fbpx
Wikipedia

Pirşağı

PirşağıBakının Sabunçu rayonunda qəsəbə.

Pirşağı
Gerb
40°29′32″ şm. e. 50°08′20″ ş. u.
Ölkə Azərbaycan Azərbaycan
Rayon Sabunçu rayonu
Tarixi və coğrafiyası
Saat qurşağı
Əhalisi
Əhalisi
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Tarixi

Pirşağı Bakının ən qədim kəndlərindən sayılır. Kənd Xəzər dənizinin sahilində yerləşir və öz çimərliyi ilə məşhurdur. Azərbaycan Sovet Ensiklopediyasında Pirşağı kəndinin XVII əsrdən formalaşdığı qeyd edilir. Lakin bu təxmini məlumatdır. Belə ki, kəndin quruluşu onu deməyə əsas verir ki, məskunlaşma bir neçə mərhələdə baş vermişdir. Daha qədim məskunlaşma Xəzər dənizinin sahillərinə yaxın yerlərdə olmuşdur. Xəzər dənizinin sahilində qədim tikililər indi də qalmaqdadır. Qədim hamamlar, ovdanlar, su quyuları göstərir ki, insanlar dənizə daha yaxın yerlərdə məskunlaşmışlar. Lakin təbii səbəblərdən, yəni güclü şimal küləkləri nəticəsində ərazinin torpaq altında qalması, dənizin qabarma və çəkilməsi nəticəsində sonralar insanlar bir qədər geri çəkilmiş və müasir Pirşağının ərazisində məskunlaşmışlar. Kənddə iki qəbirstanlığın olması da bunu göstərir. Qəbirstanlığın biri dənizə yaxın mövqedə pirin ətrafinda salınmışdır ki, onun daha qədim olması güman edilir. İkinci qəbirstanlıq isə dənizdən xeyli aralı, kəndin cənubunda salınmışdır ki, onun daha sonralar salınması ehtimalı var. Yaşlı sakinlərin verdiyi məlumata görə Pirşağıda iki pir olmuşdur. Birinci qədim pir dənizə yaxın ərazidə yerləşmış, lakin sonralar adamlar bu ərazidən köçdükdən sonra torpaq altında qalmışdır. Məlumdur ki, Pirşağı özünün güclü şimal küləklərilə məşhurdur. Yaşlı sakinlər qədim pir haqqında belə deyirlər: "Karvan yolunun iki yol ayrıcında böyük bir sahəni əhatə edən Şahi-pir deyilən pir vardı. Həmin pirin həyətində iri gövdəli qara tut ağacı olub. Yol ayrıcında olduğundan uşaqdan böyüyə hamı orada ayaq saxlayıb Piri ziyarət edərmişlər. Niyyət edənlər öz paltarlarından, baş yaylıqlarından ağac budaqlarına asarmışlar. Həmin pirin tarixindən dəqiq xəbər verən olmayıb.

Güclü tufanlar nəticəsində dənizkənarı yaşayış yerləri, o cümlədən Şahi-pir də torpaq altında qalıb". Hal hazırda bərpa edilmiş Pirşağı tataz piri haqqında "Azərbaycanın epiqrafik abidələr korpusu" kitabında aşağıdakı məlumat qeyd edilir :"Piri-Şahi movzoleyindən yalnız bünövrə və Piri-Şahinin yanında dəfn edilmiş Şeyx Mühəmmədin qəbirüstü abidəsi qalmışdır.Piri-Şahinin qəbirüstü yazısı pozulmuşdur.Onun qəbirüstündən götürülmüş estampaj professor Paxomovun şəxsi arxivində saxlanılırdı.Yazıda aşağıdakılar qeyd olunmuşdu :"Bu Piri-Şahinin qəbridir." Şeyx Mühəmmədin qəbirüstü yazısında aşağıdakılar qeyd olunmuşdu :"Taleyin gərdişi kimsəyə sediq olmadı,Qəddar tale istedadlı adamların da sonuna yetdi,Fələyin dərzisi nə köynək tiktisə sonda onu cırdı,Mən dünyaya doyunca baxmadım,Taleyin qəzəbindən çox bəlalar gördüm."Qəbirüstü yazıda tarix qalmamaışdır.Abidəni XVII əsrə aid etmək olar.Təsadüfi deyil ki,alimlər kəndin tarixini XVII əsrlə əlaqələndirirlər.Lakin burası aydındır ki,pirin yaranması ilə kəndin məskunlaşması arasında müəyyən zaman fasiləsi olmuşdur. Pirşağı əhalisinin dənizə yaxın yerlərdə məskunlaşması, heç şübhəsiz ,balıqçılıq təsərrüfatı ilə də əlaqədar olmuşdur. Həm də Pırşağıda içməli su bütün Abşeronda olduğu kimi çətin tapılırdı. Təsadüfi deyil ki, Abşeron sözunun etimologiyası Abu-Şoran, yəni suyu şor olan yer mənası ilə əlaqələndirilir. Pirşağıda bir neçə şirin su quyusu olmuşdur ki, əhali bu quyulardan istifadə etmişdir. Şirin su quyuları əsasən dəniz sahilinə yaxın yerlərdə yerləşirdi. Yəqin elə bu səbəbdəndir ki, insanlar dəniz sahilinə yaxın yerlərdə məskunlaşmağa çalışmışlar. Başqa bir amil də belə məskunlaşmaya səbəb ola bilərdi, bu da tikinti üçün əsas material olan saraq daşların məhz dəniz qirağından çıxarilması idi.

Qeyd olunan səbəblərdən, yəni güclü şimal küləkləri nəticəsində dənizsahili ərazilərin torpaq altında qalması nəticəsində əhali müasir Pirşağı ərazilərinə yerləşmişlər.

Kəndxudaları

Etimologiyası

Pirşağı sözünün etimologiyası haqqında müxtəlif versiyalar mövcuddur.

1.Tarixçilərin fikrinə görə "Pirşağı" sözü Piri-Şahin sözündən əmələ gəlmişdir. Rəvayətə görə burada insanları öz möcüzəvi müalicə qabiliyyəti ilə sağalda bilən Şahin adında bir şəxs yaşamışdır. Həqiqətən də Pirşağı tataz pirində qədim qəbir var ki, həmin şəxsin adı ilə bağlıdır. Pirşağı piri dəri xəstəliklərini müalicə edən ocaq kimi tanınmışdır.

2.Digər bir izahata görə Piri-şahı şahın piri mənasına gəlir. Rəvayətə görə bu piri Şah ziyarət etdiyi üçün el arasında Pirişahı deyilmişdir.

3.Başqa bir izahata görə günlərin bir günü Pirdən qundağda olan körpə uşaq tapılır. El arasında bu uşağa Pir-uşağı deyilir. Beləliklə də Pir-uşağı anlayışı yayılmağa başlayır. Lakin daha məntiqi izahata görə Pir ətrafında məskən salıb yaşayanlara Pir-uşaqları deyilmişdir ki, bu da sonralar kəndin adına şamil edilmişdir.

4.Daha bir izahata görə "Pirşağı" ərəb mənşəli sözdür. Sözün ikinci hissəsi uşaq anlayışı ilə deyil, Üşşaq anlayışı ilə bağlıdır. Üşşaq aşiqlər demək olduğu üçün sözün mənası – Pir aşiqləri mənasına gəlir.

Bu versiyalardan hansının daha dəqiq olduğunu söyləmək çətindir. Belə ki, dəqiq yazılı mənbə yoxdur. Deyilənlərin əksəriyyəti xalq etimologiyasına əsaslanır. Bununla yanaşı Pirşağı sözünün Pir anlayışı ilə əlaqədar olmasına heç şübhə yoxdur. Hətta müasir dövrdə də Pirşağı Tataz pirinə müalicə məqsədilə gələnlər var.

Mədəniyyəti

Pirşağıda dini elmlərə maraq həmişə güclü olmuşdur. Təsadüfi deyil ki, 18-19-cu əsrlərdə Pirşağıda 12 nəfər Nəcəf axundu olmuşdur. Qafqaz müsəlmanlarının ilk şeyxi Axund Zeynalabdin (Axund Mollaağa adı ilə tanınmışdır) məhz Pirşağılı olmuşdur.

Sovet dövründə 20-ci illərin sonu 30-cu illərin əvvəllərində əhali arasında savadsızlığın ləğvi ilə məşğul olan müəllimlər olmuşdur. Əvvəlcə ayrı-ayrı şəxslərin evlərində yerləşən məktəb 1934-cü ildə yeni binaya köçmüşdür. Sovet dövrundə də Pirşağıdan tanınmış şəxsiyyətlər çıxmışdır. Onlardan bəziləri bunlardır:

 Vüqar Əhməd - filologiya elmləri doktoru, professor, görkəmli alim, məşhur şair, AMEA- nın şöbə müdiri Həkim Qəni- füzulişünas, qəzəlxan 
  • Əjdər Məlikov - Siyasətçi. Məşədi Əzizbəyov, Əsədulla Axundov və Məhəmməd Əmin Rəsulzadə ilə birlikdə “Hümmət” partiyasını yaratmıştı.

Hazırda Pirşağıda 4 məktəb, 1 uşaq bağçası, mədəniyyət evi, kitabxana, müasir tipli ambulatoriya, təcili yardım məntəqəsi, poçt və ATS fəaliyyət göstərir.

İqtisadiyyatı

Pirşağının iqtisadiyyatı ta qədim dövrlərdən balıqçılıq, bağçılıq-bostançılıqla bağlı olmuşdur. Yerləşdiyi təbii şəraitə uyğun olaraq burada balıq vətəgələri təsərrüfatın əsasını təşkil etmişdir. Yaşlı adamların danışdıqlarına görə 1941-1945-ci illərdə, vətən müharibəsi şəraitində əhalinin ərzaqla təminatında balıq vətəgələrinin böyük rolu olmuşdur. Bu vətəgələr müharibədən sonrakı dövrlərdə də fəaliyyət göstərmişdir.

Bağçılıq təsərrüfatı Pirşağı iqtisadiyyatının ən qədim sahələrindən biridir. Suvarma sistemi olmayan bu ərazidə əsasən dəmyə bağ və bostanlar salınmışdır. İqlim və təbii şəraitinə uyğun olaraq burada əsasən üzüm, əncir, tut, iydə ağacları əkilmişdir. Pirşağı şanısı, ənciri dillərdə əzbər olmuşdur. Sovet dövründə bağ təsərrüfatı kolxoz və sovxozlarda cəmləşmişdi. Müasir dövrdə Abşeronun su ilə təchizatı yaxşılaşdığı üçün bağçılıq təsərrüfatında da köklü dəyişikliklər baş vermişdir. Belə ki, indi fərdi təsərrüfatlarda istənilən çeşiddə ağaclar və bitkilər yetişdirilir.

Pirşağının təbii şəraiti nəzərə alınaraq Sovet dövründə müxtəlif sağlamlıq ocaqları salınmışdı. Burada sanatoriyalar, pioner düşərgələri fəaliyyət göstərirdi. Bu müəssisələrdə əhalinin xeyli hissəsi çalışırdı ki, bu da iqtisadi vəziyyətə müsbət təsir edirdi.

Coğrafiyası və iqlimi

Pirşağı Abşeron yarımadasının şımalında Xəzər dənizinin sahilində yerləşir. Ərazisi tektonik qalxmalara aiddir. Çökmə süxurları geniş yayılmışdır.Qum tirələri, balıqqulağı çöküntülər, qumlar 4-cü dövrün son mərhələsində yaranmış çöküntülərdir. Xəzri adlanan şimal,şimal-qərb, şimal-şərq küləkləri, cənub və cənub şərqdən gələn Gilavar, sahil küləkləri gecə və gündüz brizləri xarakterikdir. Yayı fəsli quraqlıq keçir, yarımsəhra və quru çöl iqlimi üstünlük təşkil edir. Yanvar ayının orta aylıq temperaturu 0-3 dərəcə arasında, iyul ayının orta temperaturu 25-27 dərəcə arasında olur. Sutkalıq amplitud 7-8 dərəcədən artıq olmur. Yarımsəhra landşafta malikdir. Boz, boz çəmən və müxtəlif şoran torpaqlar səciyyəvidir.

Əhalisi

AzStat-ın 1 yanvar 2013-cü il tarixinə olan rəsmi məlumata əsasən qəsəbədə təxminən 6.7 min nəfər əhali yaşayır.

İstinadlar

  1. Azərbaycan Respublikasının Dövlət Statistika Komitəsi: 2013-cü ilin əvvəlinə iqtisadi və inzibati rayonlar, eləcə də şəhər yaşayış məntəqələri üzrə əhalinin cins bölgüsündə sayı 2014-07-02 at the Wayback Machine (min nəfər)

Mənbə

  • Корпус эпиграфических памятников Азербайджана.Баку. Елм.1991.Т-1
  • Ömrümün illəri və izləri.Xoşbəxt Yusifzadə."OSKAR"nəşriyyatı.Bakı 2004
  • Pirşağı dünyası.Dilşad Xaqanı qızı.Bakı-2005
  • Azərbaycan Sovet Ensiklopediyası.Azərb.dövlət nəşriyyatı.Bakı 1983.7-ci cild.

Xarici keçidlər

  • Pirşağıda XVII əsrin yadigarı: Vaxtilə buğda-arpa satılan Cümə məscidi - REPORTAJ
  • Bakının Pirşağı qəsəbəsində yenidənqurma və təmir-bərpa işlərinin təməli qoyulub - YENİLƏNİB-1
  • Yeganə Cansail, "Pirşağı", Mədəniyyət.- 2011.- 6 iyul.- S. 12.


pirşağı, məqalənin, sonunda, mənbə, siyahısı, ancaq, mətndaxili, mənbələr, heç, kifayət, qədər, istifadə, edilmədiyi, üçün, bəzi, məlumatların, mənbəsi, bilinmir, lütfən, mənbələri, uyğun, şəkildə, mətnin, daxilində, yerləşdirərək, məqalənin, təkmilləşdirilməs. Bu meqalenin sonunda menbe siyahisi var ancaq metndaxili menbeler hec ve ya kifayet qeder istifade edilmediyi ucun bezi melumatlarin menbesi bilinmir Lutfen menbeleri uygun sekilde metnin daxilinde yerlesdirerek meqalenin tekmillesdirilmesine komek edin Pirsagi Bakinin Sabuncu rayonunda qesebe PirsagiGerb40 29 32 sm e 50 08 20 s u Olke Azerbaycan AzerbaycanRayon Sabuncu rayonuTarixi ve cografiyasiSaat qursagi UTC 04 00EhalisiEhalisi 6 700 nef 2013 Vikianbarda elaqeli mediafayllar Mundericat 1 Tarixi 2 Kendxudalari 3 Etimologiyasi 4 Medeniyyeti 5 Iqtisadiyyati 6 Cografiyasi ve iqlimi 7 Ehalisi 8 Istinadlar 9 Menbe 10 Xarici kecidlerTarixi RedaktePirsagi Bakinin en qedim kendlerinden sayilir Kend Xezer denizinin sahilinde yerlesir ve oz cimerliyi ile meshurdur Azerbaycan Sovet Ensiklopediyasinda Pirsagi kendinin XVII esrden formalasdigi qeyd edilir Lakin bu texmini melumatdir Bele ki kendin qurulusu onu demeye esas verir ki meskunlasma bir nece merhelede bas vermisdir Daha qedim meskunlasma Xezer denizinin sahillerine yaxin yerlerde olmusdur Xezer denizinin sahilinde qedim tikililer indi de qalmaqdadir Qedim hamamlar ovdanlar su quyulari gosterir ki insanlar denize daha yaxin yerlerde meskunlasmislar Lakin tebii sebeblerden yeni guclu simal kulekleri neticesinde erazinin torpaq altinda qalmasi denizin qabarma ve cekilmesi neticesinde sonralar insanlar bir qeder geri cekilmis ve muasir Pirsaginin erazisinde meskunlasmislar Kendde iki qebirstanligin olmasi da bunu gosterir Qebirstanligin biri denize yaxin movqede pirin etrafinda salinmisdir ki onun daha qedim olmasi guman edilir Ikinci qebirstanliq ise denizden xeyli arali kendin cenubunda salinmisdir ki onun daha sonralar salinmasi ehtimali var Yasli sakinlerin verdiyi melumata gore Pirsagida iki pir olmusdur Birinci qedim pir denize yaxin erazide yerlesmis lakin sonralar adamlar bu eraziden kocdukden sonra torpaq altinda qalmisdir Melumdur ki Pirsagi ozunun guclu simal kuleklerile meshurdur Yasli sakinler qedim pir haqqinda bele deyirler Karvan yolunun iki yol ayricinda boyuk bir saheni ehate eden Sahi pir deyilen pir vardi Hemin pirin heyetinde iri govdeli qara tut agaci olub Yol ayricinda oldugundan usaqdan boyuye hami orada ayaq saxlayib Piri ziyaret edermisler Niyyet edenler oz paltarlarindan bas yayliqlarindan agac budaqlarina asarmislar Hemin pirin tarixinden deqiq xeber veren olmayib Guclu tufanlar neticesinde denizkenari yasayis yerleri o cumleden Sahi pir de torpaq altinda qalib Hal hazirda berpa edilmis Pirsagi tataz piri haqqinda Azerbaycanin epiqrafik abideler korpusu kitabinda asagidaki melumat qeyd edilir Piri Sahi movzoleyinden yalniz bunovre ve Piri Sahinin yaninda defn edilmis Seyx Muhemmedin qebirustu abidesi qalmisdir Piri Sahinin qebirustu yazisi pozulmusdur Onun qebirustunden goturulmus estampaj professor Paxomovun sexsi arxivinde saxlanilirdi Yazida asagidakilar qeyd olunmusdu Bu Piri Sahinin qebridir Seyx Muhemmedin qebirustu yazisinda asagidakilar qeyd olunmusdu Taleyin gerdisi kimseye sediq olmadi Qeddar tale istedadli adamlarin da sonuna yetdi Feleyin derzisi ne koynek tiktise sonda onu cirdi Men dunyaya doyunca baxmadim Taleyin qezebinden cox belalar gordum Qebirustu yazida tarix qalmamaisdir Abideni XVII esre aid etmek olar Tesadufi deyil ki alimler kendin tarixini XVII esrle elaqelendirirler Lakin burasi aydindir ki pirin yaranmasi ile kendin meskunlasmasi arasinda mueyyen zaman fasilesi olmusdur Pirsagi ehalisinin denize yaxin yerlerde meskunlasmasi hec subhesiz baliqciliq teserrufati ile de elaqedar olmusdur Hem de Pirsagida icmeli su butun Abseronda oldugu kimi cetin tapilirdi Tesadufi deyil ki Abseron sozunun etimologiyasi Abu Soran yeni suyu sor olan yer menasi ile elaqelendirilir Pirsagida bir nece sirin su quyusu olmusdur ki ehali bu quyulardan istifade etmisdir Sirin su quyulari esasen deniz sahiline yaxin yerlerde yerlesirdi Yeqin ele bu sebebdendir ki insanlar deniz sahiline yaxin yerlerde meskunlasmaga calismislar Basqa bir amil de bele meskunlasmaya sebeb ola bilerdi bu da tikinti ucun esas material olan saraq daslarin mehz deniz qiragindan cixarilmasi idi Qeyd olunan sebeblerden yeni guclu simal kulekleri neticesinde denizsahili erazilerin torpaq altinda qalmasi neticesinde ehali muasir Pirsagi erazilerine yerlesmisler Kendxudalari RedakteSefereli bey Seferelibeyovlar Etimologiyasi RedaktePirsagi sozunun etimologiyasi haqqinda muxtelif versiyalar movcuddur 1 Tarixcilerin fikrine gore Pirsagi sozu Piri Sahin sozunden emele gelmisdir Revayete gore burada insanlari oz mocuzevi mualice qabiliyyeti ile sagalda bilen Sahin adinda bir sexs yasamisdir Heqiqeten de Pirsagi tataz pirinde qedim qebir var ki hemin sexsin adi ile baglidir Pirsagi piri deri xesteliklerini mualice eden ocaq kimi taninmisdir 2 Diger bir izahata gore Piri sahi sahin piri menasina gelir Revayete gore bu piri Sah ziyaret etdiyi ucun el arasinda Pirisahi deyilmisdir 3 Basqa bir izahata gore gunlerin bir gunu Pirden qundagda olan korpe usaq tapilir El arasinda bu usaga Pir usagi deyilir Belelikle de Pir usagi anlayisi yayilmaga baslayir Lakin daha mentiqi izahata gore Pir etrafinda mesken salib yasayanlara Pir usaqlari deyilmisdir ki bu da sonralar kendin adina samil edilmisdir 4 Daha bir izahata gore Pirsagi ereb menseli sozdur Sozun ikinci hissesi usaq anlayisi ile deyil Ussaq anlayisi ile baglidir Ussaq asiqler demek oldugu ucun sozun menasi Pir asiqleri menasina gelir Bu versiyalardan hansinin daha deqiq oldugunu soylemek cetindir Bele ki deqiq yazili menbe yoxdur Deyilenlerin ekseriyyeti xalq etimologiyasina esaslanir Bununla yanasi Pirsagi sozunun Pir anlayisi ile elaqedar olmasina hec subhe yoxdur Hetta muasir dovrde de Pirsagi Tataz pirine mualice meqsedile gelenler var Medeniyyeti RedaktePirsagida dini elmlere maraq hemise guclu olmusdur Tesadufi deyil ki 18 19 cu esrlerde Pirsagida 12 nefer Necef axundu olmusdur Qafqaz muselmanlarinin ilk seyxi Axund Zeynalabdin Axund Mollaaga adi ile taninmisdir mehz Pirsagili olmusdur Sovet dovrunde 20 ci illerin sonu 30 cu illerin evvellerinde ehali arasinda savadsizligin legvi ile mesgul olan muellimler olmusdur Evvelce ayri ayri sexslerin evlerinde yerlesen mekteb 1934 cu ilde yeni binaya kocmusdur Sovet dovrunde de Pirsagidan taninmis sexsiyyetler cixmisdir Onlardan bezileri bunlardir Eliyev Huseynbala Balaeli oglu Teyyareci 1941 ci ilde Leninqrad goylerinde qehremancasina helak olmusdur Olumunden sonra Lenin ordeni verilmisdir Seyxulislam Axund Aga Elizade Qafqaz Seyxulislami 1918 1920 1944 1954 Xosbext Bagi oglu Yusifzade Azerbaycan Milli Elmler Akademiyasinin akademiki Sefter Ceferov Sovet dovrunde Azerbaycan SSR Ali Sovetinin sedri Vuqar Ehmed filologiya elmleri doktoru professor gorkemli alim meshur sair AMEA nin sobe mudiri Hekim Qeni fuzulisunas qezelxan Ejder Melikov Siyasetci Mesedi Ezizbeyov Esedulla Axundov ve Mehemmed Emin Resulzade ile birlikde Hummet partiyasini yaratmisti Hazirda Pirsagida 4 mekteb 1 usaq bagcasi medeniyyet evi kitabxana muasir tipli ambulatoriya tecili yardim menteqesi poct ve ATS fealiyyet gosterir Iqtisadiyyati RedaktePirsaginin iqtisadiyyati ta qedim dovrlerden baliqciliq bagciliq bostanciliqla bagli olmusdur Yerlesdiyi tebii seraite uygun olaraq burada baliq vetegeleri teserrufatin esasini teskil etmisdir Yasli adamlarin danisdiqlarina gore 1941 1945 ci illerde veten muharibesi seraitinde ehalinin erzaqla teminatinda baliq vetegelerinin boyuk rolu olmusdur Bu vetegeler muharibeden sonraki dovrlerde de fealiyyet gostermisdir Bagciliq teserrufati Pirsagi iqtisadiyyatinin en qedim sahelerinden biridir Suvarma sistemi olmayan bu erazide esasen demye bag ve bostanlar salinmisdir Iqlim ve tebii seraitine uygun olaraq burada esasen uzum encir tut iyde agaclari ekilmisdir Pirsagi sanisi enciri dillerde ezber olmusdur Sovet dovrunde bag teserrufati kolxoz ve sovxozlarda cemlesmisdi Muasir dovrde Abseronun su ile techizati yaxsilasdigi ucun bagciliq teserrufatinda da koklu deyisiklikler bas vermisdir Bele ki indi ferdi teserrufatlarda istenilen cesidde agaclar ve bitkiler yetisdirilir Pirsaginin tebii seraiti nezere alinaraq Sovet dovrunde muxtelif saglamliq ocaqlari salinmisdi Burada sanatoriyalar pioner dusergeleri fealiyyet gosterirdi Bu muessiselerde ehalinin xeyli hissesi calisirdi ki bu da iqtisadi veziyyete musbet tesir edirdi Cografiyasi ve iqlimi RedaktePirsagi Abseron yarimadasinin simalinda Xezer denizinin sahilinde yerlesir Erazisi tektonik qalxmalara aiddir Cokme suxurlari genis yayilmisdir Qum tireleri baliqqulagi cokuntuler qumlar 4 cu dovrun son merhelesinde yaranmis cokuntulerdir Xezri adlanan simal simal qerb simal serq kulekleri cenub ve cenub serqden gelen Gilavar sahil kulekleri gece ve gunduz brizleri xarakterikdir Yayi fesli quraqliq kecir yarimsehra ve quru col iqlimi ustunluk teskil edir Yanvar ayinin orta ayliq temperaturu 0 3 derece arasinda iyul ayinin orta temperaturu 25 27 derece arasinda olur Sutkaliq amplitud 7 8 dereceden artiq olmur Yarimsehra landsafta malikdir Boz boz cemen ve muxtelif soran torpaqlar seciyyevidir Ehalisi RedakteAzStat in 1 yanvar 2013 cu il tarixine olan resmi melumata esasen qesebede texminen 6 7 min nefer ehali yasayir 1 Istinadlar Redakte Azerbaycan Respublikasinin Dovlet Statistika Komitesi 2013 cu ilin evveline iqtisadi ve inzibati rayonlar elece de seher yasayis menteqeleri uzre ehalinin cins bolgusunde sayi Arxivlesdirilib 2014 07 02 at the Wayback Machine min nefer Menbe RedakteKorpus epigraficheskih pamyatnikov Azerbajdzhana Baku Elm 1991 T 1 Omrumun illeri ve izleri Xosbext Yusifzade OSKAR nesriyyati Baki 2004 Pirsagi dunyasi Dilsad Xaqani qizi Baki 2005 Azerbaycan Sovet Ensiklopediyasi Azerb dovlet nesriyyati Baki 1983 7 ci cild Xarici kecidler RedaktePirsagida XVII esrin yadigari Vaxtile bugda arpa satilan Cume mescidi REPORTAJ Bakinin Pirsagi qesebesinde yenidenqurma ve temir berpa islerinin temeli qoyulub YENILENIB 1 Yegane Cansail Pirsagi Medeniyyet 2011 6 iyul S 12 Vikianbarda Pirsagi ile elaqeli mediafayllar var Baki seheri ile elaqedar bu meqale qaralama halindadir Meqaleni redakte ederek Vikipediyani zenginlesdirin Qesebe ile elaqedar bu meqale qaralama halindadir Meqaleni redakte ederek Vikipediyani zenginlesdirin Menbe https az wikipedia org w index php title Pirsagi amp oldid 6061117, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,

ne axtarsan burda

, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.