Rəqəmsal humanitar elmlər və ya digital humanitar elmlər — informasiya texnologiyaları və kompüterdən istifadə yolu ilə humanitar fənlərin ümumi zəminində yaranmış elmi fəaliyyət sahəsidir. Bu sahə həm rəqəmsal resursların humanitar elmlərdəki tədqiqatlar zamanı sistemli istifadəsini dəstəkləyir, həm də bu təcrübələri və onların təsirlərini təhlil edərək öyrənir. Rəqəmsal humanitar elmlər elmi tədqiqatların, nəşrlərin və tədrisin əməkdaşlıq, fənlərarası və kompüterdən istifadəli–hesablama xarakterli olduğu bir sahədir. Bu sahə çap mənbələrinin artıq yeni biliklərin istehsal olunması və yayılması üçün əsas vasitə olmadığını dərk edərək humanitar elmlərə rəqəmsal alətlər və üsullar təklif edir.

Bu elm sahəsi yeni tətbiqlərin və texnikaların istehsal edilməsi ilə yeni bir növ öyrənmə və tədqiqat imkanları təqdim edir. Bütün bunları edərkən, eyni zamanda da bu dəyişikliklərin mədəni irsə və rəqəmsal mədəniyyətə olan təsirini də tədqiq edərək öyrənir. Məhz buna görə də onun ən fərqləndirici xüsusiyyəti humanitar elmlərlə rəqəmsallıq arasında yaratdığı ikitərəfli əlaqədir.
Bəzi metodlar
- Ağıllı mətn təhlili
- Coğrafi informasiya sistemi
- Görüntünün emalı
- İnformasiya axtarışı
Məqsədlər
Rəqəmsal humanitar elmlər sahəsində aparılan tədqiqatlar mədəni irsin rəqəmsal texnologiyalar vasitəsilə mühafizə edilib saxlanılmasını təmin edir. Bundan əlavə, bu tədqiqatlar ilkin materialın kompüter proqramları vasitəsilə bərpasına, həmçinin məlumatların təhlili, strukturlaşdırılması və onlara çıxış üsullarının təkmilləşdirilməsinə yönəlmişdir. Nəticələr isə humanitar elmlərin öyrənilməsi prosesində yeni sualların irəli sürülməsinə və yeni yanaşmaların tətbiq edilməsinə imkan yaradır.
İstinadlar
- UNESCO Türkiye Milli Komisyonu Dünya Belleğinde Türkiye Çalıştayı. (2013, 18 Mart). Dijitalleştirme ve Dijital İnsani Bilimler Çalışma Grubu Raporu. https://www.unesco.org.tr/Pages/490/106/UNESCO%20Türkiye%20Millî%20Komisyonu%20Dünya%20Belleği’nde%20Türkiye%20Çalıştayı%20Dünya%20Belleği%20Türkiye%20Ulusal%20Listesi%20 Arxivləşdirilib 2021-12-09 at the Wayback Machine
- Akça, S. (2017). Digital insanî bilimler yaklaşımıyla kültür varlıklarının görünürlüğünün ve kullanımının artırılması: Türkiye için kavramsal bir model önerisi (Increasing the visibility and usage of cultural heritage objects with the digital humanities approach: A proposal of a conceptual model for Turkey). Doctoral dissertation, Hacettepe University, Ankara.http://bby.hacettepe.edu.tr/yayinlar/akça.pdf Arxivləşdirilib 2021-12-02 at the Wayback Machine
- Akça, S. (2018). Dijital insanî bilimler: Yeni bir yaklaşım. Türk Kütüphaneciliği (Turkish Librarianship), 32(3), 193-207. doi: 10.24146/tkd.2018.37
- Öztemiz, S. ve Özel, N. (2020). Dijital insani bilimler araçları üzerine bir değerlendirme. DTCF Dergisi, 60(1),390-414.
- Yalçın, H. (2018). Dijital insanî bilimler ve bilgi hizmetleri. Bilgi Dünyası, 19(2), 183-201. doi: 10.15612/BD.2018.699
- "Intro to Digital Humanities: Introduction". UCLA Center for Digital Humanities. sentyabr 2013. 29 sentyabr 2014 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 26 dekabr 2016.
- "Quantifying Digital Humanities" (PDF). UCL Centre for Digital Humanities. Dekabr 2011. 31 yanvar 2012 tarixində arxivləşdirilib (PDF). İstifadə tarixi: 26 dekabr 2016.
- Arxivlənmiş surət (PDF). ISBN . 26 oktyabr 2016 tarixində arxivləşdirilib (PDF). İstifadə tarixi: 6 may 2020.
Ədəbiyyat siyahısı
- Антопольский А. Б., Бонч-Осмоловская А. А., Бородкин Леонид Иосифович, Володин Андрей Юрьевич, Гагарина Д. А., Гришин Е. С., Кижнер И. А., [başq.], Румянцев М. В., Сметанин А. В. Цифровые гуманитарные исследования. Сибирский федеральный университет, 2023.
- Бородкин Леонид Иосифович Digital history: применение цифровых медиа в сохранении историко-культурного наследия? // Историческая информатика. 2012. Т. 1. № 1. С. 14-21;
- Володин Андрей Юрьевич Digital humanities (цифровые гуманитарные науки): в поисках самоопределения // Вестник Пермского университета. Серия «История». 2014. Вып. 3 (26). С. 5—12
- Журавлёва Елена Юрьевна Современные модели развития гуманитарных наук в цифровой среде // Вопросы философии. 2011. № 5. С. 91-98
- [alm.]Дискуссии вокруг Digital Humanities (пер. с англ. Е. А. Лубанец, ред. пер. — Ирина Марковна Гарскова) // Историческая информатика. 2012. № 1. С. 5—13
- Погорский Эдуард Константинович Особенности цифровых гуманитарных наук // Информационный гуманитарный портал «Знание. Понимание. Умение». 2014. № 5 (сентябрь — октябрь)
- Пруденко Я. Д., Кузьмина Д. Ю. Гуманитарные науки в цифровой век или Неотвратимость дисциплинарной гибридизации Arxiv surəti 27 yanvar 2018 tarixindən (Wayback Machine) saytında // Международный журнал исследований культуры. 2012. 3 (8). С. 17—23.
Xarici keçidlər
- Debates in the Digital Humanities book series
- Digital Humanities Quarterly
- Intro to Digital Humanities by UCLA Center for Digital Humanities
- CUNY Digital Humanities Resource Guide by CUNY Digital Humanities Initiative
- DH Toychest: Guides and Introductions curated by DH scholar Alan Liu
- How did they make that? by DH scholar Miriam Posner
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Reqemsal humanitar elmler ve ya digital humanitar elmler informasiya texnologiyalari ve komputerden istifade yolu ile humanitar fenlerin umumi zemininde yaranmis elmi fealiyyet sahesidir Bu sahe hem reqemsal resurslarin humanitar elmlerdeki tedqiqatlar zamani sistemli istifadesini destekleyir hem de bu tecrubeleri ve onlarin tesirlerini tehlil ederek oyrenir Reqemsal humanitar elmler elmi tedqiqatlarin nesrlerin ve tedrisin emekdasliq fenlerarasi ve komputerden istifadeli hesablama xarakterli oldugu bir sahedir Bu sahe cap menbelerinin artiq yeni biliklerin istehsal olunmasi ve yayilmasi ucun esas vasite olmadigini derk ederek humanitar elmlere reqemsal aletler ve usullar teklif edir Voyant Tools proqramindan istifade edilerek hazirlanmis metn tehlili numunesi Tehlil edilmis eser Ceyn Austenin Esq ve qurur romanidir Bu elm sahesi yeni tetbiqlerin ve texnikalarin istehsal edilmesi ile yeni bir nov oyrenme ve tedqiqat imkanlari teqdim edir Butun bunlari ederken eyni zamanda da bu deyisikliklerin medeni irse ve reqemsal medeniyyete olan tesirini de tedqiq ederek oyrenir Mehz buna gore de onun en ferqlendirici xususiyyeti humanitar elmlerle reqemsalliq arasinda yaratdigi ikiterefli elaqedir Bezi metodlarAgilli metn tehlili Cografi informasiya sistemi Goruntunun emali Informasiya axtarisiMeqsedlerReqemsal humanitar elmler sahesinde aparilan tedqiqatlar medeni irsin reqemsal texnologiyalar vasitesile muhafize edilib saxlanilmasini temin edir Bundan elave bu tedqiqatlar ilkin materialin komputer proqramlari vasitesile berpasina hemcinin melumatlarin tehlili strukturlasdirilmasi ve onlara cixis usullarinin tekmillesdirilmesine yonelmisdir Neticeler ise humanitar elmlerin oyrenilmesi prosesinde yeni suallarin ireli surulmesine ve yeni yanasmalarin tetbiq edilmesine imkan yaradir IstinadlarUNESCO Turkiye Milli Komisyonu Dunya Belleginde Turkiye Calistayi 2013 18 Mart Dijitallestirme ve Dijital Insani Bilimler Calisma Grubu Raporu https www unesco org tr Pages 490 106 UNESCO 20Turkiye 20Milli 20Komisyonu 20Dunya 20Bellegi nde 20Turkiye 20Calistayi 20Dunya 20Bellegi 20Turkiye 20Ulusal 20Listesi 20 Arxivlesdirilib 2021 12 09 at the Wayback Machine Akca S 2017 Digital insani bilimler yaklasimiyla kultur varliklarinin gorunurlugunun ve kullaniminin artirilmasi Turkiye icin kavramsal bir model onerisi Increasing the visibility and usage of cultural heritage objects with the digital humanities approach A proposal of a conceptual model for Turkey Doctoral dissertation Hacettepe University Ankara http bby hacettepe edu tr yayinlar akca pdf Arxivlesdirilib 2021 12 02 at the Wayback Machine Akca S 2018 Dijital insani bilimler Yeni bir yaklasim Turk Kutuphaneciligi Turkish Librarianship 32 3 193 207 doi 10 24146 tkd 2018 37 Oztemiz S ve Ozel N 2020 Dijital insani bilimler araclari uzerine bir degerlendirme DTCF Dergisi 60 1 390 414 Yalcin H 2018 Dijital insani bilimler ve bilgi hizmetleri Bilgi Dunyasi 19 2 183 201 doi 10 15612 BD 2018 699 Intro to Digital Humanities Introduction UCLA Center for Digital Humanities sentyabr 2013 29 sentyabr 2014 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 26 dekabr 2016 Quantifying Digital Humanities PDF UCL Centre for Digital Humanities Dekabr 2011 31 yanvar 2012 tarixinde arxivlesdirilib PDF Istifade tarixi 26 dekabr 2016 Arxivlenmis suret PDF ISBN 9780262312097 26 oktyabr 2016 tarixinde arxivlesdirilib PDF Istifade tarixi 6 may 2020 Edebiyyat siyahisiAntopolskij A B Bonch Osmolovskaya A A Borodkin Leonid Iosifovich Volodin Andrej Yurevich Gagarina D A Grishin E S Kizhner I A basq Rumyancev M V Smetanin A V Cifrovye gumanitarnye issledovaniya Sibirskij federalnyj universitet 2023 Borodkin Leonid Iosifovich Digital history primenenie cifrovyh media v sohranenii istoriko kulturnogo naslediya Istoricheskaya informatika 2012 T 1 1 S 14 21 Volodin Andrej Yurevich Digital humanities cifrovye gumanitarnye nauki v poiskah samoopredeleniya Vestnik Permskogo universiteta Seriya Istoriya 2014 Vyp 3 26 S 5 12 Zhuravlyova Elena Yurevna Sovremennye modeli razvitiya gumanitarnyh nauk v cifrovoj srede Voprosy filosofii 2011 5 S 91 98 alm Diskussii vokrug Digital Humanities per s angl E A Lubanec red per Irina Markovna Garskova Istoricheskaya informatika 2012 1 S 5 13 Pogorskij Eduard Konstantinovich Osobennosti cifrovyh gumanitarnyh nauk Informacionnyj gumanitarnyj portal Znanie Ponimanie Umenie 2014 5 sentyabr oktyabr Prudenko Ya D Kuzmina D Yu Gumanitarnye nauki v cifrovoj vek ili Neotvratimost disciplinarnoj gibridizacii Arxiv sureti 27 yanvar 2018 tarixinden Wayback Machine saytinda Mezhdunarodnyj zhurnal issledovanij kultury 2012 3 8 S 17 23 Xarici kecidlerVikianbarda Reqemsal humanitar elmler ile elaqeli mediafayllar var Debates in the Digital Humanities book series Digital Humanities Quarterly Intro to Digital Humanities by UCLA Center for Digital Humanities CUNY Digital Humanities Resource Guide by CUNY Digital Humanities Initiative DH Toychest Guides and Introductions curated by DH scholar Alan Liu How did they make that by DH scholar Miriam Posner