Mehriban Əliyeva

Mehriban Arif qızı Əliyeva — Azərbaycan Respublikasının Birinci vitse-prezidenti; Azərbaycan Respublikasının Prezidenti İlham Əliyevin xanımı, Heydər Əliyev Fondunun və Azərbaycan Mədəniyyət Fondunun prezidenti, Yeni Azərbaycan Partiyası sədrinin birinci müavini, UNESCO və ISESCO-nun xoşməramlı səfiri.

Mehriban Əliyeva
Mehriban Arif qızı Əliyeva
Azərbaycan Respublikasının Birinci vitse-prezidenti 21 fevral 2017 — hal-hazırda
Prezident	İlham Əliyev
Sələfi	vəzifə təsis olunub
2005 — 2017
UNESCO-nun Xoşməramlı Səfiri 13 avqust 2004 — hal-hazırda
ISESCO-nun Xoşməramlı Səfiri 24 noyabr 2006 — hal-hazırda
Heydər Əliyev Fondunun Prezidenti 10 may 2004 — Vəzifədədir
Sələfi	vəzifə təsis edilib
Azərbaycan Mədəniyyət Fondunun Prezidenti 1995 — hal-hazırda
Sələfi	vəzifə təsis edilib
Yeni Azərbaycan Partiyası sədrinin birinci müavini 2021 — hal-hazırda
Azərbaycan Gimnastika Federasiyasının Prezidenti 2002 — hal-hazırda
Azərbaycan Milli Olimpiya Komitəsinin İcraiyyə Komitəsinin üzvü 2004 — hal-hazırda
Şəxsi məlumatlar
Partiya	Yeni Azərbaycan Partiyası (1992-ci ildən)
Təhsili	N.Nərimanov adına Azərbaycan Dövlət Tibb İnstitutu M.Seçenov adına 1-ci Moskva Dövlət Tibb İnstitutu
Doğum tarixi	26 avqust 1964 (56 yaş)
Doğum yeri	Bakı, Azərbaycan SSR, SSRİ
Atası	Arif Paşayev
Anası	Aida İmanquliyeva
Həyat yoldaşı	İlham Əliyev
Uşaqları	Leyla Əliyeva Arzu Əliyeva Heydər Əliyev
Elmi fəaliyyəti
Elmi dərəcəsi	fəlsəfə üzrə fəlsəfə doktoru^[d]
Təltifləri	Ordenləri Fəxri mükafatları Azərbaycanda İlin Adamı Mükafatı, 2005 The Business Magazine jurnalı "İlin Birinci Xanımı" Mükafatı, 2014 Nefertiti Media Productions "Ən nüfuzlu qadın" Mükafatı, 2014
mehriban-aliyeva.az
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Həyatı

Ailəsi

Əliyeva Mehriban Arif qızı 1964-cü il 26 avqustda Bakı şəhərində ziyalı ailəsində anadan olub. O, yazıçı, ədəbiyyatşünas, Azərbaycanın Əməkdar elm xadimi, filologiya elmləri doktoru (1947), professor Mir Cəlal Paşayevin və görkəmli jurnalist, pedaqoq, Əməkdar elm xadimi Nəsir İmanquliyevin nəvəsidir.

Atası Arif Paşayev Azərbaycanın görkəmli alimi, pedaqoqu, ictimai xadim, Milli Elmlər Akademiyasının akademiki, Dövlət mükafatı laureatı, fizika-riyaziyyat elmləri doktoru, professordur. 1996-cı ildən indiyədək "Azərbaycan Hava Yolları" Dövlət Konserni Milli Aviasiya Akademiyasının rektorudur.

Anası Aida İmanquliyeva şərqşünas, ədəbiyyatşünas, tənqidçi, tərcüməçi, filologiya elmləri doktoru, professordur. Aida İmanquliyeva Azərbaycanda ərəb ədəbiyyatı üzrə ilk elmlər doktoru, ilk professor – qadındır. Onun çoxsaylı elmi əsərlərində (3 monoqrafiya 70-dən artıq elmi məqalə) Qərb və Şərq mədəni ənənələrinin sintezi, yaradıcı üslubun inkişafı və yeni bədii cərəyanların təşəkkül tapması tədqiq olunur ki, bu da nəinki ərəb ədəbiyyatının, həmçinin bütün yeni Şərq ədəbiyyatlarının gələcəkdə tədqiqi üçün çox mühüm zəmin yaradır. Aida İmanquliyeva 1992-ci il 19 sentyabrda vəfat etmişdir.

Təhsili

Mehriban Əliyeva 1982-ci ildə Bakı şəhəri 23 nömrəli tam orta məktəbi qızıl medalla bitirərək N. Nərimanov adına Azərbaycan Dövlət Tibb İnstitutunun müalicə-profilaktika fakültəsinə daxil olub. O, müsahibələrinin birində peşə seçimini bu cür dəyərləndirir:

“Ağlım kəsəndən bəri başqa alternativim olmayıb. Anam şərqşünas-alim idi. Azərbaycan Elmlər Akademiyasının Şərqşünaslıq İnstitutuna başçılıq etmişdir. Lakin məktəbi bitirdikdən sonra sənədlərini tibb institutuna vermişdi, çünki çox istəyirdi ki, həkim olsun. Nəyə görəsə valideynləri onu uzun müddət dilə tutmuşlar və nəticədə o, görkəmli filoloq olmuşdur. Bax onun bu baş tutmamış arzusu mənim seçimimi müəyyənləşdirmişdir. İxtisas seçimimə isə İlhamın anası – həkim-oftalmoloq Zərifə xanım təsir göstərmişdir”.

O, 1988-ci ildə İ.M.Seçenov adına 1-ci Moskva Dövlət Tibb İnstitutunu fərqlənmə diplomu ilə bitirib və 1988–1992-ci illər ərzində Moskvada akademik Krasnovun rəhbərliyi altında Göz Xəstəlikləri Elmi-Tədqiqat İnstitutunda işləyib.

Mehriban Əliyeva 2005-ci ildə "Eftanaziya və təbabətdə humanizm problemi" mövzusunda dissertasiya işi müdafiə edib və fəlsəfə elmləri namizədi alimlik dərəcəsi alıb.

Ailə həyatı

Mehriban Əliyeva 1983-cü ildə İlham Əliyevlə ailə həyatı qurub. Leyla, Arzu və Heydər adlı üç övladı var.

Həyat yoldaşı İlham Əliyev Mehriban xanımı belə xarakterizə edir:

“Təbii ki, hər bir ana kimi, mənim də anam gəlin tapmağa çalışırdı. Amma Mehribanla tanış olanda özlüyümdə qərara aldım ki, bax, bu qız xoşuma gəlir. ... Əlbəttə, zahiri görünüş böyük rol oynayır. Amma onun daxili aləmindən gələn və indi də gəlməkdə olan mehribanlıq, yəqin ki, zahiri görkəmi ilə yanaşı daha çox cəlb edirdi”.

Mehriban xanımın ötən əsrin bütün mürəkkəbliklərinə baxmayaraq, öz ideallarına, mənəvi dəyərlərə, milli ənənələrə sadiq qalan Azərbaycan ziyalılarının əhatəsində böyüməsi onun bir şəxsiyyət kimi formalaşmasına, ailə dəyərlərinə sadiq olmasına mühüm təsir göstərib. Sonradan onun milli ənənələrə bağlı olan digər bir ziyalı Azərbaycanlı ailəsinə gəlin köçməsi, Heydər Əliyev və tibb elmləri doktoru, akademik Zərifə Əliyevanın gəlini olması bu keyfiyyətlərin daha da dərin kök atmasına təsir edib.

“Ailə mühitini müəyyənləşdirən amillər çoxdur, amma, yəqin ki, başlıcası bir ümumi dalğaya köklənən fikir və dəyərlərin birliyidir. Bir-birinə son dərəcə diqqətli münasibət çox vacibdir. Əgər ailədə hər bir kəs özünün vacibliyini və əvəzedilməzliyini duyursa, özünün müdafiə olunduğunu və sevildiyini hiss edirsə - bu, yalnız gələcək ailə səadətinin əsası deyil, həm də hər bir məqsədə çatmaq üçün möhkəm bir stimuldur” – söyləyən Mehriban xanım qadının ailədəki rolu və ailəyə münasibətini hər zaman önə çəkib. “Hər bir qadın üçün onun ailəsi, onun uşaqları həyatının ən vacib, ən mühüm hissəsidir. Mən özüm üç uşaq anası olaraq analıq missiyasını həyatımın ən vacib missiyası kimi dəyərləndirirəm”. Mehriban xanım, eyni zamanda, qadını ailədə sülhün, razılığın və məhəbbətin təminatçısı hesab edir: “Mənim üçün çox vacibdir ki, həyat yoldaşım olduqca dolğun və gərgin iş günündən sonra evə gəlir və burada onu anlayır və dəstəkləyirlər, onu qiymətləndirir və sevirlər”.

Nəvələrinin dünyaya gəlməsini son illər ərzində həyatının ən yaddaqalan hadisələri hesab edən Mehriban xanım onların doğulmasını həyatı dəyişən və həyata tamamilə fərqli baxmağa vadar edən möcüzə olduğunu bildirir. Daşıdığı ictimai yükün ağırlığına, gərgin iş qrafikinə, çoxşaxəli fəaliyyətinə baxmayaraq, o, qayğıkeş övlad, həyat yoldaşı, ana və nənədir.

Fəaliyyəti

  Əsas məqalələr: Azərbaycan Mədəniyyət Fondu və Heydər Əliyev Fondu

Mehriban Əliyeva 1988–1992-ci illər ərzində Moskvada akademik Krasnovun rəhbərliyi altında Göz Xəstəlikləri Elmi-Tədqiqat İnstitutunda işləyib.

Aktiv ictimai fəaliyyətə 1995-ci ildə hal-hazırda rəhbərlik etdiyi Azərbaycan Mədəniyyət Fondunu yaratmaqla başlayıb. 1996-cı ildə Azərbaycan mədəniyyətinin geniş təbliğ olunması məqsədi ilə üç dildə (Azərbaycan, ingilis və rus) çap olunan "Azərbaycan-İrs" jurnalını təsis edib. Müsahibələrindən birində Azərbaycan Mədəniyyət Fondunun və "İrs" jurnalının yaradılma məqsədlərini Mehriban Əliyeva özü maraqlı izah etmişdir:

"Azərbaycan Mədəniyyətinin Dostları Fondunu yaradarkən onun əsas məqsədi Azərbaycan mədəniyyətini təbliğ etmək, tanıtdırmaq idi. "İrs" jurnalını da mən elə onda təsis etdim. Jurnal, əslində, Fondun fəaliyyətini işıqlandırmaqla məşğul olurdu və müəyyən bir mövzuya həsr edilən hər bir nömrə həm populyar, həm də tədqiqat materialı idi. İftixarla deyə bilərəm ki, Azərbaycan mədəniyyəti barədə bizdən əvvəl hələ heç kim belə şirin yazmayıbdır. Məsələn, miniatürdən və ya memarlıq abidələrindən yazmağı qarşımıza məqsəd qoyduqda, əməkdaşlığa, əslində, həm akademiya alimlərini, həm jurnalistləri, həm də sənətşünasları cəlb etmişdik. Fond da, jurnal da kifayət qədər mürəkkəb vəzifələri yerinə yetirməli idi. O illər müstəqil Azərbaycanın təşəkkül illəri idi. Siyasi, iqtisadi dəyişikliklərlə yanaşı, köhnə ideologiyadan xilasolma prosesi də gedir, stereotiplər dağıdılırdı. Kifayət qədər təlatümlü həmin dövrdə mədəni irsimiz yenidən fikir süzgəcindən keçirilir, əzəli milli ənənələrə və köklərə qayıdılırdı".

2002-ci ildə Azərbaycan Gimnastika Federasiyasının prezidenti seçilib və həmin vəzifədə özünü gözəl təşkilatçı kimi nümayiş etdirib. Onun beynəlxalq aləmdə artmaqda olan nüfuzu Beynəlxalq Gimnastika Federasiyasının bədii gimnastika üzrə dünya kubokunun "A" kateqoriyalı mərhələsinin (2003), Dünya kubokunun (2004), 27-ci Dünya çempionatının (2005), 23-cü (2007), 25-ci (2009) və 30-cu (2014) Avropa çempionatlarının Azərbaycanda keçirilməsinə dair qərarın qəbul olunmasında həlledici rol oynayıb.

Mehriban Əliyeva Heydər Əliyevin zəngin irsinin öyrənilməsi, onun milli dövlətçilik ideyalarının yeni nəsillərə aşılanması məqsədi ilə yaradılmış Heydər Əliyev Fondunun prezidentidir.

2004-cü il 10 mayda – Heydər Əliyevin doğum günündə təsis edilmiş Heydər Əliyev Fondunun məqsədi milli-mənəvi dəyərlərin qorunması və Azərbaycan mədəniyyətinin geniş təbliğ olunması ilə bağlı işlərin aparılmasına kömək etmək, əhalinin rifahının yüksəldilməsinə yönəldilmiş müxtəlif proqram və tədbirləri, elm, təhsil, mədəniyyət, səhiyyə və idmanın inkişafını təmin edən layihələri dəstəkləmək, uşaq və gənclərin sağlam, milli-mənəvi dəyərlərə sadiq, hərtərəfli biliklərə malik vətəndaş kimi yetişdirilməsi işinə xidmət etmək, Azərbaycanın beynəlxalq nüfuzunun artırılması ilə bağlı tədbirlərin reallaşdırılmasına yardım göstərməkdən ibarətdir.

Onillik fəaliyyəti dövrü ərzində Heydər Əliyev Fondu müxtəlif sahələri əhatə edən layihələri reallaşdırmağa, dünyanın nüfuzlu təşkilatları ilə əməkdaşlıq etməyə, möhtəşəm beynəlxalq konfrans və festivallar keçirməyə müvəffəq olmuşdur. Heydər Əliyev Fondunun həyata keçirdiyi layihələr həm Azərbaycanda, həm də onun hüdudlarından kənarda ictimaiyyət tərəfindən böyük rəğbətlə qarşılanır.

Mehriban Əliyevanın fəaliyyətində idmanın inkişafına da xüsusi önəm verilir. 2004-cü il 28 dekabrda Mehriban Əliyeva Azərbaycan Respublikası Milli Olimpiya Komitəsinin IV Baş Məclisində MOK-un İcraiyyə Komitəsinə üzv seçilib.

2012-ci il 8 dekabrda Avropa Olimpiya Komitəsi Baş Assambleyası 2015-ci ildə I Avropa Oyunlarının Bakıda keçirilməsi haqqında qərar qəbul etdi. Birinci Avropa Oyunlarını yüksək səviyyədə keçirmək məqsədi ilə 2013-cü il yanvarın 17-də Təşkilat Komitəsi yaradıldı və onun sədri Mehriban Əliyeva təyin olundu. 21 yanvar 2016-cı ildə, "Bakı-2015" Birinci Avropa Oyunları Təşkilat Komitəsinin sədri Mehriban Əliyevaya Avropada idmanın inkişafında göstərdiyi xüsusi xidmətlərə görə Avropa Olimpiya Komitələrinin İcraiyyə Komitəsinin qərarı ilə Avropa Olimpiya Komitələrinin ən yüksək mükafatı olan Ali Orden təqdim edilib.

2004-cü ildən Yeni Azərbaycan Partiyası Siyasi Şurasının üzvü, 2013-cü ildən partiyanın sədr müavinidir. 2005 və 2010-cu illərdə Azərbaycan Respublikasının Milli Məclisinə keçirilən seçkilərdə namizədliyi Yeni Azərbaycan Partiyası tərəfindən 14 saylı Xəzər ikinci seçki dairəsindən irəli sürülmüş Mehriban Əliyeva müvafiq olaraq 92,12% (23106 səs) və 94,49% (31797 səs) səs toplayaraq deputat seçilib.

O, Milli Məclisin deputatı kimi fəaliyyətində əsl peşəkarlıq, siyasi yetkinlik nümunəsi göstərir. "Siz mənə səs verməklə, sizin və balalarınızın ümidlərinin gerçəkləşməsinə səs vermisiniz" – deyən Mehriban Əliyeva öz fəaliyyəti ilə sübut etdi ki, əzmkarlıq, işləri düzgün qurmaq bacarığı olan yerdə həlli mümkünsüz sayıla biləcək heç bir problem yoxdur.

Mehriban Əliyevanın Milli Məclisin deputatı kimi fəaliyyətində yaddaqalan məqamlardan biri onun ədalət, humanizm və insanpərvərlik ideallarını rəhbər tutaraq genişmiqyaslı amnistiya aktının qəbul edilməsi təşəbbüsü ilə çıxış etməsidir. 2007-ci il 8 mayda Mehriban xanımın hazırladığı "Azərbaycan xalqının ümummilli lideri Heydər Əliyevin xatirəsinə həsr olunmuş amnistiya haqqında" qərar layihəsinin müzakirəsində o, öz çıxışında qeyd etmişdir ki, "…səhv etmiş, cinayət törətmiş insanlara bir daha imkan verməliyik ki, onlar azad həyata qayıtsınlar, ailələrinə, yaxınlarına qovuşsunlar, cəmiyyətdə öz yerlərini tapa bilsinlər. Ağır cinayət törətməyən insanları bağışlayaraq, biz həm onları normal həyata qaytarırıq, həm də müstəqil Azərbaycanın humanizm prinsipləri əsasında inkişaf etdiyini nümayiş etdiririk".

Azərbaycan parlamentarizmi tarixində ilk dəfə olaraq Milli Məclisin deputatı tərəfindən irəli sürülmüş və geniş ictimai dəstək almış bu amnistiya aktı böyük mənəvi-əxlaqi və siyasi məzmun daşımışdır.

O, bu təşəbbüsü ənənəyə çevirərək 2009 və 2013-cü illərdə də eyni müraciətlə çıxış etmiş və nəticədə 2009-cu ildə 9564, 2013-cü ildə isə təqribən 9000 nəfər azadlığa buraxılmışdır.

"Həkimlik xüsusi peşədir. Bu, ruh və qəlb peşəsidir. Bu, dərdə şərik olmaq və şəfqət elmidir. Bu, insanların halına yanmaq, ehtiyacı olanlara əl uzatmaq peşəsidir. Bu, altruizmdir. Mənim həyatım elə gətirib ki, artıq çoxdandır öz peşəmlə məşğul olmuram. Amma fəaliyyətimin hər bir sahəsində, xüsusən də Heydər Əliyev Fondunun prezidenti vəzifəsində mən məhz bu prinsiplərə, bu əsasa arxalanmağa çalışıram".

Yeni Azərbaycan Partiyasının VII qurultayında (5 mart 2021-ci il) YAP İdarə Heyətinin üzvü seçilib və həmin gün YAP Sədrinin birinci müavini təyin edilmişdir.

Azərbaycanın birinci xanımı

 

Mehriban Əliyeva 3 sentyabr 2010-cu ildə Rusiya prezidenti Dmitri Medvedyev və birinci xanımı Lyudmila Medvedyeva ilə görüşdə.

Azərbaycan dövlətçiliyi tarixində ilk dəfə olaraq "birinci xanım" statusunu məhz Mehriban Əliyeva formalaşdıraraq cəmiyyətin həyatına birinci xanım ənənəsini gətirmişdir.

Titullar, təltiflər, mükafatlar

• UNESCO-nun xoşməramlı səfiri (13 avqust 2004-cü il);
• Azərbaycanda "İlin qadını" (2005-ci il);
• "Yüzilliyin mesenatları" Beynəlxalq Xeyriyyə Fondunun "Yaqut Xaç" ordeni (9 iyun 2005-ci il);
• Milli Qəhrəman Çingiz Mustafayev Fondu və ANS Şirkətlər Qrupunun "2005-ci ilin adamı" mükafatı (2005-ci il);
• BMT-nin Ümumdünya Əqli Mülkiyyət Təşkilatının (WIPO) qızıl medalı (2006-cı ilin mart ayı);
• ISESCO-nun xoşməramlı səfiri (23 noyabr 2006-cı il);
• Dünya Səhiyyə Təşkilatı (WHO) İcraiyyə Komitəsinin mükafatı (29 yanvar 2007-ci il);
• "Qızıl ürək" beynəlxalq mükafatı (2007-ci ilin may ayı);
• Azərbaycan Respublikasının Heydər Əliyev Mükafatı (5 may 2009-cu il);
• Polşa Respublikasının "Xidmətlərə görə" Böyük Komandor Xaçı ordeni (14 sentyabr 2009-cu il);
• Fransa Respublikasının "Şərəf Legionu" ordeni (15 fevral 2010-cu il);
• UNESCO-nun "Qızıl Motsart" medalı (30 iyul 2010-cu il);
• Krans Montana Forumunun Qızıl medalı (24 iyun 2011-ci il);
• Rusiya Federasiyasının İ.M.Seçenov adına Birinci Moskva Dövlət Tibb Universitetinin Fəxri professoru (13 aprel 2012-ci il);
• MDB iştirakçısı olan dövlətlərin Humanitar Əməkdaşlıq Şurasının və MDB iştirakçısı olan ölkələrin Dövlətlərarası Humanitar Əməkdaşlıq Fondunun "Birlik Ulduzları" dövlətlərarası mükafatı (13 aprel 2012-ci il);
• Krans Montana Forumunun "Prix de la Fondation" mükafatı (29 iyun 2012-ci il);
• Azərbaycan Kazaklar İttifaqının ali "Kazak şöhrəti" ("Kazatskaya slava") mükafatı (2012-ci il);
• Pakistanın "Şəhid Bənazir Bhutto Qadın Mükəmməlliyi Mükafatı — 2013" mükafatı (27 dekabr 2013-cü il);
• Türk-Alman Dostluq Federasiyasının "Kübele" fəxri mükafatı (2014-cü ilin may ayı);
• "The Business Year" jurnalının "İlin Birinci Xanımı" mükafatı (2014-cü ilin may ayı);
• Beynəlxalq Olimpiya Akademiyasının "Olympic Excellence" xüsusi fəxri mükafatı (2014-cü ilin iyun ayı);
• Rusiya Federasiyasının Həştərxan vilayətinin "Həştərxan vilayəti qarşısında xidmətlərinə görə" ordeni (2014-cü ilin avqust ayı);
• Küveyt Dövlətinin Fəxri diplomu (2014-cü ilin avqust ayı);
• Azərbaycanda "Heydər Əliyev" ordeni 29 iyun 2015-ci il.
• Rusiyada Müqəddəs Mələksima Knyaginya Olqa ordeni. 26 dekabr 2017-ci il
• İtaliyanın "Xidmətlərinə görə" Böyük Xaç Kavaleri ordeni — 18 iyul 2018
• Rusiyanın "Dostluq ordeni" — 14 avqust 2019

Mehriban Əliyevanın siyasi fəaliyyəti

Mehriban Əliyevanın rəhbərliyi ilə Heydər Əliyev Fondu Azərbaycan həqiqətlərinin dünya ictimaiyyətinə çatdırılması, o cümlədən Ermənistanın Azərbaycana qarşı təcavüzkar və işğalçılıq siyasətinin ifşa edilməsi istiqamətində məqsədyönlü və ardıcıl iş aparır. Azərbaycan Respublikasının Birinci vitse-prezidenti, Heydər Əliyev Fondunun prezidenti, YUNESKO-nun və İSESKO-nun xoşməramlı səfiri Mehriban xanım Əliyeva Azərbaycanda təhsilin, mədəniyyətin, səhiyyənin, idmanın inkişafı, ölkəmizlə bağlı həqiqətlərin dünyada təbliği, xalqımızın maddi-mənəvi dəyərlərinin yenidən dirçəldilməsi, onların qorunub saxlanılması, dünya xalqlarının mədəniyyətlərinə inteqrasiyası istiqamətində böyük işlər görüb. Azərbaycan və dünya xalqlarının sosial-mənəvi həyatına verdiyi töhfələrlə yanaşı, Mehriban xanım Əliyeva ictimai-siyasi fəaliyyəti ilə də nümunə təşkil etməkdədir.

Təsadüfi deyil ki, Fondun Ermənistan-Azərbaycan Dağlıq Qarabağ münaqişəsi ilə bağlı yaratdığı internet portalı, müxtəlif dillərdə hazırladığı "Qarabağ həqiqətləri" adlı bukletlər dünya ictimaiyyətini Ermənistanın əsrlər boyu Azərbaycanlılara qarşı apardığı soyqırımı və etnik təmizləmə siyasəti haqqında daim məlumatlandırır. UNESCO-nun xoşməramlı səfiri kimi bu təşkilatın bütün tədbirlərində qaçqın və məcburi köçkün ailələrindən olan uşaqların təhsili, həmçinin işğal olunmuş Azərbaycan torpaqlarında erməni vandalizminə məruz qalmış, dağıdılmış tarixi abidələrlə bağlı problemlərə toxunaraq beynəlxalq ictimaiyyətin diqqətini Azərbaycan ərazisinin 20 %-nin Ermənistan tərəfindən işğal olunması məsələsinə yönəldən Mehriban Əliyevanın rəhbərliyi ilə hazırlanan bu layihə əzəli Azərbaycan torpağı olan Qarabağ haqqında həqiqətləri dünya ictimaiyyətinə olduğu kimi çatdırmaq məqsədi ilə həyata keçirilmişdir.

Rəhbərlik etdiyi qurumlar

• Azərbaycan Mədəniyyət Fondu
• Azərbaycan Gimnastika Federasiyası
• Heydər Əliyev Fondu

Filmoqrafiya

1. Danışan məktub (film, 1975) — (qısametrajlı bədii film)
2. Azərbaycan naminə! (film, 2004) — (qısametrajlı sənədli televiziya filmi)
3. Azərbaycan naminə (film, 2005) — (qısametrajlı sənədli televiziya filmi)
4. Əbədiyyət elçisi (film, 2005) — (sənədli serial)
5. Azərbaycana namus və sevgiylə (film, 2006) — (qısametrajlı sənədli televiziya filmi)
6. Böyük ömrün davamı (film, 2007) — (tammetrajlı bədii-sənədli televiziya film-tamaşası)
7. Mənə inanın! (film, 2007) — (tammetrajlı sənədli televiziya filmi)
8. Mətbuat fədaisi (film, 2007) — (tammetrajlı sənədli televiziya filmi)
9. Təbiətin xilaskarı (film, 2007) — (qısametrajlı sənədli televiziya filmi)
10. Uğur formulu (film, 2007) — (qısametrajlı sənədli televiziya filmi)
11. Zirvəyə doğru (film, 2007) — (tammetrajlı sənədli televiziya filmi)
12. Xilaskar. III Film (film) — (tammetrajlı sənədli televiziya filmi)

Şəkilləri

•  
•  
•  
•  

İstinadlar

1. M.A.Əliyevanın Azərbaycan Respublikasının Birinci vitse-prezidenti təyin edilməsi haqqında Azərbaycan Respublikası Prezidentinin Sərəncamı. president.az, 21.02.2017  (azərb.)
2. "Mehriban Əliyeva Azərbaycanın Birinci vitse-prezidenti təyin edilib". mehriban-aliyeva.az. 21.02.2017. İstifadə tarixi: 21 fevral 2017.
3. İlham Heydər oğlu Əliyev, tərcümeyi-hal, president.az, 01.10.2014
4. Aida İmanquliyeva kimdir? 2015-08-28 at the Wayback Machine, timeturk.com, 07 Kasım 2010, Yoxlanılıb: 01. 10. 2014
5. Aida İmanquliyeva, bsu.edu.az, Yoxlanılıb: 01. 10. 2014
6. Mehriban Əliyeva: "Mən konkret iş görmək, konkret adamlara kömək etmək istəyirəm". 2013-12-05 at the Wayback Machine, mehriban-aliyeva.org, Yoxlanılıb:02 oktyabr 2014
7. Anar Ələkbərov, “Mehriban”. Bakı, 2014, səh. 212
8. “Azərbaycanda uşaqların müdafiəsi islahatı” üzrə milli konfransındakı nitqindən. 22 oktyabr 2009-cu il.
9. “İzvestiya” qəzetinə müsahibəsindən. 26 may 2005-ci il.
10. Azərbaycan Mədəniyyətinin Dostları Fondu
11. . 5 December 2013 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2 October 2014.
12. "Mehriban Əliyeva – Azərbaycan mədəniyyətinin hamisi" adlı kitab çapdan çıxıb
13. Azərbaycan Gimnastika Federasiyası
14. AZƏRBAYCAN GİMNASTİKASI BU GÜN^{[ölü keçid]}, mehriban-aliyeva.org, 22.06.2003, Yoxlanılıb: 03.10. 2014
15. Heydər Əliyev Fondu. 2004–2014. səh. 7
16. Mehriban Əliyevaya Avropa Olimpiya Komitələrinin Ali Ordeni təqdim edilib 2016-05-06 at the Wayback Machine, mehriban-aliyeva.org, 21.01.2016, İstifadə tarixi:23 yanvar 2016
17. "Parlament–2010" Seçki Monitorinqi Koalisiyası noyabrın 7-də elektron səsvermənin nəticələrini açıqlamışdır, AzərTac, 07.11.2010, Yoxlanıb: 03. 10. 2014
18. Milli Məclis Mehriban xanım Əliyevanın hazırladığı"Azərbaycan xalqının ümummilli lideri Heydər Əliyevin xatirəsinə həsr olunmuş amnistiya haqqında" qərar layihəsini təsdiq etmişdir^{[ölü keçid]}, mehriban-aliyeva.org, Yoxlanılıb:10.10.2014
19. Zahid Cəfərov — İnsan hüquq və azadlıqlarının etibarlı hamisi. Azərbaycan qəzaeti,- 2010.- 25 avqust.- səh. 3.
20. Anar Ələkbərov — "Mehriban". Bakı, 2014, səh. 61
21. http://yap.org.az/az/view/pages/7
22. Mehriban Aliyeva designated UNESCO Goodwill Ambassador for Oral and Musical Traditions, UNESCO
23. Mehriban xanım Əliyeva "İlin Qadını" fəxri mükafatına layiq görülüb^{[ölü keçid]}, TREND, 18 İyul 2005, Yoxlanılıb: 13.10.2014
24. HEYDƏR ƏLİYEV FONDUNUN PREZİDENTİ, YUNESKO-NUN XOŞMƏRAMLI SƏFİRİ MEHRİBAN XANIM ƏLİYEVAYA "YAQUT XAÇ" ORDENİNİN TƏQDİM EDİLMƏSİ MƏRASİMİ^{[ölü keçid]}, mehriban-aliyeva.org, 13.10.2005, Yoxlanılıb:13.10.2014
25. Bu gün Azərbaycanın birinci xanımının ad günüdür 2014-04-04 at the Wayback Machine, ANSPRESS, 26.08.2011, Yoxlanılıb: 13.10.2014
26. HEYDƏR ƏLİYEV FONDUNUN PREZİDENTI, YUNESKO-NUN XOŞMƏRAMLI SƏFİRİ, MİLLİ MƏCLİSİN DEPUTATI MEHRİBAN ƏLİYEVA ÜMUMDÜNYA ƏQLİ MÜLKİYYƏT TƏŞKİLATININ QIZIL MEDALINA LAYİQ GÖRÜLMÜŞDÜR, AzərTac, 03.03.2006, Yoxlanılıb:13.10.2014
27. Azərbaycanın birinci xanımı Mehriban Əliyeva ISESCO –nun Xoş Məramlı səfiri adına layiq görülüb^{[ölü keçid]}, TREND, 23 Noyabr 2006, Yoxlanılıb: 13.10.2014
28. Mehriban Əliyeva Ümumdünya Səhiyyə Təşkilatının mükafatına layiq görülüb^{[ölü keçid]}, TREND, 30 Yanvar 2007, Yoxlanılıb: 13.10.2014
29. AZƏRBAYCANIN BİRİNCİ XANIMI MEHRİBAN ƏLİYEVAYA "QIZIL ÜRƏK" BEYNƏLXALQ MÜKAFATI TƏQDİM OLUNMUŞDUR, AzərTac, 28.05.2007, Yoxlanılıb:13.10.2014
30. M.A.ƏLİYEVANIN HEYDƏR ƏLİYEV MÜKAFATI İLƏ TƏLTİF EDİLMƏSİ HAQQINDA AZƏRBAYCAN RESPUBLİKASI PREZİDENTİNİN SƏRƏNCAMI, AzərTac, 12.05.2009, Yoxlanılıb:13.10.2014
31. HEYDƏR ƏLİYEV FONDUNUN PREZİDENTİ POLŞANIN "XİDMƏTLƏRƏ GÖRƏ" BÖYÜK KOMANDOR XAÇI ORDENİ İLƏ TƏLTİF EDİLMİŞDİR, AzərTac, 14.09.2009, Yoxlanılıb:13.10.2014
32. AZƏRBAYCANIN BİRİNCİ XANIMI MEHRİBAN ƏLİYEVA FRANSA PREZİDENTİNİN SƏRƏNCAMI İLƏ "ŞƏRƏF LEGİONU" ORDENİ İLƏ TƏLTİF EDİLMİŞDİR, AzərTac, 15.02.2010, Yoxlanılıb:13.10.2014
33. Irina Bokova inaugurates the 2nd Gabala International Music Festival in Azerbaijan, UNESCO
34. THE CRANS MONTANA FORUM'S GOLD MEDAL, The Crans Montana Forum
35. Первая леди в "Первом Меде", İ. M. Seçenov adına Birinci Moskva Dövlət Tibb Universiteti
36. В Москве зажглись "Звезды Содружества", "Nezavisimaya" qəzeti, 23.04.2012, Yoxlanılıb: 13.10.2014
37. Azərbaycanın birinci xanımı Mehriban Əliyevaya Krans Montana Forumunun "Prix de la Fondation" mükafatı təqdim olunub^{[ölü keçid]}, APA, 30 İyun 2012, Yoxlanılıb:13.10.2014
38. Mehriban Əliyeva Beynəlxalq Kazak Akademiyasının ali mükafatına layiq görülüb 2017-03-31 at the Wayback Machine, heydar-aliyev-foundation.org, 16 noyabr 2012. Yoxlanılıb: 13.10.2014
39. Президент Азербайджана Ильхам Алиев и Первая леди Мехрибан Алиева удостоены высших ордена и награды казачества, day.az, 16 ноября 2012, Yoxlanılıb: 13.10.2014
40. Первая леди Азербайджана удостоена награды "Премия женского совершенства шехида Беназир Бхутто-2013", 1news.az, 28.12.2013, Yoxlanılıb: 13.10.2014
41. Mehriban Əliyeva Türk-Alman Dostluq Federasiyasının "Kübele" fəxri mükafatı ilə təltif olunub 2014-08-20 at the Wayback Machine, APA, 13 May 2014, Yoxlanılıb: 13.10.2014
42. Mehriban Əliyeva dünyada "İlin Birinci Xanımı" oldu 2014-07-31 at the Wayback Machine, qafqazinfo.az, 14.05.14, Yoxlanılıb: 13.10.2014
43. Azerbaijani First Lady awarded by International Olympic Academy, vestnikkavkaza.net, 17 June 2014, Yoxlanılıb:13.10.2014
44. Мехрибан Алиева получила орден "За заслуги перед Астраханской областью" 2017-03-31 at the Wayback Machine, rusplt.ru, 15 августа 2014, Yoxlanılıb: 13.10.2014
45. Heydər Əliyev Fondunun prezidenti Mehriban Əliyeva Küveyt Dövlətinin yüksək mükafatına layiq görülüb 2014-08-28 at the Wayback Machine, TREND, 21 Avqust 2014, Yoxlanılıb: 13.10.2014
46. APA TV (26.12.2017). "Mehriban Əliyevaya Müqəddəs Mələksima Knyaginya Olqa ordeni verildi" (azərb.). Youtube.com. İstifadə tarixi: 2017-12-27.
47. [İtaliya Prezidentinin Azərbaycana rəsmi səfəri çərçivəsində təltifetmə mərasimi keçirilib https://president.az/articles/29518]
48. [Putin Mehriban Əliyevanı təltif etdi https://oxu.az/politics/326166.html]
49. Əliyevanın uşaqlıqda çəkildiyi filmdən^{[ölü keçid]}, qafqazinfo.az, 28.08.14, Yoxlanılıb:13.10.2014

Xarici keçidlər

• Rəsmi saytı
• Xoşməramlı Səfir. Elektron Resurs^{[ölü keçid]}

Həmçinin bax

• Heydər Əliyev Fondu
• Azərbaycan Mədəniyyətinin Dostları Fondu