fbpx
Wikipedia

Horadiz əməliyyatı

Avqust 06, 2021

Horadiz əməliyyatı — 1993-ci ilin dekabrından başlamış 6 yanvar tarixinə kimi davam edən, Azərbaycan Respublikasının Füzuli rayonunun Horadiz qəsəbəsi üzrə Azərbaycan Silahlı Qüvvələri və Ermənistan Silahlı Qüvvələri arasında baş verən döyüşlər, Qarabağ müharibəsində olan döyüşlərin biri.

Horadiz əməliyyatı
Əsas münaqişə: Qarabağ müharibəsi
Azərbaycan ordusunun döyüşçüsü RPG-7 ilə Horadiz şəhərinin ətrafında
Tarix 1993-cü il dekabr - 6 yanvar, 1994
Yeri Füzuli rayonu, Azərbaycan
Səbəbi 1993-cü ildə Azərbaycan ordusunun əks-hücumu
Nəticəsi Azərbaycan ordusunun qələbəsi. Azərbaycan Füzuli rayonunun Horadiz qəsəbəsini və 22 kəndini, Cəbrayıl rayonunun isə Cocuq Mərcanlı kəndini qaytardı və Füzuli rayonunun şimalına doğru hərəkətə keçdi
Münaqişə tərəfləri
Komandan(lar)

Şair Ramaldanov
(əməliyyatın komandiri)
İlham Ağayev
(kəşfiyyat bölməsinin komandiri)

Bilinmir

Tərəflərin qüvvəsi

702-ci alayın hərbi birləşmələri

Bilinmir

Ölənlər və yaralananlar

Bilinmir

Bilinmir

Nəticədə, Horadiz qəsəbəsi, Füzuli rayonunun 20 kəndi (Araz Zərgər, Araz Dilağarda, Birinci Mahmudlu, İkinci Mahmudlu, Əhmədbəyli, Murtuzalılar, Aşağı Kürdmahmudlu, Yuxarı Kürdmahmudlu, Alxanlı, Bala Bəhmənli, Böyük Bəhmənli, Aşağı Yağlıvənd, Kərimbəyli, Şükürbəyli, Babı, Arayatılı, Mollaməhərrəmli, Əhmədalılar, Qazaxlar, Mirzənağılı) və Cəbrayıl rayonunun Cocuq Mərcanlı kəndi Azərbaycanın nəzarətinə keçdi.

Horadiz əməliyyatı Azərbaycan Ordusunun 1994-cü ilin qış kampaniyasında keçirdiyi ən uğurlu əməliyyat olub. Əməliyyatda misilsiz qəhrəmanlıq nümunələri göstərdiklərinə görə 8 nəfər Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı adına layiq görülmüşdür.

Tarixi

Zəmin

1993-cü il avqustun sonunda Qubadlını ələ keçirən ermənilər, yenidən qruplaşma üçün ehtiyac duyduğundan, atəşkəs elan etmişdilər və Ermənistandan yeni silah və qoşunları gəlişi üçün gözləmək məcburiyyətində idi. Oktyabrın sonlarında erməni hərbi birləşmələri (yalnız Ermənistan ordusunun müntəzəm hissəsi, qondarma "Dağlıq Qarabağ ordusu" nəzərdə tutulmur) Azərbaycan-İran sərhədində yerləşən Horadizi tez ələ keçirib, bununla Zəngilan rayonunun Azərbaycan ərazisi ilə əlaqəsini kəsmişdi.

1993-cü il dekabr ayında erməni silahlı dəstələri Füzuli şəhərinin şərqinə hərəkət etmək üçün cəhd göstərsə də, görünməmiş müqavimət ilə qarşılaşdı və geri çəkilməyə məcbur oldu. Bundan sonra Azərbaycan ordusu üç istiqamətdə hücuma keçdi. 15 dekabrda Azərbaycan hərbçiləri dərhal 5 istiqamətdə hücuma keçdi — Füzuli, Xocavənd, Ağdam, Ağdərə və Kəlbəcər.. Dağlıq Qarabağın şimal-şərqində hücum, erməniləri Ağdərə rayonunun bir sıra yaşayış məntəqələrini tərk etməsini məcbur etdi. Azərbaycan hissələrinin Horadizə əsas zərbələri, Dağlıq Qarabağın cənub-şərqində Beyləqan rayonundan gəlirdi. Döyüş çöl zonasına keçmişdi. Azərbaycan hissələri bu şəraitdə düşmənin müdafiəsini dağıtdı və top atəşi və raket artilleriyasının altında Füzuli rayonunun daxilinə irəlləməyə başlamışdılar. 1994-cü ilin yanvar ayının əvvəlində, azərbaycanlılar 11 qəsəbə və 40 kilometr Azərbaycan-İran sərhədi uzunluğunda ərazini ələ keçirmişdi.

Döyüş

 
1993-cu il Horadiz əməliyyatı öncəsi Heydər Əliyevin apardığı hərbi müşavirədən sonra Daxili Qoşunların Komandanı general-mayor Ramiz Məmmədov, qərargah rəisi polkovnik Zahid Teymurov və birləşmiş polis qüvvələrinin komandiri polkovnik Akif Səlimov hücum əməliyyatını müzakirə edərkən.

5 yanvarda Azərbaycan tərəfinin verdiyi məlumata görə, Horadiz əməliyyatında iştirak edən 702-ci briqada 5 yanvar tarixində, bir gün ərzində qənimət olaraq 3 tank, 1 ədəd "Şturm-S", 6 ədəd top, 6 ədəd top qoşqusu, 10-a yaxın nəqliyyat vasitəsi, çoxlu sayda silah və sursat götürüb. Düşmən ağır itkilər verərək və cəsədlərini döyüş meydanında qoyaraq geri çəkilib. Horadiz yaxınılığında Şükürbəyli uğrunda həlak olumuş kəşfiyyat bölməsinin 702-ci alayın kapitanı Elxan Zülfüqarov ölümündən sonra "Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı" adına layiq görülmüşdür.

6 yanvar(digər mənbələrə görə — 8 yanvar) 702-ci alay düşmənin müqavimətini qırıb, döyüşüb Horadizə daxil oldu, qəsəbəni, Horadiz Dəmiryol Stansiyasını və Araz çayı üzrə vacib strateji hədəf olan Xudafərin körpülərini (qısa olsa da) ələ keçirdi. Əməliyyata Şair Ramaldanov rəhbərlik edirdi. Horadiz — qərbdə Cəbrayıl, Qubadlı, Zəngilan rayonları və şimalda Füzuliyə gedən yolların mühüm kəsişməsi idi. Beləliklə Azərbaycan Araz çayı üzərində Horadiz dəmiryolunu və şimal istiqamətində Füzuliyə irəllədi.

Azərbaycanın hücumunda, 1993-cü ilin payızında gələn Əfqan mücahidləri də iştirak edirdi. Bəzi məlumatlara görə, mücahidlərin hazırlığı müntəzəm Azərbaycan ordusundan yuxarı idi və onlar əsas rolu Horadizin Azərbaycan ordusuna ələ keçməsində oynayıblar.

Nəticədə, Horadiz qəsəbəsi, Füzuli rayonunun 20 kəndi və Cəbrayıl rayonunun Cocuq Mərcanlı kəndi Azərbaycanın nəzarətinə keçdi. Qorxmaz Eyvazov Füzuli rayonu ərazisində gedən döyüşdə və Horadiz əməliyyatı zamanı əsl igidlik göstərmişdi. Onu bölük komandiri təyin etmişdilər. O, Mirzənağılı kəndi uğrunda gedən döyüşdə qəhrəmancasına həlak olub, ölümündən sonra Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı adına layiq görüldü. Azərbaycan tərəfinin verdiyi məlumata görə, Azərbaycan 21 min hektar sahə ərazini nəzarəti altına keçirmişdir.

1994-cü il yanvarın 5-də Azərbaycan Ordusunun əsgərləri Horadizə daxil olaraq Azərbaycan bayrağını Horadiz şəhərinə sancıb. Həmin döyüşlərdə tankçı olan Şakir Bayramov döyüşə-döyüşə şəhərə ilk daxil olanlardandır və ermənilərin bayrağını sökərək ayaqlar altına atıb:

  Horadiz şəhəri alınanda biz döyüşə-döyüşə gəlirdik. Bizim sovetliyin qarşısında heykəl vardı, Leninin heykəli... Erməni bayrağını ora sancmışdı. O bayrağı mən ordan çıxartdım, "pasyolka"da çəkiliş vardı, apardım onların qarşılarına tulladım. Amma bu tərəfdə erməni bayrağını "qara polkovnik" vardı, o çıxartmışdı, bizim bayrağı sancmışdı
Şakir Bayramov
  

Nəticəsi

Yanvarın sonunda, ermənilərin artan müqavimətini keçən Azərbaycan qoşunları, Füzuli və Cəbrayıl rayon mərkəzinin yaxınlığına çatsalar da, düşmənin əks-hücumları nəticəsində dayandırılmışdır. Buna baxmayaraq, Horadiz əməliyyatı Azərbaycan Ordusunun 1994-cü ilin qış kampaniyasında keçirdiyi ən uğurlu əməliyyat olub. Horadiz əməliyyatında misilsiz qəhrəmanlıq nümunələri göstərdiklərinə görə 8 nəfər Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı adına layiq görülmüşdür.

Mirası

2012-ci il yanvarın 6-da döyüşlərin keçmiş üzvləri, Bakıda həlak olan yoldaşlarının, o cümlədən Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı Elxan Zülfüqarovun və Yasamal batalyonunun komandiri Mirələkbər İbrahimovun xatirəsini yad edib, Şəhidlər xiyabanını ziyarət etmişlər. 2014-cü ildə Horadiz əməliyyatına "Böyük qələbəyə inamla" filmi həsr olunub.

Həmçinin bax

İstinadlar

  1. ↑ "İlahi adlar yurdu - Cəbrayıl-1". www.anl.az. www.anl.az. 26 avqust 2016 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 26 avqust 2016.
  2. ↑ Cooley, John K. (2002). Unholy Wars: Afghanistan, America and International Terrorism. London: Pluto Press. 150–151. ISBN 0-7453-1917-3.
  3. ↑ "Ветераны освобождения Горадиза собрались на Аллее шахидов". Internews Azerbaijan. 6 yanvar 2012. İstifadə tarixi: 26 avqust 2016.[ölü keçid]
  4. ↑ Jiroxov, Mixail (2012). Семена распада: войны и конфликты на территории бывшего СССР. Sankt-Peterburq: БХВ-Петербург. səh. 278-279. ISBN 978-5-9775-0817-9. (#accessdate_missing_url)
  5. ↑ "Вынужденные переселенцы впервые за последние 23 года побывали в освобожденном от армян селе". report.az. report.az. 26 avqust 2016 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 26 avqust 2016.
  6. ↑ "Ordumuz erməni bayrağını ayaqlar altına belə atmışdı". oxu.az. oxu.az. 26 avqust 2016 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 26 avqust 2016.
  7. ↑ "Status-kvonun dəyişməməsi müharibə ehtimalını artırır". www.anl.az. www.anl.az. 26 avqust 2016 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 26 avqust 2016.
  8. ↑ Sultanov, Ziyəddin. ""Horadiz əməliyyatı":Azad olunan doğma torpaq". www.anl.az. www.anl.az. 26 avqust 2016 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 26 avqust 2016.
  9. ↑ Furman, Dmitriy (2001). Азербайджан и Россия: общества и государства. Летний сад. səh. 449. (#accessdate_missing_url)
  10. ↑ de Vaal, Tomas (2005). Qara bağ. BBC. 26 avqust 2016 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 26 avqust 2016.
  11. ↑ Çernyavskiy, Stanislav (2002). Новый путь Азербайджана. Moskva: Азер-Медиа, Книга и бизнес. səh. 137. ISBN 5-212-00916-2. (#accessdate_missing_url)
  12. ↑ Taarnby, Michael (2008). The Mujahedin in Nagorno-Karabakh: A Case Studyin the Evolution of Global Jihad. səh. 7. (#archive_missing_date) tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 26 avqust 2016.
  13. Azerbaijan: Seven years of conflict in Nagorno-Karabakh. 1994. səh. 79. ISBN 1564321428, 9781564321428. 26 avqust 2016 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 26 avqust 2016. (#parameter_ignored)
  14. ↑ "Azərbaycanın Milli Qəhrəmanları". anl.az. anl.az. 26 avqust 2016 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 26 avqust 2016.
  15. ↑ "Horadiz əməliyyatının iştirakçısı: "Xeyli dostum şəhid oldu..."". news.lent.az. news.lent.az. 26 avqust 2016 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 26 avqust 2016.
  16. "«Böyük qələbəyə inamla» sənədli filminin təqdimatı olmuşdur". anl.az. anl.az. 26 avqust 2016 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 26 avqust 2016.

Xarici keçidlər

  • Horadiz Əməliyyatı,ermənilər necə qaçırlar yanvar 1994-cü il

Avqust 06, 2021
horadiz, əməliyyatı, 1993, ilin, dekabrından, başlamış, yanvar, tarixinə, kimi, davam, edən, azərbaycan, respublikasının, füzuli, rayonunun, horadiz, qəsəbəsi, üzrə, azərbaycan, silahlı, qüvvələri, ermənistan, silahlı, qüvvələri, arasında, baş, verən, döyüşlər. Horadiz emeliyyati 1993 ci ilin dekabrindan baslamis 6 yanvar tarixine kimi davam eden Azerbaycan Respublikasinin Fuzuli rayonunun Horadiz qesebesi uzre Azerbaycan Silahli Quvveleri ve Ermenistan Silahli Quvveleri arasinda bas veren doyusler Qarabag muharibesinde olan doyuslerin biri Horadiz emeliyyatiEsas munaqise Qarabag muharibesiAzerbaycan ordusunun doyuscusu RPG 7 ile Horadiz seherinin etrafindaTarix 1993 cu il dekabr 6 yanvar 1994 1 Yeri Fuzuli rayonu AzerbaycanSebebi 1993 cu ilde Azerbaycan ordusunun eks hucumuNeticesi Azerbaycan ordusunun qelebesi Azerbaycan Fuzuli rayonunun Horadiz qesebesini ve 22 kendini Cebrayil rayonunun ise Cocuq Mercanli kendini qaytardi ve Fuzuli rayonunun simalina dogru herekete kecdiMunaqise terefleriAzerbaycan Efqan mucahidleri 2 ErmenistanKomandan lar Sair Ramaldanov emeliyyatin komandiri 3 Ilham Agayev kesfiyyat bolmesinin komandiri 3 BilinmirTereflerin quvvesi702 ci alayin herbi birlesmeleri 4 BilinmirOlenler ve yaralananlarBilinmir BilinmirNeticede Horadiz qesebesi Fuzuli rayonunun 20 kendi Araz Zerger Araz Dilagarda Birinci Mahmudlu Ikinci Mahmudlu Ehmedbeyli Murtuzalilar Asagi Kurdmahmudlu Yuxari Kurdmahmudlu Alxanli Bala Behmenli Boyuk Behmenli Asagi Yaglivend Kerimbeyli Sukurbeyli Babi Arayatili Mollameherremli Ehmedalilar Qazaxlar Mirzenagili ve Cebrayil rayonunun Cocuq Mercanli kendi Azerbaycanin nezaretine kecdi 5 Horadiz emeliyyati Azerbaycan Ordusunun 1994 cu ilin qis kampaniyasinda kecirdiyi en ugurlu emeliyyat olub 6 7 Emeliyyatda misilsiz qehremanliq numuneleri gosterdiklerine gore 8 nefer Azerbaycanin Milli Qehremani adina layiq gorulmusdur 8 Mundericat 1 Tarixi 1 1 Zemin 1 2 Doyus 1 3 Neticesi 2 Mirasi 3 Hemcinin bax 4 Istinadlar 5 Xarici kecidlerTarixi RedakteZemin Redakte 1993 cu il avqustun sonunda Qubadlini ele keciren ermeniler yeniden qruplasma ucun ehtiyac duydugundan ateskes elan etmisdiler ve Ermenistandan yeni silah ve qosunlari gelisi ucun gozlemek mecburiyyetinde idi 9 Oktyabrin sonlarinda ermeni herbi birlesmeleri yalniz Ermenistan ordusunun muntezem hissesi qondarma Dagliq Qarabag ordusu nezerde tutulmur 9 Azerbaycan Iran serhedinde yerlesen Horadizi tez ele kecirib bununla Zengilan rayonunun Azerbaycan erazisi ile elaqesini kesmisdi 9 1993 cu il dekabr ayinda ermeni silahli desteleri Fuzuli seherinin serqine hereket etmek ucun cehd gosterse de gorunmemis muqavimet ile qarsilasdi ve geri cekilmeye mecbur oldu Bundan sonra Azerbaycan ordusu uc istiqametde hucuma kecdi 10 15 dekabrda Azerbaycan herbcileri derhal 5 istiqametde hucuma kecdi Fuzuli Xocavend Agdam Agdere ve Kelbecer 4 Dagliq Qarabagin simal serqinde hucum ermenileri Agdere rayonunun bir sira yasayis menteqelerini terk etmesini mecbur etdi 10 Azerbaycan hisselerinin Horadize esas zerbeleri Dagliq Qarabagin cenub serqinde Beyleqan rayonundan gelirdi Doyus col zonasina kecmisdi Azerbaycan hisseleri bu seraitde dusmenin mudafiesini dagitdi ve top atesi ve raket artilleriyasinin altinda Fuzuli rayonunun daxiline irellemeye baslamisdilar 4 1994 cu ilin yanvar ayinin evvelinde azerbaycanlilar 11 qesebe ve 40 kilometr Azerbaycan Iran serhedi uzunlugunda erazini ele kecirmisdi 4 Doyus Redakte 1993 cu il Horadiz emeliyyati oncesi Heyder Eliyevin apardigi herbi musavireden sonra Daxili Qosunlarin Komandani general mayor Ramiz Memmedov qerargah reisi polkovnik Zahid Teymurov ve birlesmis polis quvvelerinin komandiri polkovnik Akif Selimov hucum emeliyyatini muzakire ederken 5 yanvarda Azerbaycan terefinin verdiyi melumata gore Horadiz emeliyyatinda istirak eden 702 ci briqada 5 yanvar tarixinde bir gun erzinde qenimet olaraq 3 tank 1 eded Sturm S 6 eded top 6 eded top qosqusu 10 a yaxin neqliyyat vasitesi coxlu sayda silah ve sursat goturub 1 Dusmen agir itkiler vererek ve cesedlerini doyus meydaninda qoyaraq geri cekilib 1 Horadiz yaxiniliginda Sukurbeyli ugrunda helak olumus kesfiyyat bolmesinin 702 ci alayin kapitani Elxan Zulfuqarov olumunden sonra Azerbaycanin Milli Qehremani adina layiq gorulmusdur 3 6 yanvar 3 10 diger menbelere gore 8 yanvar 4 11 702 ci alay dusmenin muqavimetini qirib doyusub Horadize daxil oldu qesebeni Horadiz Demiryol Stansiyasini ve Araz cayi uzre vacib strateji hedef olan Xudaferin korpulerini qisa olsa da 4 ele kecirdi Emeliyyata Sair Ramaldanov rehberlik edirdi 3 Horadiz qerbde Cebrayil Qubadli Zengilan rayonlari ve simalda Fuzuliye geden yollarin muhum kesismesi idi 11 Belelikle Azerbaycan Araz cayi uzerinde Horadiz demiryolunu ve simal istiqametinde Fuzuliye irelledi 10 Azerbaycanin hucumunda 1993 cu ilin payizinda gelen 12 Efqan mucahidleri 2 de istirak edirdi Bezi melumatlara gore mucahidlerin hazirligi muntezem Azerbaycan ordusundan yuxari idi ve onlar esas rolu Horadizin Azerbaycan ordusuna ele kecmesinde oynayiblar 12 13 Neticede Horadiz qesebesi Fuzuli rayonunun 20 kendi ve Cebrayil rayonunun Cocuq Mercanli kendi Azerbaycanin nezaretine kecdi 5 Qorxmaz Eyvazov Fuzuli rayonu erazisinde geden doyusde ve Horadiz emeliyyati zamani esl igidlik gostermisdi 14 Onu boluk komandiri teyin etmisdiler 14 O Mirzenagili kendi ugrunda geden doyusde qehremancasina helak olub olumunden sonra Azerbaycanin Milli Qehremani adina layiq goruldu 14 Azerbaycan terefinin verdiyi melumata gore Azerbaycan 21 min hektar sahe erazini nezareti altina kecirmisdir 3 1994 cu il yanvarin 5 de Azerbaycan Ordusunun esgerleri Horadize daxil olaraq Azerbaycan bayragini Horadiz seherine sancib 15 Hemin doyuslerde tankci olan Sakir Bayramov doyuse doyuse sehere ilk daxil olanlardandir ve ermenilerin bayragini sokerek ayaqlar altina atib Horadiz seheri alinanda biz doyuse doyuse gelirdik Bizim sovetliyin qarsisinda heykel vardi Leninin heykeli Ermeni bayragini ora sancmisdi O bayragi men ordan cixartdim pasyolka da cekilis vardi apardim onlarin qarsilarina tulladim Amma bu terefde ermeni bayragini qara polkovnik vardi o cixartmisdi bizim bayragi sancmisdi 15 Sakir Bayramov Neticesi Redakte Yanvarin sonunda ermenilerin artan muqavimetini kecen Azerbaycan qosunlari Fuzuli ve Cebrayil rayon merkezinin yaxinligina catsalar da dusmenin eks hucumlari neticesinde dayandirilmisdir 4 Buna baxmayaraq Horadiz emeliyyati Azerbaycan Ordusunun 1994 cu ilin qis kampaniyasinda kecirdiyi en ugurlu emeliyyat olub 6 7 Horadiz emeliyyatinda misilsiz qehremanliq numuneleri gosterdiklerine gore 8 nefer Azerbaycanin Milli Qehremani adina layiq gorulmusdur 8 Mirasi Redakte2012 ci il yanvarin 6 da doyuslerin kecmis uzvleri Bakida helak olan yoldaslarinin o cumleden Azerbaycanin Milli Qehremani Elxan Zulfuqarovun ve Yasamal batalyonunun komandiri Mirelekber Ibrahimovun xatiresini yad edib Sehidler xiyabanini ziyaret etmisler 3 2014 cu ilde Horadiz emeliyyatina Boyuk qelebeye inamla filmi hesr olunub 16 Hemcinin bax RedakteMurovdag emeliyyati Azadliq doyusu Horadiz emeliyyati film 2013 Istinadlar Redakte 1 2 3 Ilahi adlar yurdu Cebrayil 1 www anl az www anl az 26 avqust 2016 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 26 avqust 2016 1 2 Cooley John K 2002 Unholy Wars Afghanistan America and International Terrorism London Pluto Press 150 151 ISBN 0 7453 1917 3 1 2 3 4 5 6 7 Veterany osvobozhdeniya Goradiza sobralis na Allee shahidov Internews Azerbaijan 6 yanvar 2012 Istifade tarixi 26 avqust 2016 olu kecid 1 2 3 4 5 6 7 Jiroxov Mixail 2012 Semena raspada vojny i konflikty na territorii byvshego SSSR Sankt Peterburq BHV Peterburg seh 278 279 ISBN 978 5 9775 0817 9 accessdate missing url 1 2 Vynuzhdennye pereselency vpervye za poslednie 23 goda pobyvali v osvobozhdennom ot armyan sele report az report az 26 avqust 2016 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 26 avqust 2016 1 2 Ordumuz ermeni bayragini ayaqlar altina bele atmisdi oxu az oxu az 26 avqust 2016 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 26 avqust 2016 1 2 Status kvonun deyismemesi muharibe ehtimalini artirir www anl az www anl az 26 avqust 2016 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 26 avqust 2016 1 2 Sultanov Ziyeddin Horadiz emeliyyati Azad olunan dogma torpaq www anl az www anl az 26 avqust 2016 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 26 avqust 2016 1 2 3 Furman Dmitriy 2001 Azerbajdzhan i Rossiya obshestva i gosudarstva Letnij sad seh 449 accessdate missing url 1 2 3 4 de Vaal Tomas 2005 Qara bag BBC 26 avqust 2016 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 26 avqust 2016 1 2 Cernyavskiy Stanislav 2002 Novyj put Azerbajdzhana Moskva Azer Media Kniga i biznes seh 137 ISBN 5 212 00916 2 accessdate missing url 1 2 Taarnby Michael 2008 The Mujahedin in Nagorno Karabakh A Case Studyin the Evolution of Global Jihad seh 7 archive missing date tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 26 avqust 2016 Azerbaijan Seven years of conflict in Nagorno Karabakh 1994 seh 79 ISBN 1564321428 9781564321428 26 avqust 2016 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 26 avqust 2016 parameter ignored 1 2 3 Azerbaycanin Milli Qehremanlari anl az anl az 26 avqust 2016 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 26 avqust 2016 1 2 Horadiz emeliyyatinin istirakcisi Xeyli dostum sehid oldu news lent az news lent az 26 avqust 2016 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 26 avqust 2016 Boyuk qelebeye inamla senedli filminin teqdimati olmusdur anl az anl az 26 avqust 2016 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 26 avqust 2016 Xarici kecidler RedakteHoradiz Emeliyyati ermeniler nece qacirlar yanvar 1994 cu ilMenbe https az wikipedia org w index php title Horadiz emeliyyati amp oldid 6055627, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,

ne axtarsan burda

, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.