fbpx
Wikipedia

Məhəmmədhüseyn Şəhriyar

Məhəmmədhüseyn Şəhriyar (tam adı: Seyid Məhəmmədhüseyn Behcəti Təbrizi) (1906, Təbriz18 sentyabr 1988(1988-09-18), Tehran) — daha çox Şəhriyar təxəllüsü ilə tanınan və milliyətcə Azərbaycan türkü olan şair.

Məhəmmədhüseyn Şəhriyar
Seyid Məhəmmədhüseyn Behcət Təbrizi
Təxəllüsü Şəhriyar
Doğum tarixi
Doğum yeri Təbriz, İran
Vəfat tarixi (82 yaşında)
Vəfat yeri Təbriz, İran
Vətəndaşlığı İran
Milliyyəti Azərbaycanlı
Həyat yoldaşı Azizə
Atası Hacı Mirağa Xoşginabi
Anası Kövkəb xanım
Təhsili
Fəaliyyəti şair
Fəaliyyət illəri 1931-1988
Əsərlərinin dili Azərbaycan türkcəsi
farsca
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Həyat və yaradıcılığı

Məhəmmədhüseyn Şəhriyar 1906-cı ildə Təbriz şəhərinin Bağmeşə bölgəsində, o zamanın tanınmış hüquqşünaslarından Hacı Mirağa Xoşginabinin ailəsində dünyaya gəlmişdir. İlk təhsilini Təbrizin Motahari və Tehranda Darülfünun məktəblərində almışdır. Tibb kolecində təhsil aldıqdan sonra Xorasanda, daha sonra yenidən Tehranda notarius və bank işlərində çalışmışdır.

Şəhriyarda ədəbiyyata maraq uşaqlıqdan var idi. Bu sahədə peşakarlaşmasında valideynlərinin az rolu olmamışdır. O 7 yaşından azərbaycanca, 9 yaşından farsca şeirlər yazırdı. Artıq 20-ci illərin ortalarından etibarən artıq istedadlı bir gənc şair kimi tanınırdı. Məhəbbət lirikasının böyük korifeyləri Hafiz və M.Füzulinin qəzəlləri ilə müqayisəyə qadir olan sevgi şeirləri, dünya həyatının mahiyyəti barədə fəlsəfi düşüncələri əks etdirən hikmətli qəsidələri, real həyat müşahidələrinin məhsulu kimi yaranan lirik poemalar müəllifi olan sənətkarı Azərbaycan şeirinin ən yüksək zirvələri sırasına ucaldan, ilk növbədə onun vətənpərvərlik duyğuları aşılayan, milli həmrəylik ideyasını təbliğ edən əsərləri olmuşdur. Şəhriyar klassik şeirin bütün şəkillərində yazmış, ədəbiyyatı yüksək məzmunlu qəzəl, qəsidə, məsnəvi, qitə və rübailərlə zənginləşdirmişdir. Hansı üslubda yazmasından asılı olmayaraq onun bir mövzusu var idi — Vətəninin mənəvi bütövlüyünü görmək, can qardaşlarının xoş sədasını eşitmək. Həyatının böyük bir hissəsini İranın müxtəlif şəhərlərində, Azərbaycandan uzaqlarda yaşamağa məcbur olan Şəhriyar özünün qəriblik qismətini vətənin taleyilə müqayisə edir, bu paralellikdə rəmzi bir məna görürdü:

  Səndən ayrı düşsəm də mən, eşqin ilə yaşayıram,

Yaralanmış qəlbim kimi, qəlbi vuran Azərbaycan... Vətən eşqi məktəbində can verməyi öyrənmişik, Ustadımız deyib heçdir vətənsiz can, Azərbaycan! Şəhriyarın ürəyi də səninki tək yaralıdır, Azadlıqdır mənə məlhəm, sənə dərman Azərbaycan!

 

Şəhriyarın ilk şeir kitabı 1931-ci ildə Tehranda üç böyük şair və alimin – Məlikü-şüəra Baharın, Səid Nəfisinin və Peyman Bəxtiyarinin müqəddimələri ilə nəşr olunmuşdur.

Şəhriyar şeirlerini Azərbaycan türkcəsində və fars dillərində yazmışdır. O, İran ədəbiyyatının ən görkəmli liriklərindən sayılır.

 
Şəhriyarın məzarı

Məhəmmədhüseyn Şəhriyar uzun müddət davam edən xəstəlikdən sonra 18 sentyabr 1988-ci ildə 82 yaşında Tehranda vəfat edir. Məzarı Təbrizdə "Şairlər məqbərəsindədir".

Xatirəsi

 
Şəhriyarın xatirəsinə Azərbaycanda poçt markası (1998)

13 mart 1996-cı ildə Azərbaycan və İran ədəbiyyatlarının inkişafında böyük xidmətləri olan Məhəmmədhüseyn Şəhriyarın anadan olmasının 90 illik yubileyinin keçirilməsinin Azərbaycanın ədəbi-mədəni həyatı üçün müstəsna əhəmiyyətini nəzərə alaraq qərar qəbul edilmişdir. Məhəmmədhüseyn Şəhriyarın vəfat etdiyi tarix İran milli şeir və ədəbiyyat günü kimi qeyd olunur. Şəhriyarın vəfat etdiyi gün — sentyabrın 18-i 2002-ci ildən İran milli şeir və ədəbiyyat günü kimi Parlamentdə təsdiq olunub.

Yaradıcılığı

"Heydərbabaya salam" poeması

  Əsas məqalə: Heydərbabaya salam

M.Şəhriyarı XX əsr Azərbaycan poeziyasının nəhəngləri sırasına ucaldan ilk növbədə onun ölməz "Heydərbabaya salam" poeması olmuşdur. Əsər əslində şairin uşaqlıq yaddaşında yaşayan ucqar bir kəndin xiffəti ilə yazılsa da, qüdrətinin böyüklüyünə görə bütöv Vətən haqqında dastan kimi oxunur.

Digər əsərləri

  • İçərdə. Bakı: 1966.
  • Bütün əsərləri (4 cilddə). Tehran: 1971.
  • Aman ayrılıq. Bakı: 1981.
  • Divani-Türki. Təbriz: 1992.
  • Yalan Dünya. Bakı: 1993.

İstinadlar

  1. Bibliothèque nationale de France BnF identifikatoru: açıq məlumat platforması — 2011.
    <a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q193563"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q19938912"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:P268"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q54837"></a>
  2. Şəhriyarın 90 illik yubileyinin keçirilməsi haqqında Azərbaycan Respublikası Prezidentinin 13 mart 1996-cı il tarixli Sərəncamıanl.az saytı
  3. Afaq Qasımova. Yeniyetmələrin tarixi şəxsiyyətlərin nümunəsində tərbiyə edilməsi. Bakı: Nurlan, 2006. — səh. 35.

Xarici keçidlər

  • Məhəmməd Hüseyn Şəhriyar. Türkün dili[ölü keçid]
  • Şəhriyar və zəmanəmiz
  • Şəhriyar və XX əsr İran ədəbi mühiti
  • [1]
  • Ölümündən 24 saat əvvəl — Şəhriyar

məhəmmədhüseyn, şəhriyar, adı, seyid, məhəmmədhüseyn, behcəti, təbrizi, 1906, təbriz, sentyabr, 1988, 1988, tehran, daha, çox, şəhriyar, təxəllüsü, ilə, tanınan, milliyətcə, azərbaycan, türkü, olan, şair, seyid, məhəmmədhüseyn, behcət, təbrizitəxəllüsü, şəhriy. Mehemmedhuseyn Sehriyar tam adi Seyid Mehemmedhuseyn Behceti Tebrizi 1906 1 Tebriz 18 sentyabr 1988 1988 09 18 1 Tehran daha cox Sehriyar texellusu ile taninan ve milliyetce Azerbaycan turku olan sair Mehemmedhuseyn SehriyarSeyid Mehemmedhuseyn Behcet TebriziTexellusu SehriyarDogum tarixi 31 iyul 1906Dogum yeri Tebriz IranVefat tarixi 18 sentyabr 1988 82 yasinda Vefat yeri Tebriz IranVetendasligi IranMilliyyeti AzerbaycanliHeyat yoldasi AzizeAtasi Haci Miraga XosginabiAnasi Kovkeb xanimTehsili Tebriz UniversitetiFealiyyeti sairFealiyyet illeri 1931 1988Eserlerinin dili Azerbaycan turkcesifarsca Vikianbarda elaqeli mediafayllar Mundericat 1 Heyat ve yaradiciligi 2 Xatiresi 3 Yaradiciligi 3 1 Heyderbabaya salam poemasi 3 2 Diger eserleri 4 Istinadlar 5 Xarici kecidlerHeyat ve yaradiciligi RedakteMehemmedhuseyn Sehriyar 1906 ci ilde Tebriz seherinin Bagmese bolgesinde o zamanin taninmis huquqsunaslarindan Haci Miraga Xosginabinin ailesinde dunyaya gelmisdir Ilk tehsilini Tebrizin Motahari ve Tehranda Darulfunun mekteblerinde almisdir Tibb kolecinde tehsil aldiqdan sonra Xorasanda daha sonra yeniden Tehranda notarius ve bank islerinde calismisdir Sehriyarda edebiyyata maraq usaqliqdan var idi Bu sahede pesakarlasmasinda valideynlerinin az rolu olmamisdir O 7 yasindan azerbaycanca 9 yasindan farsca seirler yazirdi Artiq 20 ci illerin ortalarindan etibaren artiq istedadli bir genc sair kimi taninirdi Mehebbet lirikasinin boyuk korifeyleri Hafiz ve M Fuzulinin qezelleri ile muqayiseye qadir olan sevgi seirleri dunya heyatinin mahiyyeti barede felsefi dusunceleri eks etdiren hikmetli qesideleri real heyat musahidelerinin mehsulu kimi yaranan lirik poemalar muellifi olan senetkari Azerbaycan seirinin en yuksek zirveleri sirasina ucaldan ilk novbede onun vetenperverlik duygulari asilayan milli hemreylik ideyasini teblig eden eserleri olmusdur Sehriyar klassik seirin butun sekillerinde yazmis edebiyyati yuksek mezmunlu qezel qeside mesnevi qite ve rubailerle zenginlesdirmisdir Hansi uslubda yazmasindan asili olmayaraq onun bir movzusu var idi Veteninin menevi butovluyunu gormek can qardaslarinin xos sedasini esitmek Heyatinin boyuk bir hissesini Iranin muxtelif seherlerinde Azerbaycandan uzaqlarda yasamaga mecbur olan Sehriyar ozunun qeriblik qismetini vetenin taleyile muqayise edir bu paralellikde remzi bir mena gorurdu Senden ayri dussem de men esqin ile yasayiram Yaralanmis qelbim kimi qelbi vuran Azerbaycan Veten esqi mektebinde can vermeyi oyrenmisik Ustadimiz deyib hecdir vetensiz can Azerbaycan Sehriyarin ureyi de seninki tek yaralidir Azadliqdir mene melhem sene derman Azerbaycan Sehriyarin ilk seir kitabi 1931 ci ilde Tehranda uc boyuk sair ve alimin Meliku suera Baharin Seid Nefisinin ve Peyman Bextiyarinin muqeddimeleri ile nesr olunmusdur Sehriyar seirlerini Azerbaycan turkcesinde ve fars dillerinde yazmisdir O Iran edebiyyatinin en gorkemli liriklerinden sayilir Sehriyarin mezari Mehemmedhuseyn Sehriyar uzun muddet davam eden xestelikden sonra 18 sentyabr 1988 ci ilde 82 yasinda Tehranda vefat edir Mezari Tebrizde Sairler meqberesindedir Xatiresi Redakte Sehriyarin xatiresine Azerbaycanda poct markasi 1998 13 mart 1996 ci ilde Azerbaycan ve Iran edebiyyatlarinin inkisafinda boyuk xidmetleri olan Mehemmedhuseyn Sehriyarin anadan olmasinin 90 illik yubileyinin kecirilmesinin Azerbaycanin edebi medeni heyati ucun mustesna ehemiyyetini nezere alaraq qerar qebul edilmisdir 2 Mehemmedhuseyn Sehriyarin vefat etdiyi tarix Iran milli seir ve edebiyyat gunu kimi qeyd olunur Sehriyarin vefat etdiyi gun sentyabrin 18 i 2002 ci ilden Iran milli seir ve edebiyyat gunu kimi Parlamentde tesdiq olunub Yaradiciligi Redakte Heyderbabaya salam poemasi Redakte Esas meqale Heyderbabaya salamM Sehriyari XX esr Azerbaycan poeziyasinin nehengleri sirasina ucaldan ilk novbede onun olmez Heyderbabaya salam poemasi olmusdur 3 Eser eslinde sairin usaqliq yaddasinda yasayan ucqar bir kendin xiffeti ile yazilsa da qudretinin boyukluyune gore butov Veten haqqinda dastan kimi oxunur Diger eserleri Redakte Icerde Baki 1966 Butun eserleri 4 cildde Tehran 1971 Aman ayriliq Baki 1981 Divani Turki Tebriz 1992 Yalan Dunya Baki 1993 Istinadlar Redakte 1 2 3 4 Bibliotheque nationale de France BnF identifikatoru aciq melumat platformasi 2011 lt a href https wikidata org wiki Track Q193563 gt lt a gt lt a href https wikidata org wiki Track Q19938912 gt lt a gt lt a href https wikidata org wiki Track P268 gt lt a gt lt a href https wikidata org wiki Track Q54837 gt lt a gt Sehriyarin 90 illik yubileyinin kecirilmesi haqqinda Azerbaycan Respublikasi Prezidentinin 13 mart 1996 ci il tarixli Serencami anl az sayti Afaq Qasimova Yeniyetmelerin tarixi sexsiyyetlerin numunesinde terbiye edilmesi Baki Nurlan 2006 seh 35 Xarici kecidler Redakte Vikianbarda Mehemmedhuseyn Sehriyar ile elaqeli mediafayllar var Mehemmed Huseyn Sehriyar Turkun dili olu kecid Sehriyar ve zemanemiz Sehriyar ve XX esr Iran edebi muhiti 1 Olumunden 24 saat evvel SehriyarMenbe https az wikipedia org w index php title Mehemmedhuseyn Sehriyar amp oldid 5965931, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,

ne axtarsan burda

, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.