| İnformasiya elmi |
|---|
| Əlaqədar sahələr və alt sahələr |
Ontologiya, məlumatlar və subyektlər arasındakı klassifikasiyaları, xassələri və əlaqələri təsvir edən bir anlayışdır. Bu informasiya elmində fərqli sahələrdə istifadə olunan bir metodikadır. Ontologiya mövzuların xüsusiyyətlərini və subyektlər arasındakı əlaqələri açıqlamaq () üçün istifadə olunur. Əsasən ontologiya subyektləri təsvir edən anlayış və kateqoriyaları müəyyən etmək üçün istifadə edilir.
Hər bir , hər hansı sahənin mürəkkəbliyini məhdudlaşdırmaq və məlumatları biliyə çevirmək üçün ontologiyalar yaradır. Hər biri açıq nəzəriyyələri, tədqiqatları və tətbiqləri qurmaq üçün ontoloji fərziyyələrdən istifadə edir. Yeni ontologiyalar bu sahədə problemlərin həllini təkmilləşdirə bilər. Müxtəlif ölkələrdən olan ekspertlər öz dillərinin təkmilləşdirsə, bütün sahələrdə tədqiqat işlərinin tərcüməsi asanlaşır. Məsələn, iqtisadiyyatın tərifi və ontologiyası marksist iqtisadiyyatda, eyni zamanda narahatlıq doğurur. İnformasiya elminə əsaslanan iqtisadiyyat nümunəsi isə, simulyasiya və ya modelin hansı kapital aktivlərinin risk altında olduğunu və nə qədər olduğunu müəyyən etmək kimi iqtisadi qərarlar qəbul etmək üçün nəzərdə tutulur (risk menecmentinə baxın).
İnformasiya elmində və fəlsəfədə ontologiyalar ümumi məqsədə malikdir. Onlar ortaq varlıqları, ideyaları və hadisələri bir-birindən asılı olan xassələri və əlaqələri təmsil etməyi hədəfləyirlər. Bu təmsil kateqoriyalar sistemindən istifadə etməklə həyata keçirilir. Həm informasiya elmində, həm də fəlsəfədə yönəlmiş əsaslı tədqiqatlar var. Kuayn və kimi filosoflar fəlsəfə sahəsində, informasiya elmində isə və kimi tədqiqatçılar əhəmiyyətli töhfələr veriblər. ontologiyanın mümkünlüyü ilə bağlı mübahisələr də davam edir. Fəlsəfədə bu mübahisələr və əhatə edir, süni intellektdə isə müzakirələr və kimi ontologiyalar ətrafında fırlanır.
əvvəlki fəlsəfi işlərin davamı kimi görünür. Bununla belə ontologiyada bir çox konkret sahələr üçün idarə olunan lüğətlərin yaradılmasına daha çox diqqət yetirir. sabit mahiyyətlərin mövcudluğu və ya davamlı obyektlərin (məsələn, və kimi) proseslər üzərində ontoloji üstünlüyü kimi təməl prinsiplər araşdırılmır. Süni intellekt əsasən təbii dil emalı, maşın tərcüməsi və kimi alt sahələrdə yönəlib. Lakin ontologiya redaktorları süni intellektə töhfə vermək niyyəti olmadan təhsil kimi bir sıra sahələrdə tez-tez istifadə olunur.
Həmçinin bax
| ]- Əlaqədar fəlsəfi anlayışlar
İstinadlar
| ]- G Budin, Ontology-driven translation management // Helle V. Dam (redaktor), Knowledge Systems and Translation, Jan Engberg, Heidrun Gerzymisch-Arbogast, Walter de Gruyter, 2005, səh. 113, ISBN
- Palermo, Giulio. "The ontology of economic power in capitalism: mainstream economics and Marx". Cambridge Journal of Economics. 31 (4). 10 yanvar 2007: 539–561. doi:10.1093/cje/bel036 – Oxford Journals vasitəsilə.
- Zuniga, Gloria L. "An Ontology Of Economic Objects". Mpra Paper. Research Division of the Federal Reserve Bank of St. Louis. 2 fevral 1999. 29 aprel 2013 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 16 iyun 2013.
- Sowa, J. F. "Top-level ontological categories". International Journal of Human-Computer Studies. 43 (5–6 (November/December)). 1995: 669–85. doi:10.1006/ijhc.1995.1068.
- Musen, Mark. "The Protégé Project: A Look Back and a Look Forward". AI Matters. 1 (4). 2015: 4–12. doi:10.1145/2757001.2757003. PMC 4883684. PMID 27239556.
Xarici keçidlər
| ]- Knowledge Representation at Open Directory Project
- Library of ontologies
- GoPubMed using Ontologies for searching
- ONTOLOG (a.k.a. "Ontolog Forum") – an Open, International, Virtual Community of Practice on Ontology, Ontological Engineering and Semantic Technology
- Use of Ontologies in Natural Language Processing
- Ontology Summit – an annual series of events (first started in 2006) that involves the ontology community and communities related to each year's theme chosen for the summit.
- Standardization of Ontologies
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Vikipediya azad ensiklopediya sehifesinden yonlendirilmisdir Informasiya elmiArxitektura Davranis Menecment Axtarisi Cemiyyet Bilik teskilati Ontologiya Felsefe Elm ve texnologiya tedqiqatlari TaksonomiyaElaqedar saheler ve alt sahelerBibliometriya Senzura Komputer melumatlarinin saxlanmasi Data modelleme Informatika Informasiya texnologiyalari Intellektual azadliq Eqli mulkiyyet Yaddas Qoruma Gizlilik Kvant informasiya elmibr Ontologiya melumatlar ve subyektler arasindaki klassifikasiyalari xasseleri ve elaqeleri tesvir eden bir anlayisdir Bu informasiya elminde ferqli sahelerde istifade olunan bir metodikadir Ontologiya movzularin xususiyyetlerini ve subyektler arasindaki elaqeleri aciqlamaq ucun istifade olunur Esasen ontologiya subyektleri tesvir eden anlayis ve kateqoriyalari mueyyen etmek ucun istifade edilir Her bir her hansi sahenin murekkebliyini mehdudlasdirmaq ve melumatlari biliye cevirmek ucun ontologiyalar yaradir Her biri aciq nezeriyyeleri tedqiqatlari ve tetbiqleri qurmaq ucun ontoloji ferziyyelerden istifade edir Yeni ontologiyalar bu sahede problemlerin hellini tekmillesdire biler Muxtelif olkelerden olan ekspertler oz dillerinin tekmillesdirse butun sahelerde tedqiqat islerinin tercumesi asanlasir Meselen iqtisadiyyatin terifi ve ontologiyasi marksist iqtisadiyyatda eyni zamanda narahatliq dogurur Informasiya elmine esaslanan iqtisadiyyat numunesi ise simulyasiya ve ya modelin hansi kapital aktivlerinin risk altinda oldugunu ve ne qeder oldugunu mueyyen etmek kimi iqtisadi qerarlar qebul etmek ucun nezerde tutulur risk menecmentine baxin Informasiya elminde ve felsefede ontologiyalar umumi meqsede malikdir Onlar ortaq varliqlari ideyalari ve hadiseleri bir birinden asili olan xasseleri ve elaqeleri temsil etmeyi hedefleyirler Bu temsil kateqoriyalar sisteminden istifade etmekle heyata kecirilir Hem informasiya elminde hem de felsefede yonelmis esasli tedqiqatlar var Kuayn ve kimi filosoflar felsefe sahesinde informasiya elminde ise ve kimi tedqiqatcilar ehemiyyetli tohfeler veribler ontologiyanin mumkunluyu ile bagli mubahiseler de davam edir Felsefede bu mubahiseler ve ehate edir suni intellektde ise muzakireler ve kimi ontologiyalar etrafinda firlanir evvelki felsefi islerin davami kimi gorunur Bununla bele ontologiyada bir cox konkret saheler ucun idare olunan lugetlerin yaradilmasina daha cox diqqet yetirir sabit mahiyyetlerin movcudlugu ve ya davamli obyektlerin meselen ve kimi prosesler uzerinde ontoloji ustunluyu kimi temel prinsipler arasdirilmir Suni intellekt esasen tebii dil emali masin tercumesi ve kimi alt sahelerde yonelib Lakin ontologiya redaktorlari suni intellekte tohfe vermek niyyeti olmadan tehsil kimi bir sira sahelerde tez tez istifade olunur Hemcinin bax span Ontologiya Elaqedar felsefi anlayislarIstinadlar span G Budin Ontology driven translation management Helle V Dam redaktor Knowledge Systems and Translation Jan Engberg Heidrun Gerzymisch Arbogast Walter de Gruyter 2005 seh 113 ISBN 978 3 11 018297 2 Palermo Giulio The ontology of economic power in capitalism mainstream economics and Marx Cambridge Journal of Economics 31 4 10 yanvar 2007 539 561 doi 10 1093 cje bel036 Oxford Journals vasitesile Zuniga Gloria L An Ontology Of Economic Objects Mpra Paper Research Division of the Federal Reserve Bank of St Louis 2 fevral 1999 29 aprel 2013 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 16 iyun 2013 Sowa J F Top level ontological categories International Journal of Human Computer Studies 43 5 6 November December 1995 669 85 doi 10 1006 ijhc 1995 1068 Musen Mark The Protege Project A Look Back and a Look Forward AI Matters 1 4 2015 4 12 doi 10 1145 2757001 2757003 PMC 4883684 PMID 27239556 Xarici kecidler span Vikianbarda Ontologiya ile elaqeli mediafayllar var Knowledge Representation at Open Directory Project Library of ontologies GoPubMed using Ontologies for searching ONTOLOG a k a Ontolog Forum an Open International Virtual Community of Practice on Ontology Ontological Engineering and Semantic Technology Use of Ontologies in Natural Language Processing Ontology Summit an annual series of events first started in 2006 that involves the ontology community and communities related to each year s theme chosen for the summit Standardization of OntologiesSemantik vebArxa planMelumat bazasi Hipermetn Internet Ontologiya Semantika World Wide WebAlt movzularTetbiqlerSemantik vikiElaqeli movzularInformasiya arxitekturasi Kitabxana 2 0 Reqemsal kitabxana Reqemsal humanitar elmler Metamelumatlar Veb 2 0StandartlarSintaksis ve destekleyici texnologiyalarHTTP URI W3C standardi deyil XMLSxemler ontologiyalar ve qaydalarSemantik annotasiyaUmumi lugetlerMikroformat lugetleri Lugetler ve ensiklopediyalarBoyuk norvecNormativ yoxlamaBNF 155081885 GND 4827894 4 LCCN sh2005006014 Microsoft 166724064 NDL 01017770 NKC ph629087 Kateqoriyalar Biliklerin tesvir olunmasiSemantik vebInformasiya elmiTexniki kommunikasiyaBilik muhendisliyiOntologiya informasiya elmi
