Böyük dini islahatçı kimi tanınan Martin Lüter 10 noyabr 1483-cü ildə Almaniyanın Eysleben şəhərində, kəndli ailəsində doğulmuşdur. On üç yaşında ikən atası onu Eyzenax şəhərindəki kilsə məktəbinə oxumağa yollamışdır. Burada Ursula Kott adlı xeyirxah bir qadınla tanış olan Lüter dörd ildən sonra onun köməyi ilə Erfurt Universitetinə daxil olmuşdur. 1502-ci ildə bakalavr, üç ildən sonra isə fəlsəfə magistri dərəcəsi almışdır. Atasının təzyiqi ilə hüquqşünas peşəsinə yiyələnən Martin gözlənilmədən rahib olmaq qərarına gəlmiş və 1507-ci ildə avqustinçilər monastırına getmişdir. Rəvayətə görə, onun rahib olmasının səbəbi, tufan vaxtı ölüm qorxusuna düşərək, "Müqəddəs Anna, məni xilas et, sağ qalsam, monastıra gedəcəyəm" andı verməsi ilə əlaqədardır.
Avqustinçilər cəmiyyətinin başçısı, Lüterin dostu İohann Ştaupits idi. O, dostunun məsləhəti ilə Vittenberq Universitetinə getmiş və ilahiyyat üzrə əvvəlcə birinci, sonra isə ikinci elmi dərəcə almışdır. 1510-cu ildə isə cəmiyyətin işləri ilə əlaqədar olaraq Romaya göndərilmişdir. Lüter yazırdı ki, burada qaldığı dörd ay ərzində "Müqəddəs Şəhər"in düşdüyü vəziyyətə xeyli heyrətlənmiş və daxili nifrət duyğusuna qapılmışdır. 1512-ci ildə Vittenberq Universitetində ilahiyyat doktoru adını almış və bu təhsil ocağında qalaraq müəllimlik fəaliyyətinə başlamışdır. Həmin dövrdə o, paralel olaraq kilsədə vaizlik də etmişdir. Lüter İncili alman dilinə tərcümə etmək fikrinə də bu dövrdə düşmüşdür.
Martin Lüterin dində islahatlar aparmaq fikri 1517-ci ildə, yəni Almaniyada indulgensiya (günahların bağışlanması haqqında kilsənin hər şəxsə verdiyi qəbz) satışına başlanılması dövrünə təsadüf edir. O vaxtlar belə iddia edilirdi ki, guya bu qəbzi alan şəxs və onun yaxınları Cəhənnəm əzabından xilas ola bilər. Papa X Leonun göstərişinə əsasən, bu "alverlə" Mayns arxiyepiskopu Albrext məşğul idi. Satışdan əldə olunacaq vəsait hesabına Romadakı "Müqəddəs Pyotr" kilsəsi tikiləcəkdi.
Lüter indulgensiya satışına dair etirazlarını 31 oktyabr 1517-ci ildə "Doxsan beş tezis" adı altında hazırlayaraq Vittenberq kilsəsinin divarlarından asmışdır. Bu haqda xəbər tezliklə Papaya da çatmış və Lüter izahat üçün Romaya çağırılmışdır. Lakin Saksoniya kurfürstü (nüfuzlu knyaz) Fridrixin köməyi ilə məsələyə Almaniyada baxılması qərara alınmışdır. 1518-ci ilin oktyabrında Ausburq şəhərində keçirilən iclasda Lüter, Papanın müvəkkili kardinal Kaetan tərəfindən bidətçi adlandırılsa da, o, Almaniyanın bir sıra nüfuzlu şəxsləri tərəfindən müdafiə edilmişdir. Bütün bunlara baxmayaraq 1520-ci ildə Papa rəsmən Lüteri dindən çıxarmış və bununla da, onun yeni məzhəb yaratmaq işini sürətləndirmişdir.
O bu dövrdə yazdığı bir çox əsərlərdə dövləti dinin caynaqlarından qurtarmaq üçün kilsə daxilində islahat aparmağın vacibliyini vurğulamışdır. 1521-ci ildə Almaniyanın Vorms şəhərində keçirilən Reyxstaq iclasında yaydığı fikirlərdən imtina edib-etməməsi barədə ona verilən suala, o, belə cavab vermişdir: "Siz məndən sadə cavab istəyirsinizsə, mən onu sizə verərəm. Mən Müqəddəs Kitab və qəti dəlillərlə mühakimə olunmamışam. Mənim vicdanım Allahın əlindədir və heç nədən imtina edə bilmərəm. Çünki vicdana qarşı getmək mümkün deyil. Başqa cür edə bilmərəm, Allah mənə kömək olsun".
Bu hadisədən sonra Lüterə qarşı "Vorms edikti" adlı sənəd qəbul edilmiş və o, kurfürst Fridrixin köməyi ilə Vartburq qəsrində gizlənməyə məcbur olmuşdur. O, burada da fəaliyyətini davam etdirərək, İncilin tərcüməsini başa çatdırmışdır. Bir müddət sonra Vittenberqə qayıdaraq, kilsədə aparılan islahatlarda fəallıq göstərmişdir (bu işdə ona yaxın dostu və silahdaşı Filipp Melanxton yardım etmişdir).
1525-ci ildə Almaniyada kəndli üsyanı baş vermişdi. Üsyançılar Lüterin fikirlərindən yararlansalar da, o, qiyama qarşı olmuşdur. Bu üsyan nəticəsində Lüterə qarşı daha sərt və dözümsüz münasibət yaranmışdı.
Şəxsi həyatı və ölümü
Belə çətin dövrdə onun şəxsi həyatında yenilik baş vermişdir. Zamanın təsiri altına düşən bir qrup gənc qadının monastırdan qaçmalarına kömək edən Lüter onların yeni həyata başlamalarına -həyat yoldaşı tapmaqlarına da yardımçı olmuş və onların hamısını evləndirmişdir. Sonda tək qalan Katarina fon Bora ilə o özü evlənmişdir (27 iyun 1525-ci il). Bu nikahdan onların altı uşağı olmuşdur.
Bundan sonrakı dövrdə Lüter, əsasən, pedaqoq və vaiz kimi fəaliyyətini davam etdirmiş, yazdığı müxtəlif əsərlərdə dini görüşlərini açıqlamaq üçün gərgin fəaliyyət göstərmişdir. Onun əsərləri bütün Avropada geniş əks-sədaya səbəb olmuşdur.
Böyük həyat yolu keçən dini reformator 18 fevral 1546-cı ildə Eysleben şəhərində vəfat etmişdir.
Martin Lüterin tərcümeyi-halı və əsərləri (rusca) 2010-05-28 at the Wayback Machine
Avqust 18, 2021
martin, lüter, martin, luther, ˈmaɐ, tiːn, ˈlʊtɐ, dinlə, almaniyada, reformasiyanın, başçısı, alman, protestantlığının, lüteranlıq, banisi, 1517, ildə, katolik, kilsəsinə, qarşı, tezisi, ilə, çıxış, etmişdi, martin, luther, ˈmaʁtin, ˈlʊtɐ, doğum, tarixi, noyab. Martin Luter alm Martin Luther ˈmaɐ tiːn ˈlʊtɐ dinle Almaniyada reformasiyanin bascisi alman protestantliginin luteranliq banisi 1517 ci ilde katolik kilsesine qarsi 95 tezisi ile cixis etmisdi Martin Luter alm Martin Luther ˈmaʁtin ˈlʊtɐ Dogum tarixi 10 noyabr 1483Dogum yeri Eysleben AlmaniyaVefat tarixi 18 fevral 1546 62 yasinda Vefat yeri Eysleben AlmaniyaDefn yeri Butun Muqeddesler kilsesi d Vetendasligi Saksoniya elektoratligi d Tehsili Erfurt Universiteti 1505 Fealiyyeti tercumeci ilahiyyatci soz yazicisi professor kesis d vekil Bibliya tercumecisi d xristiyan himnlerinin muellifi d reformasiyaci d rahib mahni muellifi d filosof pastor d Vikianbarda elaqeli mediafayllarMartin Luter tarixde 100 en cox oyrenilmis sexsiyyetler siyahisina daxil edilib Mundericat 1 Heyati 1 1 Doxsan bes tezis 1 2 Sexsi heyati ve olumu 2 Hemcinin bax 3 Xarici kecidlerHeyati Redakte Universitet Vittenberg Boyuk dini islahatci kimi taninan Martin Luter 10 noyabr 1483 cu ilde Almaniyanin Eysleben seherinde kendli ailesinde dogulmusdur On uc yasinda iken atasi onu Eyzenax seherindeki kilse mektebine oxumaga yollamisdir Burada Ursula Kott adli xeyirxah bir qadinla tanis olan Luter dord ilden sonra onun komeyi ile Erfurt Universitetine daxil olmusdur 1502 ci ilde bakalavr uc ilden sonra ise felsefe magistri derecesi almisdir Atasinin tezyiqi ile huquqsunas pesesine yiyelenen Martin gozlenilmeden rahib olmaq qerarina gelmis ve 1507 ci ilde avqustinciler monastirina getmisdir Revayete gore onun rahib olmasinin sebebi tufan vaxti olum qorxusuna duserek Muqeddes Anna meni xilas et sag qalsam monastira gedeceyem andi vermesi ile elaqedardir Avqustinciler cemiyyetinin bascisi Luterin dostu Iohann Staupits idi O dostunun mesleheti ile Vittenberq Universitetine getmis ve ilahiyyat uzre evvelce birinci sonra ise ikinci elmi derece almisdir 1510 cu ilde ise cemiyyetin isleri ile elaqedar olaraq Romaya gonderilmisdir Luter yazirdi ki burada qaldigi dord ay erzinde Muqeddes Seher in dusduyu veziyyete xeyli heyretlenmis ve daxili nifret duygusuna qapilmisdir 1512 ci ilde Vittenberq Universitetinde ilahiyyat doktoru adini almis ve bu tehsil ocaginda qalaraq muellimlik fealiyyetine baslamisdir Hemin dovrde o paralel olaraq kilsede vaizlik de etmisdir Luter Incili alman diline tercume etmek fikrine de bu dovrde dusmusdur Doxsan bes tezis Redakte Esas meqale 95 tezisMartin Luterin dinde islahatlar aparmaq fikri 1517 ci ilde yeni Almaniyada indulgensiya gunahlarin bagislanmasi haqqinda kilsenin her sexse verdiyi qebz satisina baslanilmasi dovrune tesaduf edir O vaxtlar bele iddia edilirdi ki guya bu qebzi alan sexs ve onun yaxinlari Cehennem ezabindan xilas ola biler Papa X Leonun gosterisine esasen bu alverle Mayns arxiyepiskopu Albrext mesgul idi Satisdan elde olunacaq vesait hesabina Romadaki Muqeddes Pyotr kilsesi tikilecekdi Luter indulgensiya satisina dair etirazlarini 31 oktyabr 1517 ci ilde Doxsan bes tezis adi altinda hazirlayaraq Vittenberq kilsesinin divarlarindan asmisdir Bu haqda xeber tezlikle Papaya da catmis ve Luter izahat ucun Romaya cagirilmisdir Lakin Saksoniya kurfurstu nufuzlu knyaz Fridrixin komeyi ile meseleye Almaniyada baxilmasi qerara alinmisdir 1518 ci ilin oktyabrinda Ausburq seherinde kecirilen iclasda Luter Papanin muvekkili kardinal Kaetan terefinden bidetci adlandirilsa da o Almaniyanin bir sira nufuzlu sexsleri terefinden mudafie edilmisdir Butun bunlara baxmayaraq 1520 ci ilde Papa resmen Luteri dinden cixarmis ve bununla da onun yeni mezheb yaratmaq isini suretlendirmisdir O bu dovrde yazdigi bir cox eserlerde dovleti dinin caynaqlarindan qurtarmaq ucun kilse daxilinde islahat aparmagin vacibliyini vurgulamisdir 1521 ci ilde Almaniyanin Vorms seherinde kecirilen Reyxstaq iclasinda yaydigi fikirlerden imtina edib etmemesi barede ona verilen suala o bele cavab vermisdir Siz menden sade cavab isteyirsinizse men onu size vererem Men Muqeddes Kitab ve qeti delillerle muhakime olunmamisam Menim vicdanim Allahin elindedir ve hec neden imtina ede bilmerem Cunki vicdana qarsi getmek mumkun deyil Basqa cur ede bilmerem Allah mene komek olsun Bu hadiseden sonra Lutere qarsi Vorms edikti adli sened qebul edilmis ve o kurfurst Fridrixin komeyi ile Vartburq qesrinde gizlenmeye mecbur olmusdur O burada da fealiyyetini davam etdirerek Incilin tercumesini basa catdirmisdir Bir muddet sonra Vittenberqe qayidaraq kilsede aparilan islahatlarda fealliq gostermisdir bu isde ona yaxin dostu ve silahdasi Filipp Melanxton yardim etmisdir 1525 ci ilde Almaniyada kendli usyani bas vermisdi Usyancilar Luterin fikirlerinden yararlansalar da o qiyama qarsi olmusdur Bu usyan neticesinde Lutere qarsi daha sert ve dozumsuz munasibet yaranmisdi Sexsi heyati ve olumu Redakte Bele cetin dovrde onun sexsi heyatinda yenilik bas vermisdir Zamanin tesiri altina dusen bir qrup genc qadinin monastirdan qacmalarina komek eden Luter onlarin yeni heyata baslamalarina heyat yoldasi tapmaqlarina da yardimci olmus ve onlarin hamisini evlendirmisdir Sonda tek qalan Katarina fon Bora ile o ozu evlenmisdir 27 iyun 1525 ci il Bu nikahdan onlarin alti usagi olmusdur Bundan sonraki dovrde Luter esasen pedaqoq ve vaiz kimi fealiyyetini davam etdirmis yazdigi muxtelif eserlerde dini goruslerini aciqlamaq ucun gergin fealiyyet gostermisdir Onun eserleri butun Avropada genis eks sedaya sebeb olmusdur Boyuk heyat yolu kecen dini reformator 18 fevral 1546 ci ilde Eysleben seherinde vefat etmisdir Hemcinin bax RedakteMartin Luter KinqXarici kecidler RedakteMartin Luterin tercumeyi hali ve eserleri rusca Arxivlesdirilib 2010 05 28 at the Wayback MachineMenbe https az wikipedia org w index php title Martin Luter amp oldid 6028623, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,
ne axtarsan burda
, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.
