Azərbaycanca
Deutsch
日本語
Lietuvos
සිංහල
Türkçe
Українська
United State
 | Bu məqalə Əxrənnəhr adlı məqalə ilə demək olar ki, eyni mövzudan bəhs edir və ya onun kopiyasıdır. Bu səbəbdən hər ikisinin də eyni başlıq altında birləşdirilməsi mümkündür. Bu barədə danışa bilərsiniz. |
Ahernár (α Eri / α Eridan / Alfa Eridan) — Eridan bürcündə yerləşən və göydə parlaqlığına görə doqquzuncu parlaq ulduzdur. Bürcün cənub ucunda yerləşir. On ən parlaq ulduzlardan Ahernar ən parlaq və mavidir. Ulduz çox sürətlə fırlanır deyə, ona görə də çox yastı formaya malikdir. Ahernar ikili ulduzdur.
Fiziki xüsusiyyətlər
| ]Ahernar — parlaq ikili mavi ulduzdur hansı ki, onun kütləsi 8 günəşə bərabərdir. O, B6 Vep spektral tipli əsas ardıcıl ulduzdur, parlaqlığı Günəşdən 3000 dəfə çoxdur. Bu ulduzla günəş sistemi arasında məsafə — təqribən 139 işıq ilidir. Ulduzun VLT teleskopu ilə müşahidələri göstərdi ki, Ahernarın təqribən 12,3 a.v məsafədə orbitində fırlanan və 14-15 il müddətində fırlanan bir peyki var. Ahernar B, kütləsi təxminən 2 günəş kütləsi olan, spektral sinfi A0V–A3V olan ulduzdur. 2003-cü ilə qədər Ahernar indiyə qədər tədqiq edilən ən az sferik ulduz idi. Ulduz ekvatorial sürətlə 260—310 km/san fırlanır, bu, kritik ayrılma sürətinin 85%-nə qədərdir. Onun sürətli fırlanmasına görə Ahernar çox yastıdır— onun ekvatorial diametri, qütb diametrindən 50% çoxdur. Ahernarın fırlanma oxu görmə xəttindən təxminən 65° bucaq altında əyilmişdir. 2018-ci ildə fırlanma sürəti üzrə rekordçu 500 km/san dəyəri ilə VFTS 102-dir.
Çox yastı formaya görə Ahermanın temperaturu enlikdən asılı olur, onun temperaturu adətən 15 000 K, ancaq qütblərdə 20 000 K, 10 000K aşağı isə ekvatordadır. Qütblərdə yüksək temperatur qütb küləklərinin əmələ gəlməsinə gətirib çıxarır ki, bu da ulduzun maddəsini aparıb ulduzun ətrafında isti qaz və plazmadan ibarət xarici qabığı əmələ gətirir. Bu qabığın mövcudluğu artıq infraqırmızı işıqlanması ilə müəyyən olunur və bütün Be-sinif ulduzlar üçün yayılmış bir hadisədir. Həmçinin, Ahernar sisteminin əsas komponentinin formasına görə peykin orbiti Kepler ellipsindən çox fərqlidir. Belə hadisə Requl ulduzundada vardır.
İstinadlar
| ]- "Ахернар — Википедия". ru.wikipedia.org (rus). 25 iyun 2025 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 20 iyun 2025.
- "Achernan — Wikipedia". en.wikipedia.org (ingilis). 20 iyun 2025 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 20 iyun 2025.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Vikipediya azad ensiklopediya Bu meqale Exrennehr adli meqale ile demek olar ki eyni movzudan behs edir ve ya onun kopiyasidir Bu sebebden her ikisinin de eyni basliq altinda birlesdirilmesi mumkundur Bu barede danisa bilersiniz Ahermanin yerlesmesi asagi sagda Ahernar a Eri a Eridan Alfa Eridan Eridan burcunde yerlesen ve goyde parlaqligina gore doqquzuncu parlaq ulduzdur Burcun cenub ucunda yerlesir On en parlaq ulduzlardan Ahernar en parlaq ve mavidir Ulduz cox suretle firlanir deye ona gore de cox yasti formaya malikdir Ahernar ikili ulduzdur Fiziki xususiyyetler span Ahernar parlaq ikili mavi ulduzdur hansi ki onun kutlesi 8 gunese beraberdir O B6 Vep spektral tipli esas ardicil ulduzdur parlaqligi Gunesden 3000 defe coxdur Bu ulduzla gunes sistemi arasinda mesafe teqriben 139 isiq ilidir Ulduzun VLT teleskopu ile musahideleri gosterdi ki Ahernarin teqriben 12 3 a v mesafede orbitinde firlanan ve 14 15 il muddetinde firlanan bir peyki var Ahernar B kutlesi texminen 2 gunes kutlesi olan spektral sinfi A0V A3V olan ulduzdur 2003 cu ile qeder Ahernar indiye qeder tedqiq edilen en az sferik ulduz idi Ulduz ekvatorial suretle 260 310 km san firlanir bu kritik ayrilma suretinin 85 ne qederdir Onun suretli firlanmasina gore Ahernar cox yastidir onun ekvatorial diametri qutb diametrinden 50 coxdur Ahernarin firlanma oxu gorme xettinden texminen 65 bucaq altinda eyilmisdir 2018 ci ilde firlanma sureti uzre rekordcu 500 km san deyeri ile VFTS 102 dir Ahernan cox suretle firlanir ki neticede onun qutbleri sixilmaya baslayir Cox yasti formaya gore Ahermanin temperaturu enlikden asili olur onun temperaturu adeten 15 000 K ancaq qutblerde 20 000 K 10 000K asagi ise ekvatordadir Qutblerde yuksek temperatur qutb kuleklerinin emele gelmesine getirib cixarir ki bu da ulduzun maddesini aparib ulduzun etrafinda isti qaz ve plazmadan ibaret xarici qabigi emele getirir Bu qabigin movcudlugu artiq infraqirmizi isiqlanmasi ile mueyyen olunur ve butun Be sinif ulduzlar ucun yayilmis bir hadisedir Hemcinin Ahernar sisteminin esas komponentinin formasina gore peykin orbiti Kepler ellipsinden cox ferqlidir Bele hadise Requl ulduzundada vardir Istinadlar span Ahernar Vikipediya ru wikipedia org rus 25 iyun 2025 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 20 iyun 2025 Achernan Wikipedia en wikipedia org ingilis 20 iyun 2025 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 20 iyun 2025 Gizli kateqoriya Vikipediya Tekrarlanan meqaleler