fbpx
Wikipedia

Pəyhan

Tarixi Zəngəzur mahalı əraziləri
Qafan


Xəritədə yeri
Pəyhan
Məlumatlar
Ölkə Ermənistan
Bölgə Sünik mərzi
İnzibati mərkəz Qafan
İndiki adı Nor Astqhaberd (erm. Նոր Աստղաբերդ)
Ərazi 37,26 km²
Əhali 53 nəfər (2001)

Pəyhan (erm. Փայահան; P’ayahan, Payagan, Bakavank) — Ermənistan Respublikasının cənubunda, Sünik mərzində (keçmiş Zəngəzur mahalı) yerləşən kənd.

Qafan şəhərindən 31 km şimal-qərbdə, Qazangölçayın sol sahilində, dəniz səviyyəsindən 1850 m yüksəklikdə yerləşir. Adı sonradan dəyişdirilərək Nor Astghaberd (erm. Նոր Աստղաբերդ) edilib.

Tarixi

XVI yüzilliyin 90-cı illərində tərtib olunmuş «Urud və İsgəndər qalası livasının sicil dəftəri»ndə kəndin adı «Pakhan» kimi qeyd olunur.

1918-ci ildə kənd əhalisi erməni silahlı birləşmələri tərəfindən deportasiyaya məruz qalaraq, dekabr ayında qarlı Zəngəzur dağlarını aşaraq Naxçıvana qaçmışlar. 1919-cu ildə kəndlərinə qayıdan pəyhanlılar yenidən qaçqınlıqla üzləşərək bu dəfə Zəngilan rayonuna pənah aparmışlar. 1922-ci ildə AzərbaycanErmənistanda Sovet hökumətinin qurulmasından sonra Pəyhan camaatından yalnız 70 nəfəri öz dədə-baba yurdlarına qayıtmışdır.

Pəyhan kolxozu 1931-ci ildə yarandılmış, 1937-ci ildə Keypəşin kolxozu, 1952-ci ildə isə Acıbac kolxozu Pəyhan kolxozuna birləşdirilmişdir. 1965-ci ildə isə Pəyhan kolxozu ləğv edilərək bütün əmlakı Gığı heyvandarlıq sovxozuna verilmişdir.

30-cu illərin sonlarında Pəyhandan nisbətən böyük kənd olan Keypəşin kəndinin adı da rəsmi sənədlərdə Pəyhan adı ilə qeyd edilməyə başlandı. Keypəşin kəndinin özündən az evli kənd olan Pəyhana birləşdirilməsinin səbəbi Keypəşin camaatının Sovet hökumətinin kollektivləşmə qərarına qarşı çıxmaları olmuşdur.

Altmışıncı illərin ikinci yarısından başlayaraq, işsizlik, maddi sıxıntı, təhsil və digər səbəblərdən kənd camaatı, xüsusən də gənclər, tədricən Azərbaycan SSR-ə köç etməyə başlamışdır. 1988-ci ilin dekabr ayında isə kənd camaatı yenidən deportasiyaya məruz qalaraq kəndlərini bir daha tərk etmişlər.

Kənd əhalisi hal-hazırda Bakı, Sumqayıt şəhərlərində və Abşeron rayonunda məskunlaşıblar.

Etimologiyası

Toponim qədim türk dilində «təpə» mənasında işlənən «bek» sözünün fonetik forması (əslində dialekt variantı) «pəy» sözü ilə türk dilində daxma, kaha, mağara mənasında işlənən «in» sözünün birləşməsi əsasında yaranmışdır. Toponimin ikinci komponenti han//an «in» sözünün dəyişmiş formasıdır. Relyef əsasında yaranan mürəkkəb toponimdir.

Kəndin adının etimologiyalarından biri də, şişili türk tayfasının Pəyhan qışlağının və Sisyan nahiyəsindəki Pehin, Qazax qəzasındakı Peykanlı (hal-hazırda Ağstafa rayonunun Poylu qəsəbəsindəki kənd qəbirstanlığı xalq arasında «Peykanlı qəbirstanlığı» adıyla tanınır) kəndlərinin adı ilə həmahəng olan, Anadoludan gəlmə «Piykan» tayfası ilə bağlı olmasıdır.

Əhalisi

Sovet dövründə kənd əhalisi bütünlüklə azərbaycanlılardan ibarət olsa da, 1988-ci il deportasiyası zamanı kənd sakinləri kənddən çıxardılmış, daha sonralar isə yerlərinə ermənilər köçmüşlər.

XVI yüzilliyin 90-cı illərində tərtib olunmuş «Urud və İsgəndər qalası livasının sicil dəftəri»ndə Pəyhan əhalisinin etnik tərkibi türk kimi göstərilir.

Ermənistan Respublikası Statistika Xidmətinin 2001-ci ilin yekun rəsmi statistikasına görə kənddə 53 nəfər yaşayır.

Kəndin toponimləri

  • Qızıl qaya
  • Novlu zəmi
  • Hümbət zəmisi
  • Böyük güney
  • Ala meşə
  • Qazmaca
  • Qaraquş qayası
  • Kəlbilər
  • Pöhrəlik
  • Dəlik daş
  • Kaha yeri
  • Pəyhan çölü
  • Quru bulaq
  • Qazmaca bulağı
  • Toxmaq çeşmə
  • Kəlbilər çeşməsi

Mənbə

  • Musa Urud, «Zəngəzur», Bakı, "Nurlar", 2005.
  • Əziz Ələkbərli, «Qədim türk-oğuz yurdu "Ermənistan"», Bakı, "Sabah", 1994.
  • İbrahim Bayramov, «Qərbi Azərbaycanın türk mənşəli toponimləri», Bakı, "Elm", 2002.
  • Həbib Rəhimoğlu, «Silinməz adlar, sağalmaz yaralar», Bakı, "Azərnəşr", 1997.
  • B.Ə.Budaqov, Q.Ə.Qeybullayev. «Ermənistanda Azərbaycan mənşəli toponimlərin izahlı lüğəti». Bakı, "Oğuz eli", 1998.
  • Sabir Əsədov, «Ermənistan azərbaycanlılarının tarixi coğrafiyası», Bakı, "Gənclik", 1995.
  • Səməd Qarayev, «Qazangöl həsrəti», Bakı, 2002.
  • Zəngəzur Cəmiyyətləri Birliyi: Qafan 2013-12-09 at the Wayback Machine

İstinadlar

  1. . 2014-06-28 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2014-04-16.
  2. Musa Urud, «Zəngəzur», Bakı, "Nurlar", 2005.

pəyhan, tarixi, zəngəzur, mahalı, əraziləriqafanxəritədə, yeriməlumatlarölkə, ermənistanbölgə, sünik, mərziinzibati, mərkəz, qafanindiki, adı, astqhaberd, Նոր, Աստղաբերդ, ərazi, əhali, nəfər, 2001, Փայահան, ayahan, payagan, bakavank, ermənistan, respublikasını. Tarixi Zengezur mahali erazileriQafanXeritede yeriPeyhanMelumatlarOlke ErmenistanBolge Sunik merziInzibati merkez QafanIndiki adi Nor Astqhaberd erm Նոր Աստղաբերդ Erazi 37 26 km Ehali 53 nefer 2001 Peyhan erm Փայահան P ayahan Payagan Bakavank Ermenistan Respublikasinin cenubunda Sunik merzinde kecmis Zengezur mahali yerlesen kend Qafan seherinden 31 km simal qerbde Qazangolcayin sol sahilinde deniz seviyyesinden 1850 m yukseklikde yerlesir Adi sonradan deyisdirilerek Nor Astghaberd erm Նոր Աստղաբերդ edilib Mundericat 1 Tarixi 2 Etimologiyasi 3 Ehalisi 4 Kendin toponimleri 5 Menbe 6 IstinadlarTarixi RedakteXVI yuzilliyin 90 ci illerinde tertib olunmus Urud ve Isgender qalasi livasinin sicil defteri nde kendin adi Pakhan kimi qeyd olunur 1918 ci ilde kend ehalisi ermeni silahli birlesmeleri terefinden deportasiyaya meruz qalaraq dekabr ayinda qarli Zengezur daglarini asaraq Naxcivana qacmislar 1919 cu ilde kendlerine qayidan peyhanlilar yeniden qacqinliqla uzleserek bu defe Zengilan rayonuna penah aparmislar 1922 ci ilde Azerbaycan ve Ermenistanda Sovet hokumetinin qurulmasindan sonra Peyhan camaatindan yalniz 70 neferi oz dede baba yurdlarina qayitmisdir Peyhan kolxozu 1931 ci ilde yarandilmis 1937 ci ilde Keypesin kolxozu 1952 ci ilde ise Acibac kolxozu Peyhan kolxozuna birlesdirilmisdir 1965 ci ilde ise Peyhan kolxozu legv edilerek butun emlaki Gigi heyvandarliq sovxozuna verilmisdir 30 cu illerin sonlarinda Peyhandan nisbeten boyuk kend olan Keypesin kendinin adi da resmi senedlerde Peyhan adi ile qeyd edilmeye baslandi Keypesin kendinin ozunden az evli kend olan Peyhana birlesdirilmesinin sebebi Keypesin camaatinin Sovet hokumetinin kollektivlesme qerarina qarsi cixmalari olmusdur Altmisinci illerin ikinci yarisindan baslayaraq issizlik maddi sixinti tehsil ve diger sebeblerden kend camaati xususen de gencler tedricen Azerbaycan SSR e koc etmeye baslamisdir 1988 ci ilin dekabr ayinda ise kend camaati yeniden deportasiyaya meruz qalaraq kendlerini bir daha terk etmisler Kend ehalisi hal hazirda Baki Sumqayit seherlerinde ve Abseron rayonunda meskunlasiblar Etimologiyasi RedakteToponim qedim turk dilinde tepe menasinda islenen bek sozunun fonetik formasi eslinde dialekt varianti pey sozu ile turk dilinde daxma kaha magara menasinda islenen in sozunun birlesmesi esasinda yaranmisdir Toponimin ikinci komponenti han an in sozunun deyismis formasidir Relyef esasinda yaranan murekkeb toponimdir 1 Kendin adinin etimologiyalarindan biri de sisili turk tayfasinin Peyhan qislaginin ve Sisyan nahiyesindeki Pehin Qazax qezasindaki Peykanli hal hazirda Agstafa rayonunun Poylu qesebesindeki kend qebirstanligi xalq arasinda Peykanli qebirstanligi adiyla taninir kendlerinin adi ile hemaheng olan Anadoludan gelme Piykan tayfasi ile bagli olmasidir 2 Ehalisi RedakteSovet dovrunde kend ehalisi butunlukle azerbaycanlilardan ibaret olsa da 1988 ci il deportasiyasi zamani kend sakinleri kendden cixardilmis daha sonralar ise yerlerine ermeniler kocmusler XVI yuzilliyin 90 ci illerinde tertib olunmus Urud ve Isgender qalasi livasinin sicil defteri nde Peyhan ehalisinin etnik terkibi turk kimi gosterilir Ermenistan Respublikasi Statistika Xidmetinin 2001 ci ilin yekun resmi statistikasina gore kendde 53 nefer yasayir Kendin toponimleri RedakteQizil qaya Novlu zemi Humbet zemisi Boyuk guney Ala mese Qazmaca Qaraqus qayasi Kelbiler Pohrelik Delik das Kaha yeri Peyhan colu Quru bulaq Qazmaca bulagi Toxmaq cesme Kelbiler cesmesiMenbe RedakteMusa Urud Zengezur Baki Nurlar 2005 Eziz Elekberli Qedim turk oguz yurdu Ermenistan Baki Sabah 1994 Ibrahim Bayramov Qerbi Azerbaycanin turk menseli toponimleri Baki Elm 2002 Hebib Rehimoglu Silinmez adlar sagalmaz yaralar Baki Azernesr 1997 B E Budaqov Q E Qeybullayev Ermenistanda Azerbaycan menseli toponimlerin izahli lugeti Baki Oguz eli 1998 Sabir Esedov Ermenistan azerbaycanlilarinin tarixi cografiyasi Baki Genclik 1995 Semed Qarayev Qazangol hesreti Baki 2002 Zengezur Cemiyyetleri Birliyi Qafan Arxivlesdirilib 2013 12 09 at the Wayback MachineIstinadlar Redakte Ibrahim Bayramov Qerbi Azerbaycanin turk menseli toponimleri Baki Elm 2002 2014 06 28 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2014 04 16 Musa Urud Zengezur Baki Nurlar 2005 Menbe https az wikipedia org w index php title Peyhan amp oldid 6022369, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,

ne axtarsan burda

, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.