elektrik təchizatı, telefon xəttləri və peyk televiziyasına çıxışı var.

Əhali

24 oktyabr – 13 noyabr 2011-ci il əhali siyahıyaalınmasına əsasən Qərbi Azərbaycan ostanında 3.080.576 nəfər əhali yaşayır.

Dini və etnik tərkib

2006–cı il siyahıyaalınmasına əsasən
ostan əhalisinin dini tərkibi
Etnik qrup Nisbəti
Müsəlmanlar
  
99.37%
Xristianlar
  
0.26%
Zərdüştilər
  
0.01%
İudaistlər
  
0.00%
Digərləri
  
0.06%
Təsniflənməmiş
  
0.30%
2010-cu ildə Qərbi Azərbaycan ostanında
əhalinin ana dilinə əsasən etnik tərkibi (toplam)
etnik qrup nisbəti
Azərbaycanlılar
  
76.20%
Kürdlər
  
21.70%
Farslar
  
0.80%
Digərləri
  
1.00%
Təsniflənməmiş
  
0.30%
2010-cu ildə Qərbi Azərbaycan ostanında şəhər
əhalisinin ana dilinə əsasən etnik tərkibi
etnik qrup nisbəti
Azərbaycanlılar
  
82.50%
Kürdlər
  
15.40%
Farslar
  
1.30%
Digərləri
  
0.30%
Təsniflənməmiş
  
0.50%
2010-cu ildə Qərbi Azərbaycan ostanında kənd
əhalisinin ana dilinə əsasən etnik tərkibi
etnik qrup nisbəti
Azərbaycanlılar
  
66.40%
Kürdlər
  
31.20%
Farslar
  
1.30%
Digərləri
  
2.40%
Təsniflənməmiş
  
0.00%

Əhali əsasən Azərbaycan türklərindən, qismən kürdlərdən , az sayda ermənilərdən və assuriyalılardan ibarətdir .

İnzibati bölgü

Qərbi Azərbaycan ostanı inzibati cəhətdən aşağıdakı şəhristanlara bölünür :

 
Qərbi Azərbaycan ostanının inzibati bölgü xəritəsi
  1. Urmiya şəhristanı (Urmu)
  2. Salmas şəhristanı
  3. Xoy şəhristanı
  4. Çaldıran şəhristanı
  5. Maku şəhristanı
  6. Bükan şəhristan
  7. Sərdəşt şəhristanı
  8. Təkab şəhristanı (Tikantəpə)
  9. Məhabad şəhristanı
  10. Miyandoab şəhristanı (Qoşaçay)
  11. Piranşəhr şəhristanı
  12. Üşnəviyyə şəhristanı
  13. Nəqədə şəhristanı (Sulduz)
  14. Şövt şəhristanı
  15. Şahindej şəhristanı (Sayınqala)
  16. Çaypara şəhristanı
  17. Puldəşt şəhristanı (Ərəblər)

Ayrıca Bax

Xarici Keçidlər

  • Qərbi Azərbaycan ostanının rəsmi dövlət saytı – Farsca
  • Qərbi Azərbaycanın kənd təsərüfatı – Farsca
  • Qərbi Azərbaycan TV – Farsca

İstinadlar

  1. https://www.amar.org.ir/%D8%B3%D8%B1%D8%B4%D9%85%D8%A7%D8%B1%DB%8C-%D8%B9%D9%85%D9%88%D9%85%DB%8C-%D9%86%D9%81%D9%88%D8%B3-%D9%88-%D9%85%D8%B3%DA%A9%D9%86/%D9%86%D8%AA%D8%A7%DB%8C%D8%AC-%D8%B3%D8%B1%D8%B4%D9%85%D8%A7%D8%B1%DB%8C/%D8%AC%D9%85%D8%B9%DB%8C%D8%AA-%D8%A8%D9%87-%D8%AA%D9%81%DA%A9%DB%8C%DA%A9-%D8%AA%D9%82%D8%B3%DB%8C%D9%85%D8%A7%D8%AA-%DA%A9%D8%B4%D9%88%D8%B1%DB%8C-%D8%B3%D8%A7%D9%84-1395
  2. World Gazetteer : Iran: divisions administratives (superficie (km²))
  3. . 2012-07-15 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2012-06-21.
  4. Minorsky, V.; Minorsky, V. Ādharbaydjān (Azerbāydjān). Encyclopaedia of Islam. Edited by P.Bearman, Th. Bianquis, C.E. Bosworth, E. van Donzel and W.P. Heinrichs. Brill, 2007. Brill Online. [1][ölü keçid]
  5. Encyclopædia Iranica, "Azerbaijan: Pre-Islamic History", K. Shippmann
  6. Al-Moqaddasi, Shams ad-Din Abu Abdallah Muhammad ibn Ahmad, Ahsan al-Taqasi fi Ma’rifa al-Aqalim, translated by Ali Naqi Vaziri, volume one, first edition, Mu’alifan and Mutarjiman Publishers, Iran, 1981, pg 377
  7. Dim Dim döyüşü
  8. Qərbi Azərbaycan vilayətində 3 gün ümumi matəm elan olunub
  9. Qərbi Azərbaycan vilayətində ölənlərin sayı 12 nəfərə çatıb[ölü keçid]
  10. . 2012-12-22 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2012-12-22.
  11. 2. 15. Population by Religion and Ostan, 1385 Census
  12. طرح بررسی و سنجش شاخص‌های فرهنگ عمومی کشور (شاخص‌های غیرثبتی){گزارش}:استان آذربایجان غربی/به سفارش شورای فرهنگ عمومی کشور؛ مدیر طرح و مسئول سیاست گذاری:منصور واعظی؛ اجرا:شرکت پژوهشگران خبره پارس -شابک:۶-۳۶-۶۶۲۷-۶۰۰-۹۷۸ *وضعیت نشر:تهران-موسسه انتشارات کتاب نشر ۱۳۹۱
  13. Columbia İnternational Affaris Online : Iran – International Pressure and Internal Conflict
  14. http://countrystudies.us/iran/41.htm
  15. گنجینه ای بنام آذربایجانغربی — سازمان تعزیرات حکومتی (The government suspended) Farsi
  16. معرفی آذربایجان غربی — پورتال جامع آذربایجان غربی (Farsi & English)
  17. آذربایجان غربی ؛ رنگین کمان اقوام و اقلیت ها در مسیر توسعه — مهر نیوز Mehr News (Farsi)
  18. گردشگری استان 2011-12-23 at the Wayback Machine — سازمان نظام کاردانی ساختمان استان آذربایجان غربی (Farsi)
  19. استان آذربایجان غربی 2018-03-23 at the Wayback Machine — سايت جامع گردشگري ايران (Farsi)
  20. Güney Azərbaycan Sosyo-Kültürəl Araştırmaları (GÜNASKAM) :Güney Azerbaycan ve Kürt sorunu 2007-12-16 at the Wayback Machine
  21. Report Honour killings in Iran
  22. Kürd tarixi,Məhəmməd ayət, tehran birinci çab 1382 ikinci çap 1386,Porseman nəşri,s 67.

qərbi, azərbaycan, ostanı, qərbi, azərbaycan, ostani, iranda, güney, azərbaycan, bölgəsində, ostan, mərkəzi, urmiya, şəhəridir, ostanfars, استان, آذربایجان, غربی37, ölkə, irandaxildir, regioninzibati, mərkəz, urmiyaən, böyük, şəhərləri, urmiyatarixi, coğrafiya. Qerbi Azerbaycan ostani Iranda Guney Azerbaycan bolgesinde ostan Merkezi Urmiya seheridir OstanQerbi Azerbaycan ostanifars استان آذربایجان غربی37 33 10 sm e 45 04 33 s u Olke IranDaxildir III regionInzibati merkez UrmiyaEn boyuk seherleri UrmiyaTarixi ve cografiyasiSahesi 37 437 km Saat qursagi UTC 03 30EhalisiEhalisi 3 265 219 nef 2016 1 Reqemsal identifikatorlarISO kodu IR 04Telefon kodu 0441Resmi sayt Vikianbarda elaqeli mediafayllarOstanin erazisi 37437 km 2 ehalisi 2006 ci ilde aparilmis siyahiya almaya esasen 2 873 459 neferdir ehalinin 60 03 i ise seherlerde yasayir 3 Mundericat 1 Tarix 2 Cografiya 3 Iqtisadiyyati 4 Ehali 4 1 Dini ve etnik terkib 5 Inzibati bolgu 6 Ayrica Bax 7 Xarici Kecidler 8 IstinadlarTarix RedakteBu bolgenin erazisi vaxti ile qedim lullubiler qutiler e e 10 cu esrlerde ise mannalilarin yurdu olmus zaman zaman Assuriya Urartu kimi dovletler terefinden zebt olunub sonunda ise Manna dovleti cenubda yerlesen Midiyanin terefinden zebt edilmis ve dagidilmisdi Daha sonralar ise Midiyanin ozu ilk fars sulalesi olan Ehemeniler terefinden cokdurulerek Azerbaycan erazisi Ehemeniler imperiyasinin hokmu altina girmeli oldu Eramizin 4 cu esrinde Sasaniler imperiyasi bu erazileri Adhurpadagan satrapina qatdi Adhurpadagan adi Atropatena adindan toreyib sonralar ereblesdirilmis formada Azerbaycan kimi seslendirilirdi 4 5 Qedim Zerdust dinine Zerdustilik atesperestlik aid edilen Text i Suleyman mebedi Qerbi Azerbaycanin Tekab Tikantepe seheri yaxinliginda yerlesir 10 cu esrde bu erazileri sayca artan kurd tayfalari idare edibler 6 1609 1610 cu illerde burada kurd tayfalari ile Sefeviler dovleti arasinda Dimdim doyusu bas verib Uzun ceken doyusden sonra kurdler meglub edildi butun teslim olanlar olduruldu ve regionun kurd ehalisinin muhum hissesi I Sah Abbasin emrine esasen Xorasana surgun edildi Onlarin yerine bu erazilere turk esilli Efsar tayfasi kocuruldu 7 1946 ci ilde Sovet ordusu bu erazileri qisa muddete isgal etmisdi Sovet qosunlari burani terk etdikden sonra qisa muddete burada Azerbaycan Milli Hokumeti ve Mehabad Cumhuriyyeti movcud olublar lakin qisa muddet movcudiyyetini surdure bilmis ve Irana reinteqrasiya edilmisler 2011 ci ilin yanvar ayinda Qerbi Azerbaycan ostaninda sernisin teyyaresinin qezaya ugramasi neticesinde 77 nefer helak olmusdu 8 Hemin ilin sentyabr ayinda Mehabad seherinde Iran Iraq muharibesinin baslanmasinin ildonumu ile elaqedar olaraq kecirilen herbi paradda ziyaretciler arasinda terrorcularin yerlesdirdiyi bombanin partlamasi neticesinde 12 nefer helak olmus 80 nefer ise yaralanmisdi Partlayisin konkret hansi teskilat terefinden toredildiyi melum olmasa da Qerbi Azerbaycan ostaninin qubernatoru Vahid Celalzade terror aktini Qerb dovletleri terefinden desteklenen inqilab eleyhdari terrorcu qruplar terefinden toredildiyini bildirib 9 Cografiya RedakteGenis duzenlikler ve hundur daglar ostanligin relyefini teskil edir Simalda Araz cayi ve bir sira dag caylari esas su menbeyidir Serqinde Urmiya golu yerlesir Orta temperatur Urmiyada 10 8 C Xoyda 9 4 C Mehabadda ise 11 6 C dir En yuksek temperatur gostericisi iyul ayinda 34 C en asagi temperatur ise yanvar ayinda 16 C dir Iqtisadiyyati RedakteQerbi Azerbaycan ostaninin iqtisadiyyatinin boyuk hissesi kend teserrufatina esaslanir 2013 cu ilde ostanin Tekab seherinde Qerbi Asiyanin en boyuk qizil zavodunun tikintisi planlasdirilir Zavodun tikintisine 60 mln dollar serf olunacaq Ostanin yataqlarinda qizilin ehtiyati 80 ton teskil edir ve oradan her il 3 ton qizil cixarilmasi planlasdirilir 10 Qerbi Azerbaycan ostaninin iqtisadi cehetden en inkisaf etmis erazisi Urmiya seheridir Urmiya ehalisinin heyat seraiti ostanin diger ehalisinin heyat seraitinden cox yuksekdir Ostanda yuzlerle kend vardir onlarin coxusunda daimi su ve elektrik techizati telefon xettleri ve peyk televiziyasina cixisi var Ehali Redakte24 oktyabr 13 noyabr 2011 ci il ehali siyahiyaalinmasina esasen Qerbi Azerbaycan ostaninda 3 080 576 nefer ehali yasayir Dini ve etnik terkib Redakte Esas meqale Qerbi Azerbaycan sehristanlarinin ehalisi2006 ci il siyahiyaalinmasina esasenostan ehalisinin dini terkibi 11 Etnik qrup NisbetiMuselmanlar 99 37 Xristianlar 0 26 Zerdustiler 0 01 Iudaistler 0 00 Digerleri 0 06 Tesniflenmemis 0 30 2010 cu ilde Qerbi Azerbaycan ostanindaehalinin ana diline esasen etnik terkibi toplam 12 etnik qrup nisbetiAzerbaycanlilar 76 20 Kurdler 21 70 Farslar 0 80 Digerleri 1 00 Tesniflenmemis 0 30 2010 cu ilde Qerbi Azerbaycan ostaninda seher ehalisinin ana diline esasen etnik terkibietnik qrup nisbetiAzerbaycanlilar 82 50 Kurdler 15 40 Farslar 1 30 Digerleri 0 30 Tesniflenmemis 0 50 2010 cu ilde Qerbi Azerbaycan ostaninda kend ehalisinin ana diline esasen etnik terkibietnik qrup nisbetiAzerbaycanlilar 66 40 Kurdler 31 20 Farslar 1 30 Digerleri 2 40 Tesniflenmemis 0 00 Ehali esasen Azerbaycan turklerinden 13 14 15 16 17 18 19 qismen kurdlerden 20 21 az sayda ermenilerden ve assuriyalilardan ibaretdir 22 Inzibati bolgu Redakte Esas meqale Qerbi Azerbaycan sehristanlarinin ehalisiQerbi Azerbaycan ostani inzibati cehetden asagidaki sehristanlara bolunur Qerbi Azerbaycan ostaninin inzibati bolgu xeritesi Urmiya sehristani Urmu Salmas sehristani Xoy sehristani Caldiran sehristani Maku sehristani Bukan sehristan Serdest sehristani Tekab sehristani Tikantepe Mehabad sehristani Miyandoab sehristani Qosacay Piransehr sehristani Usneviyye sehristani Neqede sehristani Sulduz Sovt sehristani Sahindej sehristani Sayinqala Caypara sehristani Puldest sehristani Erebler Ayrica Bax RedakteQerbi Azerbaycan ostaninin caylariXarici Kecidler Redakte Vikianbarda Qerbi Azerbaycan ostani ile elaqeli mediafayllar var Qerbi Azerbaycan ostaninin resmi dovlet sayti Farsca Qerbi Azerbaycanin kend teserufati Farsca Qerbi Azerbaycan TV FarscaIstinadlar Redakte https www amar org ir D8 B3 D8 B1 D8 B4 D9 85 D8 A7 D8 B1 DB 8C D8 B9 D9 85 D9 88 D9 85 DB 8C D9 86 D9 81 D9 88 D8 B3 D9 88 D9 85 D8 B3 DA A9 D9 86 D9 86 D8 AA D8 A7 DB 8C D8 AC D8 B3 D8 B1 D8 B4 D9 85 D8 A7 D8 B1 DB 8C D8 AC D9 85 D8 B9 DB 8C D8 AA D8 A8 D9 87 D8 AA D9 81 DA A9 DB 8C DA A9 D8 AA D9 82 D8 B3 DB 8C D9 85 D8 A7 D8 AA DA A9 D8 B4 D9 88 D8 B1 DB 8C D8 B3 D8 A7 D9 84 1395 World Gazetteer Iran divisions administratives superficie km آذربایجان غربی 2012 07 15 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2012 06 21 Minorsky V Minorsky V Adharbaydjan Azerbaydjan Encyclopaedia of Islam Edited by P Bearman Th Bianquis C E Bosworth E van Donzel and W P Heinrichs Brill 2007 Brill Online 1 olu kecid Encyclopaedia Iranica Azerbaijan Pre Islamic History K Shippmann Al Moqaddasi Shams ad Din Abu Abdallah Muhammad ibn Ahmad Ahsan al Taqasi fi Ma rifa al Aqalim translated by Ali Naqi Vaziri volume one first edition Mu alifan and Mutarjiman Publishers Iran 1981 pg 377 Dim Dim doyusu Qerbi Azerbaycan vilayetinde 3 gun umumi matem elan olunub Qerbi Azerbaycan vilayetinde olenlerin sayi 12 nefere catib olu kecid Iranda en boyuk qizil istehsali zavodu tikilecek 2012 12 22 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2012 12 22 2 15 Population by Religion and Ostan 1385 Census طرح بررسی و سنجش شاخص های فرهنگ عمومی کشور شاخص های غیرثبتی گزارش استان آذربایجان غربی به سفارش شورای فرهنگ عمومی کشور مدیر طرح و مسئول سیاست گذاری منصور واعظی اجرا شرکت پژوهشگران خبره پارس شابک ۶ ۳۶ ۶۶۲۷ ۶۰۰ ۹۷۸ وضعیت نشر تهران موسسه انتشارات کتاب نشر ۱۳۹۱ Columbia International Affaris Online Iran International Pressure and Internal Conflict http countrystudies us iran 41 htm گنجینه ای بنام آذربایجانغربی سازمان تعزیرات حکومتی The government suspended Farsi معرفی آذربایجان غربی پورتال جامع آذربایجان غربی Farsi amp English آذربایجان غربی رنگین کمان اقوام و اقلیت ها در مسیر توسعه مهر نیوز Mehr News Farsi گردشگری استان Arxivlesdirilib 2011 12 23 at the Wayback Machine سازمان نظام کاردانی ساختمان استان آذربایجان غربی Farsi استان آذربایجان غربی Arxivlesdirilib 2018 03 23 at the Wayback Machine سايت جامع گردشگري ايران Farsi Guney Azerbaycan Sosyo Kulturel Arastirmalari GUNASKAM Guney Azerbaycan ve Kurt sorunu Arxivlesdirilib 2007 12 16 at the Wayback Machine Report Honour killings in Iran Kurd tarixi Mehemmed ayet tehran birinci cab 1382 ikinci cap 1386 Porseman nesri s 67 Cenubi Azerbaycan ile elaqedar bu meqale qaralama halindadir Meqaleni redakte ederek Vikipediyani zenginlesdirin Menbe https az wikipedia org w index php title Qerbi Azerbaycan ostani amp oldid 6046878, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,

ne axtarsan burda

, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.