Aslan Hacızadə — Azərbaycan Cümhuriyyəti ordusunun topçu briqadasının zabiti, Qurtuluş savaşının iştirakçısı, Türkiyə Silahlı Qüvvələrinin polkovniki. Türkiyəyə mühacirət etdikdən sonra bir müddət Aslan Qarabağlı olaraq tanınsa da, Türkiyədə soyad qanununun çıxmasından sonra Berkan soyadını götürmüşdür.
1897-ci ildə Qarabağ əyalətinin Cavanşir qəzasının mərkəzi olan Tərtər şəhərində anadan olmuşdur. Atası tacir Hacızadə Nəsib bəydir. 1917-ci ildə orta təhsilini bitirikdən sonra, könüllü olaraq hərbi xidmətə yollanmış, Gəncədə yerləşən 5-ci Yelizavetpol nişançı alayında hərbi ximətə başlamışdır. 1918-ci ildə Gəncə şəhərində açılan hərbi məktəbə daxil olmuşdur. Təhsilini topçuluq üzrə tamamladıqdan sonra zabit namizədi olaraq Azərbaycan Cümhuriyyəti Ordusunda xidmətini davam etdirmişdir. Gəncə və Qarabağ üsyanlarından sonra sağ qalmış hərbiçilərlə birlikdə Türkiyəyə çəkilir və Türkiyə Böyük Millət Məclisinin qərarıyla Kazım Qarabəkir paşanın komandanlıq etdiyi Şərq ordusunun (15-ci kolordu) sıralarına qəbul olur. 1928-ci ildə Topçu məktəbindən məzun olduqan sonra baş leytenant (üst teymən) rütbəsi ilə təltif edilərək Sivas şəhərində yerləşən Topçu alayında batareya komandiri vəzifəsinə təyin olunur. 1933-cü ildə kapitan, 1940-cı ildə mayor, 1946-cı ildə polkovnik–leytenant rütbəsi ilə təltif olunan Aslan Berkan, 1950-ci ildə xidmətləri nəzərə alınaraq Türkiyə Silahlı Qüvvələrinin komandanlığı tərəfindən polkovnik rütbəsinə layiq görülmüşdür.
Döyüş yolu
Şamxor döyüşü
İnqilabdan sonra Zaqafqaziya Komissarlığının tələbi əsasında Cənubi Qafqazı tərk edən rus hərbi hissələri silahlarını təhvil verməli, həmin silahlar yeni yaradılmış milli hissələrin təchizinə yönəldilməli idi. Lakin bir çox hallarda rus qoşun hissələri silahları təhvil vermək istəmir, GürcüstandanAzərbaycana keçib, şimala doğru hərəkət edərkən bolşeviklərin və rus qoşunlarında xidmət edən erməni hərbiçilərin təhriki ilə silahlarını BakıdaStepan Şaumyanın başçılıq etdiyi bolşevik-daşnak qüvvələrinə təhvil verirdilər. 1918-ci ilin yanvar ayının 9-da GürcüstandanAzərbaycana keçən rus ordusuna aid hərbi eşelonların silahları təhvil verməməsi Şəmkir dəmiryol stansiyasında minlərlə insanın həlak olması ilə nəticələnən silahlı münaqişəyə səbəb olur. Bu döyüşlərdə konüllü dəstələrlə birgə 5-ci Yelizavetpol nişançı alayı da iştirak edirdi. Rus ordusunun tərksilah edilərək 20 ədəd topun, 70 ədəd pulemyotun, 15000 ədəd tüfəngin ələ keçirilməsi ilə nəticələnən döyüşlərdə gənc əsgər Aslan bəy də igidliklə vuruşmuşdur.
Qarabağ döyüşləri
Qafqaz İslam Ordusunun Bakı şəhərini işğaldan azad etməsindən sonra, 23 sentyabr 1918-ci il tarixdən etibarən Qarabağı erməni zülmündən xilas etmək üçün Qarabağ hərəkatı başlamışdır. Qafqaz İslam Ordusunun Qarabağ hərəkatı qüvvələrinə Cəmil Cahid bəy komandanlıq edirdi. Qarabağ hərəkatına qatılan qüvvələrə 9-cu və 106-cı türk alayları, milli könüllü birliklər və 1-ci Azərbaycan diviziyası daxil idi. Aslan bəy bu döyüşlərə baş leytenant Cahangir bəy Novruzovun komandiri olduğu topçu batareyasının tərkibində qatılmşıdır. Türk Qafqaz İslam Ordusu oktyabr ayının 4-də Ağdamdan başlayaraq Şuşa istiqamətində hücuma keçmiş, Əsgəran ətrafında güclü döyüşlərdən sonra oktyabrın 6-da Əsgəranla Şuşa arasında olan Əyri kənd ətrafında şiddətli döyüşlər baş vermişdir. Aslan bəyin də sıralarında olduğu topçu batareyasının davamlı atəşindən sonra Əyri kəndi ətrafında olan düşmən qüvvələri qaçıb dağılırlar. Bununla da ordunun Şuşa istiqamətində hərəkəti asanlaşır və iki gün sonra, 8 oktyabr 1918-ci ildə Qafqaz İslam Ordusu Şuşa şəhərinə daxil olur.
Gəncə və Qarabağ üsyanları
Aslan bəy Hacızadə əvvəlcə Gəncə üsyanında, daha sonra isə 5 iyun 1921-ci ildə Nuru Paşanın komandanlığıyla başlayan Qarabağ üsyanında iştirak edir. Hər iki üsyan böyük amansızlıqla yatırılır. Aslan bəy komandiri olduğu topçu batareyasıyla birgə Cümhuriyyət ordusunun süvari və piyada alaylarının sağ qalan əsgərləri ilə bərabər savaşa-savaşa Qaryagin və Cəbrayıl istiqamətində geri çəkilərək Araz çayından keçib İrana daxil olurlar.
Türkiyədəki döyüş yolu
Uzun və məşəqqətli yolları qət etikdən sonra Türkiyəyə gəlib çatan Azərbaycan birlikləri Türkiyə Böyük Millət Məclisinin qərarıyla Kazım Qarabəkir paşanın komandanlıq etdiyi Şərq ordusunun (15-ci kolordu) sıralarına qəbul olunmuşdur. Azərbaycan hərbi birliyinin Türkiyə ordusuna qoşulacağı ilə bağlı xəbəri 8 iyul 1920-ci il tarixdə TBMM-də ümumi hərbi vəziyyətlə bağlı çıxış edən İsmət İnönü verir. Aslan bəy 1920-ci ilin payızından başlayaraq, 1921-ci ilin əvvəllərinə qədər Şərqi Anadolunun ermənilərdən qurtarılması ilə sona çatan Şərq hərəkatında igidliklə vuruşur. Sarıqamışın, Qarsın, Gümrünün geri alınmasında iştirak edir. Qarsın Bənli Əhməd kəndi yaxınlığında Berna meydan müharibəsində toplarının dəqiq atəşi ilə düşmən qüvvələrini döyüş meydanından qovaraq komandirlərinin təqdirini qazanır. 1925–1927-ci illər ərzində Şeyx Səid, 1-ci Ağrı, 2-ci Ağrı üsyanlarının qarşısının alınması əməliyyatlarında iştirak etdikdən sonra təhsilini artırmaq üçün İstanbulda hərbi məktəbə daxil olur. 1928-ci ildə Topçu məktəbindən məzun olduqan sonra baş leytenant (üst teymən) rütbəsi ilə təltif edilərək Sivas şəhərində yerləşən Topçu alayında batareya komandiri vəzifəsinə təyin olunur.
Aslan Berkan hərbi xidməti boyunca bacarıqlı və intizamlı bir zabit kimi müntəzəm olaraq təltif edilmişdir. 1933-cü ildə kapitan, 1940-cı ildə mayor, 1946-cı ildə polkovnik – leytenanat rütbəsi ilə təltif olunan Aslan Berkan, 1950-ci ildə xidmətləri nəzərə alınaraq Türkiyə Silahlı Qüvvələrinin komandanlığı tərəfindən polkovnik rütbəsinə layiq görülmüşdür. Hərbi xidmətinin son illərini Azərbaycanda hərbi xidmətə başladığı ilk günlədən yoldaşlıq etdiyi, bir çox müharibələrdə çiyin-çiyinə savaşdığı general mayor Cahangir Bərkərin komandanlığı altında İzmir şəhərində davam etdirmişdir. 1955-ci ildə yaş səbəbi ilə təqaüdə çıxdıqdan sonra da İzmir şəhərində yaşamışdır.
Ailəsi
Aslan Berkan Sivasda xidmət etdiyi zaman İstiqlal savaşı qəhrəmanlarından yüzbaşı Tofiq bəyin bacısı Hümeyra xanımla ailə həyatı qurmuşdur. Bu nikahdan Türkan adlı qızı, Mete adlı oğlu olmuşdur. Qızı Türkan xanım Şadi Sayarla ailə həyatı qurmuşdur. Oğlu Mete isə 19 yaşı olarkən özünü dənizə ataraq intihar etmişdir.
Ölümü
Oğlunun itkisi Aslan bəyə olduqca pis təsir etmiş, bu dərddən xəstəliyə düçar olmuş, oğlunun ölümündən 1 il sonra, 7 may 1957-ci ildə infarkt nəticəsində vəfat etmişdir. Mərhum Aslan Berkan hərbi mərasimlə qarşıyaxada Soyuq quyu məzarlığında 5-ci küçə, 6-cı adada oğlunun yanında dəfn edilmişdir.
Mənbə
"Azərbaycan dərgisi", s.67, Ankara 1957, s18 – 19
"Azəbaycan Xalq Cümhuriyyəti ensiklopediyası", II cild, Bakı 2005, səh.365 – 366
Hüseyn Baykara, "Birinci dünya savaşında Osmanlı ordusunda, İstiqlal savaşında Azərbaycan əsgəri hissələri", "Türk Kültürü" dərgisi, 1964, s 22, səh. 72 – 74
"Cümhuriyyət" qəzeti, Ankara 19.05.1957, səh 3
Mehman Süleymanov, "Nuru Paşa və silahdaşları", Bakı 2014, səh 277 – 285
Mehman Süleymanov, "Həyatını Vətən yolunda qurban etmiş Cümhuriyyət generalı", 22.05.2016, Xalq qəzeti
Əbdulhəmid Avşar, "Türkiyənin istiqlal müharibəsində Azərbaycan türkləri: Türkiyə arxiv sənədləri və mətbuatında (1919 – 1922), Bakı 2007
Azərbaycan tarixi. XIX – XXI əsrin əvvəli. Bakı,2010
aslan, hacızadə, azərbaycan, cümhuriyyəti, ordusunun, topçu, briqadasının, zabiti, qurtuluş, savaşının, iştirakçısı, türkiyə, silahlı, qüvvələrinin, polkovniki, türkiyəyə, mühacirət, etdikdən, sonra, müddət, aslan, qarabağlı, olaraq, tanınsa, türkiyədə, soyad,. Aslan Hacizade Azerbaycan Cumhuriyyeti ordusunun topcu briqadasinin zabiti Qurtulus savasinin istirakcisi Turkiye Silahli Quvvelerinin polkovniki Turkiyeye muhaciret etdikden sonra bir muddet Aslan Qarabagli olaraq taninsa da Turkiyede soyad qanununun cixmasindan sonra Berkan soyadini goturmusdur Aslan BerkanAslan Nesib oglu HacizadeSexsi melumatlarDogum tarixi 1897Dogum yeri TerterVefat tarixi 7 may 1957Vefat yeri IzmirHerbi fealiyyetiXidmet illeri 1917 1955Rutbe PolkovnikDoyusler Samxor doyusu Qarabag ve Zengezur doyusleri 1918 1920 Gence usyani Qarabag usyani Turkiye Istiqlaliyyet Muharibesi Seyx Seid usyani Mundericat 1 Heyati 2 Doyus yolu 2 1 Samxor doyusu 2 2 Qarabag doyusleri 2 3 Gence ve Qarabag usyanlari 2 4 Turkiyedeki doyus yolu 3 Ailesi 4 Olumu 5 Menbe 6 Hemcinin baxHeyati Redakte1897 ci ilde Qarabag eyaletinin Cavansir qezasinin merkezi olan Terter seherinde anadan olmusdur Atasi tacir Hacizade Nesib beydir 1917 ci ilde orta tehsilini bitirikden sonra konullu olaraq herbi xidmete yollanmis Gencede yerlesen 5 ci Yelizavetpol nisanci alayinda herbi ximete baslamisdir 1918 ci ilde Gence seherinde acilan herbi mektebe daxil olmusdur Tehsilini topculuq uzre tamamladiqdan sonra zabit namizedi olaraq Azerbaycan Cumhuriyyeti Ordusunda xidmetini davam etdirmisdir Gence ve Qarabag usyanlarindan sonra sag qalmis herbicilerle birlikde Turkiyeye cekilir ve Turkiye Boyuk Millet Meclisinin qerariyla Kazim Qarabekir pasanin komandanliq etdiyi Serq ordusunun 15 ci kolordu siralarina qebul olur 1928 ci ilde Topcu mektebinden mezun olduqan sonra bas leytenant ust teymen rutbesi ile teltif edilerek Sivas seherinde yerlesen Topcu alayinda batareya komandiri vezifesine teyin olunur 1933 cu ilde kapitan 1940 ci ilde mayor 1946 ci ilde polkovnik leytenant rutbesi ile teltif olunan Aslan Berkan 1950 ci ilde xidmetleri nezere alinaraq Turkiye Silahli Quvvelerinin komandanligi terefinden polkovnik rutbesine layiq gorulmusdur Doyus yolu RedakteSamxor doyusu Redakte Inqilabdan sonra Zaqafqaziya Komissarliginin telebi esasinda Cenubi Qafqazi terk eden rus herbi hisseleri silahlarini tehvil vermeli hemin silahlar yeni yaradilmis milli hisselerin techizine yoneldilmeli idi Lakin bir cox hallarda rus qosun hisseleri silahlari tehvil vermek istemir Gurcustandan Azerbaycana kecib simala dogru hereket ederken bolseviklerin ve rus qosunlarinda xidmet eden ermeni herbicilerin tehriki ile silahlarini Bakida Stepan Saumyanin basciliq etdiyi bolsevik dasnak quvvelerine tehvil verirdiler 1918 ci ilin yanvar ayinin 9 da Gurcustandan Azerbaycana kecen rus ordusuna aid herbi eselonlarin silahlari tehvil vermemesi Semkir demiryol stansiyasinda minlerle insanin helak olmasi ile neticelenen silahli munaqiseye sebeb olur Bu doyuslerde konullu destelerle birge 5 ci Yelizavetpol nisanci alayi da istirak edirdi Rus ordusunun terksilah edilerek 20 eded topun 70 eded pulemyotun 15000 eded tufengin ele kecirilmesi ile neticelenen doyuslerde genc esger Aslan bey de igidlikle vurusmusdur Qarabag doyusleri Redakte Qafqaz Islam Ordusunun Baki seherini isgaldan azad etmesinden sonra 23 sentyabr 1918 ci il tarixden etibaren Qarabagi ermeni zulmunden xilas etmek ucun Qarabag herekati baslamisdir Qafqaz Islam Ordusunun Qarabag herekati quvvelerine Cemil Cahid bey komandanliq edirdi Qarabag herekatina qatilan quvvelere 9 cu ve 106 ci turk alaylari milli konullu birlikler ve 1 ci Azerbaycan diviziyasi daxil idi Aslan bey bu doyuslere bas leytenant Cahangir bey Novruzovun komandiri oldugu topcu batareyasinin terkibinde qatilmsidir Turk Qafqaz Islam Ordusu oktyabr ayinin 4 de Agdamdan baslayaraq Susa istiqametinde hucuma kecmis Esgeran etrafinda guclu doyuslerden sonra oktyabrin 6 da Esgeranla Susa arasinda olan Eyri kend etrafinda siddetli doyusler bas vermisdir Aslan beyin de siralarinda oldugu topcu batareyasinin davamli atesinden sonra Eyri kendi etrafinda olan dusmen quvveleri qacib dagilirlar Bununla da ordunun Susa istiqametinde hereketi asanlasir ve iki gun sonra 8 oktyabr 1918 ci ilde Qafqaz Islam Ordusu Susa seherine daxil olur Gence ve Qarabag usyanlari Redakte Aslan bey Hacizade evvelce Gence usyaninda daha sonra ise 5 iyun 1921 ci ilde Nuru Pasanin komandanligiyla baslayan Qarabag usyaninda istirak edir Her iki usyan boyuk amansizliqla yatirilir Aslan bey komandiri oldugu topcu batareyasiyla birge Cumhuriyyet ordusunun suvari ve piyada alaylarinin sag qalan esgerleri ile beraber savasa savasa Qaryagin ve Cebrayil istiqametinde geri cekilerek Araz cayindan kecib Irana daxil olurlar Turkiyedeki doyus yolu Redakte Uzun ve meseqqetli yollari qet etikden sonra Turkiyeye gelib catan Azerbaycan birlikleri Turkiye Boyuk Millet Meclisinin qerariyla Kazim Qarabekir pasanin komandanliq etdiyi Serq ordusunun 15 ci kolordu siralarina qebul olunmusdur Azerbaycan herbi birliyinin Turkiye ordusuna qosulacagi ile bagli xeberi 8 iyul 1920 ci il tarixde TBMM de umumi herbi veziyyetle bagli cixis eden Ismet Inonu verir Aslan bey 1920 ci ilin payizindan baslayaraq 1921 ci ilin evvellerine qeder Serqi Anadolunun ermenilerden qurtarilmasi ile sona catan Serq herekatinda igidlikle vurusur Sariqamisin Qarsin Gumrunun geri alinmasinda istirak edir Qarsin Benli Ehmed kendi yaxinliginda Berna meydan muharibesinde toplarinin deqiq atesi ile dusmen quvvelerini doyus meydanindan qovaraq komandirlerinin teqdirini qazanir 1925 1927 ci iller erzinde Seyx Seid 1 ci Agri 2 ci Agri usyanlarinin qarsisinin alinmasi emeliyyatlarinda istirak etdikden sonra tehsilini artirmaq ucun Istanbulda herbi mektebe daxil olur 1928 ci ilde Topcu mektebinden mezun olduqan sonra bas leytenant ust teymen rutbesi ile teltif edilerek Sivas seherinde yerlesen Topcu alayinda batareya komandiri vezifesine teyin olunur Aslan Berkan herbi xidmeti boyunca bacariqli ve intizamli bir zabit kimi muntezem olaraq teltif edilmisdir 1933 cu ilde kapitan 1940 ci ilde mayor 1946 ci ilde polkovnik leytenanat rutbesi ile teltif olunan Aslan Berkan 1950 ci ilde xidmetleri nezere alinaraq Turkiye Silahli Quvvelerinin komandanligi terefinden polkovnik rutbesine layiq gorulmusdur Herbi xidmetinin son illerini Azerbaycanda herbi xidmete basladigi ilk gunleden yoldasliq etdiyi bir cox muharibelerde ciyin ciyine savasdigi general mayor Cahangir Berkerin komandanligi altinda Izmir seherinde davam etdirmisdir 1955 ci ilde yas sebebi ile teqaude cixdiqdan sonra da Izmir seherinde yasamisdir Ailesi RedakteAslan Berkan Sivasda xidmet etdiyi zaman Istiqlal savasi qehremanlarindan yuzbasi Tofiq beyin bacisi Humeyra xanimla aile heyati qurmusdur Bu nikahdan Turkan adli qizi Mete adli oglu olmusdur Qizi Turkan xanim Sadi Sayarla aile heyati qurmusdur Oglu Mete ise 19 yasi olarken ozunu denize ataraq intihar etmisdir Olumu RedakteOglunun itkisi Aslan beye olduqca pis tesir etmis bu derdden xesteliye ducar olmus oglunun olumunden 1 il sonra 7 may 1957 ci ilde infarkt neticesinde vefat etmisdir Merhum Aslan Berkan herbi merasimle qarsiyaxada Soyuq quyu mezarliginda 5 ci kuce 6 ci adada oglunun yaninda defn edilmisdir Menbe Redakte Azerbaycan dergisi s 67 Ankara 1957 s18 19 Azebaycan Xalq Cumhuriyyeti ensiklopediyasi II cild Baki 2005 seh 365 366 Huseyn Baykara Birinci dunya savasinda Osmanli ordusunda Istiqlal savasinda Azerbaycan esgeri hisseleri Turk Kulturu dergisi 1964 s 22 seh 72 74 Cumhuriyyet qezeti Ankara 19 05 1957 seh 3 Mehman Suleymanov Nuru Pasa ve silahdaslari Baki 2014 seh 277 285 Mehman Suleymanov Heyatini Veten yolunda qurban etmis Cumhuriyyet generali 22 05 2016 Xalq qezeti Ebdulhemid Avsar Turkiyenin istiqlal muharibesinde Azerbaycan turkleri Turkiye arxiv senedleri ve metbuatinda 1919 1922 Baki 2007 Azerbaycan tarixi XIX XXI esrin evveli Baki 2010Hemcinin bax RedakteCahangir bey Novruzov Cahangir bey Kazimbeyli Cavad bey Sixlinski Semed bey Refibeyli Memmed Agpolad Menbe https az wikipedia org w index php title Aslan Hacizade amp oldid 5967043, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,
ne axtarsan burda
, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.
