fbpx
Wikipedia

Miller təcrübəsi

Avqust 10, 2021

Miller təcrübəsi — Həyatın mənşəyi ilə bağlı təkamülçü mənbələrin ən çox etibar etdikləri tədqiqat isə 1953-cü ildə amerikalı tədqiqatçı Stenli Miller tərəfindən keçirilən Miller eksperimentidir. (Təcrübə Millerin Çikaqo Universitetindəki müəllimi Harold Yurinin köməyinə görə “Yuri-Miller eksperimenti” kimi də tanınır). Təkamül prosesinin ilk mərhələsi kimi irəli sürülən “kimyəvi təkamül” tezisinə “dəlil” kimi irəli sürülən yeganə cəhd elə bu təcrübədir.

Stenli Millerin məqsədi milyard illər əvvəlki cansız dünyada zülalların tərkib hissələri olan aminturşuların “təsadüfən” əmələ gəldiklərini göstərən təcrübi dəlil ortaya qoymaq idi. Miller təcrübəsində ibtidai dünya atmosferində mövcud olduğunu fərz edilən (daha sonralar isə mövcud olmadığı məlum olan) ammonyak, metan, hidrogen və su buxarından ibarət qaz qarışığından istifadə etdi. Bu qazlar təbii şərtlər daxilində bir-biri ilə reaksiyaya girmədiklərinə görə təcrübəyə kənardan enerji müdaxiləsi edildi. İbtidai atmosfer mühitində ildırımlardan əmələ gəldiyi düşünülən enerjini süni elektrik mənbəyi vasitəsilə təmin etdi.

Miller bu qaz qarışığını bir həftə boyu 100 °C temperaturda qaynatdı, bir tərəfdən də qarışığa elektrik axını verdi. Həftənin sonunda Miller sınaq şüşəsinin dibindəki qarışıqda əmələ gələn kimyəvi maddələri ölçdü və zülalların tərkib hissələrini təşkil edən 20 növ aminturşudan üçünün sintezləndiyini müşahidə etdi. Lakin, çox keçmədən Miller təcrübəsinin əsassızlığı sübut edildi.

Miller təcrübəsini əsassız edən dörd səbəb

Millerin ibtidai dünya mühitində aminturşuların öz-özünə əmələ gəldiklərini sübut etmək məqsədi ilə keçirdiyi təcrübə bir çox cəhətdən əsassızdır. Bunlar belə sıralana bilər:

1- Miller təcrübəsində “soyuq tələ” (cold trap) adlı bir mexanizmdən istifadə edərək aminturşuları əmələ gəldikləri anda dərhal həmin mühitdən təcrid etmişdi. Çünki əks təqdirdə aminturşuları əmələ gətirən mühitin amilləri bu molekulları əmələ gəldikdən dərhal sonra məhv edəcəkdi.

Halbuki ibtidai dünya mühitində, əlbəttə, bu cür şüurlu mexanizmlər yox idi və bunlar olmadan hər hansı aminturşu əmələ gəlsə belə, bu molekullar eyni mühitdə dərhal parçalanacaqdılar. Kimyaçı Riçard Blissin bildirdiyi kimi, “bu soyuq tələ olmasa, kimyəvi məhsullar elektrik mənbəyi tərəfindən məhv ediləcəkdi”.

Belə ki, Miller soyuq tələ yerləşdirmədən apardığı daha əvvəlki təcrübələrdə bircə aminturşu da əldə edə bilməmişdi.

2- Millerin təcrübəsində canlandırmağa çalışdığı ibtidai atmosfer mühiti həqiqi deyildi. 1980-ci illərdə elm adamları ibtidai atmosferdə metan və ammonyak əvəzinə azot və karbondioksid olduğu haqqında ortaq fikrə gəldilər.

Bəs Miller nə üçün bu qazlar məsələsində israr etmişdi? Cavab sadədir: ammonyak olmadan heç bir aminturşunun sintezlənməsi mümkün deyil. Kevin Makkin “Discover” jurnalında dərc etdirdiyi məqalədə bu vəziyyəti belə izah edir:

Miller və Yuri dünyanın qədim atmosferini metan və ammonyakı qarışdıraraq süni şəkildə əvəz etdilər... Lakin son elmi tədqiqatlarda o zamanlar dünyanın çox isti olduğu və ərimiş nikel ilə dəmirin qarışığından meydana gəldiyi məlum olmuşdur. Beləliklə, o dövrdəki kimyəvi atmosfer tərkibi daha çox azot, karbondioksid və su buxarından ibarət olmalıdır. Halbuki bunlar üzvi molekulların əmələ gəlməsi üçün ammonyak və metan qədər uyğun deyillər.

Belə ki, amerikalı elm adamları C.P.Ferris və Ç.T.Çen karbondioksid, hidrogen, azot və su buxarından ibarət qarışıqla Millerin təcrübəsini təkrar həyata keçirdilər və tək bir aminturşu molekulu da əldə edə bilmədilər.

3- Millerin təcrübəsini əsassız edən digər mühüm cəhət də aminturşuların əmələ gəldiyi irəli sürülən dövrdə atmosferdə aminturşuların hamısını parçalayacaq sıxlıqda oksigen olması idi. Millerin görməzliyə vurduğu bu həqiqət yaşı 3,5 milyard il olan daşlardakı oksidləşmiş dəmir və uran qalıqları ilə məlum oldu. Oksigen miqdarının bu dövrdə təkamülçü nəzəriyyəçilərin iddia etdiklərindən çox fərqli olduğunu göstərən başqa tapıntılar da üzə çıxdı. Araşdırmalar o dövrdə dünya səthinə təkamülçülərin təxmin etdiklərindən 10 min dəfə çox ultrabənövşəyi şüalar çatdığını göstərdi. Bu sıx ultrabənövşəyi şüalar atmosferdəki su buxarı və karbondioksidi parçalayaraq oksigeni ayırırlar.

Bu vəziyyət oksigen nəzərə alınmadan keçirilmiş Miller eksperimentini tamamilə əsassız edirdi. Əgər təcrübədə oksigendən istifadə edilsəydi, metan karbondioksid və suya, ammonyak isə azot və suya çevriləcəkdi. Digər tərəfdən, oksigenin olmadığı mühitdə - hələ ozon təbəqəsi olmadığı üçün - ultrabənövşəyi şüualara birbaşa məruz qalan aminturşular dərhal parçalanacaqdı. Nəticədə, ibtidai dünyada oksigenin olması da, olmaması da aminturşular üçün məvhedici mühit deməkdir.

4- Miller eksperimenti nəticəsində canlıların quruluş və funksiyalarını pozan xüsusiyyətlərə malik çox miqdarda üzvi turşular da əmələ gəlmişdi. Amin turşular təcrid edilməyib bu kimyəvi maddələrlə eyni mühitdə qaldıqda isə onlarla kimyəvi reaksiyaya girərək parçalanacaq və müxtəlif birləşmələrə çevriləcəkdilər.

Bundan əlavə, təcrübə nəticəsində ortaya bol miqdarda sağ əlli aminturşu çıxmışdı. Ancaq bu aminturşuların varlığı belə təkamül nəzəriyyəsini öz məntiqi içində batırmaq üçün kifayət idi. Çünki sağ əlli aminturşular canlıların orqanizmində istifadə edilməyən aminturşulardır. Beləliklə, Millerin təcrübəsindəki aminturşuların əmələ gəldiyi mühit canlılar üçün əlverişli deyil, əksinə, meydana gələn yararlı molekulları parçalayan, yandıran turşu qarışığından ibarət idi.

Bütün bunların göstərdiyi yeganə konkret həqiqət var: Miller eksperimenti canlıların ibtidai dünya şərtləri daxilində təsadüfən meydana gəldiyini dəstəkləmir. Təcrübə aminturşu sintezləməyi hədəfləyən şüurlu və nəzarətli laboratoriya işidir. İstifadə edilən qazların cinsləri və tərkibi nisbətləri aminturşuların əmələ gəlməsi üçün ən ideal ölçülərdə müəyyən edilmişdir. Mühitə verilən enerjinin miqdarı nə əskik, nə də artıqdır, tamamilə lazımi reaksiyaların baş verməsini təmin edən şəkildə tənzimlənmişdir. Təcrübə aparatı ibtidai dünya şərtlərində mövcud olan hər hansı zərərli, məhvedici və ya aminturşunun əmələ gəlməsinin qarşısını alan ünsür ehtiva etməyəcək şəkildə izolyasiya edilmişdir. İbtidai dünyada mövcud olan və reaksiyaların gedişatını dəyişdirən heç bir element, mineral və ya birləşmə sınaq şüşəsinə qoyulmamışdır. Oksidləşmə səbəbi ilə aminturşuların varlığına mane olan oksigen bunlardan sadəcə biridir. Hazırlanan ideal laboratoriya şərtlərinə gəlincə, “soyuq tələ” (cold trap) adlı mexanizm olmadan aminturşuların eyni mühitdə parçalanmadan qalmaları mümkün deyil.

Əslində, Miller eksperimenti ilə təkamülün “həyatın şüursuz təsadüflər nəticəsində meydana gəlməsi” iddiasını təkzib etmişdir. Çünki təcrübə aminturşuların ancaq bütün şərtləri xüsusi şəkildə tənzimlənmiş laboratoriya mühitində, şüurlu müdaxilələrlə əldə edilə bildiyini göstərir. Miller eksperimenti Türkiyədəki bəzi mənbələrdə hələ də mühüm elmi kəşf kimi göstərilsə də, əslində, təkamülçü dairələr tərəfindən müdafiə edilmir. Son illərdə qərbin elmi jurnallarında təcrübənin həyatın mənşəyini açıqlamaq baxımından bir məna ifadə etmədiyi bildirilir. Məsələn, 1998-ci ilin fevral ayında dərc edilən məşhur təkamülçü elmi jurnalı “Yer”dəki (Earth) “Həyat küpü” adlı məqalədə bu cümlələr işlədilir:

Bu gün Millerin ssenarisi şübhəylə qarşılanır. Bir səbəbi geoloqların ibtidai atmosferin, əsasən, karbondioksid və azotdan ibarət olduğunu qəbul etmələridir. Bu qazlar isə 1953-cü ildəki təcrübədə (Miller eksperimentində) istifadə edilənlərdən daha az aktivdirlər. Millerin fərz etdiyi atmosfer mövcud olsaydı belə, amin turşular kimi bəsit molekulları daha mürəkkəb birləşmələrə- zülallar kimi polimerlərə çevirəcək lazımi kimyəvi dəyişikliklər necə əmələ gələ bilərdi ki? Miller özü belə problemin bu yerində əllərini irəli uzadıb: “Bu bir problemdir, -deyərək dərindən ah çəkir,- polimerləri necə əmələ gətirəcəksiniz? Bu, o qədər asan deyil...”

Göründüyü kimi, Millerin özü belə bu gün təcrübəsinin həyatın mənşəyini açıqlamaq baxımından bir məna ifadə etmədiyini anlayır. “National geographic”in 1998-ci il mart sayındakı “Yer üzündəki həyatın mənşəyi” adlı məqaləsində isə bu mövzuyla bağlı belə sətirlər yazılmışdır:

"Bir çox alim bu gün ibtidai atmosferin Millerin irəli sürdüyündən fərqli olduğunu təxmin edir. İbtidai atmosferin hidrogen, metan və ammonyakdan çox karbondioksid və azotdan ibarət olduğunu düşünürlər. Bu isə kimyaçılar üçün pis xəbərdir! Karbondioksid və azotu reaksiyaya saldıqda əldə edilən üzvi birləşmələr olduqca dəyərsiz miqdardadır. Böyük üzmə hovuzuna atılan bir damla qida boyası ilə eyni nisbətdə olan sıxlığa bərabərdir... Elm adamları bu qədər duru şorbada həyatın əmələ gəlməsini təsəvvür etməyi belə çətin hesab edirlər".

Miller eksperimentini tələbəsi Stenli Miller ilə birlikdə təşkil edən Harold Yuri bu mövzu ilə bağlı belə etiraf edir:

"Həyatın mənşəyi mövzusunu araşdıraraq nə qədər çox tədqiq etsək də, həyatın hər hansı bir yerdə təkamül keçirməyəcək qədər kompleks olduğu nəticəsinə gəlirik. (Ancaq) hamımız bir inanc kimi həyatın bu planetdə ölü maddədən təkamüllə əmələ gəldiyinə inanırıq. Lakin komplekslik o qədər böyükdür ki, necə təkamül keçirdiyini təsəvvür etmək belə bizim üçün çətindir.

Qısaca, nə Miller eksperimenti, nə də başqa heç bir təkamülçü səy yer üzündə həyatın necə əmələ gəlməsi sualını cavablaya bilmir. Bütün tədqiqatlar həyatın təsadüflərlə əmələ gəlməsinin qeyri-mümkün olduğunu sübut edir və beləliklə, həyatın yaradıldığını göstərir".

İstinadlar

  1. Richard B. Bliss & Gary E. Parker, Origin of Life, California: 1979, səh. 14.
  2. Kevin McKean, Bilim ve Teknik, 189-cu say, səh. 7.
  3. J. P. Ferris, C. T. Chen, "Photochemistry of Methane, Nitrogen and Water Mixture As a Model for the Atmosphere of the Primitive Earth", Journal of American Chemical Society, cild 97:11, 1975, səh. 2964.
  4. "New Evidence on Evolution of Early Atmosphere and Life", Bulletin of the American Meteorological Society, cild 63, oktyabr 1982, səh. 1328-1330.
  5. Richard B. Bliss & Gary E. Parker, Origin of Life, California, 1979, səh. 25.
  6. Earth, "Life's Crucible", fevral 1998, səh. 34.
  7. National Geographic, "The Rise of Life on Earth", mart 1998, səh. 68.
  8. W. R. Bird, The Origin of Species Revisited, Nashville: Thomas Nelson Co., 1991, səh. 325.

Avqust 10, 2021
miller, təcrübəsi, həyatın, mənşəyi, ilə, bağlı, təkamülçü, mənbələrin, çox, etibar, etdikləri, tədqiqat, isə, 1953, ildə, amerikalı, tədqiqatçı, stenli, miller, tərəfindən, keçirilən, miller, eksperimentidir, təcrübə, millerin, çikaqo, universitetindəki, müəl. Miller tecrubesi Heyatin menseyi ile bagli tekamulcu menbelerin en cox etibar etdikleri tedqiqat ise 1953 cu ilde amerikali tedqiqatci Stenli Miller terefinden kecirilen Miller eksperimentidir Tecrube Millerin Cikaqo Universitetindeki muellimi Harold Yurinin komeyine gore Yuri Miller eksperimenti kimi de taninir Tekamul prosesinin ilk merhelesi kimi ireli surulen kimyevi tekamul tezisine delil kimi ireli surulen yegane cehd ele bu tecrubedir Stenli Millerin meqsedi milyard iller evvelki cansiz dunyada zulallarin terkib hisseleri olan amintursularin tesadufen emele geldiklerini gosteren tecrubi delil ortaya qoymaq idi Miller tecrubesinde ibtidai dunya atmosferinde movcud oldugunu ferz edilen daha sonralar ise movcud olmadigi melum olan ammonyak metan hidrogen ve su buxarindan ibaret qaz qarisigindan istifade etdi Bu qazlar tebii sertler daxilinde bir biri ile reaksiyaya girmediklerine gore tecrubeye kenardan enerji mudaxilesi edildi Ibtidai atmosfer muhitinde ildirimlardan emele geldiyi dusunulen enerjini suni elektrik menbeyi vasitesile temin etdi Miller bu qaz qarisigini bir hefte boyu 100 C temperaturda qaynatdi bir terefden de qarisiga elektrik axini verdi Heftenin sonunda Miller sinaq susesinin dibindeki qarisiqda emele gelen kimyevi maddeleri olcdu ve zulallarin terkib hisselerini teskil eden 20 nov amintursudan ucunun sintezlendiyini musahide etdi Lakin cox kecmeden Miller tecrubesinin esassizligi subut edildi Miller tecrubesini esassiz eden dord sebeb RedakteMillerin ibtidai dunya muhitinde amintursularin oz ozune emele geldiklerini subut etmek meqsedi ile kecirdiyi tecrube bir cox cehetden esassizdir Bunlar bele siralana biler 1 Miller tecrubesinde soyuq tele cold trap adli bir mexanizmden istifade ederek amintursulari emele geldikleri anda derhal hemin muhitden tecrid etmisdi Cunki eks teqdirde amintursulari emele getiren muhitin amilleri bu molekullari emele geldikden derhal sonra mehv edecekdi Halbuki ibtidai dunya muhitinde elbette bu cur suurlu mexanizmler yox idi ve bunlar olmadan her hansi amintursu emele gelse bele bu molekullar eyni muhitde derhal parcalanacaqdilar Kimyaci Ricard Blissin bildirdiyi kimi bu soyuq tele olmasa kimyevi mehsullar elektrik menbeyi terefinden mehv edilecekdi 1 Bele ki Miller soyuq tele yerlesdirmeden apardigi daha evvelki tecrubelerde birce amintursu da elde ede bilmemisdi 2 Millerin tecrubesinde canlandirmaga calisdigi ibtidai atmosfer muhiti heqiqi deyildi 1980 ci illerde elm adamlari ibtidai atmosferde metan ve ammonyak evezine azot ve karbondioksid oldugu haqqinda ortaq fikre geldiler Bes Miller ne ucun bu qazlar meselesinde israr etmisdi Cavab sadedir ammonyak olmadan hec bir amintursunun sintezlenmesi mumkun deyil Kevin Makkin Discover jurnalinda derc etdirdiyi meqalede bu veziyyeti bele izah edir Miller ve Yuri dunyanin qedim atmosferini metan ve ammonyaki qarisdiraraq suni sekilde evez etdiler Lakin son elmi tedqiqatlarda o zamanlar dunyanin cox isti oldugu ve erimis nikel ile demirin qarisigindan meydana geldiyi melum olmusdur Belelikle o dovrdeki kimyevi atmosfer terkibi daha cox azot karbondioksid ve su buxarindan ibaret olmalidir Halbuki bunlar uzvi molekullarin emele gelmesi ucun ammonyak ve metan qeder uygun deyiller 2 Bele ki amerikali elm adamlari C P Ferris ve C T Cen karbondioksid hidrogen azot ve su buxarindan ibaret qarisiqla Millerin tecrubesini tekrar heyata kecirdiler ve tek bir amintursu molekulu da elde ede bilmediler 3 3 Millerin tecrubesini esassiz eden diger muhum cehet de amintursularin emele geldiyi ireli surulen dovrde atmosferde amintursularin hamisini parcalayacaq sixliqda oksigen olmasi idi Millerin gormezliye vurdugu bu heqiqet yasi 3 5 milyard il olan daslardaki oksidlesmis demir ve uran qaliqlari ile melum oldu 4 Oksigen miqdarinin bu dovrde tekamulcu nezeriyyecilerin iddia etdiklerinden cox ferqli oldugunu gosteren basqa tapintilar da uze cixdi Arasdirmalar o dovrde dunya sethine tekamulculerin texmin etdiklerinden 10 min defe cox ultrabenovseyi sualar catdigini gosterdi Bu six ultrabenovseyi sualar atmosferdeki su buxari ve karbondioksidi parcalayaraq oksigeni ayirirlar Bu veziyyet oksigen nezere alinmadan kecirilmis Miller eksperimentini tamamile esassiz edirdi Eger tecrubede oksigenden istifade edilseydi metan karbondioksid ve suya ammonyak ise azot ve suya cevrilecekdi Diger terefden oksigenin olmadigi muhitde hele ozon tebeqesi olmadigi ucun ultrabenovseyi suualara birbasa meruz qalan amintursular derhal parcalanacaqdi Neticede ibtidai dunyada oksigenin olmasi da olmamasi da amintursular ucun mevhedici muhit demekdir 4 Miller eksperimenti neticesinde canlilarin qurulus ve funksiyalarini pozan xususiyyetlere malik cox miqdarda uzvi tursular da emele gelmisdi Amin tursular tecrid edilmeyib bu kimyevi maddelerle eyni muhitde qaldiqda ise onlarla kimyevi reaksiyaya girerek parcalanacaq ve muxtelif birlesmelere cevrilecekdiler Bundan elave tecrube neticesinde ortaya bol miqdarda sag elli amintursu cixmisdi 5 Ancaq bu amintursularin varligi bele tekamul nezeriyyesini oz mentiqi icinde batirmaq ucun kifayet idi Cunki sag elli amintursular canlilarin orqanizminde istifade edilmeyen amintursulardir Belelikle Millerin tecrubesindeki amintursularin emele geldiyi muhit canlilar ucun elverisli deyil eksine meydana gelen yararli molekullari parcalayan yandiran tursu qarisigindan ibaret idi Butun bunlarin gosterdiyi yegane konkret heqiqet var Miller eksperimenti canlilarin ibtidai dunya sertleri daxilinde tesadufen meydana geldiyini desteklemir Tecrube amintursu sintezlemeyi hedefleyen suurlu ve nezaretli laboratoriya isidir Istifade edilen qazlarin cinsleri ve terkibi nisbetleri amintursularin emele gelmesi ucun en ideal olculerde mueyyen edilmisdir Muhite verilen enerjinin miqdari ne eskik ne de artiqdir tamamile lazimi reaksiyalarin bas vermesini temin eden sekilde tenzimlenmisdir Tecrube aparati ibtidai dunya sertlerinde movcud olan her hansi zererli mehvedici ve ya amintursunun emele gelmesinin qarsisini alan unsur ehtiva etmeyecek sekilde izolyasiya edilmisdir Ibtidai dunyada movcud olan ve reaksiyalarin gedisatini deyisdiren hec bir element mineral ve ya birlesme sinaq susesine qoyulmamisdir Oksidlesme sebebi ile amintursularin varligina mane olan oksigen bunlardan sadece biridir Hazirlanan ideal laboratoriya sertlerine gelince soyuq tele cold trap adli mexanizm olmadan amintursularin eyni muhitde parcalanmadan qalmalari mumkun deyil Eslinde Miller eksperimenti ile tekamulun heyatin suursuz tesadufler neticesinde meydana gelmesi iddiasini tekzib etmisdir Cunki tecrube amintursularin ancaq butun sertleri xususi sekilde tenzimlenmis laboratoriya muhitinde suurlu mudaxilelerle elde edile bildiyini gosterir Miller eksperimenti Turkiyedeki bezi menbelerde hele de muhum elmi kesf kimi gosterilse de eslinde tekamulcu daireler terefinden mudafie edilmir Son illerde qerbin elmi jurnallarinda tecrubenin heyatin menseyini aciqlamaq baximindan bir mena ifade etmediyi bildirilir Meselen 1998 ci ilin fevral ayinda derc edilen meshur tekamulcu elmi jurnali Yer deki Earth Heyat kupu adli meqalede bu cumleler isledilir Bu gun Millerin ssenarisi subheyle qarsilanir Bir sebebi geoloqlarin ibtidai atmosferin esasen karbondioksid ve azotdan ibaret oldugunu qebul etmeleridir Bu qazlar ise 1953 cu ildeki tecrubede Miller eksperimentinde istifade edilenlerden daha az aktivdirler Millerin ferz etdiyi atmosfer movcud olsaydi bele amin tursular kimi besit molekullari daha murekkeb birlesmelere zulallar kimi polimerlere cevirecek lazimi kimyevi deyisiklikler nece emele gele bilerdi ki Miller ozu bele problemin bu yerinde ellerini ireli uzadib Bu bir problemdir deyerek derinden ah cekir polimerleri nece emele getireceksiniz Bu o qeder asan deyil 6 Gorunduyu kimi Millerin ozu bele bu gun tecrubesinin heyatin menseyini aciqlamaq baximindan bir mena ifade etmediyini anlayir National geographic in 1998 ci il mart sayindaki Yer uzundeki heyatin menseyi adli meqalesinde ise bu movzuyla bagli bele setirler yazilmisdir Bir cox alim bu gun ibtidai atmosferin Millerin ireli surduyunden ferqli oldugunu texmin edir Ibtidai atmosferin hidrogen metan ve ammonyakdan cox karbondioksid ve azotdan ibaret oldugunu dusunurler Bu ise kimyacilar ucun pis xeberdir Karbondioksid ve azotu reaksiyaya saldiqda elde edilen uzvi birlesmeler olduqca deyersiz miqdardadir Boyuk uzme hovuzuna atilan bir damla qida boyasi ile eyni nisbetde olan sixliga beraberdir Elm adamlari bu qeder duru sorbada heyatin emele gelmesini tesevvur etmeyi bele cetin hesab edirler 7 Miller eksperimentini telebesi Stenli Miller ile birlikde teskil eden Harold Yuri bu movzu ile bagli bele etiraf edir Heyatin menseyi movzusunu arasdiraraq ne qeder cox tedqiq etsek de heyatin her hansi bir yerde tekamul kecirmeyecek qeder kompleks oldugu neticesine gelirik Ancaq hamimiz bir inanc kimi heyatin bu planetde olu maddeden tekamulle emele geldiyine inaniriq Lakin komplekslik o qeder boyukdur ki nece tekamul kecirdiyini tesevvur etmek bele bizim ucun cetindir 8 Qisaca ne Miller eksperimenti ne de basqa hec bir tekamulcu sey yer uzunde heyatin nece emele gelmesi sualini cavablaya bilmir Butun tedqiqatlar heyatin tesaduflerle emele gelmesinin qeyri mumkun oldugunu subut edir ve belelikle heyatin yaradildigini gosterir Istinadlar Redakte Richard B Bliss amp Gary E Parker Origin of Life California 1979 seh 14 Kevin McKean Bilim ve Teknik 189 cu say seh 7 J P Ferris C T Chen Photochemistry of Methane Nitrogen and Water Mixture As a Model for the Atmosphere of the Primitive Earth Journal of American Chemical Society cild 97 11 1975 seh 2964 New Evidence on Evolution of Early Atmosphere and Life Bulletin of the American Meteorological Society cild 63 oktyabr 1982 seh 1328 1330 Richard B Bliss amp Gary E Parker Origin of Life California 1979 seh 25 Earth Life s Crucible fevral 1998 seh 34 National Geographic The Rise of Life on Earth mart 1998 seh 68 W R Bird The Origin of Species Revisited Nashville Thomas Nelson Co 1991 seh 325 Menbe https az wikipedia org w index php title Miller tecrubesi amp oldid 4492396, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,

ne axtarsan burda

, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.