fbpx
Wikipedia

Xoy (şəhər)

Xoy (azərb. Xoy‎; fars. خوی)— İran İslam Respublikasının Qərbi Azərbaycan ostanındakı Xoy şəhristanının inzibati mərkəzi. Şəhər ərazisi 30 kv.km.-dir.

Xoy
fars. خوی
Azərbaycanlılar
38°33′01″ şm. e. 44°57′07″ ş. u.
Ölkə
Tarixi və coğrafiyası
Mərkəzin hündürlüyü 1.148 ± 1 m
Saat qurşağı
Əhalisi
Əhalisi
  • 182.000 nəf. (2006)
Rəqəmsal identifikatorlar
Telefon kodu +98 461
khoy.ir
Xəritəni göstər/gizlə
Xoy
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

2012-cı ildə aparılmış siyahıya almanın yekunlarına əsasən əhalisi 200,985 & 354,309 nəfərdir.

Tarixi

Xoy şəhərinin tarixi e.ə. 3000–4000-ci illərdən başlayır. Şumer mənbələrində adı çəkilən Arrata adlı bölgənin bu günkü Urmiya ilə Van şəhərləri arasındakı bölgə olduğu tarixçilər tərəfindən təsdiqlənmişdir. O illərdə bu bölgədə məskunlaşmanın olması da öz təsdiqi tapmışdır. Əvvəlcə Xoy şəhəri Azərbaycan ərazisində qurulan Manna dövlətinin sərhədləri içində olmuş, sonra Van və onun ətrafını özündə birləşdirən Urartu dövlətinin ərazisinə qatılmışdır. İslam dininin yayılması və xilafətin bu bölgəni ələ keçirməsi ilə şəhər müsəlmanların idarəsi altına keçmiş və uzun illər müxtəlif bəyliklərin tərkibində olmuşdur. Böyük Səlcuqlu hakimiyyəti zamanı Alparslanın Rum ordusunun gəlişini Xoyda xəbər aldığı tarixi mənbələrdən məlumdur. Anadolunun alınmasında da Xoydan bir istehkam kimi istifadə olunmuşdur. Şah İsmayıl ilə Yavuz Sultan Səlim arasındakı Çaldıran döyüşü Xoy yaxınlığında baş vermişdir (1514). İran-Osmanlı müharibələri zamanı şəhər bir neçə dəfə Osmanlı İmperiyasının əlinə keçmişdir. Sonda yenə də İran sərhədləri içinə qatılmışdır. Xoyun adı müxtəlif xalq dastanlarında və rəvayətlərində də çəkilir.

Etimologiyası

Xoy adına ilk dəfə 844-cü ildə İbn Xordadbehin "Məsalik və məmaliki" adlı əsərində rast gəlinir. O vaxtdan şəhərin adı heç bir dəyişikliyə məruz qalmamışdır.

Adın mənşəyi haqqında müxtəlif fikirlər mövcuddur. Ərəb mənbələrinə görə "Hovayy" adı "geniş vadi" mənasını verən "Havv" adıyla eyni kökdəndir və şəhərin adının kökü bu sözdəndir.

İranlı tarixçi Məhəmməd Əmin Riyahi isə Xoy adının 2700 il əvvəl Xoy yaxınlarında qurulan Urartu şəhəri Ulhu və ona bağlı Sardorihort (Sardorixort) qalasının adından alındığı ehtimalını irəli sürür.

Xoy erməni qaynaqlarında "səs", Pəhləvi dilində "duz" və "tər" mənasını verən Xoy və Hey sözləri ilə qeyd olunur.

Azərbaycan mənbələrində şəhərin adının "qoyun" sözünün transformasiya olunmuş variantı olduğu bildirilir.

1724 cüildə Xoy şəhri, Heşd, Rabat, Şivane, Gülli, Dere, Bayındır Beg, Sekudlı, Kadı, Timargân-Çukur-Nohud, Kabad, Avehce, Kilise ve Arami-i Kebirli isimli 13 məhəlləyə ayrılmışdır.

Şəkillər

Məşhur xoylular

Qardaş şəhərlər

İstinadlar

  1. . 2012-04-22 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2012-05-13.
  2. Population according to statistical center of Iran 2014-07-03 at the Wayback Machine in Persian
  3. GeoHive: Global Statistics
  4. [1]
  5. . 7 April 2015 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 21 March 2015.

Xarici keçidlər

  • kültürel və əyləncə portalı 2013-06-03 at the Wayback Machine — Farsca
  • Rəsmi dövlət Saytı — Farsca
  • Xoyun Bələdiyə Saytı 2009-07-22 at the Wayback Machine — Farsca
  • Xoy Azad Universiteti — Farsca
  • Dünya , Azərbaycan və Xoy Xəbərləri 2012-09-04 at the Wayback Machine — Farsca

Həmçinin bax


şəhər, adın, digər, istifadə, formaları, üçün, azərb, fars, خوی, iran, islam, respublikasının, qərbi, azərbaycan, ostanındakı, şəhristanının, inzibati, mərkəzi, şəhər, ərazisi, xoyfars, خویazərbaycanlılar38, ölkə, irantarixi, coğrafiyasımərkəzin, hündürlüyü, m. Bu adin diger istifade formalari ucun bax Xoy Xoy azerb Xoy fars خوی Iran Islam Respublikasinin Qerbi Azerbaycan ostanindaki Xoy sehristaninin inzibati merkezi Seher erazisi 30 kv km dir 1 Xoyfars خویAzerbaycanlilar38 33 01 sm e 44 57 07 s u Olke IranTarixi ve cografiyasiMerkezin hundurluyu 1 148 1 mSaat qursagi UTC 03 30EhalisiEhalisi 182 000 nef 2006 Reqemsal identifikatorlarTelefon kodu 98 461khoy irXeriteni goster gizle Xoy Vikianbarda elaqeli mediafayllar2012 ci ilde aparilmis siyahiya almanin yekunlarina esasen ehalisi 200 985 amp 354 309 neferdir 2 3 Mundericat 1 Tarixi 2 Etimologiyasi 3 Sekiller 4 Meshur xoylular 5 Qardas seherler 6 Istinadlar 7 Xarici kecidler 8 Hemcinin baxTarixi RedakteXoy seherinin tarixi e e 3000 4000 ci illerden baslayir Sumer menbelerinde adi cekilen Arrata adli bolgenin bu gunku Urmiya ile Van seherleri arasindaki bolge oldugu tarixciler terefinden tesdiqlenmisdir O illerde bu bolgede meskunlasmanin olmasi da oz tesdiqi tapmisdir Evvelce Xoy seheri Azerbaycan erazisinde qurulan Manna dovletinin serhedleri icinde olmus sonra Van ve onun etrafini ozunde birlesdiren Urartu dovletinin erazisine qatilmisdir Islam dininin yayilmasi ve xilafetin bu bolgeni ele kecirmesi ile seher muselmanlarin idaresi altina kecmis ve uzun iller muxtelif beyliklerin terkibinde olmusdur Boyuk Selcuqlu hakimiyyeti zamani Alparslanin Rum ordusunun gelisini Xoyda xeber aldigi tarixi menbelerden melumdur Anadolunun alinmasinda da Xoydan bir istehkam kimi istifade olunmusdur Sah Ismayil ile Yavuz Sultan Selim arasindaki Caldiran doyusu Xoy yaxinliginda bas vermisdir 1514 Iran Osmanli muharibeleri zamani seher bir nece defe Osmanli Imperiyasinin eline kecmisdir Sonda yene de Iran serhedleri icine qatilmisdir Xoyun adi muxtelif xalq dastanlarinda ve revayetlerinde de cekilir Etimologiyasi RedakteXoy adina ilk defe 844 cu ilde Ibn Xordadbehin Mesalik ve memaliki adli eserinde rast gelinir O vaxtdan seherin adi hec bir deyisikliye meruz qalmamisdir Adin menseyi haqqinda muxtelif fikirler movcuddur Ereb menbelerine gore Hovayy adi genis vadi menasini veren Havv adiyla eyni kokdendir ve seherin adinin koku bu sozdendir Iranli tarixci Mehemmed Emin Riyahi ise Xoy adinin 2700 il evvel Xoy yaxinlarinda qurulan Urartu seheri Ulhu ve ona bagli Sardorihort Sardorixort qalasinin adindan alindigi ehtimalini ireli surur Xoy ermeni qaynaqlarinda ses Pehlevi dilinde duz ve ter menasini veren Xoy ve Hey sozleri ile qeyd olunur Azerbaycan menbelerinde seherin adinin qoyun sozunun transformasiya olunmus varianti oldugu bildirilir 1724 cuilde Xoy sehri Hesd Rabat Sivane Gulli Dere Bayindir Beg Sekudli Kadi Timargan Cukur Nohud Kabad Avehce Kilise ve Arami i Kebirli isimli 13 mehelleye ayrilmisdir 4 Sekiller Redakte Xoy seheri Kebiri evi Qala qapisi Ustu ortulu bazar Xoy korpusu Xoy korpusu Sems qullesi Sems qullesi Qatar yolu Hava limaniMeshur xoylular Redakte Molla Nesreddin xalq mudriki sufi Cahan sah qaraqoyunlularin rehberi Jale Amuzger taninmis iransunas ve universitet professoru Behruz Vusuqi taninmis kinoaktyor Qardas seherler Redakte Konya Turkiye 2011 ci ilden 5 Istinadlar Redakte فرمانداری ویژه شهرستان خوی gt منوی عمودی gt معرفی شهرستان 2012 04 22 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2012 05 13 Population according to statistical center of Iran Arxivlesdirilib 2014 07 03 at the Wayback Machine in Persian GeoHive Global Statistics 1 Rumi Remembered in Birthplace of Shams 7 April 2015 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 21 March 2015 Xarici kecidler Redaktekulturel ve eylence portali Arxivlesdirilib 2013 06 03 at the Wayback Machine Farsca Resmi dovlet Sayti Farsca Xoyun Belediye Sayti Arxivlesdirilib 2009 07 22 at the Wayback Machine Farsca Xoy Azad Universiteti Farsca Dunya Azerbaycan ve Xoy Xeberleri Arxivlesdirilib 2012 09 04 at the Wayback Machine FarscaHemcinin bax Redakte Iran ile elaqedar bu meqale qaralama halindadir Meqaleni redakte ederek Vikipediyani zenginlesdirin Seher ile elaqedar bu meqale qaralama halindadir Meqaleni redakte ederek Vikipediyani zenginlesdirin Menbe https az wikipedia org w index php title Xoy seher amp oldid 6087183, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,

ne axtarsan burda

, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.