Atropatena (Pəhləvi dili: Ādurbādāgān/Āδarbāyagān) — e․ə․IV əsrdə yaranmış qədim Azərbaycan dövləti․ Paytaxtı Qazaka idi․
Midiya satraplığı
Makedoniyalı İsgəndərin yürüşü ərəfəsində Əhəmənilər imperiyasının tərkibində olan Qərbi Midiya satraplığı iqtisadi-sosial cəhətdən inkişaf etmiş əyalətlərdən biri idi. Əhəmənilərin sonuncu hökmdarı III Daranın hakimiyyəti (e.ə.336-e.ə.330-cu illər) dövründə Atropat Midiya satrapı idi. Bu əyalətə Azərbaycanın dövlət xadimi Atropat başçılıq edirdi. Mənbələrdə bu ada ilk dəfə e.ə.331-ci ildə təsadüf edilir. Eyni zamanda Atropatın Midiya ordusuna ancaq Qavqamel savaşında (e.ə.331) başçılıq etməsi haqqında məlumat var. Atropat yeganə Əhəməni satrapı idi ki, İsgəndər onu vəzifədən kənar etmədi, əksinə bəzi qonşu dövlətlərin idarəsini də ona tapşırdı. İsgəndərin ölümündən sonra isə bu dövlət qurumu tam müstəqil siyasət yürüdən bir dövlətə çevrildi.
Sasanilər dövləti
III əsrin əvvəllərində Fars vilayətinin hakimi Ərdəşir Parfiyanın şimalına doğru hərəkət etdi. Sonuncu Parfiya Hökmdarı V Arbatannın ordusu ilə farslar arasında 224-cü ilin aprelində Suzian gölü yaxınlığında həlledici döyüş oldu. Parfiyanın paytaxtı Ktesifon ələ keçirildi. Ərdəşir 226-cı ildə burada şahlar şahı titulunu qəbul etdi və Sasanilər dövlətinin əsasını qoydu.
227-ci ildə Atropatena bu dövlətin vilayətinə çevrildi. Atropatena bu dövlətdə əhəmiyyətli yer tuturdu. Çünki Atropatena öz iqtisadi inkişaf səviyyəsinə görə qonşu ölkələrdən irəlidə gedirdi. Digər tərəfdən Atropatena əlverişli strateji mövqeyə malik idi. Burada Ordvil, Tavreş (Təbriz), Qazaka, Fraaspa, Aqnazana, Marağa kimi iri ticarət və mədəniyyət mərkəzləri olan şəhərlər var idi. Sasanilərin dövlət dini olan Zərdüştiliyin mərkəzi - baş məbəd Atroparenadakı Qazaka şəhərində idi. Sasani şahları taxta çıxmazdan əvvəl paytaxtdan Qazakadakı məbədə piyada ziyarətə getməli idilər. Azərbaycan Sasani şahı I Şapur 260-cı ildə Roma ordusunu məğlub etdi. Cənubi Qafqaz sasanilərin əlinə keçdi. 262-ci ildə Albaniya da Sasani imperiyasının tərkibinə qatıldı.
Sasani hökmdarı I Xosrov Ənuşirəvanın hərbi-inzibatı islahatına əsasən, Albaniya, Atropatena və İberiya imperiyanın şimal kustakına (canişinliyinə) daxil edildi.
481-484-cü illərdə Cənubi Qafqaz xalqlarının sasanilərə qarşı üsyanından sonra yeni şahənşah Balaş müəyyən güzəştlərə gedərək, 485-ci ildə Cənubi Qafqaz dövlətləri ilə Nvarsak sülh müqaviləsini imzalamağa məcbur oldu. Albaniyada yerli hökmdar hakimiyyəti bərpa olundu.
Sasani-Bizans müharibəsi
571-591-ci illərdə Qafqaza sahib olmaq uğrunda Sasani-Bizans müharibəsi baş verdi. 591-ci ildə bağlanmış Bizans-Sasani sülh müqaviləsinə görə, tarixi torpaqları və Kartli Sasani hakimiyyətinə verildi.
Dinlər
Xristianlıq IV əsrdə Gürcüstanda asanlıqla yayıldığı halda, Albaniya və Atropatenada müqavimətlə qarşılandı. Erkən orta əsrlərdə xristianlıq Albaniyanın hakim dairələri və Atropatenada məskunlaşmış suriyalılar arasında yayılmışdı. erməni hakimləri Albaniyanın Paytakaran vilayətinə xristian təbliğatçıları göndərsələr də, Albaniya əhalisi buna meyil göstərmədi.
Erkən orta əsrlərdə Azərbaycanda mani, məzdək, zərdüşt, bütpərəst dinləri geniş yayılmışdı. Xristianlıq isə Azərbaycanın yalnız şimalında, Qarabağın dağlıq hissəsində albanlar arasında məhdud şəkildə yayılmışdı.
Vahid ÖMƏROV (17 avqust 2012). "Qədim Azərbaycan Atropatena dövlətinin yaranması və süqutu" (azərb.). www.anl.az. İstifadə tarixi: 25.02.2021.
↑ Vaqif Abışov (28 fevral 2018). "Tariximizə səyahət" (azərb.). www.anl.az. İstifadə tarixi: 20.02.2020.
September 15, 2021
atropatena, satraplıq, atropatena, pəhləvi, dili, Ādurbādāgān, Āδarbāyagān, əsrdə, yaranmış, qədim, azərbaycan, dövləti, paytaxtı, qazaka, mündəricat, midiya, satraplığı, sasanilər, dövləti, sasani, bizans, müharibəsi, dinlər, həmçinin, istinadlarmidiya, satra. Atropatena Pehlevi dili Adurbadagan Adarbayagan e e IV esrde yaranmis qedim Azerbaycan dovleti 1 Paytaxti Qazaka idi Mundericat 1 Midiya satrapligi 2 Sasaniler dovleti 2 1 Sasani Bizans muharibesi 3 Dinler 4 Hemcinin bax 5 IstinadlarMidiya satrapligi RedakteMakedoniyali Isgenderin yurusu erefesinde Ehemeniler imperiyasinin terkibinde olan Qerbi Midiya satrapligi iqtisadi sosial cehetden inkisaf etmis eyaletlerden biri idi Ehemenilerin sonuncu hokmdari III Daranin hakimiyyeti e e 336 e e 330 cu iller dovrunde Atropat Midiya satrapi idi 2 Bu eyalete Azerbaycanin dovlet xadimi Atropat basciliq edirdi 2 Menbelerde bu ada ilk defe e e 331 ci ilde tesaduf edilir 2 Eyni zamanda Atropatin Midiya ordusuna ancaq Qavqamel savasinda e e 331 basciliq etmesi haqqinda melumat var 2 Atropat yegane Ehemeni satrapi idi ki Isgender onu vezifeden kenar etmedi eksine bezi qonsu dovletlerin idaresini de ona tapsirdi 2 Isgenderin olumunden sonra ise bu dovlet qurumu tam musteqil siyaset yuruden bir dovlete cevrildi 2 Sasaniler dovleti RedakteIII esrin evvellerinde Fars vilayetinin hakimi Erdesir Parfiyanin simalina dogru hereket etdi Sonuncu Parfiya Hokmdari V Arbatannin ordusu ile farslar arasinda 224 cu ilin aprelinde Suzian golu yaxinliginda helledici doyus oldu Parfiyanin paytaxti Ktesifon ele kecirildi Erdesir 226 ci ilde burada sahlar sahi titulunu qebul etdi ve Sasaniler dovletinin esasini qoydu 227 ci ilde Atropatena bu dovletin vilayetine cevrildi Atropatena bu dovletde ehemiyyetli yer tuturdu Cunki Atropatena oz iqtisadi inkisaf seviyyesine gore qonsu olkelerden irelide gedirdi Diger terefden Atropatena elverisli strateji movqeye malik idi Burada Ordvil Tavres Tebriz Qazaka Fraaspa Aqnazana Maraga kimi iri ticaret ve medeniyyet merkezleri olan seherler var idi Sasanilerin dovlet dini olan Zerdustiliyin merkezi bas mebed Atroparenadaki Qazaka seherinde idi Sasani sahlari taxta cixmazdan evvel paytaxtdan Qazakadaki mebede piyada ziyarete getmeli idiler Azerbaycan Sasani sahi I Sapur 260 ci ilde Roma ordusunu meglub etdi Cenubi Qafqaz sasanilerin eline kecdi 262 ci ilde Albaniya da Sasani imperiyasinin terkibine qatildi Sasani hokmdari I Xosrov Enusirevanin herbi inzibati islahatina esasen Albaniya Atropatena ve Iberiya imperiyanin simal kustakina canisinliyine daxil edildi 481 484 cu illerde Cenubi Qafqaz xalqlarinin sasanilere qarsi usyanindan sonra yeni sahensah Balas mueyyen guzestlere gederek 485 ci ilde Cenubi Qafqaz dovletleri ile Nvarsak sulh muqavilesini imzalamaga mecbur oldu Albaniyada yerli hokmdar hakimiyyeti berpa olundu Sasani Bizans muharibesi Redakte 571 591 ci illerde Qafqaza sahib olmaq ugrunda Sasani Bizans muharibesi bas verdi 591 ci ilde baglanmis Bizans Sasani sulh muqavilesine gore tarixi torpaqlari ve Kartli Sasani hakimiyyetine verildi Dinler RedakteXristianliq IV esrde Gurcustanda asanliqla yayildigi halda Albaniya ve Atropatenada muqavimetle qarsilandi Erken orta esrlerde xristianliq Albaniyanin hakim daireleri ve Atropatenada meskunlasmis suriyalilar arasinda yayilmisdi ermeni hakimleri Albaniyanin Paytakaran vilayetine xristian tebligatcilari gonderseler de Albaniya ehalisi buna meyil gostermedi Erken orta esrlerde Azerbaycanda mani mezdek zerdust butperest dinleri genis yayilmisdi Xristianliq ise Azerbaycanin yalniz simalinda Qarabagin dagliq hissesinde albanlar arasinda mehdud sekilde yayilmisdi Hemcinin bax RedakteAlbaniya satrapliq Istinadlar Redakte Vahid OMEROV 17 avqust 2012 Qedim Azerbaycan Atropatena dovletinin yaranmasi ve suqutu azerb www anl az Istifade tarixi 25 02 2021 1 2 3 4 5 6 Vaqif Abisov 28 fevral 2018 Tariximize seyahet azerb www anl az Istifade tarixi 20 02 2020 Menbe https az wikipedia org w index php title Atropatena satrapliq amp oldid 6099164, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,
ne axtarsan burda
, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.
