Adın mənşəyi Köhnə Misirə əsaslanır. Amon məbədinin isidilməsində istifadə edilən qazlardan, məbədin divarlarında, tavanında süfrə duzu kimi ağ kristallar halındakı ammonium xlordan istifadə edilmişdir. Adı həmin dövrdə "Amonun Duzu" adlanırdı.
Alınması
Laboratoriyada Ammonyakı almaq üçün Ammonium duzlarına qələvilərlə təsir edilərək alınır.
2NH4Cl + Ca(OH)2 →t CaCl2 + 2H2O + 2NH3
Sənayedə isə "Qaber üsulu" ilə sintez edilir:
Ko=1,8×10−5
Onu daş kömürün oksidləşməsindən almaq olar.
Kimyəvi xassələri
Ammonyakın mühüm kimyəvi xassələrindən biri onun turşularla duz əmələ gətirməsidir:
Ammonyakın oksidləşməsi
Ammonyak 1000 °C
Ammoniyak duz komplekslərinin alınması
Ammonyak istehsal edən kalonka, 1921-ci ildə tikilib BASF
NH3 güclü reduksiyaedicidir. Qızdırıldıqda metal oksidlərini reduksiya edir, özü isə sərbəst azota qədər oksidləşir. Məhz bu səbəbdən NH4+ ionu və oksidləşdirici turşulardan əmələ gəlmiş duzlar parçalanarkən, ayrılan ammonyak azota və azot 1-oksidinədək oksidləşir:
3CuO + 2NH3 →t CaCl2 3Cu + N2 + 3H2O
3Fe3O4 + 8NH3 →t CaCl2 9Fe + 4N2 + 12H2O
Fiziki xassələri
Ammonyak rəngsiz qaz olub, kəskin iylidir. Yaxşı termodinamiki xüsusiyyətlərə malikdir. Amonyakın normal qaynama temperaturu −33,30 C-dir. Adi iş şəraitində buxarlandırıcıda təzyiq atmosfer təzyiqindən yüksək, qaynama temperaturunda vakuum isə −33,30 C-dən aşağı tələb olunur. Kondensatorda suyun soyudulmasında təzyiq 0,8…1,3 MPa-dır. Soyuducu agent kimi 1874-cü ildən istifadə olunur. Ammonyakın nisbətən böyük həcmi soyutma məhsuldarlığı kompressora daxil olan soyuducu agentin cüzi həcmindən asılı olur. Buna görə də ammonyak maşınları yığcamdır.
Ammonyak yağda həll olmur, ancaq suda intensiv udularaq hopur. Qeyri kiplikdən keçən ammonyakın azalmasında onu iyə görə asan müəyyənləşdirmək olur. Ammonyakın axması (itməsi) xüsusi məhlul hopdurulmuş indikator ilə təyin edilir. İşlədilmədən qabaq kağız silinir və hardan ammonyak axırsa ora yaxınlaşdırılır. Ammonyakın artması ilə havada kağızın rəngi moruq rəngi alır. Qara metallarla (çuqun, polad) ammonyak reaksiyaya girmir, nəmliyin əmələ gəlməsində isə sink, mis və onun xəlitəsini yeyir. Ona görə də ammonyakla işləyən maşınların hissələri mis və onun xəlitəsindən olmamalıdır.
Ammonyak mühitinin çatışmamazlıqları insan orqanizminə mənfi təsir göstərməsidir. O kəskin xarakterli iyə malik olub, göz giləsini, mədəni, nəfəs yollarını qıcıqlandırır və nəfəs orqanlarında ağrı, dəridə yanıq əmələ gətirir. Həcmi kondensasiya 0,0005% olduqda havada onun artması hiss olunur. Əgər havada ammonyak həcmə görə 0,5%-dən artıq olarsa, onda arasıkəsilmədən daxil olması zamanı zəhərlənmə ola bilər.
İstifadə edilməsi
Ammonyak gübrə, dərman, boya, ətir kimi maddələrin sintezlənməsinin ilk mərhələsində istifadə edilir. Ammonyak canlılar üçün zəhərli bir maddədir, istifadə edərkən diqqət yetirilməsi vacibdir. Bir çox yerlərdə ammonyak adı altında satılan maddələr ammonyakın sulu məhlulu olan "Ammonium hidroksid"dir.
Tətbiqi
Aşağıda Ammonyakın tətbiq sahələr verilmişdir:
Aşqarlarda
Boyalarda;
Ətirlərdə;
Təmizlik vəsaitlərində;
Partlayıcılarda;
Gübrə istehsalında;
Nitrit turşunun istehsalında;
Plastiklərdə.
İstinadlar
http://www.cdc.gov/niosh/ipcsneng/neng0414.html
http://www.cdc.gov/niosh/npg/npgd0028.html
Hall H. K. Correlation of the Base Strengths of Amines 1 // J. Am. Chem. Soc. / P. J. Stang — American Chemical Society, 1957. — Vol. 79, Iss. 20. — P. 5441–5444. — ISSN 0002-7863; 1520-5126; 1943-2984 — doi:10.1021/JA01577A030
Искусственное изменение окраски лепестков цветов. Удивительный мир растений
Xarici keçidlər
NIST Chemistry WebBook
Искусственное изменение окраски лепестков цветов
Mənbə
Ахметов Н. С. Общая и неорганическая химия. — М.: Высшая школа, 2001.
Карапетьянц, Михаил Христофорович, Дракин С. И. Общая и неорганическая химия. — М.: Химия, 1994.
Акимова Л. Д. Изучающим основы холодильной техники. — М., 1996.
Ельницкий А. П., Василевская Е. И., Шарапа Е. И., Шиманович И. Е. Химия. — Мн.: Народная асвета, 2007.
Avqust 12, 2021
ammonyak, hidrogenin, nitridi, olub, kəskin, iyli, normal, şəraitdə, rəngsiz, qazdır, ümumikimyəvi, formulu, nh3molyar, kütlə, 0306, molfiziki, xassələrisıxlıq, 7723, termik, xüsusiyyətlərərimə, nöqtəsi, sqaynama, nöqtəsi, söz, özünə, yanma, temperaturu, buxar. Ammonyak NH3 Hidrogenin nitridi olub keskin iyli ve normal seraitde rengsiz qazdir AmmonyakUmumiKimyevi formulu NH3Molyar kutle 17 0306 q molFiziki xasseleriSixliq 0 7723 n s q sm Termik xususiyyetlerErime noqtesi 77 73 SQaynama noqtesi 33 34 SOz ozune yanma temperaturu 651 1 C 1 Buxarin tezyiqi 8 5 0 1 atm 2 Kimyevi xasseleriTursunun dissosasiya sabiti p K a displaystyle pK a 9 21 0 01 3 TesnifatiCAS da qeyd nom 7664 41 7 PubChem 222RTECS BO0875000ChEBI 16134BMT nomresi 1005ChemSpider 217 Mundericat 1 Adin menseyi 2 Alinmasi 3 Kimyevi xasseleri 4 Fiziki xasseleri 5 Istifade edilmesi 6 Tetbiqi 7 Istinadlar 8 Xarici kecidler 9 MenbeAdin menseyi RedakteAdin menseyi Kohne Misire esaslanir Amon mebedinin isidilmesinde istifade edilen qazlardan mebedin divarlarinda tavaninda sufre duzu kimi ag kristallar halindaki ammonium xlordan istifade edilmisdir Adi hemin dovrde Amonun Duzu adlanirdi Alinmasi RedakteLaboratoriyada Ammonyaki almaq ucun Ammonium duzlarina qelevilerle tesir edilerek alinir 2NH4Cl Ca OH 2 t CaCl2 2H2O 2NH3Senayede ise Qaber usulu ile sintez edilir N 2 3 H 2 2 N H 3 displaystyle mathrm N 2 3 H 2 longrightarrow 2 NH 3 N H 3 H N H 4 displaystyle mathsf NH 3 H longrightarrow NH 4 dd N H 3 H 2 O N H 4 O H displaystyle mathsf NH 3 H 2 O rightarrow NH 4 OH Ko 1 8 10 5 dd Onu das komurun oksidlesmesinden almaq olar Kimyevi xasseleri RedakteAmmonyakin muhum kimyevi xasselerinden biri onun tursularla duz emele getirmesidir N H 3 H N O 3 N H 4 N O 3 displaystyle mathsf NH 3 HNO 3 rightarrow NH 4 NO 3 dd 2 N H 3 2 K 2 K N H 2 H 2 displaystyle mathsf 2NH 3 2K longrightarrow 2KNH 2 H 2 dd Ammonyakin oksidlesmesi 2 N H 3 N a O C l N 2 H 4 N a C l H 2 O displaystyle mathsf 2NH 3 NaOCl longrightarrow N 2 H 4 NaCl H 2 O dd Ammonyak 1000 C 2 C H 4 2 N H 3 3 O 2 2 H C N 6 H 2 O displaystyle mathsf 2CH 4 2NH 3 3O 2 rightarrow 2HCN 6H 2 O N H 4 O H N H 3 H 2 O displaystyle mathsf NH 4 OH NH 3 H 2 O Ammoniyak duz komplekslerinin alinmasi C u N O 3 2 4 N H 3 C u N H 3 4 N O 3 2 displaystyle mathsf Cu NO 3 2 4NH 3 rightarrow Cu NH 3 4 NO 3 2 C u 3 P O 4 2 12 N H 3 C u N H 3 4 3 P O 4 2 displaystyle mathsf Cu 3 PO 4 2 12NH 3 rightarrow Cu NH 3 4 3 PO 4 2 C u C H 3 C O O 2 4 N H 3 C u N H 3 4 C H 3 C O O 2 displaystyle mathsf Cu CH 3 COO 2 4NH 3 rightarrow Cu NH 3 4 CH 3 COO 2 A g N O 3 2 N H 3 A g N H 3 2 N O 3 displaystyle mathsf AgNO3 2NH 3 rightarrow Ag NH 3 2 NO 3 Ammonyak istehsal eden kalonka 1921 ci ilde tikilib BASF NH3 guclu reduksiyaedicidir Qizdirildiqda metal oksidlerini reduksiya edir ozu ise serbest azota qeder oksidlesir Mehz bu sebebden NH4 ionu ve oksidlesdirici tursulardan emele gelmis duzlar parcalanarken ayrilan ammonyak azota ve azot 1 oksidinedek oksidlesir 3CuO 2NH3 t CaCl2 3Cu N2 3H2O3Fe3O4 8NH3 t CaCl2 9Fe 4N2 12H2OFiziki xasseleri RedakteAmmonyak rengsiz qaz olub keskin iylidir Yaxsi termodinamiki xususiyyetlere malikdir Amonyakin normal qaynama temperaturu 33 30 C dir Adi is seraitinde buxarlandiricida tezyiq atmosfer tezyiqinden yuksek qaynama temperaturunda vakuum ise 33 30 C den asagi teleb olunur Kondensatorda suyun soyudulmasinda tezyiq 0 8 1 3 MPa dir Soyuducu agent kimi 1874 cu ilden istifade olunur Ammonyakin nisbeten boyuk hecmi soyutma mehsuldarligi kompressora daxil olan soyuducu agentin cuzi hecminden asili olur Buna gore de ammonyak masinlari yigcamdir 4 Ammonyak yagda hell olmur ancaq suda intensiv udularaq hopur Qeyri kiplikden kecen ammonyakin azalmasinda onu iye gore asan mueyyenlesdirmek olur Ammonyakin axmasi itmesi xususi mehlul hopdurulmus indikator ile teyin edilir Isledilmeden qabaq kagiz silinir ve hardan ammonyak axirsa ora yaxinlasdirilir Ammonyakin artmasi ile havada kagizin rengi moruq rengi alir Qara metallarla cuqun polad ammonyak reaksiyaya girmir nemliyin emele gelmesinde ise sink mis ve onun xelitesini yeyir Ona gore de ammonyakla isleyen masinlarin hisseleri mis ve onun xelitesinden olmamalidir Ammonyak muhitinin catismamazliqlari insan orqanizmine menfi tesir gostermesidir O keskin xarakterli iye malik olub goz gilesini medeni nefes yollarini qiciqlandirir ve nefes orqanlarinda agri deride yaniq emele getirir Hecmi kondensasiya 0 0005 olduqda havada onun artmasi hiss olunur Eger havada ammonyak hecme gore 0 5 den artiq olarsa onda arasikesilmeden daxil olmasi zamani zeherlenme ola biler Istifade edilmesi RedakteAmmonyak gubre derman boya etir kimi maddelerin sintezlenmesinin ilk merhelesinde istifade edilir Ammonyak canlilar ucun zeherli bir maddedir istifade ederken diqqet yetirilmesi vacibdir Bir cox yerlerde ammonyak adi altinda satilan maddeler ammonyakin sulu mehlulu olan Ammonium hidroksid dir Tetbiqi RedakteAsagida Ammonyakin tetbiq saheler verilmisdir Asqarlarda Boyalarda Etirlerde Temizlik vesaitlerinde Partlayicilarda Gubre istehsalinda Nitrit tursunun istehsalinda Plastiklerde Istinadlar Redakte http www cdc gov niosh ipcsneng neng0414 html http www cdc gov niosh npg npgd0028 html Hall H K Correlation of the Base Strengths of Amines 1 J Am Chem Soc P J Stang American Chemical Society 1957 Vol 79 Iss 20 P 5441 5444 ISSN 0002 7863 1520 5126 1943 2984 doi 10 1021 JA01577A030 lt a href https wikidata org wiki Track Q247556 gt lt a gt lt a href https wikidata org wiki Track Q23571040 gt lt a gt lt a href https wikidata org wiki Track Q898902 gt lt a gt lt a href https wikidata org wiki Track Q7174903 gt lt a gt Iskusstvennoe izmenenie okraski lepestkov cvetov Udivitelnyj mir rastenijXarici kecidler RedakteNIST Chemistry WebBook Iskusstvennoe izmenenie okraski lepestkov cvetovMenbe RedakteAhmetov N S Obshaya i neorganicheskaya himiya M Vysshaya shkola 2001 Karapetyanc Mihail Hristoforovich Drakin S I Obshaya i neorganicheskaya himiya M Himiya 1994 Akimova L D Izuchayushim osnovy holodilnoj tehniki M 1996 Elnickij A P Vasilevskaya E I Sharapa E I Shimanovich I E Himiya Mn Narodnaya asveta 2007 Menbe https az wikipedia org w index php title Ammonyak amp oldid 5976070, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,
ne axtarsan burda
, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.
