fbpx
Wikipedia

Ənənə

Ənənə, adət və ya adət-ənənə bir cəmiyyət və ya qrup içərisində müəyyən keçmişə sahib olan, simvolik və ya xüsusi bir əhəmiyyətdə nəsildən nəsilə ötürülərək sanksiya gücü olan mədəni qalıq, vərdiş, məlumat, davranış və inanc toplusudur.

Ənənə anlayışına ictimai elmlərin fərqli alt intizamlarının yanaşmaları ilə ənənəvi cəmiyyətlərin yüklədikləri mənalar arasında həm bənzərliklər həm də fərqliliklər mövcuddur. İctimai elmlər ənənəyə cəmiyyətlərin yaşadıqları coğrafiya, iqlim vs. kimi xarici şərtlərə uyğunlaşma təmin etmək məqsədiylə törədilmiş, bəşəri qaynaqlı "inşa"lar, "icad"lar olaraq baxarkən ənənəvi cəmiyyətlər öz ənənələrinin qaynağını mit, əfsanə, atalar, qəhrəmanlar və tanrı kimi müqəddəsdə görürlər. İctimai elmlərdə daha fenomenolojik bir yanaşmala ənənələri tam funksional xüsusiyyətləri istiqamətiylə görüb mənşələrini bu funksiyaya bağlayan şərhlərin yanında ənənələri müəyyən bir məna bütünlüyünü əks etdirən fenomenlər olaraq qiymətləndirən yazarlar da vardır. Hər nə qədər bu yazarlar da ənənənin qaynağını müqəddəsdə görməməkdədirsələr də onun yalnız funksional ölçüsünə indirgenemeyeceğini iddia etmişlər. (baxın. Claude Levi Strauss) Xüsusilə Avropada maarifçilik dövrü sonunda inkişaf edən Tarix anlayışı və Tarixiçilik perspektivi keçmişə bağlı (və günümüzdəki də) hər düşüncə, anlayış və rəftarın qaynağını dövrün digər varlıqlarının bütünselliği içində axtarmaq istiqamətində bir meylin inkişafına gətirib çıxarmışdır. İşıqlanmanın qaynağı təkamülçü görüşə qədər gedən ilerlemeci tarix perspektivini də qanuniləşdirən bu perspektiv ictimai elmlərdə hakim görüş olaraq varlığını davam etdirməkdədir.[Mənbə göstərin]

Ənənə üç məzmunda ələ alına bilər. İlki keçmiş həyat formalarının içində yaşanılan ana daşıdıqları maddi və mənəvi dəyərlər bütünüdür. bu sosioloji mənada ən çox rəğbət görən izahdır. Bəşəri müstəvidə cəmiyyəti bütün dinamikləri ilə inşaya edən gücdür.

İkincisi isə ənənənin özünü təşkil etdiyi ifadə edilən müqəddəslə olan münasibətdən ötəri ənənənin zəngin və kutsi dəyərlər ehtiva edən köklü yanıdır ki, bu mənada ənənə ilkindən fərqli olaraq həm fenomenolojik həm də ilahi bir istiqamət daşıyar. Bu ənənənin sosioloji və bəşəri mənasından çox daha fərqlidir.

Üçüncüsü isə ənənənin postmodernist yanaşmalarla ələ alınmasından qaynaqlanan aletsel, funksional yəni istifadəyə açıq maddə istiqamətidir. Bu mənasıyla ənənə bir mənalar ehtiyatıdır. Özündən hər baxımdan istifadəyə açıq bir hinterlandtır. Bəhs edilən istiqaməti ənənənin xarici-formel istiqamətidir ki sənət və ədəbiyyata təsir edən bir başqa cəphə də budur.[Mənbə göstərin]

Ezoterizmde ənənə

Ezoterizm sahəsində ənənə, "keçmişdə insanlığa müxtəlif yollar göndərər və əlaqələrlə verilmiş, dini, ezoterik, okült, mifoloji və folklorik (nağıl, rəqs vs.) formalara bürünərək, şifahi və yazılı halda, günümüzə qədər köçürülmüş həqiqi (həqiqətlərə aid) məlumatlar bütünü" olaraq təyin olunar. Başqa sözlə, bu əhatəli mənasıyla ənənə, ezoterizmde ənənə, adət, ənənə ilə və ya mifologiya ilə sinonim sayılmamaqda, lakin bunlarda ol/tapılan dərin məlumatları da ehtiva etməkdədir.[Mənbə göstərin]

Termini bu mənada istifadə edən yazıçılardan ən tanınmışı ezoterizm üzərinə bir çox əsəri olan Rene Guenondur. Ənənəçiliyin qabaqcıllarından biri olaraq qəbul edilir.

İstinadlar

  1. Thomas A. Green (1997). Folklore: an encyclopedia of beliefs, customs, tales, music, and art. ABC-CLIO. 800–. ISBN 978-0-87436-986-1. İstifadə tarixi: 30 avqust 2016.

ənənə, məqalənin, bəzi, məlumatlarının, mənbəsi, göstərilməmişdir, daha, ətraflı, məlumat, üçün, məqalənin, müzakirə, səhifəsinə, baxa, məqaləyə, uyğun, formada, mənbələr, əlavə, edib, vikipediyanı, zənginləşdirə, bilərsiniz, avqust, 2021, adət, adət, ənənə, c. Bu meqalenin bezi melumatlarinin menbesi gosterilmemisdir Daha etrafli melumat ucun meqalenin muzakire sehifesine baxa ve meqaleye uygun formada menbeler elave edib Vikipediyani zenginlesdire bilersiniz avqust 2021 Enene adet ve ya adet enene bir cemiyyet ve ya qrup icerisinde mueyyen kecmise sahib olan simvolik ve ya xususi bir ehemiyyetde nesilden nesile oturulerek sanksiya gucu olan medeni qaliq verdis melumat davranis ve inanc toplusudur 1 Enene anlayisina ictimai elmlerin ferqli alt intizamlarinin yanasmalari ile enenevi cemiyyetlerin yukledikleri menalar arasinda hem benzerlikler hem de ferqlilikler movcuddur Ictimai elmler eneneye cemiyyetlerin yasadiqlari cografiya iqlim vs kimi xarici sertlere uygunlasma temin etmek meqsediyle toredilmis beseri qaynaqli insa lar icad lar olaraq baxarken enenevi cemiyyetler oz enenelerinin qaynagini mit efsane atalar qehremanlar ve tanri kimi muqeddesde gorurler Ictimai elmlerde daha fenomenolojik bir yanasmala eneneleri tam funksional xususiyyetleri istiqametiyle gorub menselerini bu funksiyaya baglayan serhlerin yaninda eneneleri mueyyen bir mena butunluyunu eks etdiren fenomenler olaraq qiymetlendiren yazarlar da vardir Her ne qeder bu yazarlar da enenenin qaynagini muqeddesde gormemekdedirseler de onun yalniz funksional olcusune indirgenemeyecegini iddia etmisler baxin Claude Levi Strauss Xususile Avropada maarifcilik dovru sonunda inkisaf eden Tarix anlayisi ve Tarixicilik perspektivi kecmise bagli ve gunumuzdeki de her dusunce anlayis ve reftarin qaynagini dovrun diger varliqlarinin butunselligi icinde axtarmaq istiqametinde bir meylin inkisafina getirib cixarmisdir Isiqlanmanin qaynagi tekamulcu goruse qeder geden ilerlemeci tarix perspektivini de qanunilesdiren bu perspektiv ictimai elmlerde hakim gorus olaraq varligini davam etdirmekdedir Menbe gosterin Enene uc mezmunda ele alina biler Ilki kecmis heyat formalarinin icinde yasanilan ana dasidiqlari maddi ve menevi deyerler butunudur bu sosioloji menada en cox regbet goren izahdir Beseri mustevide cemiyyeti butun dinamikleri ile insaya eden gucdur Ikincisi ise enenenin ozunu teskil etdiyi ifade edilen muqeddesle olan munasibetden oteri enenenin zengin ve kutsi deyerler ehtiva eden koklu yanidir ki bu menada enene ilkinden ferqli olaraq hem fenomenolojik hem de ilahi bir istiqamet dasiyar Bu enenenin sosioloji ve beseri menasindan cox daha ferqlidir Ucuncusu ise enenenin postmodernist yanasmalarla ele alinmasindan qaynaqlanan aletsel funksional yeni istifadeye aciq madde istiqametidir Bu menasiyla enene bir menalar ehtiyatidir Ozunden her baximdan istifadeye aciq bir hinterlandtir Behs edilen istiqameti enenenin xarici formel istiqametidir ki senet ve edebiyyata tesir eden bir basqa cephe de budur Menbe gosterin Ezoterizmde enene RedakteEzoterizm sahesinde enene kecmisde insanliga muxtelif yollar gonderer ve elaqelerle verilmis dini ezoterik okult mifoloji ve folklorik nagil reqs vs formalara burunerek sifahi ve yazili halda gunumuze qeder kocurulmus heqiqi heqiqetlere aid melumatlar butunu olaraq teyin olunar Basqa sozle bu ehateli menasiyla enene ezoterizmde enene adet enene ile ve ya mifologiya ile sinonim sayilmamaqda lakin bunlarda ol tapilan derin melumatlari da ehtiva etmekdedir Menbe gosterin Termini bu menada istifade eden yazicilardan en taninmisi ezoterizm uzerine bir cox eseri olan Rene Guenondur Eneneciliyin qabaqcillarindan biri olaraq qebul edilir Istinadlar Redakte Thomas A Green 1997 Folklore an encyclopedia of beliefs customs tales music and art ABC CLIO 800 ISBN 978 0 87436 986 1 Istifade tarixi 30 avqust 2016 Menbe https az wikipedia org w index php title Enene amp oldid 5962378, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,

ne axtarsan burda

, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.