fbpx
Wikipedia

Kürdəxanı

Avqust 02, 2021

Kürdəxanı — Bakının Sabunçu rayonunun tabeliyində olan kənd.

Kürdəxanı
Gerb
40°32′54″ şm. e. 49°55′19″ ş. u.
Ölkə
Rayon Sabunçu rayonu
Tarixi və coğrafiyası
Sahəsi
  • 27,3 km²
Mərkəzin hündürlüyü 2 m
Saat qurşağı
Əhalisi
Əhalisi 6 500 (2016) nəfər
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Tarixi

Kürdəxanıda yaşayışın iki min ildən bəri mövcud olduğu ehtimal edilir. Bunu yer üstü aşkarlanan məişət səciyyəli müxtəlif gil-saxsı qab nümunələri, mis, tunc, dəmir materiallarından istehsal olunan təsərrüfat alətləri, aşınmaya məruz qalmasına baxmayaraq bu və ya digər dərəcədə formasını qoruyub saxlayan soyuq silah nümunələri, habelə orta əsrlər dövrünü əhatə edən və köhnə qəbiristanlıqdan tapılan, düzəldilmə tarixi 900 il əvvələ gedib çıxan qəbirüstü sinədaşı, inşaat dövrü XV əsrin 40-cı illərinə təsadüf olunan xanəgah – zaviyə, təqribən bu zamanda tikilən məscid binası, bəzi ehtimallara görə XVII əsrin yadigarı olan hamam və sair də təsdiq etməkdədir.

"Kürdəxanı" sözünün bir neçə izah variantı da mövcuddur. Bir ehtimala görə coğrafi məfhum "kord//korda//kordə" sözündən və "xanı" topomorfantından yaranmışdır və bıçaq düzəldilən yer mənası verir. İkinci gümana görə, guya vaxtilə yaşayış məskənini üç tərəfi su olubmuş və cəzirə, yarımada şəklində imiş. Məhz coğrafi məkana görə bu yer "Kürdəxanı" adlanmışdır.

Tarixi abidələri

  • Hacı Zeynal hamamı — XVII əsr
  • Hacı Cəfərqulu hamamı — XII əsr
  • Aşağı məscid — 1444-cü il (kitabəsində yazılıb: Bu Cümə məscidinin tikilməsinə Hacı Peşəng peyğəmbərin hicrətinin 848-ci ilində əmr etdi. Allahın daim ona salamı olsun)
  • Soltan Əli məscidi — XIX əsr
  • Türbə — XVI əsr
  • Hamam — 1905-ci il

Kürdəxanıda mövcud qalalardan tikintisi nisbətən yaxın dövrlərə təsadüf edəni Yamin qalasıdır. Əfsanəyə görə Yamin adlı bir gənc şəxs günlərin bir günü o ruhi xəstəliyə tutulur. Kənd camaatının ona verdiyi sədəqəyə gedib daş alır və qala tikməyə başlayır. Məqsədi o idi ki, öldükdən sonra bu dünyada ondan bir iz qalsın. Tikilən qalaya onun adı qoyulur.

Kəndin Dadaş Vasif küçəsində Bakı xanının mülkü olub. Sovet dövründə uşaq bağçası kimi fəaliyyət göstərib. İndi baxımsız vəziyyətdədir.

Mədəniyyəti

Qəsəbədə müasir tipli poliklinika, internet kafe, H.Ağaverdiyev adına 113 saylı orta məktəb, 366 saylı uşaq bağçası, 33 saylı poliklinika, mədəniyyət evi, muzey, 2 kitabxana, rabitə şöbəsi, klub, notariat və VVAQ idarəsi, su idarəsi, işıq idarəsi, 2000 abonentlik ATS fəaliyyət göstərir.

Coğrafiyası və iqlimi

Kürdəxanı inzibati cəhətdən Sabunçu rayonuna daxildir. Bakının şimal hissəsində yerləşir. Ərazisi 27.3 kv.km-dir. Pirşağı, Maştağa, Nardaran, Bilgəh, Məhəmmədi, Zabrat, Savxoz kəndləri ilə sərhəddir. İqlimi isti-mülayimdir. Hava kütlələri xəzri (şimal) və gilavar (cənub) tərəfdən gəlir. Kənd dənizin sahilində olduqdan, əsasən ən çox soyuq hava kütlələri burada fəaliyyət göstərir. Normal temperatur 10–20 dərəcədir. Bakının, Abşeron yarımadasının ən böyük yüksəkliyi məhz Kürdəxanıda yerləşir. Kürdəxanıda palçıq vulkanları mövcuddur.

Təbiətinə görə də Kürdəxanı digər yerlərdən seçilir. Kürdəxanı ətrafında tülkü, canavar, çaqqal, ayı, bayquş və s. heyvan və quş növlərinə rast gəlinir.

Əhalisi

Keçmiş statistika

  • 1813–86 nəfər
  • 1859–1864-cü illər — 856 nəfər
  • 1870–888 nəfər
  • 1959–1622 nəfər
  • 1970–2574 nəfər
  • 1979–3223 nəfər
  • 1989–3846 nəfər
  • 2016–6500 nəfər

Kürdəxanıda doğulmuş məşhur şəxslər

Salam Məmmədəliyev, quruluşçu rejissor (İctimai Televiziya)

Kürdəxanı şəhidləri

  • İlqar Quliyev (hərbçi) — baş leytenant, "Azərbaycan Bayrağı" ordeni ilə təltif olunmuşdur
  • Paşa Nəzirov — Daxili İşlər Nazirliyində gizir
  • Faiz Heydərov
  • İlqar Zülfüqarov — baş leytenant, Xankəndidə N saylı hərbi hissənin RAX-ın rəisi
  • Natiq Babayev
  • Fikrət Babayev
  • Mübariz Məmmədov

İqtisadiyyatı

Kənd təsərrüfatı sahəsində Kürdəxanı çox inkişaf etmişdir. Burada kök, taxıl, çovdar, üzüm, tut, əncir, əzgil, zeytun, nar yetişdirilir. Əhali qoyunçuluqla, maldarlıqla, əkinçiliklə məşğul olur. Qəsəbənin qərb hissəsində Bakının ən böyük fermalarından biri vardır.

Nəqliyyat

Bakı–Xaçmaz dəmiryol xətti Kürdəxanını iki yerə ayırır. Məhəmmədi – Kürdəxanı şossesi qəsəbənin mərkəzindən keçir. Eyni zamanda 173 saylı Pirşağı-Koroğlu, 185 saylı Kürdəxanı-8 km bazarı, 537 Zabrat-Novxanı istiqamətində işləyən avtobusları vardır.

İstinadlar

  1. Kürdəxanı haqda sənədli film
  2. Azərbaycan Respublikasının Dövlət Tarix Arxivi, fond 24, siyahı 1, iş 21
  3. Bakı quberniyası statistikası (PDF)
  4. Rusiya imperiyası yaşayış yerləri siyahısı, 1870, Tiflis, cild LXV
  5. Численность населения СССР по переписи на 15 января 1959 года по республикам, краям, областям, национальным округам, районам, городам, поселкам городского типа, районным центрам и крупным сельским населенным местам (по административно-территориальному делению на 1 января 1960 г.).- М.: Центральное статистическое управление при Совете Министров СССР, 1960.- 523 с.
  6. Всесоюзная перепись населения 1970 года. Таблица 1с. РГАЭ. Ф 1562. Оп. 336. Д. 3831–3838.
  7. Всесоюзная перепись населения 1979. Таблица 1с. РГАЭ. Ф 1562. Оп. 336. Д. 5943–5951.
  8. Всесоюзная перепись населения 1989 года. ТОМ 1. Часть 1. Таблица 3.
  9. Azərbaycan Respublikasının Dövlət Statistika Komitəsi: 2016-cı ilin əvvəlinə iqtisadi və inzibati rayonlar, eləcə də şəhər yaşayış məntəqələri üzrə əhalinin cins bölgüsündə sayı (min nəfər)
  Vikianbarda Kürdəxanı ilə əlaqəli mediafayllar var.
   Qəsəbə ilə əlaqədar bu məqalə qaralama halındadır. Məqaləni redaktə edərək Vikipediyanı zənginləşdirin.

Avqust 02, 2021
kürdəxanı, bakının, sabunçu, rayonunun, tabeliyində, olan, kənd, gerb40, ölkə, azərbaycanrayon, sabunçu, rayonutarixi, coğrafiyasısahəsi, mərkəzin, hündürlüyü, msaat, qurşağı, 00əhalisiəhalisi, 2016, nəfər, vikianbarda, əlaqəli, mediafayllar, mündəricat, tarix. Kurdexani Bakinin Sabuncu rayonunun tabeliyinde olan kend KurdexaniGerb40 32 54 sm e 49 55 19 s u Olke AzerbaycanRayon Sabuncu rayonuTarixi ve cografiyasiSahesi 27 3 km Merkezin hundurluyu 2 mSaat qursagi UTC 04 00EhalisiEhalisi 6 500 2016 nefer Vikianbarda elaqeli mediafayllar Mundericat 1 Tarixi 2 Tarixi abideleri 3 Medeniyyeti 4 Cografiyasi ve iqlimi 5 Ehalisi 5 1 Kecmis statistika 5 2 Kurdexanida dogulmus meshur sexsler 5 3 Kurdexani sehidleri 6 Iqtisadiyyati 7 Neqliyyat 8 IstinadlarTarixi RedakteKurdexanida yasayisin iki min ilden beri movcud oldugu ehtimal edilir Bunu yer ustu askarlanan meiset seciyyeli muxtelif gil saxsi qab numuneleri mis tunc demir materiallarindan istehsal olunan teserrufat aletleri asinmaya meruz qalmasina baxmayaraq bu ve ya diger derecede formasini qoruyub saxlayan soyuq silah numuneleri habele orta esrler dovrunu ehate eden ve kohne qebiristanliqdan tapilan duzeldilme tarixi 900 il evvele gedib cixan qebirustu sinedasi insaat dovru XV esrin 40 ci illerine tesaduf olunan xanegah zaviye teqriben bu zamanda tikilen mescid binasi bezi ehtimallara gore XVII esrin yadigari olan hamam ve sair de tesdiq etmekdedir Kurdexani sozunun bir nece izah varianti da movcuddur Bir ehtimala gore cografi mefhum kord korda korde sozunden ve xani topomorfantindan yaranmisdir ve bicaq duzeldilen yer menasi verir Ikinci gumana gore guya vaxtile yasayis meskenini uc terefi su olubmus ve cezire yarimada seklinde imis Mehz cografi mekana gore bu yer Kurdexani adlanmisdir Tarixi abideleri RedakteHaci Zeynal hamami XVII esr Haci Ceferqulu hamami XII esr Asagi mescid 1444 cu il kitabesinde yazilib Bu Cume mescidinin tikilmesine Haci Peseng peygemberin hicretinin 848 ci ilinde emr etdi Allahin daim ona salami olsun 1 Soltan Eli mescidi XIX esr Turbe XVI esr Hamam 1905 ci ilKurdexanida movcud qalalardan tikintisi nisbeten yaxin dovrlere tesaduf edeni Yamin qalasidir Efsaneye gore Yamin adli bir genc sexs gunlerin bir gunu o ruhi xesteliye tutulur Kend camaatinin ona verdiyi sedeqeye gedib das alir ve qala tikmeye baslayir Meqsedi o idi ki oldukden sonra bu dunyada ondan bir iz qalsin Tikilen qalaya onun adi qoyulur Kendin Dadas Vasif kucesinde Baki xaninin mulku olub Sovet dovrunde usaq bagcasi kimi fealiyyet gosterib Indi baximsiz veziyyetdedir Medeniyyeti RedakteQesebede muasir tipli poliklinika internet kafe H Agaverdiyev adina 113 sayli orta mekteb 366 sayli usaq bagcasi 33 sayli poliklinika medeniyyet evi muzey 2 kitabxana rabite sobesi klub notariat ve VVAQ idaresi su idaresi isiq idaresi 2000 abonentlik ATS fealiyyet gosterir Cografiyasi ve iqlimi RedakteKurdexani inzibati cehetden Sabuncu rayonuna daxildir Bakinin simal hissesinde yerlesir Erazisi 27 3 kv km dir Pirsagi Mastaga Nardaran Bilgeh Mehemmedi Zabrat Savxoz kendleri ile serheddir Iqlimi isti mulayimdir Hava kutleleri xezri simal ve gilavar cenub terefden gelir Kend denizin sahilinde olduqdan esasen en cox soyuq hava kutleleri burada fealiyyet gosterir Normal temperatur 10 20 derecedir Bakinin Abseron yarimadasinin en boyuk yuksekliyi mehz Kurdexanida yerlesir Kurdexanida palciq vulkanlari movcuddur Tebietine gore de Kurdexani diger yerlerden secilir Kurdexani etrafinda tulku canavar caqqal ayi bayqus ve s heyvan ve qus novlerine rast gelinir Ehalisi RedakteKecmis statistika Redakte 1813 86 nefer 2 1859 1864 cu iller 856 nefer 3 1870 888 nefer 4 1959 1622 nefer 5 1970 2574 nefer 6 1979 3223 nefer 7 1989 3846 nefer 8 2016 6500 9 neferKurdexanida dogulmus meshur sexsler Redakte Agaverdiyev Huseynbala Agaverdi oglu Azerbaycan SSR XTNS kecmis sedri xalq yerli senaye komissari Emrah Emrahov Azerbaycan pioneri qezetinin redaktoru Ataemi Mirzeyev Filologiya uzre elmler doktoru fuzulisunas alim Vamiq Memmedeliyev dosent Azerbaycanin xalq artisti tarzen Sixeli Qurbanov dramaturq yazici deputat AMEA Dil ve Edebiyyat Institutu rehberi Iqbal Memmedeliyev rejissor EL Televiziya Sirketinin Yevlax bas direktoru Salam Memmedeliyev quruluscu rejissor Ictimai Televiziya Gulsad Baxsiyeva Azerbaycan aktrisasi Azerbaycan Dovlet Medeniyyet ve Incesenet Universitetinin professoru Vasim Memmedeliyev akademik BDU nun ilahiyyat fakultesinin dekani ereb filologiyasi kafedrasinin mudiri Ilhame Quliyeva Azerbaycanin ve Dagistanin xalq artisti Abbasqulu Kazimzade ictimai xadim Elmira Qasimova AMEA Filologiya uzre felsefe doktoru Bayram Kurdexanli Quliyev meshur meyxana ustadi Xanim Qafarova aktrisa Baba Punhan sair Kubra Eliyeva Emekdar aktrisamiz omrunun uzun hissesini ailesiyle birge qesebede yasamisdir Novruz Axundov Meshur aktyor rejissorun usaqligi burada kecmisdir 113 sayli mektebin mezunudur Huseyn Memmedov Kamanca ifacisi 113 sayli mektebin mezunudurKurdexani sehidleri Redakte Ilqar Quliyev herbci bas leytenant Azerbaycan Bayragi ordeni ile teltif olunmusdur Pasa Nezirov Daxili Isler Nazirliyinde gizir Faiz Heyderov Ilqar Zulfuqarov bas leytenant Xankendide N sayli herbi hissenin RAX in reisi Natiq Babayev Fikret Babayev Mubariz MemmedovIqtisadiyyati RedakteKend teserrufati sahesinde Kurdexani cox inkisaf etmisdir Burada kok taxil covdar uzum tut encir ezgil zeytun nar yetisdirilir Ehali qoyunculuqla maldarliqla ekincilikle mesgul olur Qesebenin qerb hissesinde Bakinin en boyuk fermalarindan biri vardir Neqliyyat RedakteBaki Xacmaz demiryol xetti Kurdexanini iki yere ayirir Mehemmedi Kurdexani sossesi qesebenin merkezinden kecir Eyni zamanda 173 sayli Pirsagi Koroglu 185 sayli Kurdexani 8 km bazari 537 Zabrat Novxani istiqametinde isleyen avtobuslari vardir Istinadlar Redakte Kurdexani haqda senedli film Azerbaycan Respublikasinin Dovlet Tarix Arxivi fond 24 siyahi 1 is 21 Baki quberniyasi statistikasi PDF Rusiya imperiyasi yasayis yerleri siyahisi 1870 Tiflis cild LXV Chislennost naseleniya SSSR po perepisi na 15 yanvarya 1959 goda po respublikam krayam oblastyam nacionalnym okrugam rajonam gorodam poselkam gorodskogo tipa rajonnym centram i krupnym selskim naselennym mestam po administrativno territorialnomu deleniyu na 1 yanvarya 1960 g M Centralnoe statisticheskoe upravlenie pri Sovete Ministrov SSSR 1960 523 s Vsesoyuznaya perepis naseleniya 1970 goda Tablica 1s RGAE F 1562 Op 336 D 3831 3838 Vsesoyuznaya perepis naseleniya 1979 Tablica 1s RGAE F 1562 Op 336 D 5943 5951 Vsesoyuznaya perepis naseleniya 1989 goda TOM 1 Chast 1 Tablica 3 Azerbaycan Respublikasinin Dovlet Statistika Komitesi 2016 ci ilin evveline iqtisadi ve inzibati rayonlar elece de seher yasayis menteqeleri uzre ehalinin cins bolgusunde sayi min nefer Vikianbarda Kurdexani ile elaqeli mediafayllar var Qesebe ile elaqedar bu meqale qaralama halindadir Meqaleni redakte ederek Vikipediyani zenginlesdirin Menbe https az wikipedia org w index php title Kurdexani amp oldid 5990485, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,

ne axtarsan burda

, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.