fbpx
Wikipedia

Baba bəy Behbud

Baba bəy Behbud (d. 1897, Şuşa, Şuşa qəzası, Yelizavetpol quberniyası, Rusiya imperiyasıö. 10 iyul 1970, İstanbul, Rusiya imperiyası) — Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti ordusunun zabiti, hərbi mühacir, Türkiyə Silahlı Qüvvələrinin polkovniki, Türkiyə İstiqlaliyyət müharibəsinin iştirakçısı.

Baba bəy Behbud
Baba Mustafa oğlu Behbudov
Şəxsi məlumatlar
Doğum tarixi
Doğum yeri Şuşa, Şuşa qəzası, Yelizavetpol quberniyası, Rusiya imperiyası
Vəfat tarixi
Vəfat yeri İstanbul, Türkiyə
Dəfn yeri
Hərbi fəaliyyəti
Mənsubiyyəti azərbaycanlı
Qoşun növü Süvari alay
Xidmət illəri 19181955
Rütbə Polkovnik
Təltifləri Türkiyənin “İstiqlal” ordeni

Həyatı

Baba bəy Behbud 1897-ci ildə Şuşada anadan olmuşdur. Azərbaycanın məşhur nəsillərindən olan, adını Qarabağ xanlığının qurucusu Pənahəli xanın qardaşı, Qarabağ xanlığı ordusunun sərkərdəsi Behbudəli bəy Sarıcalı Cavanşirdən alan, Azərbaycan üçün görkəmli şəxsiyyətlər yetişdirmiş Behbudovlar nəslinin bir nümayəndəsidir. Atası Mustafa bəy Behbudov Qarabağda sayılıb-seçilən şəxslərdən olmuşdur. Baba bəyin anasının adı Mina, əkiz bacısının adı Afər, böyük bacısının adı isə Ağca olmuşdur.

Döyüş yolu

AXC dövründə

28 may 1918-ci ildə Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti qurulduqdan sonra Gəncədə yaradılan hərbi məktəbdə təhsil almışdır. Azərbaycan Cümhuriyyəti ordusunda xidmətə Qarabağ süvari alayında zabit olaraq başlamışdır. Bir zabit olaraq 1918-ci ilin sonlarından etibarən Qarabağda erməni separatçıların zərərsizləşdirilməsi, Şuşada və ətraf bölgələrdə asayişin bərqərar olmasında böyük xidmətlər göstərmişdir. 1919-cu ilin yanvar ayında keçirilən baxış yoxlaması zamanı Baba bəyin xidmət etdiyi süvari alayı göstərdikləri xidmətə görə hərbi nazirin şəxsi təşəkkürünü almışdır.

1919-cu il martın 21-də Novruz bayramı gecəsində silahlanmış erməni-daşnak qüvvələri Qarabağın bir sıra məntəqələriylə bərabər Əsgəranda yerləşən Cavanşir piyada alayının mövqelərinə qəflətən hücum edib postlarda olan azsaylı qüvvələri məhv edərək, Əsgəran yolunu bağlayırlar. Bununla da XankəndiŞuşada yerləşən hərbi qarnizonlar çətin vəziyyətə düşür. 1920-ci il martın 26-da general-mayor Həbib bəy Səlimov Ağdama gəlir. 29 mart tarixindən etibarən Qarabağın general qubernatoru Xosrov bəy Sultanovun və general mayor Həbib bəy Səlimovun başçılığıyla Azərbaycan ordusu Əsgəran istiqamətində general Dronun qoşunlarına qarşı genişmiqyaslı hücuma başlayır. Milli ordunun gənc zabiti Baba bəy Behbud da Qarabağ süvari alayının tərkibində bu döyüşlərdə iştirak edərək böyük şücaətlər göstərir.

Sovet işğalına qarşı mübarizəsi

28 aprel 1920-ci ildə Azərbaycan bolşeviklər tərəfindən işğal edildikdən sonra ölkədə olduqca acınacaqlı bir vəziyyət yaranır. 29 may 1920-ci ildə Gəncə üsyanı başlayır. Üsyan amansızca yatırıldıqdan sonra 5 iyun 1921-ci ildə Nuru Paşanın komandanlığı ilə Qarabağda bolşeviklərə qarşı ikinci bir üsyan dalğası başlanır. Baba bəy Behbud da Qarabağ süvari alayının tərkibində üsyana qatılır. Nuru Paşanın çağırışıyla Dağıstan üsyançıları da Qarabağ üsyançılarına qoşulur. Üsyançılar iyunun 6-da Şuşada sovet hökumətini devirib Şuşa İnqilab Komitəsinin üzvlərini həbs edirlər. XI Qızıl ordunun II süvari korpusu və 32-ci atıcı diviziyasının hissələri iyun ayının 10-da Qarabağ üsyançılarının üzərinə hücuma keçirlər. Gəncədə düşmən tərəfdən 8 min, milli qüvvələr tərəfdən 13 min nəfər insanın həlak olmasıyla nəticələnən üsyan Qarabağda da böyük amasızlıqla yatırılır. Düşmən qüvvələri iyunun 10-da BərdəTərtəri, 11-də Ağdamı, 14-də XankəndiniŞuşanı ələ keçirirlər.

Baba bəy Behbud Azərbaycan Cümhuriyyəti ordusunun süvari və piyada alaylarının sağ qalan əsgərləriylə birgə, polkovnik Nuh bəy Sofiyevin komandanlığında Qaryagin və Cəbrayıl istiqamətində geri çəkilərək Araz çayını keçib İran ərazisinə daxil olurlar. Burada polkovnik Nuh bəy Sofiyev komandanlığı polkovnik Səməd bəy Rəfibəyliyə verib ordudan ayrılır.

Türkiyə ordusunda xidməti

1920-ci ilin iyun ayının sonlarında Baba bəy Behbudun da sıralarında olduğu Azərbaycan birlikləri Türkiyə ordusunun böyük ehtiyac duyduğu səhra topu çaxmaqlarıyla Həsənqala istiqamətində hərəkət edirlər, 31 iyunda Həsənqalaya, daha sonra isə Ərzuruma daxil olub Soyuq Cermik bölgəsində qərargah qururlar. Burada bir müddət qaldıqdan sonra Türkiyə Böyük Millət Məclisinin qərarıyla 56 nəfəri (və yaxud 65 nəfəri) zabit olmaqla 1200 nəfərlik süvari və piyada alayı Kazım Qarabəkir paşanın komandanlıq etdiyi Şərq ordusunun sıralarına qəbul olunurlar.

Qarabağ süvari alayının bölük komandiri olan gənc zabit Baba bəy Behbud bir müddət 12-ci tümənin, daha sonra isə Qarsın mühasirə hərəkatında iştirak edəcək olan 9-cu tümənin tərkibinə verilir. 15-ci süvari alayının bölük komandiri vəzifəsini icra edir. 1920-ci ilin payızından başlayaraq, 1921-ci ilin əvvəllərinə qədər Şərqi Anadolunun ermənilərdən təmizlənməsiylə sona çatan Doğu hərəkatında igidliklə vuruşur. Sarıqamışın, Qarsın, Gümrünün geri alınmasında iştirak edir. Şərqi Anadolunun ermənilərdən təmizlənməsiylə başa çatan Doğu Hərəkatından sonra, Baba bəy Azərbaycan birliklərinin tərkibində batı cəbhəsinə göndərilir. Burada İzmirin yunan işğalından azad edilməsi ilə nəticələnən böyük savaşda Azərbaycan birlikləri böyük qəhrəmanlıqlar göstərir. Bu döyüşlərdə Baba bəy Behbudun süvari bölüyü düşmənin arxasına keçərək, düşmənə ağır zərbələr vurur. Baba bəy Behbud İzmirə ilk daxil olan süvari birliyin tərkibində olur. Qurtuluş savaşında göstərdiyi igidliklərə görə Baba bəy Behbud Mustafa Kamal Atatürk tərəfindən "İstiqlal" ordeniylə təltif edilir. Savaşdan sonra 1925-ci ilin fevral ayında Türkiyənin Güney doğusunda başlayan "Şeyx Səid" üsyanının, daha sonra isə 1926-cı ildə kürd aşirətlərinin başlatdığı 1-ci Ağrı, 1927-ci ildə 2-ci Ağrı üsyanının yatırılmasında iştirak edir.

Türkiyə vətəndaşlığına qəbul edildikdən sonra 1928-ci ildə İstanbulda Ali Hərbi Akademiyaya daxil olur. Təhsilini bitirdikdən sonra Azərbaycan Cümhuriyyəti ordusunda birgə xidmət etdikləri bir neçə zabitlə orduda qalaraq hərbi xidmətlərini davam etdirirlər. Sonralar həmin zabitlərdən Səməd Sayqın (Rəfibəyli), Cahangir Berker (Novruzov), Hüseyn Turqut general, Yunis Xəzərli (Şəkərov), Məhəmməd Ağpolad, Aslan Berkan, Firudin Bəy Daryalı, Saleh Aksoy (Sultanzadə) polkovnik rütbəsinədək yüksəlirlər.

Gənc zabit Baba bəy Behbud hərbi xidməti boyunca müntəzəm olaraq təltif olunur. 1933-cü ildə kapitan, 1940-cı ildə mayor, 1944-cü ildə polkovnik-leytenant rütbəsi ilə təltif olunan Baba Behbud 1948-ci ildə xidmətləri nəzərə alınaraq, Türkiyə Silahlı Qüvvələrinin komandanlığı tərəfindən polkovnik rütbəsinə layiq görülərək, Ankarada süvari alayının komandiri vəzifəsinə təyin olunur. 1955-ci ildə təqaüd yaşına çatdığı üçün ehtiyyata buraxılır.

Mühacirətdəki fəaliyyəti

Türkiyədə yaşadığı müddətdə azərbaycanlı mühacirlərlə sıx əlaqədə olur. Məhəmməd Əmin Rəsulzadənin yaxın silahdaşlarından olan polkovnik Baba bəy Behbud Azərbaycan Kültür Dərnəyinin qurulmasında və fəaliyyətində yaxından iştirak edir. 1957-ci və 1958-ci illərdə Azərbaycanlı mühacirlərin çıxardığı "Azərbaycan" dərgisində silahdaşları general Cahangir Berkerin və polkovnik Aslan Berkanın vəfatı ilə bağlı məqaləsi dərc olunur.

Ailəsi

Polkovnik Baba bəy Behbud İstanbulda Ekinci ailəsindən Belkıs xanımla ailə həyatı qurur. Bu nikahdan övladları olmur. Belkıs xanımın kiçik bacısı Günay xanımı övladlığa götürürlər. Günay xanım Ankara şəhərində yaşayır. Ömər, Mustafa adlı oğlu, Pıtırcık adlı qızı var.

Ölümü

Polkovnik Baba bəy Behbud 10 iyul 1970-ci ildə İstanbulda vəfat etmişdir. Mərhumun cənazə namazı Şişli məscidində qılındıqdan sonra xüsusi mərasimlə İstanbulda Feriköy məzarlığında dəfn edilib.

== Mənbə

  • İstiqlal savaşçısı — polkovnik Baba bəy Behbud 2019-08-27 at the Wayback Machine

İstinadlar

  1. . 2019-08-27 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2017-10-03.
  2. Dilqəm Əhməd (2018). "Bir ildən yüz ilə". Bakı: "TEAS Press". səh. 32. ISBN 978 9952 310 47 4.

baba, bəy, behbud, 1897, şuşa, şuşa, qəzası, yelizavetpol, quberniyası, rusiya, imperiyası, iyul, 1970, istanbul, rusiya, imperiyası, azərbaycan, xalq, cümhuriyyəti, ordusunun, zabiti, hərbi, mühacir, türkiyə, silahlı, qüvvələrinin, polkovniki, türkiyə, istiql. Baba bey Behbud d 1897 Susa Susa qezasi Yelizavetpol quberniyasi Rusiya imperiyasi o 10 iyul 1970 Istanbul Rusiya imperiyasi Azerbaycan Xalq Cumhuriyyeti ordusunun zabiti herbi muhacir Turkiye Silahli Quvvelerinin polkovniki Turkiye Istiqlaliyyet muharibesinin istirakcisi 1 Baba bey BehbudBaba Mustafa oglu BehbudovSexsi melumatlarDogum tarixi 1897Dogum yeri Susa Susa qezasi Yelizavetpol quberniyasi Rusiya imperiyasiVefat tarixi 10 iyul 1970Vefat yeri Istanbul TurkiyeDefn yeri Ferikoy mezarligiHerbi fealiyyetiMensubiyyeti azerbaycanliQosun novu Suvari alayXidmet illeri 1918 1955Rutbe PolkovnikTeltifleri Turkiyenin Istiqlal ordeni Mundericat 1 Heyati 2 Doyus yolu 2 1 AXC dovrunde 2 2 Sovet isgalina qarsi mubarizesi 2 3 Turkiye ordusunda xidmeti 3 Muhaciretdeki fealiyyeti 4 Ailesi 5 Olumu 5 1 IstinadlarHeyati RedakteBaba bey Behbud 1897 ci ilde Susada anadan olmusdur Azerbaycanin meshur nesillerinden olan adini Qarabag xanliginin qurucusu Penaheli xanin qardasi Qarabag xanligi ordusunun serkerdesi Behbudeli bey Saricali Cavansirden alan Azerbaycan ucun gorkemli sexsiyyetler yetisdirmis Behbudovlar neslinin bir numayendesidir 2 Atasi Mustafa bey Behbudov Qarabagda sayilib secilen sexslerden olmusdur Baba beyin anasinin adi Mina ekiz bacisinin adi Afer boyuk bacisinin adi ise Agca olmusdur 1 Doyus yolu RedakteAXC dovrunde Redakte 28 may 1918 ci ilde Azerbaycan Xalq Cumhuriyyeti qurulduqdan sonra Gencede yaradilan herbi mektebde tehsil almisdir Azerbaycan Cumhuriyyeti ordusunda xidmete Qarabag suvari alayinda zabit olaraq baslamisdir 2 Bir zabit olaraq 1918 ci ilin sonlarindan etibaren Qarabagda ermeni separatcilarin zerersizlesdirilmesi Susada ve etraf bolgelerde asayisin berqerar olmasinda boyuk xidmetler gostermisdir 1919 cu ilin yanvar ayinda kecirilen baxis yoxlamasi zamani Baba beyin xidmet etdiyi suvari alayi gosterdikleri xidmete gore herbi nazirin sexsi tesekkurunu almisdir 2 1919 cu il martin 21 de Novruz bayrami gecesinde silahlanmis ermeni dasnak quvveleri Qarabagin bir sira menteqeleriyle beraber Esgeranda yerlesen Cavansir piyada alayinin movqelerine qefleten hucum edib postlarda olan azsayli quvveleri mehv ederek Esgeran yolunu baglayirlar Bununla da Xankendi ve Susada yerlesen herbi qarnizonlar cetin veziyyete dusur 1920 ci il martin 26 da general mayor Hebib bey Selimov Agdama gelir 29 mart tarixinden etibaren Qarabagin general qubernatoru Xosrov bey Sultanovun ve general mayor Hebib bey Selimovun basciligiyla Azerbaycan ordusu Esgeran istiqametinde general Dronun qosunlarina qarsi genismiqyasli hucuma baslayir Milli ordunun genc zabiti Baba bey Behbud da Qarabag suvari alayinin terkibinde bu doyuslerde istirak ederek boyuk sucaetler gosterir 1 Sovet isgalina qarsi mubarizesi Redakte 28 aprel 1920 ci ilde Azerbaycan bolsevikler terefinden isgal edildikden sonra olkede olduqca acinacaqli bir veziyyet yaranir 29 may 1920 ci ilde Gence usyani baslayir Usyan amansizca yatirildiqdan sonra 5 iyun 1921 ci ilde Nuru Pasanin komandanligi ile Qarabagda bolseviklere qarsi ikinci bir usyan dalgasi baslanir Baba bey Behbud da Qarabag suvari alayinin terkibinde usyana qatilir Nuru Pasanin cagirisiyla Dagistan usyancilari da Qarabag usyancilarina qosulur Usyancilar iyunun 6 da Susada sovet hokumetini devirib Susa Inqilab Komitesinin uzvlerini hebs edirler XI Qizil ordunun II suvari korpusu ve 32 ci atici diviziyasinin hisseleri iyun ayinin 10 da Qarabag usyancilarinin uzerine hucuma kecirler Gencede dusmen terefden 8 min milli quvveler terefden 13 min nefer insanin helak olmasiyla neticelenen usyan Qarabagda da boyuk amasizliqla yatirilir Dusmen quvveleri iyunun 10 da Berde ve Terteri 11 de Agdami 14 de Xankendini ve Susani ele kecirirler Baba bey Behbud Azerbaycan Cumhuriyyeti ordusunun suvari ve piyada alaylarinin sag qalan esgerleriyle birge polkovnik Nuh bey Sofiyevin komandanliginda Qaryagin ve Cebrayil istiqametinde geri cekilerek Araz cayini kecib Iran erazisine daxil olurlar Burada polkovnik Nuh bey Sofiyev komandanligi polkovnik Semed bey Refibeyliye verib ordudan ayrilir 1 Turkiye ordusunda xidmeti Redakte 1920 ci ilin iyun ayinin sonlarinda Baba bey Behbudun da siralarinda oldugu Azerbaycan birlikleri Turkiye ordusunun boyuk ehtiyac duydugu sehra topu caxmaqlariyla Hesenqala istiqametinde hereket edirler 31 iyunda Hesenqalaya daha sonra ise Erzuruma daxil olub Soyuq Cermik bolgesinde qerargah qururlar Burada bir muddet qaldiqdan sonra Turkiye Boyuk Millet Meclisinin qerariyla 56 neferi ve yaxud 65 neferi zabit olmaqla 1200 neferlik suvari ve piyada alayi Kazim Qarabekir pasanin komandanliq etdiyi Serq ordusunun siralarina qebul olunurlar Qarabag suvari alayinin boluk komandiri olan genc zabit Baba bey Behbud bir muddet 12 ci tumenin daha sonra ise Qarsin muhasire herekatinda istirak edecek olan 9 cu tumenin terkibine verilir 2 15 ci suvari alayinin boluk komandiri vezifesini icra edir 1920 ci ilin payizindan baslayaraq 1921 ci ilin evvellerine qeder Serqi Anadolunun ermenilerden temizlenmesiyle sona catan Dogu herekatinda igidlikle vurusur Sariqamisin Qarsin Gumrunun geri alinmasinda istirak edir Serqi Anadolunun ermenilerden temizlenmesiyle basa catan Dogu Herekatindan sonra Baba bey Azerbaycan birliklerinin terkibinde bati cebhesine gonderilir Burada Izmirin yunan isgalindan azad edilmesi ile neticelenen boyuk savasda Azerbaycan birlikleri boyuk qehremanliqlar gosterir Bu doyuslerde Baba bey Behbudun suvari boluyu dusmenin arxasina kecerek dusmene agir zerbeler vurur Baba bey Behbud Izmire ilk daxil olan suvari birliyin terkibinde olur Qurtulus savasinda gosterdiyi igidliklere gore Baba bey Behbud Mustafa Kamal Ataturk terefinden Istiqlal ordeniyle teltif edilir Savasdan sonra 1925 ci ilin fevral ayinda Turkiyenin Guney dogusunda baslayan Seyx Seid usyaninin daha sonra ise 1926 ci ilde kurd asiretlerinin baslatdigi 1 ci Agri 1927 ci ilde 2 ci Agri usyaninin yatirilmasinda istirak edir 2 Turkiye vetendasligina qebul edildikden sonra 1928 ci ilde Istanbulda Ali Herbi Akademiyaya daxil olur Tehsilini bitirdikden sonra Azerbaycan Cumhuriyyeti ordusunda birge xidmet etdikleri bir nece zabitle orduda qalaraq herbi xidmetlerini davam etdirirler Sonralar hemin zabitlerden Semed Sayqin Refibeyli Cahangir Berker Novruzov Huseyn Turqut general Yunis Xezerli Sekerov Mehemmed Agpolad Aslan Berkan Firudin Bey Daryali Saleh Aksoy Sultanzade polkovnik rutbesinedek yukselirler Genc zabit Baba bey Behbud herbi xidmeti boyunca muntezem olaraq teltif olunur 1933 cu ilde kapitan 1940 ci ilde mayor 1944 cu ilde polkovnik leytenant rutbesi ile teltif olunan Baba Behbud 1948 ci ilde xidmetleri nezere alinaraq Turkiye Silahli Quvvelerinin komandanligi terefinden polkovnik rutbesine layiq gorulerek Ankarada suvari alayinin komandiri vezifesine teyin olunur 1955 ci ilde teqaud yasina catdigi ucun ehtiyyata buraxilir 1 2 Muhaciretdeki fealiyyeti RedakteTurkiyede yasadigi muddetde azerbaycanli muhacirlerle six elaqede olur Mehemmed Emin Resulzadenin yaxin silahdaslarindan olan polkovnik Baba bey Behbud Azerbaycan Kultur Derneyinin qurulmasinda ve fealiyyetinde yaxindan istirak edir 1957 ci ve 1958 ci illerde Azerbaycanli muhacirlerin cixardigi Azerbaycan dergisinde silahdaslari general Cahangir Berkerin ve polkovnik Aslan Berkanin vefati ile bagli meqalesi derc olunur 1 Ailesi RedaktePolkovnik Baba bey Behbud Istanbulda Ekinci ailesinden Belkis xanimla aile heyati qurur Bu nikahdan ovladlari olmur Belkis xanimin kicik bacisi Gunay xanimi ovladliga gotururler Gunay xanim Ankara seherinde yasayir Omer Mustafa adli oglu Pitircik adli qizi var Olumu RedaktePolkovnik Baba bey Behbud 10 iyul 1970 ci ilde Istanbulda vefat etmisdir Merhumun cenaze namazi Sisli mescidinde qilindiqdan sonra xususi merasimle Istanbulda Ferikoy mezarliginda defn edilib 2 Menbe Istiqlal savascisi polkovnik Baba bey Behbud Arxivlesdirilib 2019 08 27 at the Wayback MachineIstinadlar Redakte 1 2 3 4 5 6 Istiqlal savascisi polkovnik Baba bey Behbud 2019 08 27 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2017 10 03 1 2 3 4 5 6 7 Dilqem Ehmed 2018 Bir ilden yuz ile Baki TEAS Press seh 32 ISBN 978 9952 310 47 4 Menbe https az wikipedia org w index php title Baba bey Behbud amp oldid 5967044, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,

ne axtarsan burda

, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.