fbpx
Wikipedia

Firudin bəy Daryalı

Firudin bəy Daryalı (1900, Təzəkənd, Laçın rayonu1989, Türkiyə) — Türkiyə Cümhuriyyətinin Ordu generalı.

Firudin bəy Daryalı
Şəxsi məlumatlar
Doğum tarixi 1900
Doğum yeri
Vəfat tarixi 1989
Vəfat yeri
Hərbi fəaliyyəti
Rütbə general

Həyatı

Firudin bəy Daryalı 1900-cü ildə Laçın rayonunun Təzəkənd kəndində anadan olmuşdur. Əsl adı Fərman olsa da mühacirət dönəmində sovet təhlükəsizlik orqanlarının təqibindən qorunmaq üçün digər mühacirlərin bir çoxu kimi ad və soyadını dəyişmək məcburiyyətində qalmışdır. Ad olaraq əmisi oğlu Firudinin, soyad olaraq isə kəndlərində olan "Daryal" adlı ərazinin adını götürmüşdür. Hələ kiçik yaşlarında öz cəsarəti və iradəsi ilə ad çıxaran Firudin bəy yüksək atıcılıq qabiliyyətinə malik olmuşdur. 20 yaşında zabit olmuşdur. Kazanda hərbi məktəbdə oxumuşdur. Azərbaycan Ordusunun zabiti olmuş, Qarabağ uğrunda göstərdiyi igidliyə görə orden və medallarla təltif olunmuşdur.

Döyüş yolu

Azərbaycan Cümhuriyyəti ordusunun süvari alayında xidmət etmiş, alayın tərkibində 23 sentyabr 1918-ci ildə başlayan Qarabağ hərəkatında qatılaraq, Şuşanın erməni daşnaklarından azad edilməsi əməliyyatlarında iştirak etmişdir. 1919-cu ilin yanvar ayında keçirilən baxış yoxlaması zamanı Firudin bəyin xidmət etdiyi süvari alayı göstərdikləri igidliyə görə hərbi nazirin şəxsi təşəkkürünü almışdı. Yanvar ayının 15-i Qarabağın General Qubernatoru vəzifəsinə təyin olunan Xosrov bəy Sultanov Firudin bəyin igidliyinə bələd olduğu üçün onu özünə köməkçi götürmüçdür. Cümhuriyyət ordusunun gənc zabiti Firudin bəy Daryal xalq qəhrəmanı Sultan bəy Sultanovun başçılıq eydiyi yerli özünümüdafiyə dəstələri ilə birgə indiki Laçın rayonunu Tat dərəsi adlı ərazisində erməni generalı Andranik Ozanyanın ordusunun məhv edilməsi əməliyyatında iştirak edərək böyük qəhrəmanlıqlar göstərmişdir.

Əsgəranda şiddətli döyüşlər

1920-ci ilin mart ayında Qarabağ və Zəngəzurda düşmən təhlükəsi yenidən artır. Erməni daşnak qoşun birləşmələri martın 21-dən 22-nə keçən gecə Xankəndində yerləşən Cavanşir piyada alayının kazarmalarına qəfləti basqın edib, daha sonra Əsgəran yolunu bağlayırlar. 22 mart tarixindən etibarən Xosrov bəy Sultanov və Həbib bəy Səlimovun başçılığıyla erməni generalı Dronun qoşunlarına qarşı Əsgəran bölgəsində şiddətli döyüşlər baş verir. 2 aprel 1920-ci ildə Dronun qoşunları məhv edilir. Firudin bəy həmin döyüşlərdə də igidliklə vuruşur. 28 aprel 1920-ci ildə Azərbaycan Cümhuriyyəti süquta uğramış, bolşeviklərin işğalına məruz qaldıqdan bir müddət sonra Xosrov bəy Sultanov bolşeviklər tərəfindən həbs olunmuşdur.

Süvari alayı

Firudin bəy Daryal ailə üzvləriylə vidalaşıb yenidən Azərbaycan Cümhuriyyəti ordusunun süvari alayına qoşulur. 24 may 1920-ci ildə başlayan Gəncə üsyanında iştirak edir. Cümhuriyyətin 2-ci ildönümünə təsadüf edən və minlərlə insanın həlak olmasıyla nəticələnən üsyan 31 may 1920-ci ildə "Qırmızı ordu" tərəfindən qəddarlıqla yatırılır. Gəncə üsyanından sonra 5 iyun 1920-ci ildə Nuru Paşanın komandanlığı ilə Qarabağda bolşeviklərə qarşı ikinci bir üsyan dalğası başlayır. Firudin bəy Gəncə üsyanından sağ qurtulan silahdaşlarıyla üsyana qatılır. Qarabağ üsyanı da böyük amasızlıq ilə yatırılandan sonra, Firudin bəy Azərbaycan Cümhuriyyəti ordusunun süvari və piyada alaylarının sağ qalan əsgərləriylə birgə, Polkovnik Nuh bəy Sofiyevin və Polkovnik Səməd bəy Rəfibəylinin (Sayqın) rəhbərliyiylə Araz çayını keçib İran ərazisinə daxil olurlar. İran hökumətinin silahları təhvil vermək tələbini yerinə yetirmədikləri üçün hücuma məruz qalırlar. Araz çayı boyunca Türkiyəyə doğru hərəkət edirlər.

Atatürkün verdiyi mükafat

Firudin bəy Daryal 56 nəfəri zabit olan 1200-nəfərlik Azərbaycan birliyinin tərkibində Türkiyənin istiqlal savaşına qoşulmuşdur. 15-ci süvari alayda bölük komandiri vəzifəsini icra etmiş, 1920-ci ilin payızından başlayaraq, 1921-ci ilin əvvəllərinə qədər şərqi anadolunun ermənilərdən təmizlənməsiylə sona çatan şərq hərəkatına igidliklə vuruşmuşdur. Sarıqamışın, Kağızmanın, Qarsın, İğdırın, Gümrünün geri alınması əməliyyatlarında iştirak etmiş, bu döyüşlərdə yaralanaraq qazi ünvanı almışdır. Sağaldıqdan sonra 26 avqust 1922-ci ildə başlayan və Türkiyənin qərb bölgəsinin yunanların işğalından azad edilməsi üçün başladılan "Böyük hücum" əməliyyatlarında iştirak etmiş, 9 sentyabr 1922-ci il tarixdə öz bölüyü ilə İzmirə girən ilk süvarilərdən olur. Savaşdan sonra, Mustafa Kamal Atatürk tərəfindən "İstiqlal" ordeniylə təltif olunmaqla bərabər həm də İstanbul şəhərində Ali hərbi təhsil alır. Azərbaycan Cümhuriyyəti ordusunda birgə xidmət etdikləri bir neçə zabitlə orduda qalaraq hərbi xidmətlərini davam etdirmişlər.

 
Firudin bəy Daryalın əlyazması

Vəfatı

Azərbaycanın müstəqillik qazanmasından 2-il öncə, 1989-cu ildə 88 yaşında vəfat edir. Cənazəsi xüsusi hərbi mərasimlə, böyük hörmət və ehtiramla Qaraca Əhməd məzarlığında dəfn edilir. Vəfat etməzdən öncə baş daşına İstiqlal savaşı qazisi, süvari albay olmasını, 1901-ci ildə Şuşa şəhərinin 25 kilometrliyində yerləşən Təzəkənd kəndində anadan olduğunu və "Arxadaş: Başın taclı, altın taxtlı dəxi olsa millətin və vətənin olmadan bədbəxtsən!" sözlərinin yazılmasını vəsiyyət olaraq yazmışdır.

Mənbə

  • Poliqon analitik informasiya agentliyi

İstinadlar

  1. . 20 February 2018 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 29-03-2016.

firudin, bəy, daryalı, 1900, təzəkənd, laçın, rayonu, 1989, türkiyə, türkiyə, cümhuriyyətinin, ordu, generalı, şəxsi, məlumatlardoğum, tarixi, 1900doğum, yeri, təzəkənd, laçın, rayonu, azərbaycan, ssrvəfat, tarixi, 1989vəfat, yeri, türkiyəhərbi, fəaliyyətirütb. Firudin bey Daryali 1900 Tezekend Lacin rayonu 1989 Turkiye Turkiye Cumhuriyyetinin Ordu generali Firudin bey DaryaliSexsi melumatlarDogum tarixi 1900Dogum yeri Tezekend Lacin rayonu Azerbaycan SSRVefat tarixi 1989Vefat yeri TurkiyeHerbi fealiyyetiRutbe general Mundericat 1 Heyati 2 Doyus yolu 2 1 Esgeranda siddetli doyusler 2 2 Suvari alayi 3 Ataturkun verdiyi mukafat 4 Vefati 4 1 Menbe 5 IstinadlarHeyati RedakteFirudin bey Daryali 1900 cu ilde Lacin rayonunun Tezekend kendinde anadan olmusdur Esl adi Ferman olsa da muhaciret doneminde sovet tehlukesizlik orqanlarinin teqibinden qorunmaq ucun diger muhacirlerin bir coxu kimi ad ve soyadini deyismek mecburiyyetinde qalmisdir Ad olaraq emisi oglu Firudinin soyad olaraq ise kendlerinde olan Daryal adli erazinin adini goturmusdur Hele kicik yaslarinda oz cesareti ve iradesi ile ad cixaran Firudin bey yuksek aticiliq qabiliyyetine malik olmusdur 20 yasinda zabit olmusdur Kazanda herbi mektebde oxumusdur Azerbaycan Ordusunun zabiti olmus Qarabag ugrunda gosterdiyi igidliye gore orden ve medallarla teltif olunmusdur Doyus yolu RedakteAzerbaycan Cumhuriyyeti ordusunun suvari alayinda xidmet etmis alayin terkibinde 23 sentyabr 1918 ci ilde baslayan Qarabag herekatinda qatilaraq Susanin ermeni dasnaklarindan azad edilmesi emeliyyatlarinda istirak etmisdir 1919 cu ilin yanvar ayinda kecirilen baxis yoxlamasi zamani Firudin beyin xidmet etdiyi suvari alayi gosterdikleri igidliye gore herbi nazirin sexsi tesekkurunu almisdi Yanvar ayinin 15 i Qarabagin General Qubernatoru vezifesine teyin olunan Xosrov bey Sultanov Firudin beyin igidliyine beled oldugu ucun onu ozune komekci goturmucdur Cumhuriyyet ordusunun genc zabiti Firudin bey Daryal xalq qehremani Sultan bey Sultanovun basciliq eydiyi yerli ozunumudafiye desteleri ile birge indiki Lacin rayonunu Tat deresi adli erazisinde ermeni generali Andranik Ozanyanin ordusunun mehv edilmesi emeliyyatinda istirak ederek boyuk qehremanliqlar gostermisdir Esgeranda siddetli doyusler Redakte 1920 ci ilin mart ayinda Qarabag ve Zengezurda dusmen tehlukesi yeniden artir Ermeni dasnak qosun birlesmeleri martin 21 den 22 ne kecen gece Xankendinde yerlesen Cavansir piyada alayinin kazarmalarina qefleti basqin edib daha sonra Esgeran yolunu baglayirlar 22 mart tarixinden etibaren Xosrov bey Sultanov ve Hebib bey Selimovun basciligiyla ermeni generali Dronun qosunlarina qarsi Esgeran bolgesinde siddetli doyusler bas verir 2 aprel 1920 ci ilde Dronun qosunlari mehv edilir Firudin bey hemin doyuslerde de igidlikle vurusur 28 aprel 1920 ci ilde Azerbaycan Cumhuriyyeti suquta ugramis bolseviklerin isgalina meruz qaldiqdan bir muddet sonra Xosrov bey Sultanov bolsevikler terefinden hebs olunmusdur Suvari alayi Redakte Firudin bey Daryal aile uzvleriyle vidalasib yeniden Azerbaycan Cumhuriyyeti ordusunun suvari alayina qosulur 24 may 1920 ci ilde baslayan Gence usyaninda istirak edir Cumhuriyyetin 2 ci ildonumune tesaduf eden ve minlerle insanin helak olmasiyla neticelenen usyan 31 may 1920 ci ilde Qirmizi ordu terefinden qeddarliqla yatirilir Gence usyanindan sonra 5 iyun 1920 ci ilde Nuru Pasanin komandanligi ile Qarabagda bolseviklere qarsi ikinci bir usyan dalgasi baslayir Firudin bey Gence usyanindan sag qurtulan silahdaslariyla usyana qatilir Qarabag usyani da boyuk amasizliq ile yatirilandan sonra Firudin bey Azerbaycan Cumhuriyyeti ordusunun suvari ve piyada alaylarinin sag qalan esgerleriyle birge Polkovnik Nuh bey Sofiyevin ve Polkovnik Semed bey Refibeylinin Sayqin rehberliyiyle Araz cayini kecib Iran erazisine daxil olurlar Iran hokumetinin silahlari tehvil vermek telebini yerine yetirmedikleri ucun hucuma meruz qalirlar Araz cayi boyunca Turkiyeye dogru hereket edirler Ataturkun verdiyi mukafat RedakteFirudin bey Daryal 56 neferi zabit olan 1200 neferlik Azerbaycan birliyinin terkibinde Turkiyenin istiqlal savasina qosulmusdur 15 ci suvari alayda boluk komandiri vezifesini icra etmis 1920 ci ilin payizindan baslayaraq 1921 ci ilin evvellerine qeder serqi anadolunun ermenilerden temizlenmesiyle sona catan serq herekatina igidlikle vurusmusdur Sariqamisin Kagizmanin Qarsin Igdirin Gumrunun geri alinmasi emeliyyatlarinda istirak etmis bu doyuslerde yaralanaraq qazi unvani almisdir Sagaldiqdan sonra 26 avqust 1922 ci ilde baslayan ve Turkiyenin qerb bolgesinin yunanlarin isgalindan azad edilmesi ucun basladilan Boyuk hucum emeliyyatlarinda istirak etmis 9 sentyabr 1922 ci il tarixde oz boluyu ile Izmire giren ilk suvarilerden olur Savasdan sonra Mustafa Kamal Ataturk terefinden Istiqlal ordeniyle teltif olunmaqla beraber hem de Istanbul seherinde Ali herbi tehsil alir Azerbaycan Cumhuriyyeti ordusunda birge xidmet etdikleri bir nece zabitle orduda qalaraq herbi xidmetlerini davam etdirmisler 1 Firudin bey Daryalin elyazmasiVefati RedakteAzerbaycanin musteqillik qazanmasindan 2 il once 1989 cu ilde 88 yasinda vefat edir Cenazesi xususi herbi merasimle boyuk hormet ve ehtiramla Qaraca Ehmed mezarliginda defn edilir Vefat etmezden once bas dasina Istiqlal savasi qazisi suvari albay olmasini 1901 ci ilde Susa seherinin 25 kilometrliyinde yerlesen Tezekend kendinde anadan oldugunu ve Arxadas Basin tacli altin taxtli dexi olsa milletin ve vetenin olmadan bedbextsen sozlerinin yazilmasini vesiyyet olaraq yazmisdir Menbe Redakte Poliqon analitik informasiya agentliyiIstinadlar Redakte Qarabagda baslayib Istanbulda biten heyat hekayesi Firudin bey Daryal 20 February 2018 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 29 03 2016 Menbe https az wikipedia org w index php title Firudin bey Daryali amp oldid 6063632, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,

ne axtarsan burda

, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.