Vikipediya azad ensiklopediya Komissiyasının qərargahında yerləşən televiziya studiyasında keçirilən lotereya tirajıHind

Vikipediya azad ensiklopediya Komissiyasinin qerargahinda yerlesen televiziya studiyasinda kecirilen lotereya tirajiHindistanin Ropar seherinde satisda olan lotereya biletleri 2019 Lotereya ve ya lotto mukafat qazanmaq ucun tesadufi sekilde nomrelerin cekilmesini nezerde tutan qumar formasi Bezi hokumetler lotereyalari qadagan edir digerleri ise milli ve ya stat seviyyesinde lotereyalar teskil edecek qeder onlari destekleyir Adeten lotereyalarin dovlet terefinden mueyyen derecede tenzimlenmesi movcuddur En genis yayilmis tenzimlemelere yetkinlik yasina catmayanlara satisin qadagan edilmesi ve bilet saticilarinin lisenziyalasdirilmasi daxildir XIX esrde ABS da ve bezi diger olkelerde lotereyalar genis yayilmis olsa da XX esrin evvellerinde ABS da ve Avropanin boyuk hissesinde elece de bir cox basqa olkelerde lotereyalar ve daxil olmaqla qumarin ekser formalari qeyri qanuni elan edildi Bu veziyyet Ikinci Dunya muharibesinden xeyli sonraya qeder davam etdi 1960 ci illerde ise ve lotereyalar vergileri artirmadan dovlet gelirlerini yukseltmek vasitesi kimi dunyanin muxtelif yerlerinde yeniden ortaya cixmaga basladi Lotereyalar muxtelif formatlarda olur Meselen mukafat sabit meblegde pul ve ya emtee ola biler Bu formatda kifayet qeder bilet satilmadiqda teskilatci ucun risk yaranir Daha cox rast gelinen halda ise mukafat fondu umumi gelirin sabit faizi kimi mueyyen edilir Bunun meshur numunesi 50 50 tirajidir burada teskilatcilar mukafatin gelirin 50 i olacagini ved edirler Bir cox muasir lotereyalar alicilara bilet uzerinde nomreleri secmeye imkan verir ki bu da birden cox qalibin olmasini mumkun edir Klassik tarix span Lotereyanin ilk qeyde alinmis numuneleri e e 205 187 ci illere aid Cin Han sulalesi dovrunden qalan vereqleridir Hesab edilir ki bu lotereyalar Cin seddi kimi iri dovlet layihelerinin maliyyelesdirilmesine komek edib Cin menbeyi olan nda e e II minillik taxta cekilisi kimi tesvir edilen bir sans oyununa istinad var ki kontekstde bu puskatmani ifade edir Avropada ilk melum lotereyalar Roma imperiyasi dovrunde kecirilmis ve esasen ziyafetlerde eylence meqsedi dasiyirdi Her qonaq bir bilet alir mukafatlar ise tez tez sufre levazimatlari kimi qiymetli esyalar olurdu Her bir bilet sahibi mutleq nese qazanirdi Bu tip lotereyalar eslinde senlikleri zamani varli zadeganlarin hediyye paylamasindan basqa bir sey deyildi Satis ucun bilet teqdim edilen ilk lotereya ise Roma imperatoru Avqust terefinden teskil edilmisdir Toplanan vesait Roma seherinde temir islerine serf edilmis qaliblere ise deyeri beraber olmayan esyalar verilmisdir Orta esrler tarixi span Pul mukafatli ve satis ucun bilet teklif eden ilk qeyde alinmis lotereyalar XV esrde kecirilmisdir Muxtelif seherler seher istehkamlarinin maliyyelesdirilmesi ve yoxsullara yardim ucun ictimai lotereyalar teskil edirdi Gent Utrext ve Brugge seherlerinin arxiv qeydleri lotereyalarin daha da qedim ola bileceyini gosterir seherinde 9 may 1445 ci il tarixli bir senedde divarlarin ve istehkamlarin tikintisi ucun 4 304 biletlik lotereya vasitesile umumilikde 1 737 florin mukafat fondu toplandigi qeyd olunur 2014 cu ilin deyerine gore texminen 170 000 ABS dollari XVII esrde Niderlandda yoxsullara yardim etmek ve muxtelif ictimai meqsedler ucun vesait toplamaq meqsedile lotereyalar teskil etmek olduqca adi hal idi Lotereyalar boyuk populyarliq qazanmis ve agrisiz bir vergi formasi kimi qiymetlendirilmisdi Niderlandin dovlete mexsus Staatsloterij lotereyasi hele de fealiyyet gosteren en qedim lotereyadir 1726 Ingilis dilindeki lottery sozu holland dilinde taleye isare eden lot isiminden yaranmisdir Italiyada ilk qeyde alinmis lotereya 9 yanvar 1449 cu ilde Milanda terefinden maliyyelesdirilmesi ucun teskil edilmisdir Lakin Lottonun xususile populyarlasdigi yer Genuya olmusdur Insanlar Boyuk Sura uzvlerinin adlarina merc edirdiler her alti ayda bir doxsan namizedden besi tesadufi secilirdi Bu qumar novu Lotto ve ya Semenaiu adlanirdi Ilde iki defeden daha tez tez merc etmek isteyenler adlarin yerine nomrelerden istifade etmeye basladilar ve belelikle muasir lotto yarandi Buradan hem muasir qanuni lotereyalar hem de qeyri qanuni nomre oyunu oz menseyini goturur Erken yeni dovr span Fransa 1539 1836 span Fransa krali I Fransisk Italiyadaki yurusleri zamani lotereyalarla tanis oldu ve dovlet maliyyesini guclendirmek ucun kralliginda bele bir lotereya teskil etmeye qerar verdi Ilk fransiz lotereyasi Loterie Royale 1539 cu ilde kecirilmis ve fermani ile tesdiqlenmisdir Lakin bu cehd ugursuz oldu cunki biletler cox baha idi ve onlari ala bilen sosial tebeqeler layiheye qarsi cixdi 1757 1836 ci iller arasinda Fransiz inqilabi dovrundeki bezi fasilelerle texminen 80 il erzinde Fransa dovleti gelirli Loterieni idare etmisdir Layihe nin Ecole maliyyelesdirilmesi tesebbuslerinden dogmusdur Lotereyanin yaranmasinda Cakomo Kazanova ve Kaltsabici qardaslari Covanni ve Ranyeri muhum rol oynamisdir Kazanova layiheni Madam de Pompadur fransiz riyaziyyatcisi Jan Leron Dalamber Ecole in intendanti Jozef de Pari Duverne ve Fransanin xarici isler naziri ile apardigi muzakirelerde mudafie etmisdir Muasir lotereyalardan ferqli olaraq Fransa lotereyasinda dovlet uduza da bilerdi lakin mukafatlarin agilli sekilde mueyyen edilmesi itkileri son derece qeyri mumkun edir ve dovlet ucun menfeeti temin edirdi Ingiltere 1566 1826 span 1809 cu ilde Londonda Coopers Hallda kecirilen lotereya tiraji Ingilisler ehtimal ki evveller de cekilisler ve oxsar sans oyunlarini sinamisdilar lakin resmi olaraq qeyde alinmis ilk lotereya I Yelizaveta terefinden 1566 ci ilde tesis edilmis ve 1569 cu ilde tiraji kecirilmisdir Buraxilan 400 000 biletin her biri 10 sillinqe 0 50 satilirdi adi vetendaslar ucun texminen uc heftelik emekhaqqi bas mukafat ise texminen 5 000 deyerinde idi Lotereya limanlarin berpasi kralligin mudafiesinin guclendirilmesi ve diger ictimai isler o cumleden limanlarin yeniden qurulmasi ve kral donanmasi ucun yeni gemilerin insasi meqsedile vesait toplamaq ucun nezerde tutulmusdu Her bilet sahibi mukafat qazanirdi ve mukafatlarin umumi deyeri toplanan meblege beraber idi Mukafatlar hem nagd pul hem de gumus qablar qobelenler ve ince ketan parcalar kimi qiymetli esyalar seklinde verilirdi Bundan elave her bir istirakci quldurluq qetl agir cinayetler ve ya xeyanet istisna olmaqla bir defe hebsden toxunulmazliq elde edirdi Lotereya olke boyu mukafatlarin tesvir olundugu elanlarla teblig edilirdi Belelikle lotereya biletlerinin bos bilet olmadan uc il erzinde satildigi muddetde toplanan vesait hokumet ucun faizsiz borc rolunu oynayirdi Sonraki illerde hokumet bilet satis huquqlarini brokerlere satdi brokerler ise agentler ve saticilar vasitesile biletleri satdirirdilar Bu brokerler sonradan muxtelif kommersiya tesebbusleri ucun muasir fond brokerlerine cevrildiler Ekser insanlar biletin tam qiymetini odeye bilmediyinden brokerler biletleri paylara bolerek satirdilar neticede On altida bir ve ya Ucuncu sinif kimi qeydlerle buraxilmis biletler yaranirdi Bir cox ozel lotereyalar da kecirilirdi meselen London Virciniya Sirketi Amerikada Ceymstaun meskenini desteklemek ucun lotereya yolu ile vesait toplamisdi Ingilis Dovlet Lotereyasi 1694 cu ilden 1826 ci ile qeder fealiyyet gosterdi Belelikle Ingilterede lotereyalar 250 ilden artiq davam etdi Nehayet Parlamentde muxalifetin davamli tezyiqi altinda hokumet 1826 ci ilde son lotereyani elan etdi Bu lotereya muasirleri terefinden ictimai sadelovhluk uzerinde mohtekirlerin son populyarliq cehdi kimi laga qoyuldu Britaniya Simali Amerikasi 1612 1783 span 1612 ci ilde I Ceyms terefinden tesdiqlenmis ingilis lotereyasi ilk daimi ingilis koloniyasinin qurulmasina yardim ucun vesait toplamaq huququ verdi Mustemleke Amerikada lotereyalar hem ozel hem de ictimai layihelerin maliyyelesdirilmesinde muhum rol oynadi 1744 1776 ci iller arasinda 200 den cox lotereyanin tesdiqlendiyi ve yollarin kitabxanalarin kilselerin kolleclerin kanallarin ve korpulerin maliyyelesdirilmesinde esas rol oynadigi qeyd edilir 1740 ci illerde Prinston ve Kolumbiya universitetlerinin 1755 ci ilde ise Pensilvaniya Universitetinin esasi lotereyalar hesabina qoyulmusdur zamani bir nece koloniya istehkamlarin ve yerli milisin maliyyelesdirilmesi ucun lotereyalardan istifade etmisdir 1758 ci ilin mayinda Massacusets Korfezi Eyaleti Kanadaya qarsi ekspedisiya ucun lotereya yolu ile vesait toplamisdir Filadelfiyanin mudafiesi ucun toplar almaq meqsedile lotereya teskil etmisdir Bu lotereyalarin bezilerinde mukafat kimi Sekkizlik parcalar teqdim edilirdi Corc Vasinqtonun 1768 ci ildeki Mountain Road Lottery ugursuz olsa da onun imzasini dasiyan nadir biletler kolleksiya esyasina cevrilmisdir bele bir numune 2007 ci ilde texminen 15 000 ABS dollarina satilmisdir Vasinqton 1769 cu ilde polkovnik Qul Lotereyasi nin da meneceri olmus bu lotereyada mukafat kimi torpaq saheleri ve qullar teklif edilmis ve elanlar The Virginia Gazette qezetinde derc edilmisdir Muasir dovr XIX XXI esrler span XIX esrin sonu XX esrin evvellerinde bir cox olkede lotereyalar menfi sosial neticelere gore tenqid olunmaga basladi Qumar asililigi yoxsul tebeqelerin istismari ve korrupsiya hallari lotereyalara qarsi ictimai naraziligi artirdi Neticede XX esrin evvellerinde ABS ve Avropanin ekser olkelerinde dovlet lotereyalari legv edildi ve ya ciddi sekilde mehdudlasdirildi Ikinci Dunya muharibesinden sonra ise lotereyalara munasibet deyismeye basladi Dovletler sosial proqramlari tehsil sehiyye ve infrastruktur layihelerini maliyyelesdirmek ucun lotereyalari yeniden qanunilesdirdiler 1960 ci illerden etibaren bir cox olkede milli lotereyalar yaradildi ve bu lotereyalar dovlet budcesinin muhum gelir menbelerinden birine cevrildi XX esrin sonlarinda texnologiyanin inkisafi ile lotereyalar da transformasiya olundu Komputerlesdirilmis tirajlar elektron bilet sistemleri ve onlayn satis imkanlari genis yayildi Bu dovrde beynelxalq lotereyalar ve bir nece olkeni ehate eden iri udus fondlari formalasdi Muasir milli lotereyalar span Bu gun dunyanin ekser olkelerinde lotereyalar dovlet terefinden teskil edilir ve ya dovlet nezareti altinda fealiyyet gosterir Milli lotereyalar adeten asagidaki meqsedlere xidmet edir sosial rifah proqramlarinin maliyyelesdirilmesi idman ve medeniyyet layihelerinin desteklenmes tehsil ve elmi tedqiqatlarin maliyyelesdirilmesi dovlet budcesine elave gelir temin edilmesi Bir cox olkede lotereya gelirlerinin mueyyen faizi xeyriyyecilik meqsedlerine yoneldilir Meselen Boyuk Britaniyada Milli Lotereya gelirleri incesenet idman ve irs layihelerinin maliyyelesdirilmesinde istifade olunur Qlobal ve transserhed lotereyalar span XXI esrde qlobal miqyasli lotereyalar meydana cixmisdir Bu tip lotereyalar bir nece olkenin birge istiraki ile teskil edilir ve cox yuksek mukafat fondlari ile secilir Transserhed lotereyalar udus ehtimalinin asagi olmasina baxmayaraq boyuk meblegli mukafatlar sebebinden genis populyarliq qazanmisdir Bu cur lotereyalar huquqi baximdan murekkeb mexanizmlere malikdir ve istirakci olkelerin qanunvericiliyine uygun sekilde tenzimlenir Vergitutma mukafatlarin bolusdurulmesi ve istirak sertleri olkeden olkeye ferqlene biler Lotereyalarin sosial ve etik mubahiseleri span Muasir dovrde lotereyalar etrafinda ciddi sosial ve etik muzakireler aparilir Tenqidciler lotereyalarin asagi gelirli tebeqelere daha cox tesir etdiyini ve gizli vergi funksiyasi dasidigini iddia edirler Onlarin fikrince lotereyalar sosial berabersizliyi derinlesdire biler Destekciler ise lotereyalarin konullu istirak esasinda fealiyyet gosterdiyini ve elde olunan vesaitin ictimai faydali sahelere yoneldildiyini vurgulayirlar Bu baximdan lotereyalar xususile dovlet nezareti altinda olduqda legitim maliyye aleti kimi teqdim edilir Lotereya ve ehtimal nezeriyyesi span Lotereyalar ehtimal nezeriyyesinin klassik numunelerinden biri hesab olunur Onlar statistik hesablamalar tesadufi secim mexanizmleri ve risk anlayisinin izahinda genis istifade edilir Felsefe ve epistemologiyada ise lotereyalar lotereya paradoksu kimi dusunce eksperimentleri vasitesile rasional inam ehtimal ve bilik anlayislarinin tehlilinde muhum rol oynayir Hemcinin bax span Qumar Ehtimal nezeriyyesi Lotereya paradoksuIstinadlar span Lottery Online Lotto Tickets amp Results World Lottery Club www worldlotteryclub com 14 dekabr 2014 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 3 dekabr 2014 8 Notable Lotteries from History HISTORY ingilis 16 may 2023 Istifade tarixi 11 fevral 2025 R Shelley The Lottery Encyclopedia Austin TX Byron Pub Services 1989 seh 109 Historical Currency Conversions Futureboy us 23 aprel 2014 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 13 may 2014 Stigler S M 2022 Casanova s Lottery The History of a Revolutionary Game of Chance University of Chicago Press Lewis Danny Queen Elizabeth I Held England s First Official Lottery 450 Years Ago Smithsonian Magazine ingilis 13 yanvar 2016 28 iyul 2021 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 28 iyul 2021 John Ashton A History of English Lotteries 1893 Our History tatts com 10 dekabr 2014 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 3 dekabr 2014 Winning 70 million Lotto Max ticket sold in Ontario CTV News 15 fevral 2020 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 5 noyabr 2020 John Samuel Ezell Fortune s Merry Wheel 1960 Ajankohtaista Veikkaus fi 1 oktyabr 2017 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 5 dekabr 2020 Lottopallot pyorahtivat ensi kerran 40 vuotta sitten fin Veikkaus 2 oktyabr 2013 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 5 dekabr 2020 YLE Lotto nahdaan viimeista kertaa Ylella Arxivlesdirilib 2015 10 02 at the Wayback Machine in Finnish Loton saannot fin 21 mart 2013 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 5 dekabr 2020 Lottovoittoja jaa vuosittain lunastamatta miljoonia Iltalehti fin 10 dekabr 2010 4 mart 2016 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 5 dekabr 2020 Lottery is legal in 13 states banned in rest but available almost everywhere India Today ingilis Ist 1 noyabr 2022 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 3 dekabr 2019 Tamil Nadu bans Google Pay scratch cards terms it lottery ingilis 23 noyabr 2019 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 3 dekabr 2019 Elave edebiyyat span A History of English Lotteries by John Ashton London Leadenhall Press 1893 Fortune s Merry Wheel by John Samuel Ezell Harvard University Press 1960 Lotteries and Sweepstakes 1932 by Ewen L Estrange The Lottery Encyclopedia 1986 by Ron Shelley NY Public Library Fate s Bookie How The Lottery Shaped The World by Gary Hicks History Press 2009 Brickman Philip Coates Dan Janoff Bulman Ronnie Lottery winners and accident victims is happiness relative Journal of Personality and Social Psychology 36 8 avqust 1978 917 927 doi 10 1037 0022 3514 36 8 917 PMID 690806 Kaplan H Roy Lottery winners The myth and reality Journal of Gambling Studies 3 3 1987 168 178 doi 10 1007 BF01367438 Arvey Richard D Harpaz Itzhak Liao Hui Work centrality and post award work behavior of lottery winners The Journal of Psychology 138 5 sentyabr 2004 404 420 CiteSeerX 10 1 1 568 6208 doi 10 3200 JRLP 138 5 404 420 PMID 15529735 Lau Christoph Kramer Ludwig Die Relativitatstheorie des Glucks Uber das Leben von Lottomillionaren The Relativity of Luck About the Life of Lottery Millionaires alman Herbolzheim Centaurus 2005 ISBN 978 3 8255 0605 6 Gardner Jonathan Oswald Andrew J Money and mental wellbeing A longitudinal study of medium sized lottery wins Journal of Health Economics 26 1 yanvar 2007 49 60 CiteSeerX 10 1 1 233 6258 doi 10 1016 j jhealeco 2006 08 004 PMID 16949692 Larsson Bengt Becoming a Winner But Staying the Same Identities and Consumption of Lottery Winners American Journal of Economics and Sociology 70 1 yanvar 2011 187 209 doi 10 1111 j 1536 7150 2010 00768 x PMID 21322898Xarici kecidler span Vikianbarda Lotereya ile elaqeli mediafayllar var World Lottery Association Gaming the Lottery An international investigation into the global lottery industry Lugetler ve ensiklopediyalarBoyuk katalan Boyuk rus Kanada Britannica onlayn UniversalisNormativ yoxlamaBNF 12653241c GND 4168184 8 LCCN sh85078455 NKC ph122446 Kateqoriya Lotereyalar