"Lək-lək" jurnalının ilk nömrəsi 1914-ci il fevralın 22-də İrəvanda işıq üzü görmüşdür. Həmin ilin 30 iyununadək nəşr olunmuş, cəmi 12 nömrəsi işıq üzü görmüş "Lək-lək" (əslində senzura sənədlərində "Leylək" (Aist) jurnalının ərəb qrafikalı əlifbadan transliterasiyasıdır. Jurnal "Molla Nəsrəddin" ədəbi məktəbi ənənələrini davam etdirmişdir. "Həmədanlı Məşədi İbad" imzası ilə verilən bir mətbuatda deyilirdi:
"Lək-lək" "Molla Nəsrəddin"dən fərqlənməməlidir, onun kimi hərəkət etməlidir.
Jurnalın naşiri və redaktoru Mir Məhəmməd Mir Fətullayev və Cabbar Əsgərzadə (Aciz) olmuş və İrəvandakı "Luys" mətbəəsində çap edilmişdir. Onun nəşrinin dayandırılması ilə bağlı müəllifin qeydləri vardır. Həmin dövrün ictimai-siyasi, ədəbi və mədəni hadisələri ilə yaxından tanış olmaq mümkündür. "Lək-lək" indiki Ermənistanda türk dilində nəşr olunan ilk mətbuat orqanı, həftəlik məzhəkəli məcmuə idi.
1913-cü ildə "Lək-lək"in nəşrinə icazə verilməsi haqqında senzura sənədlərində Gürcüstan SSR Mərkəzi Dövlət Tarix Arxivindəki 480-ci fondun 1-ci siyahısının 968 nömrəli iş-qovluğunda İrəvan qubernatorunun "Lək-lək"i buraxmaq haqqında Mir Məhəmməd Mir Fətullayevə və Cabbar Əsgərzadəyə verdiyi 21 yanvar 1914-cü il tarixli şəhadətnaməsində jurnalın baş məqalələr, şeir, şəhər işləri, Qafqaz xəbərləri, teleqramLar, xarici və daxili xəbərlər, felyeton, təmsil, poçta qutusu, elanlar çapına icazə verilmişdir.
Jurnalın təbliğ etdiyi müsbət ideyalar çox idi. Onun əməkdaşları görürdülər ki, dini dünyagörüşünü, mövhumatı, şəriəti tənqid etmədən yeni mədəniyyətə yol açmaq mümkün deyildir. "Lək-lək"in səhifəlrəində dinin irticaçı mahiyyətini göstərən, ruhanilərin əsil simasını açan, köhnə dünyanın çürük adət-ənənlərini tənqid edən yazılara geniş yer verilirdi. "Lək-lək" açıq şəkildə deyirdi ki, Allahdan imdad gözləmək əbəsdir, elm, mədəniyyət kəsb etməklə, zəhmət çəkməklə firavan həyat qurmaq olar.
"Lək-lək" yeni məktəbin təbliğatçısı idi. Jurnal fəaliyyət göstərən vaxt İrəvanda 15 rus-tatar məktəbində cəmi 911 azərbaycanlı, yəni hər 350 nəfərdən biri təhsil alırdı. Məktəblərdə oxumaq bilik və istedadla deyil, pul ilə mümkün idi. Jurnal "Çəkic" adlı felyetonda yerli hökumətin məktəblər açmağa fikir vermədiyini kəskin tənqid edirdi.
Jurnal öz səhiflərində inqilabi hadisələrin gedişinə də toxunmuş, azadlıq hərəkatının bəzi məsələlərini işıqlandırmışdır. Rusiyadakı hadisələri diqqətlə izləyən "Lək-lək" yazırdı ki, fəhlələrin tətil hərəkatı, nümayişləri dayanmır. "Fəhlələr deyirlər: Bizə azadlıq lazımdır, bizə bərabərlik lazımdır". Jurnal inqilabi hərəkata Ermənistanın da qoşulmasını arzulayırdı, göstərirdi ki, indi söz Ermənistanındır, ona da azadlıq, xoşbəxtlik lazımdır. 1914-cü ilin mayında inqilabi ideyaların təbliği üstündə İrəvanda erməni dilində çıxan "Xosk" ("Söz") qəzetinin 17-ci nömrəsini müsadirə etmiş, onun redaktoru bolşevik Arşabir Melikyanı məhkəmə məsuliyyətinə cəlb etmişdilər. Bu hadisəyə etiraz edən mətbuat orqanlarında biri də "Lək-lək" idi. Jurnal imperialist müharibəsini tənqid edən, onun işğalçılıq mahiyyətini göstərən yazılar verirdi.
Belə materiallarla yanaşı, "Lək-lək"in səhifələrində xırda burjua görüşləri də təbliğ olunurdu. Siyasi hadisələrə bəzən burjuaziyanın mövqeyindən qiymət verilirdi. N.Axundov haqlı olaraq yazır:
Jurnal bəzən xalqın intibahını arzularkən millətçilik əhval-ruhiyyəsinə də qapılırdı.
"Kamil paşanın ruhuna ithaf" adlı uzun bir şeirdə, (şeir "Yetim cücə" imzası ilə çap olunmuşdur) "Siyasi lüğətlərdə" Yaxın Şərqdə və Balkanda baş verən siyasi hadisələr birtərəfli işıqlandırılır: milli azadlıq, dövlət istiqlaliyyəti uğurunda mübarizə aparan Balkan xalqlarının hüququna layiqincə qiymət verilmirdi.
Ədəbiyyat siyahısı
"Lək-lək", 1914, №6
"Lək-lək", 1914, №7
N.Axundov. "Azərbaycan satira jurnalları", Bakı, 1968, səh.91
İ.Məmmədov. "Азербайджанская печать в Армении"(автореферат), Ереван, 1971, səh.16
Mənbə
Ziyəddin Məhərrəmov, "İrəvanda məktəbdarlıq və maarifçilik", Bakı, Nurlan, 2010.
N.N.Zeynalov "Azərbaycan mətbuat tarixi", I hissə. Bakı, 1973, ADU-nun nəşriyyatı
Gürcüstan SSR Mərkəzi Dövlət Tarix Arxivi, 480-ci fond, 1-ci siyahı, 968 nömrəli iş-qovluğu
Avqust 12, 2021
lək, lək, jurnal, lək, lək, jurnal, irəvanda, nəşr, olunmuş, ədəbiyyat, jurnalı, lək, lək, jurnal, baş, redaktor, cabbar, əsgərzadə, tağı, şahbazi, simurqnöv, həftəlik, jurnaltəsisçi, cabbar, əsgərzadə, mirməhəmməd, mirfətullayevtəsis, tarixi, fevral, 1914qəra. Lek lek jurnal Irevanda nesr olunmus edebiyyat jurnali Lek lek jurnal Bas redaktor Cabbar Esgerzade Tagi Sahbazi SimurqNov Heftelik jurnalTesisci Cabbar Esgerzade Mirmehemmed MirfetullayevTesis tarixi 22 fevral 1914Qerargah Irevan seheriDil Azerbaycan dili Mundericat 1 Haqqinda 2 Bas redaktorlari 3 Qezetin baslica movzulari 4 Edebiyyat siyahisi 5 MenbeHaqqinda Redakte Lek lek jurnalinin ilk nomresi 1914 ci il fevralin 22 de Irevanda isiq uzu gormusdur Hemin ilin 30 iyununadek nesr olunmus cemi 12 nomresi isiq uzu gormus Lek lek eslinde senzura senedlerinde Leylek Aist jurnalinin ereb qrafikali elifbadan transliterasiyasidir Jurnal Molla Nesreddin edebi mektebi enenelerini davam etdirmisdir Hemedanli Mesedi Ibad imzasi ile verilen bir metbuatda deyilirdi Lek lek Molla Nesreddin den ferqlenmemelidir onun kimi hereket etmelidir Jurnalin nasiri ve redaktoru Mir Mehemmed Mir Fetullayev ve Cabbar Esgerzade Aciz olmus ve Irevandaki Luys metbeesinde cap edilmisdir Onun nesrinin dayandirilmasi ile bagli muellifin qeydleri vardir Hemin dovrun ictimai siyasi edebi ve medeni hadiseleri ile yaxindan tanis olmaq mumkundur Lek lek indiki Ermenistanda turk dilinde nesr olunan ilk metbuat orqani heftelik mezhekeli mecmue idi 1913 cu ilde Lek lek in nesrine icaze verilmesi haqqinda senzura senedlerinde Gurcustan SSR Merkezi Dovlet Tarix Arxivindeki 480 ci fondun 1 ci siyahisinin 968 nomreli is qovlugunda Irevan qubernatorunun Lek lek i buraxmaq haqqinda Mir Mehemmed Mir Fetullayeve ve Cabbar Esgerzadeye verdiyi 21 yanvar 1914 cu il tarixli sehadetnamesinde jurnalin bas meqaleler seir seher isleri Qafqaz xeberleri teleqramLar xarici ve daxili xeberler felyeton temsil pocta qutusu elanlar capina icaze verilmisdir Bas redaktorlari RedakteTagi Sahbazi Simurq 1923 Cabbar Esgerzade 1924 1926Qezetin baslica movzulari RedakteJurnalin teblig etdiyi musbet ideyalar cox idi Onun emekdaslari gorurduler ki dini dunyagorusunu movhumati serieti tenqid etmeden yeni medeniyyete yol acmaq mumkun deyildir Lek lek in sehifelreinde dinin irticaci mahiyyetini gosteren ruhanilerin esil simasini acan kohne dunyanin curuk adet enenlerini tenqid eden yazilara genis yer verilirdi Lek lek aciq sekilde deyirdi ki Allahdan imdad gozlemek ebesdir elm medeniyyet kesb etmekle zehmet cekmekle firavan heyat qurmaq olar Lek lek yeni mektebin tebligatcisi idi Jurnal fealiyyet gosteren vaxt Irevanda 15 rus tatar mektebinde cemi 911 azerbaycanli yeni her 350 neferden biri tehsil alirdi Mekteblerde oxumaq bilik ve istedadla deyil pul ile mumkun idi Jurnal Cekic adli felyetonda yerli hokumetin mektebler acmaga fikir vermediyini keskin tenqid edirdi Jurnal oz sehiflerinde inqilabi hadiselerin gedisine de toxunmus azadliq herekatinin bezi meselelerini isiqlandirmisdir Rusiyadaki hadiseleri diqqetle izleyen Lek lek yazirdi ki fehlelerin tetil herekati numayisleri dayanmir Fehleler deyirler Bize azadliq lazimdir bize beraberlik lazimdir Jurnal inqilabi herekata Ermenistanin da qosulmasini arzulayirdi gosterirdi ki indi soz Ermenistanindir ona da azadliq xosbextlik lazimdir 1914 cu ilin mayinda inqilabi ideyalarin tebligi ustunde Irevanda ermeni dilinde cixan Xosk Soz qezetinin 17 ci nomresini musadire etmis onun redaktoru bolsevik Arsabir Melikyani mehkeme mesuliyyetine celb etmisdiler Bu hadiseye etiraz eden metbuat orqanlarinda biri de Lek lek idi Jurnal imperialist muharibesini tenqid eden onun isgalciliq mahiyyetini gosteren yazilar verirdi Bele materiallarla yanasi Lek lek in sehifelerinde xirda burjua gorusleri de teblig olunurdu Siyasi hadiselere bezen burjuaziyanin movqeyinden qiymet verilirdi N Axundov haqli olaraq yazir Jurnal bezen xalqin intibahini arzularken milletcilik ehval ruhiyyesine de qapilirdi Kamil pasanin ruhuna ithaf adli uzun bir seirde seir Yetim cuce imzasi ile cap olunmusdur Siyasi lugetlerde Yaxin Serqde ve Balkanda bas veren siyasi hadiseler birterefli isiqlandirilir milli azadliq dovlet istiqlaliyyeti ugurunda mubarize aparan Balkan xalqlarinin huququna layiqince qiymet verilmirdi Edebiyyat siyahisi Redakte Lek lek 1914 6 Lek lek 1914 7 N Axundov Azerbaycan satira jurnallari Baki 1968 seh 91 I Memmedov Azerbajdzhanskaya pechat v Armenii avtoreferat Erevan 1971 seh 16Menbe RedakteZiyeddin Meherremov Irevanda mektebdarliq ve maarifcilik Baki Nurlan 2010 N N Zeynalov Azerbaycan metbuat tarixi I hisse Baki 1973 ADU nun nesriyyati Gurcustan SSR Merkezi Dovlet Tarix Arxivi 480 ci fond 1 ci siyahi 968 nomreli is qovluguMenbe https az wikipedia org w index php title Lek lek jurnal amp oldid 5974929, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,
ne axtarsan burda
, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.
