fbpx
Wikipedia

Kürəsünnilər


Kürəsünnilər (və ya Kürəsünlü, Kürəsinli, Kürəsünnü) — Azərbaycan xalqının etnogenezində iştirak edən türk mənşəli tayfalardan biri. Dilləri Azərbaycan dilidir və əsasən sünni müsəlmandırlar.

Kürəsünnilər
Yaşadığı ərazilər
Dili

Azərbaycan dili

Dini

İslam, Sünni

Qohum xalqlar

Azərbaycanlılar

Etimologiyası

Kürəsinli adının mənşəsi dəqiq olaraq bəlirlənməyibdir və hələdə mübahisədədir. Yerli əhali Kürəsinni olaraq Salmas əhalisi isə Kürəsünni olaraq tələffüz edilməkdədir. Türk dili qaydaların nəzərdə alırsaq bu ad Kürəsin+li dən vicuda gəlib. Kürəsin əhalisi, Kürəsindən gələn insanlar, Kürəsinə mənsub adamlar kimi mənalanır. Belə nəzərə gəlir; Kürəsin, bir coğrafisəl addır və bir bölgə adı olmalıdır. Tohid Məlikzadə, "Salmasın on min illik Tarixi" kitabında yazır: Kürəsinlilər Səfəvi dövründə Girəsun bölgəsindən köçüblər və Türklərin Çəpni boyuna mənsubdurlar. Şəhram Qasimzadə "Kürəsinlilərin Tarix və Sivilizasiyası" kitabında yazır: Kürəsinli ləhcəsiylə, Orta Asyada Özbəklərin ləhcəsiylə bənzərliklər var və Kürəsinlilər Türküstanın qədim Xorasanın Xarəzm bögəsindən köçdükləri möhtəməl görünür. O deyir, Kürəsinli Xorasanlı ilə eyni sinonimlər ola bilər və buna görədə tarixdəki Xarəzmşahları bu məsələylə ilgiləndirir. Özbəklər Xarəzmi Xorazm olaraq tələffüz edirlər və birdə Xarəzmşahlara özlərini Xoresmənlər adlandırırdılar.Nəticədə, Xoras ilə Kürəs kəlmələrini birgə kökdən olduğun mümkün bilir. Xarəzmlərin Moğolların hücumu əsnasında Güney Azərbaycana yerləşməsinə dayir sənədlər vardır.


Anadoluya köç

24 sentyabr 1925 tarixində 2086 Şərq İslahat Planı qərarnaməsiylə Kürəsinlilərin Vana yerləşmələrinə icazə verilmişdir. qərarnamədə: "Van şəhəri ilə Midyat arasındakı xəttin qərbində Ermənilərdən mətruk (tərk edilmiş) əraziyə Türk mühacirləri (Küresünnilər) yerləşdirilcəkdir." deyilməkdədir. Həmçinin, Bölgədə yerləşdiriləcək Kürəsinlilərə yardımı qərarı da: "Şərqə yerləşdiriləcək mühacirin (Kürəsinlilər) və yerli Türklərin məskən ediləcəkləri bölgələrə qədər hökumətin vəsait-i sirriyəsi (sirri vasitələr) ilə nəqlləri və əsnay-i nəqldə (daşıma heynində) iaşə və evlərinin hökumət tərəfindən inşası bir illik iaşələrinin təmini, heyvanat və alat-ı ziraiyelerinində (əkinçilik alətləri) eyni şəkildə hökumətdən itası lazım gəlir." qeyd edilmişdir.

Yaşadıqları yerlər

Güney Azərbaycanda

Kürəsünnilər, əsasən İranın Qərbi Azərbaycan ostanında XoySalmas arasında yerləşən Kürəsünni mahalı adı ilə tanınan bölgədə və Urmiyə ətrafında yaşayırlar.

Urmiyada

  • Quluncu, Gecin, Vəlində,Qızıl Xənəyə, Balı,Mirava, Neybin, Balanac, Dul Dizəsi, Kəhriz, Gültəpə, Tümətər, Kökədə və Bənd kəndlərində.

Xoyda

  • Estiran, Yesdikan , Babəkan, Dizə, Qaratəpə, Qotur, Mexin, Raviyan, Zeri, Küküt, Almalı,Şıxlar Zeyvəsi, Hindivan və Görpiran kəndlərində.

Salmasda

Həmçinin Rikava(İrkava), Sərəmerik, Şeydan, Gulan Yengicə, Ağziyarət ve Şorik kəndlərində də yaşamaqdadırlar.

Türkiyədə

1925-ci ildə Türkiyəyə köçən kürəsünnilər isə, əsasən Van şəhərində və Van ilinin kəndlərində yaşayırlar.

Van şəhərində

  • İskele, Yalı, Beyüzümü (Şahbağı), Sıhke məhəllələrində

Van ili kəndlərində

  • Alaköy, Karagündüz, Kasımoğlu, Bardakçı, Lamizgirt, Yumrutepe, Köprüler (Gem) Mollakasım kəndlərində

Van ili ilçələrində

  • Özalp, Saray, Sırımlı Köyü, Çaldıran, Başkale, Edremit ilçələrində.

Bitlisdə

  • Ahlat, Adilcevaz ilçələrində və Erikbağı kəndində.

Xarici keçidlər

İstinadlar

  1. Firuz Səidi: Sünni türklərin İran toplumunda yüksəlmə şansı yoxdur
  2. Parçalanmış toplum - Kürəsünni türkləri (Audio)
  3. Dr.Tohid Məlikzadə i Dilməqani, Salmasın onmin illik Tarixi (Farsca) (Nşr. Eldar Təbriz) s. 122
  4. Şəhram Qasimzadə, Kürəsinlilərin Tarix və Sivilizasiyası (Farsca) (Nşr. Yaz) s. 34
  5. http://kuresunniler.com/tarih/turkiyede-kuresunniler/93-kresnnilerin-trkiyeye-yerlejumeleri-izin.html 2011-04-03 at the Wayback Machine | Şark Islahat Planı Qərarnaməsi
  6. . 2016-03-05 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2014-12-27.

kürəsünnilər, kürəsünlü, kürəsinli, kürəsünnü, azərbaycan, xalqının, etnogenezində, iştirak, edən, türk, mənşəli, tayfalardan, biri, dilləri, azərbaycan, dilidir, əsasən, sünni, müsəlmandırlar, yaşadığı, ərazilərirantürkiyədiliazərbaycan, dilidiniislam, sünniq. Kuresunniler ve ya Kuresunlu Kuresinli 1 Kuresunnu Azerbaycan xalqinin etnogenezinde istirak eden turk 2 menseli tayfalardan biri Dilleri Azerbaycan dilidir ve esasen sunni muselmandirlar Kuresunniler Yasadigi erazilerIranTurkiyeDiliAzerbaycan diliDiniIslam SunniQohum xalqlarAzerbaycanlilar Mundericat 1 Etimologiyasi 2 Anadoluya koc 3 Yasadiqlari yerler 6 3 1 Guney Azerbaycanda 3 1 1 Urmiyada 3 1 2 Xoyda 3 1 3 Salmasda 3 2 Turkiyede 3 2 1 Van seherinde 3 2 2 Van ili kendlerinde 3 2 3 Van ili ilcelerinde 3 2 4 Bitlisde 4 Xarici kecidler 5 IstinadlarEtimologiyasi RedakteKuresinli adinin mensesi deqiq olaraq belirlenmeyibdir ve helede mubahisededir Yerli ehali Kuresinni olaraq Salmas ehalisi ise Kuresunni olaraq teleffuz edilmekdedir Turk dili qaydalarin nezerde alirsaq bu ad Kuresin li den vicuda gelib Kuresin ehalisi Kuresinden gelen insanlar Kuresine mensub adamlar kimi menalanir Bele nezere gelir Kuresin bir cografisel addir ve bir bolge adi olmalidir Tohid Melikzade Salmasin on min illik Tarixi kitabinda yazir Kuresinliler Sefevi dovrunde Giresun bolgesinden kocubler ve Turklerin Cepni boyuna mensubdurlar 3 Sehram Qasimzade Kuresinlilerin Tarix ve Sivilizasiyasi kitabinda yazir Kuresinli lehcesiyle Orta Asyada Ozbeklerin lehcesiyle benzerlikler var ve Kuresinliler Turkustanin qedim Xorasanin Xarezm bogesinden kocdukleri mohtemel gorunur O deyir Kuresinli Xorasanli ile eyni sinonimler ola biler ve buna gorede tarixdeki Xarezmsahlari bu meseleyle ilgilendirir Ozbekler Xarezmi Xorazm olaraq teleffuz edirler ve birde Xarezmsahlara ozlerini Xoresmenler adlandirirdilar Neticede Xoras ile Kures kelmelerini birge kokden oldugun mumkun bilir 4 Xarezmlerin Mogollarin hucumu esnasinda Guney Azerbaycana yerlesmesine dayir senedler vardir Anadoluya koc Redakte24 sentyabr 1925 tarixinde 2086 Serq Islahat Plani qerarnamesiyle Kuresinlilerin Vana yerlesmelerine icaze verilmisdir qerarnamede Van seheri ile Midyat arasindaki xettin qerbinde Ermenilerden metruk terk edilmis eraziye Turk muhacirleri Kuresunniler yerlesdirilcekdir deyilmekdedir Hemcinin Bolgede yerlesdirilecek Kuresinlilere yardimi qerari da Serqe yerlesdirilecek muhacirin Kuresinliler ve yerli Turklerin mesken edilecekleri bolgelere qeder hokumetin vesait i sirriyesi sirri vasiteler ile neqlleri ve esnay i neqlde dasima heyninde iase ve evlerinin hokumet terefinden insasi bir illik iaselerinin temini heyvanat ve alat i ziraiyelerininde ekincilik aletleri eyni sekilde hokumetden itasi lazim gelir qeyd edilmisdir 5 Yasadiqlari yerler 6 RedakteGuney Azerbaycanda Redakte Kuresunniler esasen Iranin Qerbi Azerbaycan ostaninda Xoy ve Salmas arasinda yerlesen Kuresunni mahali adi ile taninan bolgede ve Urmiye etrafinda yasayirlar Urmiyada Redakte Quluncu Gecin Velinde Qizil Xeneye Bali Mirava Neybin Balanac Dul Dizesi Kehriz Gultepe Tumeter Kokede ve Bend kendlerinde Xoyda Redakte Estiran Yesdikan Babekan Dize Qaratepe Qotur Mexin Raviyan Zeri Kukut Almali Sixlar Zeyvesi Hindivan ve Gorpiran kendlerinde Salmasda Redakte Sekeryazi Istisu Kaniyan Kangenli Verdan Ala Surme Sireki Silav Hoder Heqveran Cicek ve Mafkendi kendlerinde Hemcinin Rikava Irkava Seremerik Seydan Gulan Yengice Agziyaret ve Sorik kendlerinde de yasamaqdadirlar Turkiyede Redakte 1925 ci ilde Turkiyeye kocen kuresunniler ise esasen Van seherinde ve Van ilinin kendlerinde yasayirlar Van seherinde Redakte Iskele Yali Beyuzumu Sahbagi Sihke mehellelerindeVan ili kendlerinde Redakte Alakoy Karagunduz Kasimoglu Bardakci Lamizgirt Yumrutepe Kopruler Gem Mollakasim kendlerindeVan ili ilcelerinde Redakte Ozalp Saray Sirimli Koyu Caldiran Baskale Edremit ilcelerinde Bitlisde Redakte Ahlat Adilcevaz ilcelerinde ve Erikbagi kendinde Xarici kecidler RedakteKuresunniler ve 1921 de Turkiyeye Gocleri Arxivlesdirilib 2017 09 26 at the Wayback Machine http kuresunniler com Arxivlesdirilib 2018 08 08 at the Wayback Machine Kuresinlilerin Tarix ve Sivilizasiyasi kitabin linkiIstinadlar Redakte Firuz Seidi Sunni turklerin Iran toplumunda yukselme sansi yoxdur Parcalanmis toplum Kuresunni turkleri Audio Dr Tohid Melikzade i Dilmeqani Salmasin onmin illik Tarixi Farsca Nsr Eldar Tebriz s 122 Sehram Qasimzade Kuresinlilerin Tarix ve Sivilizasiyasi Farsca Nsr Yaz s 34 http kuresunniler com tarih turkiyede kuresunniler 93 kresnnilerin trkiyeye yerlejumeleri izin html Arxivlesdirilib 2011 04 03 at the Wayback Machine Sark Islahat Plani Qerarnamesi Kuresunnilerin Turkiye de Yasadiklari Yerler 2016 03 05 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2014 12 27 Menbe https az wikipedia org w index php title Kuresunniler amp oldid 5732497, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,

ne axtarsan burda

, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.