Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Qazaxıstan–Özbəkistan münasibətləri — Qazaxıstan və Özbəkistan arasındakı ikitərəfli münasibətlər.
| Qazaxıstan–Özbəkistan münasibətləri | |||||
|---|---|---|---|---|---|
 | |||||
| |||||
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |||||
Qarşılıqlı əlaqələrin vəziyyəti
Ən sabit ölkələrdən hesab edilirlər və ən yeri tarixdə qazaxlar və özbəklər arasında milli zəmində heç bir qarşıdurma baş verməmişdir. Özbəkistanda Müstəqil Dövlətlər Birliyinə daxil olan ən böyük, dünyada isə ikinci ən böyük qazax diasporu yaşayır (Çin qazaxları). Qazaxıstanm Prezidenti Nursultan Nazarbayev Özbəkistanla münasibətlərdə "Sabitləşmə potensialı və barıt var" deyə bildirmişdir. 2008-ci ilin aprelində Özbəkistan Prezidenti İslam Kərimovun Qazaxıstana səfəri başa çatdıqdan bir gün sonra sonra, Özbəkistan Ədliyyə Nazirliyi bu ölkədə fəaliyyət göstərən Qazaxıstan Mədəniyyət Mərkəzinin fəaliyyətində ciddi pozuntular aşkarlamışdır. Bu isə onun fəaliyyətini dayandırmasına səbəb olmuşdur. Ədliyyə Nazirliyinin ictimai birlik və dini qurumlar üzrə rəhbəri Jalalo Abdusattarov Qazaxıstan Mədəniyyət Mərkəzinin bağlanmasına səbəb kimi, qeydiyyata alınan orqan barədə məlumatı olmadan hüquqi ünvanı dəyişdirmək, icarə müqaviləsinin qeydiyyata alınmaması, iş və maliyyə gəlirləri təqdim edilməməsi olduğunu bəyan edir.
Eyni zamanda qazaxıstanlı siyasətçilər dəfələrlə iki ölkə arasında olan mübahisəli ərazilərdə etnik qazaxlara qarşı özbək sərhədçilərinin qanunsuz davranışından narazılığını ifadə etdikləri məlumdur. Qazaxıstan Milli Təhlükəsizlik Komitəsi dəfələrlə sərhəd ərazilərində yaşayan qazaxlara qarşı xidməti silahlardan əsassız istifadə və bunun nəticəsində bir neçə nəfərin ölümü qeyd etmişlər. 2016-cı ildə iki ölkə arasında bütün mübahisəli sahələr bölünmüş və delimitasiya həyata keçirilmişdir. Qazaxıstan və Özbəkistan Mərkəzi asiyanın iri ölkələridirlər. onlar bir çox məsələlərdə irtaq mövqe sərgiləyirlər. Buna misal olaraq Mərkəzi Asiyanın transsərhəd çaylarından istifadə və NATO-nun Əfqanıstanda iştirakını göstərmək olar. Əsasən Rusiya Federasiyası ilə iqtisadi və hərbi məsələlərdə, Türk Şurasına yanaşmada fərqli mövqe sərgiləyirlər. Hər iki məsələdə Qazaxıstan müsbət, Özbəkistan isə nənfi yanaşma sərgiləyir.
Qazaxıstan–Özbəkistan sərhəddi
2001—2002-ci illərdə iki ölkə arasında bütün sərhədlərin delimitasiyası gerçəkləşdirilir. Bəzi ərazilərdə isə etnik kimlik əsasında torpaqların dəyişdirilməsi baş verir. Astana qazax üstünlük təşkil etdiyi Baqıs qəsəbəsini və Arnasay su anbarı rayonundakı əraziləri, Daşkənd isə Cənubi Qazaxırtan və Qzıl-Orda vilayətlərinin özbək əsilli əhalisinin üstünklük təşkil etdiyi əraziləri əldə edir.
Özbəkistanın tənqidləri
Tez-tez özbək siyasətçiləri Qazaxıstanı Rusiyanın maraqları üçün lobbiçilik etməkdə ittiham edirlər.
Qazaxıstanın tənqidləri
Qazaxıstanlı politoloqlar Özbəkistanı Qazaxıstan sərmayələrinin aşağı səviyədə qorunmaqda, Türk dünyasına inteqrasiyadan imtina etməkdə günahlandırırlar. Qırğızıstanın cənubundakı qırğız-özbək millətçiləri arasında baş verən qarşıdurmalarda Qazaxıstan Prezidenti Nursultan Nazarbayev Mərkəzi Asiyada separatizmin qəbuledilməz olduğunu və bununla da Qırğızıstanın bir hissəsinin Özbəkistana verilməsinə icazə verməyəcəyini açıq şəkildə bəyan etmişdir.
İstinadlar
- "Очаги межэтнического напряжения в Центральной Азии". 2005-12-21 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2018-11-16.
- "Xalqların çətin dostluğu. Daşkənd özbəkistanda olan Qazax Mədəni mərkəsini bağlamağa bir bəhanə tapdı". 2018-06-17 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2018-11-16.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Qazaxistan Ozbekistan munasibetleri Qazaxistan ve Ozbekistan arasindaki ikiterefli munasibetler Qazaxistan Ozbekistan munasibetleri Qazaxistan Ozbekistan Vikianbarda elaqeli mediafayllar Mundericat 1 Qarsiliqli elaqelerin veziyyeti 2 Qazaxistan Ozbekistan serheddi 3 Ozbekistanin tenqidleri 4 Qazaxistanin tenqidleri 5 IstinadlarQarsiliqli elaqelerin veziyyetiredakteEn sabit olkelerden hesab edilirler ve en yeri tarixde qazaxlar ve ozbekler arasinda milli zeminde hec bir qarsidurma bas vermemisdir 1 Ozbekistanda Musteqil Dovletler Birliyine daxil olan en boyuk dunyada ise ikinci en boyuk qazax diasporu yasayir Cin qazaxlari Qazaxistanm Prezidenti Nursultan Nazarbayev Ozbekistanla munasibetlerde Sabitlesme potensiali ve barit var deye bildirmisdir 2008 ci ilin aprelinde Ozbekistan Prezidenti Islam Kerimovun Qazaxistana seferi basa catdiqdan bir gun sonra sonra Ozbekistan Edliyye Nazirliyi bu olkede fealiyyet gosteren Qazaxistan Medeniyyet Merkezinin fealiyyetinde ciddi pozuntular askarlamisdir Bu ise onun fealiyyetini dayandirmasina sebeb olmusdur Edliyye Nazirliyinin ictimai birlik ve dini qurumlar uzre rehberi Jalalo Abdusattarov Qazaxistan Medeniyyet Merkezinin baglanmasina sebeb kimi qeydiyyata alinan orqan barede melumati olmadan huquqi unvani deyisdirmek icare muqavilesinin qeydiyyata alinmamasi is ve maliyye gelirleri teqdim edilmemesi oldugunu beyan edir 2 Eyni zamanda qazaxistanli siyasetciler defelerle iki olke arasinda olan mubahiseli erazilerde etnik qazaxlara qarsi ozbek serhedcilerinin qanunsuz davranisindan naraziligini ifade etdikleri melumdur Qazaxistan Milli Tehlukesizlik Komitesi defelerle serhed erazilerinde yasayan qazaxlara qarsi xidmeti silahlardan esassiz istifade ve bunun neticesinde bir nece neferin olumu qeyd etmisler 2016 ci ilde iki olke arasinda butun mubahiseli saheler bolunmus ve delimitasiya heyata kecirilmisdir Qazaxistan ve Ozbekistan Merkezi asiyanin iri olkeleridirler onlar bir cox meselelerde irtaq movqe sergileyirler Buna misal olaraq Merkezi Asiyanin transserhed caylarindan istifade ve NATO nun Efqanistanda istirakini gostermek olar Esasen Rusiya Federasiyasi ile iqtisadi ve herbi meselelerde Turk Surasina yanasmada ferqli movqe sergileyirler Her iki meselede Qazaxistan musbet Ozbekistan ise nenfi yanasma sergileyir Qazaxistan Ozbekistan serheddiredakte2001 2002 ci illerde iki olke arasinda butun serhedlerin delimitasiyasi gerceklesdirilir Bezi erazilerde ise etnik kimlik esasinda torpaqlarin deyisdirilmesi bas verir Astana qazax ustunluk teskil etdiyi Baqis qesebesini ve Arnasay su anbari rayonundaki erazileri Daskend ise Cenubi Qazaxirtan ve Qzil Orda vilayetlerinin ozbek esilli ehalisinin ustunkluk teskil etdiyi erazileri elde edir Ozbekistanin tenqidleriredakteTez tez ozbek siyasetcileri Qazaxistani Rusiyanin maraqlari ucun lobbicilik etmekde ittiham edirler Qazaxistanin tenqidleriredakteQazaxistanli politoloqlar Ozbekistani Qazaxistan sermayelerinin asagi seviyede qorunmaqda Turk dunyasina inteqrasiyadan imtina etmekde gunahlandirirlar Qirgizistanin cenubundaki qirgiz ozbek milletcileri arasinda bas veren qarsidurmalarda Qazaxistan Prezidenti Nursultan Nazarbayev Merkezi Asiyada separatizmin qebuledilmez oldugunu ve bununla da Qirgizistanin bir hissesinin Ozbekistana verilmesine icaze vermeyeceyini aciq sekilde beyan etmisdir Istinadlarredakte Ochagi mezhetnicheskogo napryazheniya v Centralnoj Azii 2005 12 21 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2018 11 16 Xalqlarin cetin dostlugu Daskend ozbekistanda olan Qazax Medeni merkesini baglamaga bir behane tapdi 2018 06 17 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2018 11 16 Menbe https az wikipedia org w index php title Qazaxistan Ozbekistan munasibetleri amp oldid 7764505