Vikipediya azad ensiklopediya Lotereya paradoksu tərəfindən ədalətli 1 000 biletdən ibarət və dəqiq olaraq bir qalibi ol

Vikipediya azad ensiklopediya Lotereya paradoksu terefinden edaletli 1 000 biletden ibaret ve deqiq olaraq bir qalibi olan lotereya numunesi uzerinde ireli surulmusdur Lotereyanin icrasi barede yalniz bu qeder melumat movcuddursa onda hansisa bir biletin qalib geleceyini qebul etmek rasionaldir Tutaq ki bir hadise yalniz basverme ehtimali 0 99 dan boyuk olduqda cox ehtimalli hesab edilir Bu esasla lotereyada 1 ci biletin qalib gelmeyeceyini qebul etmek rasional sayilir Lotereya edaletli olduguna gore 2 ci biletin de qalib gelmeyeceyini qebul etmek rasionaldir Heqiqeten de lotereyanin istenilen ayrica i bileti ucun i biletinin qalib gelmeyeceyini qebul etmek rasionaldir Lakin 1 ci biletin qalib gelmeyeceyini 2 ci biletin qalib gelmeyeceyini ve bu cur davam ederek 1 000 ci biletin de qalib gelmeyeceyini qebul etmek netice etibarile hec bir biletin qalib gelmeyeceyini qebul etmeye getirib cixarir Bu ise hem bir biletin qalib geldiyini hem de hec bir biletin qalib gelmediyini eyni anda qebul etmeyi teleb eden ziddiyyetli neticeye aparir Lotereya paradoksu tenzimleyen uc celbedici prinsipin birlikde ziddiyyete apardigini gostermek ucun ireli surulmusdur Cox boyuk ehtimalla dogru olan bir muddeani qebul etmek rasionaldir Melum sekilde uygunsuz ziddiyyetli olan ve birlikde de uygunsuzluq yaradan bir muddeani qebul etmek irrasionaldir Eger A muddeasini qebul etmek rasionaldirsa ve A muddeasini qebul etmek de rasionaldirsa onda A ve A ni birlikde qebul etmek rasionaldir Paradoks bu gun de aktualdir cunki o biliklerin temsili ve qeyri mueyyen muhakimenin esaslarinda bir sira meseleleri gundeme getirir yanilabilirlik duzeldile bilen inam ve arasindaki munasibetler inamlarin formalasmasinda uygunlugun ardicilligin statistik subutlarin ve ehtimalin rolu mentiqi ve ehtimala esaslanan ardicilligin rasional inam uzerinde deqiq normativ quvvesi Tarix span Lotereya paradoksunun ilk nesr olunmus ifadesi Kayburqun 1961 ci ilde cap edilen Probability and the Logic of Rational Belief eserinde yer alsa da paradoksun ilkin formalasdirilmasi onun Probability and Randomness adli meruzesinde ortaya cixmisdir Bu meruze 1959 cu ilde iclasinda ve 1960 ci ilde Tarix ve Elm Felsefesi uzre Beynelxalq Konqresde teqdim edilmis lakin 1963 cu ilde Theoria jurnalinda derc olunmusdur Sozugeden meqale Kayburq 1987 toplusunda yeniden nesr edilmisdir Edebiyyata qisa beledci span Lotereya paradoksu epistemologiya daxilinde merkezi movzuya cevrilmisdir Kayburq bu ehtimal barede yenilikci ideyalarinin bir xususiyyetini gostermek ucun ireli surmusdur Kayburq 1961 Kayburq ve Tenq 2001 Bu ideyalar yuxaridaki ilk iki prinsipi ciddi qebul edib ucuncunu redd etmeye esaslanir Kayburq ucun lotereya paradoksu eslinde paradoks deyil onun helli aqreqasiyani birlesdirmeni mehdudlasdirmaqdan ibaretdir Buna baxmayaraq ortodoks ehtimalcilar ucun ikinci ve ucuncu prinsipler esasdir ve bu sebebden birinci prinsip redd edilir Burada da tez tez bele iddialara rast gelinir ki eslinde paradoks yoxdur sadece bir sehv var hell yolu birinci prinsipi ve bununla da rasional qebul ideyasini redd etmekdir Ehtimal nezeriyyesi uzre esas biliye malik olanlar ucun birinci prinsip redd edilmelidir cox ehtimalli bir hadise ile bagli rasional inam onun dogru olmasi deyil sadece cox ehtimalli olmasidir Epistemologiya uzre edebiyyatin boyuk hissesi bu problemi ortodoks movqeden arasdirir ve bu movqenin dogurdugu xususi neticelerle mesgul olur Mehz buna gore lotereya tez tez skeptisizm muzakireleri meselen Kleyn 1981 ve bilik iddialarinin ireli surulme sertleri meselen C P Hotorn 2004 ile elaqelendirilir Eyni zamanda tapmacanin helline dair lotereya dusunce eksperimentinin xususi cehetlerine esaslanan teklifler de genis yayilmisdir meselen Pollok 1986 Bu ise lotereyanin diger epistemik paradokslarla o cumleden ile ve ferqli qurulusa malik lotereyalar la muqayise edilmesine serait yaradir Bu strategiya Kayburq 1997 ve genis biblioqrafiya ile birlikde Wheeler 2007 eserlerinde muzakire olunur ve suni intellekt AI tedqiqatcilari ise adeten bu uc prinsipin zeifledilmis formalarini uzlasdirmaqla maraqlanmislar Bunun bir cox yolu vardir Cim Hotorn ve Luk Bovensin 1999 inam mentiqi Qreqori Vilerin 2006 1 monoton tutumlardan capacities istifadesi Brayson Braunun 1999 qoruyucu para konsistent mentiq tetbiqi ve Timoti Villiyamsonun 2006 yigilan qeyri monoton mentiqlere muracieti Horacio Arlo Kostanin 2007 minimal model klassik modal mentiqlerden istifadesi ve Joe Halpern in 2003 birinci dereceli ehtimal yanasmasi Nehayet elm felsefecileri qerar elmi uzre mutexessisler ve statistikler lotereya paradoksunu qeyri mueyyen informasiyanin aqreqasiyasi ucun prinsipial metodlar qurarken uzlesilen cetinliklerin erken numunesi kimi deyerlendirirler Bu sahe artiq ayrica bir intizamdir ve adli ixtisaslasmis jurnala elece de umumi sahe jurnallarinda davamli tohfelere malikdir Istinadlar span Kyburg H E 1961 Probability and the Logic of Rational Belief Middletown CT Wesleyan University Press s 197 Edebiyyat span Arlo Costa H 2005 Non Adjunctive Inference and Classical Modalities The Journal of Philosophical Logic 34 581 605 Brown B 1999 Adjunction and Aggregation Nous 33 2 273 283 Douven and Williamson 2006 Generalizing the Lottery Paradox The British Journal for the Philosophy of Science 57 4 pp 755 779 Halpern J 2003 Reasoning about Uncertainty Cambridge MA MIT Press Hawthorne J and Bovens L 1999 The Preface the Lottery and the Logic of Belief Mind 108 241 264 Hawthorne J P 2004 Knowledge and Lotteries New York Oxford University Press Klein P 1981 Certainty a Refutation of Scepticism Minneapolis MN University of Minnesota Press Kroedel T 2012 The Lottery Paradox Epistemic Justification and Permissibility Analysis 72 1 57 60 Kyburg H E 1961 Probability and the Logic of Rational Belief Middletown CT Wesleyan University Press Kyburg H E 1983 Epistemology and Inference Minneapolis MN University of Minnesota Press Kyburg H E 1997 The Rule of Adjunction and Reasonable Inference Journal of Philosophy 94 3 109 125 Kyburg H E and Teng C M 2001 Uncertain Inference Cambridge Cambridge University Press Lewis D 1996 Elusive Knowledge Australasian Journal of Philosophy 74 pp 549 67 Makinson D 1965 The Paradox of the Preface Analysis 25 205 207 Pollock J 1986 The Paradox of the Preface Philosophy of Science 53 pp 246 258 Smullyan Raymond What is the name of this book Prentice Hall 1978 seh 206 ISBN 0 13 955088 7 Wheeler G 2006 Rational Acceptance and Conjunctive Disjunctive Absorption Journal of Logic Language and Information 15 1 2 49 53 Wheeler G 2007 A Review of the Lottery Paradox in William Harper and Gregory Wheeler eds Probability and Inference Essays in Honour of Henry E Kyburg Jr King s College Publications pp 1 31 Xarici kecidler span Links to James Hawthorne s papers on the logic of nonmonotonic conditionals and Lottery Logic ParadokslarFelsefiTehlil Buridan korpusu Yuxu arqumenti EpikurMentiqiBerber paradoksu Lotereya paradoksu Olbers paradoksuIqtisadiBertran Leontyev paradoksu Lukas paradoksu Resurs leneti Deyer paradoksuQerar nezeriyyesiYasil paradoks Tolerantliq paradoksuKateqoriya Normativ yoxlamaMicrosoft 2778426433 Kateqoriya Paradokslar