fbpx
Wikipedia

Entebbe əməliyyatı

Entebbe əməliyyatı (ivr. מבצע יונתן‎ ; ing. Operation Entebbe) — 1976-cı ilin 4 iyul tarixində Uqandanın Entebbe şəhəri yaxınlığında yerləşən eyni adlı hava limanında İsrail ordusunun xüsusi təyinatlı qüvvələri tərəfindən gercəkləşdirilmiş girovların xilas edilməsi əməliyyatı. Əməliyyatın saat yarım kimi kimi qısa bir vaxtda, İsrail torpaqlarından 4.000 km kənarda həyata keçirilməsi və 52 nəfərə qarşılıq, cəmisi 1 nəfərin həlak olması dönəmin dövrü mətbuatında böyük əks-səda yaratmışdır.

Entebbe əməliyyatı
Əməliyyatdan sonra Sayeret Matkal'dan İsrail komandosları.
Tarix 4 iyul, 1976
Yeri Entebbe hava limanı, Uqanda
Nəticəsi

Əməliyyat uğurla tamamlandı

  • 106 girovdan 102 nəfəri azad edildi.
  • Uqanda Hava Qüvvələrinin 25% məhv edildi.
Münaqişə tərəfləri

İsrail

FXAC
İnqilabi hücrәlәr
Uqanda

Komandan(lar)

Dan Şomron
Yekutel Adam
Benjamin Peled
Yonatan Netanyahu

Vadiyah Haddad
Vilfred Byöze
İdi Amin

Tərəflərin qüvvəsi

Sayeret Matkal xüsusi
xidmətinə bağlı 100 nəfərə yaxın xüsusi təyinatlı

7 nəfər terrorçu
100 nəfərə yaxın Uqandalı əsgər

Ölənlər və yaralananlar

1 ölü
5 yaralı

Terrorçu:
7 ölü
Uqanda:
45 ölü
11-30 aralığında təyyarə məhv edildi

3 girov həlak oldu
10 nəfərə yaxını yaralandı
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar
Entebbe hava limanının köhnə terminalı.

Hadisədən bir gün əvvəl Fələstin Xalq Azadlıq Cəbhəsinə mənsub terrorçular Təl-Əviv-Paris xətti üzrə uçuşları icra edən Fransa Hava Yollarına məxsus Airbus A300 tipli təyyarəni qaçırmaqla istiqaməti Uqandanın Entebbe Hava Limanına doğru yönəltmişdilər. Təyyarədə olan 248 sərnişinin əksəriyyəti etnik yəhudilərdən və ya İsrail vətəndaşlarından ibarət idi. Terrorçular qaçırılan 248 nəfərin əvəzində İsrail tərəfindən həbs edilmiş 40 nəfərə yaxın fələstinli məhkumun və dünyanın dörd müxtəlif ölkəsində saxlanılan daha 13 məhkumun azad edilməsini tələb edirdilər.

Sonuncu dayanacağı Paris şəhəri olan təyyarə Afinada qısa dayanmadan sonra Benqazi şəhərinin üzərindən uçaraq Uqandanın Entebbe şəhərinin mərkəzi hava limanına doğru yönəlmişdir. Uqanda lideri İdi Aminin terrorçuları şəxsən qəbul etdiyi təxmin olunsada, onlara öz dəstəyini göstərdiyi məlumdur. Hava limanına enən təyyarədə olan sərnişinlər köhnə terminal binasına aparılmış və burada etnik yəhudi olan və ya İsrail vətəndaşlığı daşıyanlarla, digər millətlərdən olanlar ayrı-ayrı otaqlara yerləşdirilmişdir. Növbəti iki gün ərzində İsrail vətəndaşı olmayan 148 nəfər azad edildi və öz ölkələrinə göndərildilər. Qırx iki nəfər, əsasən İsrail vətəndaşı olan şəxslər və Fransa Hava Yollarının 12 nəfərdən ibarət heyəti girov olaraq saxlanılmış və ölümlə təhdid edilmişdir.

İsrail xüsusi xidmət orqanı Mossad tərəfindən təmin edilən məlumatlar əsasında İsrail dövləti girovların xilas edilməsi üçün əməliyyat tədbirləri görməyə başladı. Terrorçular tələbələrinin yerinə yetirilməyəcəyi təqdirdə girovların hamısınını öldürməklə hədələyirdilər. Uqanda hakimiyyətinin İsrailə qarşı olan münasibəti səbəbindən və terrorçuların dövlət tərəfindən dəstəklənməsi ehtimalı, nəzərə alaraq İsrail rəsmiləri uqandalı əsgərlərlə mümkün toqquşma risklərini belə nəzərdən keçirmişdilər.

Girovların xilas edilməsi əməliyyatına gecə vaxtı start verilmişdir. 100 nəfərə yaxın Sayeret Matkal xüsusi təyinatlısı İsraildən hərəkət edərək təyyarə ilə 2.500 mil (4.000 km) yol qət etmiş və Uqandaya çatmışdır. Bir həftə davam etməsi planlaşdırılan əməliyyat, cəmisi 90 dəqiqə davam etdi və girovların 102 nəfəri sağ şəkildə xilas edildi. Əməliyyatda beş xüsusi təyinatlı yaralanmış və bir nəfər Sayeret Matkalın zabiti Yonatan Netanyahu həlak olmuşdur. Həlak olanlar arasında beş terrorçu (hamısı), 45 nəfər Uqanda ordusunun əsgəri və 3 girovda vardı.. İsrail ordusu eyni zamanda Uqanda Hava Qüvvələrinə məxsus MiQ-17MiQ-21 qırıcı təyyarələrinin saxlanıldığı ərazilərə endirdiyi zərbələr nəticəsində Uqanda Hava Qüvvələrinin 25% məhv etmişdir.

Əməliyyatdan öncə İsrail tərəfi Uqanda ilə sərhəd olan Keniyadan lojistik dəstək almış və bu barədə xəbər tutan İdi Amin ölkəsində yaşayan yüzlərlə keniyalının öldürülməsinə və yaşadıqları yerlərdən sürgün edilməsinə göstəriş vermişdir. Entebbe əməliyyatı hərbi kod adı İldırım əməliyyatı olmuşdur. Bəzi mənbələrdə əməliyyat Sayeret Matkalın zabiti Yonatan Netanyahunun şərəfinə Yonatan əməliyyatı formasında da adlandırılır. 1946-cı ildə Nyu-Yorkda anadan olan Yonatan Netanyahu İsrailin Baş Naziri Benyamin Netanyahunun böyük qardaşıdır.

Qaçırılma

 
Qaçırılan Airbus A300B4-203 tipli təyyarə Şarl de Qoll Hava Limanında. (1980)

1976-cı ilin 27 iyun tarixində Fransa Hava Yollarına məxsus Airbus A300B4-203 tipli təyyarə (qeydiyyat nömrəsi:F-BVGG (c/n 019) İsrailin Təl-Əviv şəhərindən, Fransanın paytaxtı Paris şəhərinə doğru 139 səfər saylı uçuşunu icra etməyə hazırlaşmaqda idi. Təyyarə Parisə bir başa yox, Afina üzərindən hərəkət etməli və orada olan daha 58 sərnişini götürməklə sonuncu dayanacağa doğru uçmalı idi. Təl-Əvivdən təyyarə daxil olan 246 nəfər sərnişinin əksəriyyəti etnik yəhudi və ya İsrail passportuna sahib şəxslərdən ibarət idi. Afinaya enən təyyarə burada daha 58 nəfər sərnişini götürməklə yenidən havalandı. Fələstin Xalq Azadlıq Cəbhəsinə mənsub terrorçularda təyyarəyə Afina şəhərindən minmişdilər.

Afina hava limanından havalandıqdan az sonra, yerli vaxtla saat 12:30-da təyyarədə olan Fələstin Xalq Azadlıq Cəbhəsinə bağlı 2 şəxs və alman mənşəyli İnqilabi hücrәlәr təşkilatının iki üzvü (Vilfred Byöze, Brigitta Kulman) salonda çaxnaşma yaratmaqla təyyarənin ələ keçirildiyini elan etdilər. Terrorçuların tələbi ilə təyyarənin istiqaməti Liviya istiqamətinə, konkret Benqazi üzərindəki hava koridoruna yönləndirildi. Təyyarə qaçırılandan sonra yeddi saat ərzində yanacaq tədarükü görmədən uça biləcək vəziyyətdə idi. Terrorçular hamilə olan Böyük Britaniya doğumlu İsrail vətəndaşı Patrisiya Marteli uşaq salmasına görə azad etdilər.

Benqazi istiqamətindən gələn təyyarə Uqandanın Entebbe şəhərində yerləşən eyni adlı hava limanına 28 iyul, yerli vaxtla saat 15:15-də eniş etdi. Bu eniş təyyarənin Təl-Əvivdən havalandıqdan 24 saat sonra baş tutmuşdu.

Entebbe hava limanındakı girovların vəziyyəti

Təyyarəni qaçıran dörd əsas terrorçuya, Entebbe hava limanında daha dörd nəfər qoşuldu. Həmin şəxslərin dönəmin Uqanda lideri İdi Amin tərəfindən dəstəkləndiyi bildirilmişdir. Növbəti günlərdə, terrorçular sərnişinləri köhnə terminal binasına köçürməklə təhlükəsizlik tədbirlərini maksimum səviyyəyə qaldırmağa çalışdılar. İdi Aminilk gündən etibarən, demək olar ki, hər gün girovların saxlanıldığı terminala gedərək onlarla söhbət edir, tərəflər arasında danışıqların aparıldığını və baş verən yeniliklərlə bağlı onların məlumatlandırlmasını təmin edirdi.

28 iyun tarixində Fələstin Xalq Azadlıq Cəbhəsi və İnqilabi hücrәlәr təşkilatları adından ümumi bəyanət verildi. Bəyanatda təyyarənin təhvil verilməsi üçün 5 milyon ABŞ dollarıİsrail tərəfindən həbs edilmiş 40 nəfərə yaxın fələstinli məhkumun və dünyanın dörd müxtəlif ölkəsində saxlanılan daha 13 məhkumun azad edilməsi tələb olunurdu. Terrorçular tələblərinin yerinə yetirilməyəcəyi təqdirdə 1 iyul, 1976-cı il tarixindən etibarən girovları hissə-hissə öldürəcəklərini elan etdilər.

Əməliyyatın planlanması

Hərbi əməliyyatın keçirilməsindən bir həftə öncə İsrail əsirlərin qaytarılmasını danışıqlar yolu ilə həll olunması üçün çalışırdı. İsrailin Nazirlər Kabineti İsrailin fələstin məhbuslarını azad edilməsinə hazır olduğunu bildirmişdir. İsrail Hökuməti həm də Amerika Birləşmış Ştatlarının köməyinə güvənirdi, lakin Prezident İdi Aminin bir neçə fələstinlinin Uqanda ərazisində terrorçulara qoşulmasına, imkan verdikdən sonra, məsələnin diplomatik yolla həll olunmayacığına aydınlıq gəldi.

Xilas etmə

Hücum istiqaməti

Girovların xilas edilməsi

 
Entebbe hava limanı

İsraillilər Entebbedə 23:00-da (UTС + 2) eniş etdilər, təyyarələrin yüklənmə qapıları əvvəlcədən açıq idi. Land Rover ciplərinin bir karvanı terminal binasına tərəf yönəldi, karvanın başında qara bir Mersedes var idi: düşmən Amin və ya başqa bir yüksək vəzifəli şəxsin müşayiəti ilə terminala getdiyini təsəvvür etməli idi. İsrail sürücüləri, Amin'in motosikletinin sürücüləri kimi sürətli hərəkət edirdilər. Yolda iki Uqandan göndərilən mühafizəçi (Idi Amin'nin bir müddət əvvəl qara bir əvəz etmək üçün ağ bir Mersedes aldığını bildiyindən) motosikletin dayandırılmasını əmr etdi. Komando səs verən tapançalarla göndərilənləri vurdu. Mersedesdən sonra cip maşınlarında olan komandirlərdən biri göndərilən şəxslərin hələ də sağ olduğunu gördü və dərhal onu tüfəngindən atəşə tutdu. Boşananların həyəcanını vaxtından əvvəl qaldıracağından qorxaraq hücum qrupu dərhal hücuma keçdi.

Hücum təyyarələri nəqliyyat vasitələrindən atladılar və terminala tərəf qaçdılar. Girovlar hava limanına birbaşa bitişik hava limanının əsas foyesində idi. Terminala girməzdən əvvəl komandolar dinamik vasitəsilə elan etdilər: “Yerə düş! Yerə düş! Biz İsrail əsgərləriyik. "İbran və İngilis dillərində 19 yaşındakı fransız mühacir Jan-Jak Maimoni (qaçıranlara Fransız pasportu olsa da, İsrail yəhudi olduğunu söylədi) ayaqda qaldı və səhvən İsrail şirkətinin komandiri Muki Betzer və onu terrorçu kimi qəbul edən digər əsgərlər tərəfindən vuruldu. Digər bir girov, İsrailin tibbi sığorta fondunun meneceri 52 yaşlı Pasko Kohen komando atəşi nəticəsində ağır yaralanıb. Rusiyadan İsraildə mühacirət edən 56 yaşlı yəhudi qadın İda Boroxoviç alov atəşinə tutuldu və öldürüldü.

İlan Xartuvun ifadəsinə görə, əməliyyat başlayan anda terrorçuların girovlarıyla salonda yalnız Uilfrid Böse var idi. Əvvəlcə Kalaşnikovu girovlara yönəltdi, ancaq "dərhal özünə gəldi" və tualetlərdə gizlənmələrini əmr etdi. Xartuva görə, Böse girov götürülənlərə deyil, yalnız İsrail əsgərlərinə atəş etdi.

İsrail komandolarından biri terrorçulara istinad edərək ivrit dilində “Digərləri haradadır?” deyə qışqırdı. Girovlar hava limanının əsas lobbisinin qapısına işarə etdi. İsrail komandirləri oraya bir neçə əl bombası atdılar, sonra içəri girdilər və qalan üç terrorçunu vurdular və bununla da hücumu sona çatdırdılar. Bu zaman digər C-130 təyyarələri eniş etdi, oradan zirehli personal daşıyıcıları buraxıldı, vəzifəsi yanacaq doldurma üçün gözlənilən saat ərzində qoruyucu bir perimetr yaratmaq, habelə hava limanında olan Uganda MiG qırıcılarının məhv edilməsini planlaşdırdılar. hava limanı və kəşfiyyat toplanması.

Aeroport salonundakı atışma 1 dəqiqə 45 saniyə davam edib.

Reyd başa çatdıqdan sonra İsrail hücum qrupu təyyarəyə qayıdıb və girov götürülmüş şəxslərə minməyə başladı. Eniş zamanı Uganda əsgərləri nəzarət qülləsindən onlara atəş açıblar. İsrail komandosları hücum tüfənglərindən atəşlə cavab verdi. Qısa, lakin şiddətli bir atəş başladı. İsrail komandiri Yonatan Netanyahu boğazından vuruldu və demək olar ki, dərhal öldü , əməliyyat zamanı öldürülən yeganə komandir oldu. Ən azı beş başqa komando yaralanıb. İsraillilər Ugandalıların atəşini basaraq yüngül pulemyotlar və RPG qumbaraatanları ilə qülləyə atəş etdilər. Bütün əməliyyat 53 dəqiqə çəkdi, hücum yarım saat davam etdi. Bütün yeddi oğru və 33 ilə 45 uqandalı əsgər öldürüldü. 11 Uqanda Ordusu Hərbi Hava Qüvvələri MiG-17 təyyarəsi Entebbe hava limanında yerdə məhv edildi. Girov götürülən 106 nəfərdən üçü öldürüldü, biri Uqanda qaldı, təxminən 10 nəfər yaralanıb. Girov götürülmüş 102 nəfər Nayrobi vasitəsilə İsrailə uçdu.

Əməliyyatın başlamasından bir saat sonra girov götürülmüş ilk təyyarə yanacaq doldurmaq üçün Nayrobiyə uçdu və daha 42 dəqiqə sonra son İsrail təyyarəsi Uqandan ayrıldı.

Çıxarılma

Uqandanın mövqeyi

Girov götürülənlər

Təyyarənin göyərtəsində 248 sərnişin və 12 ekipaj üzvü olub. Onlardan 4-ü həlak olub, on nəfər isə yaralanıb. Təyyarədə olan 260 nəfərdən 256-sı evə qayıtdı.

Vətəndaşlıq Sərnişinlər Ekipaj Cəmi
  Belçika 4 0 4
  Danimarka 2 0 2
  Fransa 42 12 54
  Yunanıstan 25 0 25
  Almaniya 1 0 1
  İsrail 84 0 84
  İtaliya 9 0 9
  Yaponiya 1 0 1
  Cənubi Koreya 1 0 1
  İspaniya 5 0 5
  Böyük Britaniya 30 0 30
  ABŞ 32 0 32
Cəmi 248 12 260

İdi Aminin reaksiyası

Uqanda ordusunun zabitləri xəstəxanaya girib 74 yaşlı yəhudi qadın, Britaniyadan olan İsrail əsilli immiqrant Dora Blox və qatillərin qarşısını almağa çalışan bir neçə həkim və tibb bacısını öldürdülər. 1987-ci ilin aprel ayında Uqandan Ədliyyə Naziri Henry Kuemba, sonra Baş prokuror, Uqanda İnsan Haqları Komissiyasına dediklərinə əsasən, iki ordu zabiti Aminin şəxsi əmrinə əsasən, Dora Bloxu xəstəxanadan sürüldü və vurdu, cəsədi Uqanda kəşfiyyat nömrələri olan bir avtomobilin gövdəsinə atıldı. 1979-cu ildə, Uqanda-Tanzaniya müharibəsi nəticəsində Amin rejimi devrildikdən sonra Dora Bloxun qalıqları Kampaladan 32 km şərqdə şəkər plantasiyasında tapıldı.

İdi Amin, əməliyyatda Keniyanın İsrailə etdiyi yardım üçün qisas almaq üçün Uqanda yaşayan keniyalıların öldürülməsini əmr etdi. Nəticədə 245 nəfər həlak oldu .

Beynəlxalq reaksiya və nəticələr

Uqanda hökuməti, Xarici İşlər Naziri Cuma Orisin adından, İsrailin Uqandanın suveren ərazisindəki hərəkətlərinə rəsmi qınamaq üçün BMT Təhlükəsizlik Şurasının çağırılmasını istədi. Ancaq BMT Təhlükəsizlik Şurası İsrail və ya Uqandanı hərəkətlərinə görə qınayan heç bir qətnamə qəbul etmədi. Buna baxmayaraq, BMT-nin Baş katibi Kurt Valdhaym İsrail basqınının "BMT üzvü olan bir ölkənin [Uqanda] milli suverenliyinin ciddi şəkildə pozulması" olduğunu ifadə etdi .

Şuranın qarşısında çıxışı zamanı İsrailin BMT-dəki səfiri Haim Hersoq bildirdi:

Şuraya göndərdiyimiz mesaj çox sadədir: İsrail şəraitində kiçik bir ölkədə (Şura üzvləri indi bu şərtlərlə çox yaxından tanış olduqlarını), insan ləyaqətini, insan həyatının və azadlığın ən yüksək dəyərləri olduğunu dünyaya nümayiş etdirdiyimiz üçün etdiklərimizlə fəxr edirik. ... Biz yalnız yüzdən çox günahsız insanın - kişilərin, qadınların və uşaqların həyatını xilas etməyimizdən qürur duyuruq, lakin insan azadlığı yolundakı fəaliyyətimizin dəyərini.

Haim Hersoq

İsrail bu əməliyyat üçün Qərb dünyasının dəstəyini aldı. Qərbi Almaniya əməliyyatı "özünümüdafiə hərəkəti" adlandırdı. İsveçrəFransa İsraili əməliyyat üçün təriflədilər. ABŞİngiltərə rəsmiləri əməliyyatı "qeyri-mümkün" adlandırdılar. ABŞ-dakı bəzi mənbələr girovların ABŞ-ın müstəqillik bəyannaməsinin imzalanmasından 200 il sonra, 4 iyul 1976-cı ildə sərbəst buraxıldığını qeyd etdilər. İsrail səfiri Dinitz ilə təkbətək söhbətində Henri Kissinger İsrail komandolarına Amerika avadanlıqlarından istifadə etdiyinə görə məsləhət etdi, lakin bu tənqid ictimaiyyətə çevrilmədi.

Uqanda prezidenti, ərazi ilə İsrail təyyarələrinin gəldiyi və yanacaq doldurduğu Keniyanın İsrail ilə razılaşma əldə etdiyinə inanırdı. Tezliklə Uqanda, yüzlərlə Keniyalı pogromlarda öldürüldü .

Sənədli və bədii filmlər

Bu əməliyyatla bağlı bir neçə film çəkilmişdir:

  • «Entebbedə qələbə» (ing. Victory at Entebbe) — televiziya bədii filmi, 1976, ABŞ, IMDb.
  • «Entebbeyə reyd» — bədii film, 1977, ABŞ, IMDb.
  • «“Yonatan“ əməliyyatı»  — bədii filmi, rejissor Menahem Qolan, 1977, İsrail. Ən yaxşı xarici dil filmi üçün Oskar nominasiyası. IMDb.
  • Cohen on the Bridge: Rescue at Entebbe — Endryu Uaynribanın rejissorluq etdiyi sənədli film (2012)
  • «Şotlandiyanın son kralı» — 2006-cı ilin ingilis filmi Jil Fodenin eyni adlı romanı əsasında. Ən yaxşı aktyor üçün «Oscar» mükafatı (Forest Uitaker).
  • «„Entebbe“» — bədii film, rejissor Joze Padilya, 2018, Böyük Britaniya, ABŞ, IMDb.

Qalereya

İstinadlar

  1. McRaven, Bill. . MHS US Department of Defense. 16 May 2011 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 15 July 2011.
  2. 1976: Israelis rescue Entebbe hostages, BBC
  3. Entebbe: The Most Daring Raid of Israel's Special Forces, The Rosen Publishing Group, 2011, by Simon Dunstan, p. 58
  4. Brzoska, Michael; Pearson, Frederic S. Arms and Warfare: Escalation, De-escalation, and Negotiation, Univ. of S. Carolina Press (1994) p. 203
  5. "Entebbe raid". Encyclopædia Britannica.
  6. "BBC on This Day – 4 – 1976: Israelis rescue Entebbe hostages". BBC News.
  7. Smith, Terence (4 July 1976). "Hostages Freed as Israelis Raid Uganda Airport; Commandos in 3 Planes Rescue 105-Casualties Unknown Israelis Raid Uganda Airport And Free Hijackers' Hostages". The New York Times. İstifadə tarixi: 4 July 2009.
  8. "Hijacking of Air France Airbus by Followers of Popular Front for the Liberation of Palestine – Israeli Action to liberate Hostages held at Entebbe Airport ..." (PDF). Keesing's Record of World Events. 22: 27888. August 1976. İstifadə tarixi: 23 September 2014.
  9. Simon Dunstan (15 January 2011). Entebbe: The Most Daring Raid of Israel's Special Forces. The Rosen Publishing Group. 20–24. ISBN 978-1-4488-1868-6. İstifadə tarixi: 4 July 2012.
  10. Mark Ensalaco (2008). Middle Eastern Terrorism: From Black September to September 11. University of Pennsylvania Press. 96–. ISBN 978-0-8122-4046-7. İstifadə tarixi: 4 July 2012.
  11. "Entebbe; Thirty Years On; miracle on the runway". Jewish Telegraph. 2006. İstifadə tarixi: 20 June 2011.
  12. Sol Scharfstein (1 May 1994). Understanding Israel. KTAV Publishing House, Inc. 118–. ISBN 978-0-88125-428-0. İstifadə tarixi: 5 July 2012.
  13. Dunstan, Simon (2009). Israel's Lighting Strike, The raid on Entebbe 1976. Osprey Publishing; Osprey Raid Series No. 2. səh. 24. ISBN 978-1-84603-397-1.
  14. "Mossad took photos, Entebbe Operation was on its way". Ynetnews. 2006. İstifadə tarixi: 6 July 2009.
  15. Feldinger, Lauren Gelfond (29 June 2006). "Back to Entebbe". The Jerusalem Post. İstifadə tarixi: 4 July 2009.
  16. Ulrich Beyerlin: Abhandlungen: Die israelische Befreiungsaktion von Entebbe in völkerrechtlicher Sicht. (PDF-Datei; 2,3 MB) auf: zaoerv.de Max-Planck-Institut für ausländisches öffentliches Recht und Völkerrecht, 1977.
  17. "Operation Entebbe". The Knesset at Sixty. İstifadə tarixi: 4 July 2009.
  18. Aviv Lavie (31 July 2003). "Surviving the myth". Haaretz. İstifadə tarixi: 23 September 2014.
  19. "How the Rescue Took Place". Jewish Telegraphic Agency. 5 July 1976. İstifadə tarixi: 23 September 2014.
  20. Ben, Eyal (3 July 2006). "Special: Entebbe's unsung hero". Ynetnews. İstifadə tarixi: 4 July 2009.
  21. "Entebbe Thirty Years On: Mancunian On Board". Jewish Telegraph. İstifadə tarixi: 22 September 2014.
  22. "1976: Israelis rescue Entebbe hostages". BBC News. 4 July 1976. 27 December 2012 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 27 December 2012.
  23. Dunstan, Simon (2011). Entebbe: The Most Daring Raid of Israel's Special Forces. New York: Rosen. 17–18.
  24. "Detailed Story Of Dramatic Israeli Raid". Sarasota Herald-Tribune. 13 July 1976. İstifadə tarixi: 22 September 2014.
  25. Ури Дан. Операция «Энтеббе»
  26. Lev, Yehuda J. «The Israeli Secret Services & The Struggle Against Terrorism by Ami Pedahzur. (New York: Columbia University Press, 2010)». Journal of Strategic Security v. 5, no. 1 (2012): 85-88.
  27. "Entebbe raid embarrassed Amin - Daily Nation". www.nation.co.ke. İstifadə tarixi: 2019-03-28.
  28. Kurt Waldheim, Former U.N. Chief, Is Dead at 88 NY Times
  29. Herzog, Chaim. Heroes of Israel. p. 284.
  30. Fendel, Hillel. "Israel Commemorates 30th Anniversary of Entebbe Rescue." Israel National News.
  31. 1976: Israelis rescue Entebbe hostages BBC

Ədəbiyyat

  • Avner, Yehuda (2010). 26, Entebbe: Flight 139 // The Prime Ministers: An Intimate Narrative of Israeli Leadership. The Toby Press. 303–318. ISBN 978-1-59264-278-6.
  • Blumenau, Bernhard (2014). 2, 'The German silence': the Entebbe hijacking of 1976 // The United Nations and Terrorism. Germany, Multilateralism, and Antiterrorism Efforts in the 1970s. Palgrave Macmillan. 59–73. ISBN 978-1-137-39196-4.
  • Betser, Muki; Robert Rosenberg (1996). Secret Soldier. Sydney: Simon & Schuster. ISBN 0-671-85233-7.
  • David, Saul (2015). Operation Thunderbolt: Flight 139 and the Raid on Entebbe Airport. London: Hodder & Stoughton. ISBN 978-1-44476-251-8.
  • Dunstan, Simon (2009). Israel's Lighting Strike, The raid on Entebbe 1976. Osprey Publishing; Osprey Raid Series No. 2. ISBN 978-1-84603-397-1.
  • Hastings, Max (June 1979). Yoni: Hero of Entebbe. Doubleday. ISBN 0-385-27127-1.
  • Netanyahu, Iddo. Yoni's Last Battle: The Rescue at Entebbe, 1976. Gefen Books. ISBN 965-229-283-4.
  • Netanyahu, Ido; Netanyahu, ʻIdo; Netanyahu, Iddo; Hazony, Yoram (2003). Entebbe: the Jonathan Netanyahu story: a defining moment in the war on terrorism. Green Forest, AR: Balfour Books. ISBN 0-89221-553-4.
  • Netanyahu, Jonathan; Netanyahu, Binyamin; Netanyahu, Ido; Wouk, Herman (1998). Self-Portrait of a Hero: From the Letters of Jonathan Netanyahu, 1963–1976. Warner Books Inc. ISBN 0-446-67461-3.
  • Netanyahu, Jonathan (2001). The Letters of Jonathan Netanyahu: The Commander of the Entebbe Rescue Operation. Gefen Publishing House, Ltd. ISBN 965-229-267-2.
  • Seftel, Adam, ed. (2010) [1st pub. 1994]. Uganda: The Bloodstained Pearl of Africa and Its Struggle for Peace. From the Pages of Drum. Kampala: Fountain Publishers. ISBN 978-9970-02-036-2.
  • Stevenson, William (1976). 90 Minutes at Entebbe. New York: Bantam Books. ISBN 0-553-10482-9.

Xarici keçidlər

  • Elektron Yəhudi Ensiklopediyası
  • Entebbe əməliyyatı www.jewish.ru saytında
  • BMT Təhlükəsizlik Şurasının 9 iyul 1976-cı il tarixli iclasının protokolu
  • baxımından Entebbe əməliyyatının nəticələri
  • General Şlomo Qazit: İsrail Kəşfiyyatının sirləri
  • İsrail, Entebbe Əməliyyat sənədlərini açıqladı, BBC, 6 iyul 2015
  • İdo Netanyahu ilə Qüds Alqoritmi saytında reportaj

entebbe, əməliyyatı, מבצע, יונתן, operation, entebbe, 1976, ilin, iyul, tarixində, uqandanın, entebbe, şəhəri, yaxınlığında, yerləşən, eyni, adlı, hava, limanında, israil, ordusunun, xüsusi, təyinatlı, qüvvələri, tərəfindən, gercəkləşdirilmiş, girovların, xila. Entebbe emeliyyati ivr מבצע יונתן ing Operation Entebbe 1976 ci ilin 4 iyul tarixinde 7 Uqandanin Entebbe seheri yaxinliginda yerlesen eyni adli hava limaninda Israil ordusunun xususi teyinatli quvveleri terefinden gerceklesdirilmis girovlarin xilas edilmesi emeliyyati Emeliyyatin saat yarim kimi kimi qisa bir vaxtda Israil torpaqlarindan 4 000 km kenarda heyata kecirilmesi ve 52 nefere qarsiliq cemisi 1 neferin helak olmasi donemin dovru metbuatinda boyuk eks seda yaratmisdir Entebbe emeliyyatiEmeliyyatdan sonra Sayeret Matkal dan Israil komandoslari Tarix 4 iyul 1976Yeri Entebbe hava limani UqandaNeticesi Emeliyyat ugurla tamamlandi 106 girovdan 102 neferi azad edildi 1 Uqanda Hava Quvvelerinin 25 mehv edildi 2 Munaqise terefleriIsrail FXAC Inqilabi hucrәlәr UqandaKomandan lar Dan Somron Yekutel Adam Benjamin Peled Yonatan Netanyahu Vadiyah Haddad Vilfred Byoze Idi AminTereflerin quvvesiSayeret Matkal xususi xidmetine bagli 100 nefere yaxin xususi teyinatli 7 nefer terrorcu 100 nefere yaxin Uqandali esgerOlenler ve yaralananlar1 olu 5 yarali Terrorcu 7 oluUqanda 45 olu 3 11 30 araliginda teyyare mehv edildi 4 3 girov helak oldu 5 6 10 nefere yaxini yaralandi Vikianbarda elaqeli mediafayllarEntebbe hava limaninin kohne terminali Hadiseden bir gun evvel Felestin Xalq Azadliq Cebhesine mensub terrorcular Tel Eviv Paris xetti uzre ucuslari icra eden Fransa Hava Yollarina mexsus Airbus A300 tipli teyyareni qacirmaqla istiqameti Uqandanin Entebbe Hava Limanina dogru yoneltmisdiler Teyyarede olan 248 sernisinin ekseriyyeti etnik yehudilerden ve ya Israil vetendaslarindan ibaret idi Terrorcular qacirilan 248 neferin evezinde Israil terefinden hebs edilmis 40 nefere yaxin felestinli mehkumun ve dunyanin dord muxtelif olkesinde saxlanilan daha 13 mehkumun azad edilmesini teleb edirdiler 8 Sonuncu dayanacagi Paris seheri olan teyyare Afinada qisa dayanmadan sonra Benqazi seherinin uzerinden ucaraq Uqandanin Entebbe seherinin merkezi hava limanina dogru yonelmisdir Uqanda lideri Idi Aminin terrorculari sexsen qebul etdiyi texmin olunsada onlara oz desteyini gosterdiyi melumdur Hava limanina enen teyyarede olan sernisinler kohne terminal binasina aparilmis ve burada etnik yehudi olan ve ya Israil vetendasligi dasiyanlarla diger milletlerden olanlar ayri ayri otaqlara yerlesdirilmisdir 9 10 Novbeti iki gun erzinde Israil vetendasi olmayan 148 nefer azad edildi ve oz olkelerine gonderildiler 10 11 Qirx iki nefer esasen Israil vetendasi olan sexsler ve Fransa Hava Yollarinin 12 neferden ibaret heyeti girov olaraq saxlanilmis ve olumle tehdid edilmisdir 12 13 Israil xususi xidmet orqani Mossad terefinden temin edilen melumatlar esasinda Israil dovleti girovlarin xilas edilmesi ucun emeliyyat tedbirleri gormeye basladi Terrorcular telebelerinin yerine yetirilmeyeceyi teqdirde girovlarin hamisinini oldurmekle hedeleyirdiler 14 Uqanda hakimiyyetinin Israile qarsi olan munasibeti sebebinden ve terrorcularin dovlet terefinden desteklenmesi ehtimali nezere alaraq Israil resmileri uqandali esgerlerle mumkun toqqusma risklerini bele nezerden kecirmisdiler 15 Girovlarin xilas edilmesi emeliyyatina gece vaxti start verilmisdir 100 nefere yaxin Sayeret Matkal xususi teyinatlisi Israilden hereket ederek teyyare ile 2 500 mil 4 000 km yol qet etmis ve Uqandaya catmisdir Bir hefte davam etmesi planlasdirilan emeliyyat cemisi 90 deqiqe davam etdi ve girovlarin 102 neferi sag sekilde xilas edildi Emeliyyatda bes xususi teyinatli yaralanmis ve bir nefer Sayeret Matkalin zabiti Yonatan Netanyahu helak olmusdur Helak olanlar arasinda bes terrorcu hamisi 45 nefer Uqanda ordusunun esgeri ve 3 girovda vardi 5 6 Israil ordusu eyni zamanda Uqanda Hava Quvvelerine mexsus MiQ 17 ve MiQ 21 qirici teyyarelerinin saxlanildigi erazilere endirdiyi zerbeler neticesinde Uqanda Hava Quvvelerinin 25 mehv etmisdir 4 Emeliyyatdan once Israil terefi Uqanda ile serhed olan Keniyadan lojistik destek almis ve bu barede xeber tutan Idi Amin olkesinde yasayan yuzlerle keniyalinin oldurulmesine ve yasadiqlari yerlerden surgun edilmesine gosteris vermisdir 16 Entebbe emeliyyati herbi kod adi Ildirim emeliyyati olmusdur Bezi menbelerde emeliyyat Sayeret Matkalin zabiti Yonatan Netanyahunun serefine Yonatan emeliyyati formasinda da adlandirilir 1946 ci ilde Nyu Yorkda anadan olan Yonatan Netanyahu Israilin Bas Naziri Benyamin Netanyahunun boyuk qardasidir 17 Mundericat 1 Qacirilma 1 1 Entebbe hava limanindaki girovlarin veziyyeti 2 Emeliyyatin planlanmasi 3 Xilas etme 3 1 Hucum istiqameti 3 2 Girovlarin xilas edilmesi 3 3 Cixarilma 3 4 Uqandanin movqeyi 4 Girov goturulenler 5 Idi Aminin reaksiyasi 6 Beynelxalq reaksiya ve neticeler 7 Senedli ve bedii filmler 8 Qalereya 9 Istinadlar 10 Edebiyyat 11 Xarici kecidlerQacirilma Redakte Qacirilan Airbus A300B4 203 tipli teyyare Sarl de Qoll Hava Limaninda 1980 1976 ci ilin 27 iyun tarixinde Fransa Hava Yollarina mexsus Airbus A300B4 203 tipli teyyare qeydiyyat nomresi F BVGG c n 019 Israilin Tel Eviv seherinden Fransanin paytaxti Paris seherine dogru 139 sefer sayli ucusunu icra etmeye hazirlasmaqda idi 18 19 Teyyare Parise bir basa yox Afina uzerinden hereket etmeli ve orada olan daha 58 sernisini goturmekle sonuncu dayanacaga dogru ucmali idi Tel Evivden teyyare daxil olan 246 nefer sernisinin ekseriyyeti etnik yehudi ve ya Israil passportuna sahib sexslerden ibaret idi Afinaya enen teyyare burada daha 58 nefer sernisini goturmekle yeniden havalandi Felestin Xalq Azadliq Cebhesine mensub terrorcularda teyyareye Afina seherinden minmisdiler Afina hava limanindan havalandiqdan az sonra yerli vaxtla saat 12 30 da teyyarede olan Felestin Xalq Azadliq Cebhesine bagli 2 sexs ve alman menseyli Inqilabi hucrәlәr teskilatinin iki uzvu Vilfred Byoze Brigitta Kulman salonda caxnasma yaratmaqla teyyarenin ele kecirildiyini elan etdiler Terrorcularin telebi ile teyyarenin istiqameti Liviya istiqametine konkret Benqazi uzerindeki hava koridoruna yonlendirildi 20 Teyyare qacirilandan sonra yeddi saat erzinde yanacaq tedaruku gormeden uca bilecek veziyyetde idi Terrorcular hamile olan Boyuk Britaniya dogumlu Israil vetendasi Patrisiya Marteli usaq salmasina gore azad etdiler 14 21 Benqazi istiqametinden gelen teyyare Uqandanin Entebbe seherinde yerlesen eyni adli hava limanina 28 iyul yerli vaxtla saat 15 15 de enis etdi Bu enis teyyarenin Tel Evivden havalandiqdan 24 saat sonra bas tutmusdu 20 Entebbe hava limanindaki girovlarin veziyyeti Redakte Teyyareni qaciran dord esas terrorcuya Entebbe hava limaninda daha dord nefer qosuldu Hemin sexslerin donemin Uqanda lideri Idi Amin terefinden desteklendiyi bildirilmisdir 22 Novbeti gunlerde terrorcular sernisinleri kohne terminal binasina kocurmekle tehlukesizlik tedbirlerini maksimum seviyyeye qaldirmaga calisdilar Idi Aminilk gunden etibaren demek olar ki her gun girovlarin saxlanildigi terminala gederek onlarla sohbet edir terefler arasinda danisiqlarin aparildigini ve bas veren yeniliklerle bagli onlarin melumatlandirlmasini temin edirdi 18 28 iyun tarixinde Felestin Xalq Azadliq Cebhesi ve Inqilabi hucrәlәr teskilatlari adindan umumi beyanet verildi Beyanatda teyyarenin tehvil verilmesi ucun 5 milyon ABS dollari ve Israil terefinden hebs edilmis 40 nefere yaxin felestinli mehkumun ve dunyanin dord muxtelif olkesinde saxlanilan daha 13 mehkumun azad edilmesi teleb olunurdu 23 Terrorcular teleblerinin yerine yetirilmeyeceyi teqdirde 1 iyul 1976 ci il tarixinden etibaren girovlari hisse hisse oldureceklerini elan etdiler 24 Emeliyyatin planlanmasi RedakteHerbi emeliyyatin kecirilmesinden bir hefte once Israil esirlerin qaytarilmasini danisiqlar yolu ile hell olunmasi ucun calisirdi Israilin Nazirler Kabineti Israilin felestin mehbuslarini azad edilmesine hazir oldugunu bildirmisdir Israil Hokumeti hem de Amerika Birlesmis Statlarinin komeyine guvenirdi lakin Prezident Idi Aminin bir nece felestinlinin Uqanda erazisinde terrorculara qosulmasina imkan verdikden sonra meselenin diplomatik yolla hell olunmayacigina aydinliq geldi Xilas etme RedakteHucum istiqameti Redakte Girovlarin xilas edilmesi Redakte Entebbe hava limani Israilliler Entebbede 23 00 da UTS 2 enis etdiler teyyarelerin yuklenme qapilari evvelceden aciq idi Land Rover ciplerinin bir karvani terminal binasina teref yoneldi karvanin basinda qara bir Mersedes var idi dusmen Amin ve ya basqa bir yuksek vezifeli sexsin musayieti ile terminala getdiyini tesevvur etmeli idi Israil suruculeri Amin in motosikletinin suruculeri kimi suretli hereket edirdiler Yolda iki Uqandan gonderilen muhafizeci Idi Amin nin bir muddet evvel qara bir evez etmek ucun ag bir Mersedes aldigini bildiyinden motosikletin dayandirilmasini emr etdi Komando ses veren tapancalarla gonderilenleri vurdu Mersedesden sonra cip masinlarinda olan komandirlerden biri gonderilen sexslerin hele de sag oldugunu gordu ve derhal onu tufenginden atese tutdu Bosananlarin heyecanini vaxtindan evvel qaldiracagindan qorxaraq hucum qrupu derhal hucuma kecdi Hucum teyyareleri neqliyyat vasitelerinden atladilar ve terminala teref qacdilar Girovlar hava limanina birbasa bitisik hava limaninin esas foyesinde idi Terminala girmezden evvel komandolar dinamik vasitesile elan etdiler Yere dus Yere dus Biz Israil esgerleriyik Ibran ve Ingilis dillerinde 19 yasindaki fransiz muhacir Jan Jak Maimoni qaciranlara Fransiz pasportu olsa da Israil yehudi oldugunu soyledi ayaqda qaldi ve sehven Israil sirketinin komandiri Muki Betzer ve onu terrorcu kimi qebul eden diger esgerler terefinden vuruldu Diger bir girov Israilin tibbi sigorta fondunun meneceri 52 yasli Pasko Kohen komando atesi neticesinde agir yaralanib Rusiyadan Israilde muhaciret eden 56 yasli yehudi qadin Ida Boroxovic alov atesine tutuldu ve olduruldu Ilan Xartuvun ifadesine gore emeliyyat baslayan anda terrorcularin girovlariyla salonda yalniz Uilfrid Bose var idi Evvelce Kalasnikovu girovlara yoneltdi ancaq derhal ozune geldi ve tualetlerde gizlenmelerini emr etdi Xartuva gore Bose girov goturulenlere deyil yalniz Israil esgerlerine ates etdi Israil komandolarindan biri terrorculara istinad ederek ivrit dilinde Digerleri haradadir deye qisqirdi Girovlar hava limaninin esas lobbisinin qapisina isare etdi Israil komandirleri oraya bir nece el bombasi atdilar sonra iceri girdiler ve qalan uc terrorcunu vurdular ve bununla da hucumu sona catdirdilar Bu zaman diger C 130 teyyareleri enis etdi oradan zirehli personal dasiyicilari buraxildi vezifesi yanacaq doldurma ucun gozlenilen saat erzinde qoruyucu bir perimetr yaratmaq habele hava limaninda olan Uganda MiG qiricilarinin mehv edilmesini planlasdirdilar hava limani ve kesfiyyat toplanmasi Aeroport salonundaki atisma 1 deqiqe 45 saniye davam edib 25 Reyd basa catdiqdan sonra Israil hucum qrupu teyyareye qayidib ve girov goturulmus sexslere minmeye basladi Enis zamani Uganda esgerleri nezaret qullesinden onlara ates aciblar Israil komandoslari hucum tufenglerinden atesle cavab verdi Qisa lakin siddetli bir ates basladi Israil komandiri Yonatan Netanyahu bogazindan vuruldu ve demek olar ki derhal oldu 26 emeliyyat zamani oldurulen yegane komandir oldu En azi bes basqa komando yaralanib Israilliler Ugandalilarin atesini basaraq yungul pulemyotlar ve RPG qumbaraatanlari ile qulleye ates etdiler Butun emeliyyat 53 deqiqe cekdi hucum yarim saat davam etdi Butun yeddi ogru ve 33 ile 45 uqandali esger olduruldu 11 Uqanda Ordusu Herbi Hava Quvveleri MiG 17 teyyaresi Entebbe hava limaninda yerde mehv edildi Girov goturulen 106 neferden ucu olduruldu biri Uqanda qaldi texminen 10 nefer yaralanib Girov goturulmus 102 nefer Nayrobi vasitesile Israile ucdu Emeliyyatin baslamasindan bir saat sonra girov goturulmus ilk teyyare yanacaq doldurmaq ucun Nayrobiye ucdu ve daha 42 deqiqe sonra son Israil teyyaresi Uqandan ayrildi Cixarilma Redakte Uqandanin movqeyi RedakteGirov goturulenler RedakteTeyyarenin goyertesinde 248 sernisin ve 12 ekipaj uzvu olub Onlardan 4 u helak olub on nefer ise yaralanib Teyyarede olan 260 neferden 256 si eve qayitdi Vetendasliq Sernisinler Ekipaj Cemi Belcika 4 0 4 Danimarka 2 0 2 Fransa 42 12 54 Yunanistan 25 0 25 Almaniya 1 0 1 Israil 84 0 84 Italiya 9 0 9 Yaponiya 1 0 1 Cenubi Koreya 1 0 1 Ispaniya 5 0 5 Boyuk Britaniya 30 0 30 ABS 32 0 32Cemi 248 12 260Idi Aminin reaksiyasi RedakteUqanda ordusunun zabitleri xestexanaya girib 74 yasli yehudi qadin Britaniyadan olan Israil esilli immiqrant Dora Blox ve qatillerin qarsisini almaga calisan bir nece hekim ve tibb bacisini oldurduler 1987 ci ilin aprel ayinda Uqandan Edliyye Naziri Henry Kuemba sonra Bas prokuror Uqanda Insan Haqlari Komissiyasina dediklerine esasen iki ordu zabiti Aminin sexsi emrine esasen Dora Bloxu xestexanadan suruldu ve vurdu cesedi Uqanda kesfiyyat nomreleri olan bir avtomobilin govdesine atildi 1979 cu ilde Uqanda Tanzaniya muharibesi neticesinde Amin rejimi devrildikden sonra Dora Bloxun qaliqlari Kampaladan 32 km serqde seker plantasiyasinda tapildi Idi Amin emeliyyatda Keniyanin Israile etdiyi yardim ucun qisas almaq ucun Uqanda yasayan keniyalilarin oldurulmesini emr etdi Neticede 245 nefer helak oldu 27 Beynelxalq reaksiya ve neticeler RedakteUqanda hokumeti Xarici Isler Naziri Cuma Orisin adindan Israilin Uqandanin suveren erazisindeki hereketlerine resmi qinamaq ucun BMT Tehlukesizlik Surasinin cagirilmasini istedi Ancaq BMT Tehlukesizlik Surasi Israil ve ya Uqandani hereketlerine gore qinayan hec bir qetname qebul etmedi Buna baxmayaraq BMT nin Bas katibi Kurt Valdhaym Israil basqininin BMT uzvu olan bir olkenin Uqanda milli suverenliyinin ciddi sekilde pozulmasi oldugunu ifade etdi 28 Suranin qarsisinda cixisi zamani Israilin BMT deki sefiri Haim Hersoq bildirdi Suraya gonderdiyimiz mesaj cox sadedir Israil seraitinde kicik bir olkede Sura uzvleri indi bu sertlerle cox yaxindan tanis olduqlarini insan leyaqetini insan heyatinin ve azadligin en yuksek deyerleri oldugunu dunyaya numayis etdirdiyimiz ucun etdiklerimizle fexr edirik Biz yalniz yuzden cox gunahsiz insanin kisilerin qadinlarin ve usaqlarin heyatini xilas etmeyimizden qurur duyuruq lakin insan azadligi yolundaki fealiyyetimizin deyerini Orijinal metn ing We come with a simple message to the Council we are proud of what we have done because we have demonstrated to the world that a small country in Israel s circumstances with which the members of this Council are by now all too familiar the dignity of man human life and human freedom constitute the highest values We are proud not only because we have saved the lives of over a hundred innocent people men women and children but because of the significance of our act for the cause of human freedom Haim Hersoq 29 30 Israil bu emeliyyat ucun Qerb dunyasinin desteyini aldi Qerbi Almaniya emeliyyati ozunumudafie hereketi adlandirdi Isvecre ve Fransa Israili emeliyyat ucun teriflediler ABS ve Ingiltere resmileri emeliyyati qeyri mumkun adlandirdilar ABS daki bezi menbeler girovlarin ABS in musteqillik beyannamesinin imzalanmasindan 200 il sonra 4 iyul 1976 ci ilde serbest buraxildigini qeyd etdiler Israil sefiri Dinitz ile tekbetek sohbetinde Henri Kissinger Israil komandolarina Amerika avadanliqlarindan istifade etdiyine gore meslehet etdi lakin bu tenqid ictimaiyyete cevrilmedi Uqanda prezidenti erazi ile Israil teyyarelerinin geldiyi ve yanacaq doldurdugu Keniyanin Israil ile razilasma elde etdiyine inanirdi Tezlikle Uqanda yuzlerle Keniyali pogromlarda olduruldu 31 Senedli ve bedii filmler RedakteBu emeliyyatla bagli bir nece film cekilmisdir Entebbede qelebe ing Victory at Entebbe televiziya bedii filmi 1976 ABS IMDb Entebbeye reyd bedii film 1977 ABS IMDb Yonatan emeliyyati bedii filmi rejissor Menahem Qolan 1977 Israil En yaxsi xarici dil filmi ucun Oskar nominasiyasi IMDb Cohen on the Bridge Rescue at Entebbe Endryu Uaynribanin rejissorluq etdiyi senedli film 2012 Sotlandiyanin son krali 2006 ci ilin ingilis filmi Jil Fodenin eyni adli romani esasinda En yaxsi aktyor ucun Oscar mukafati Forest Uitaker Entebbe bedii film rejissor Joze Padilya 2018 Boyuk Britaniya ABS IMDb Qalereya Redakte Qabaqdan gorunduyu kimi kohne idareetme qullesi Nezaret qullesinin yaxinligi Kohne aerovagzal binasi 2009 cu ilde Kohne terminal binasinda divar lovhesi Entebbe beynelxalq hava limaninin kohne terminal binasi hava menzeresiIstinadlar Redakte McRaven Bill Tactical Combat Casualty Care November 2010 MHS US Department of Defense 16 May 2011 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 15 July 2011 1976 Israelis rescue Entebbe hostages BBC Entebbe The Most Daring Raid of Israel s Special Forces The Rosen Publishing Group 2011 by Simon Dunstan p 58 1 2 Brzoska Michael Pearson Frederic S Arms and Warfare Escalation De escalation and Negotiation Univ of S Carolina Press 1994 p 203 1 2 Entebbe raid Encyclopaedia Britannica 1 2 BBC on This Day 4 1976 Israelis rescue Entebbe hostages BBC News Smith Terence 4 July 1976 Hostages Freed as Israelis Raid Uganda Airport Commandos in 3 Planes Rescue 105 Casualties Unknown Israelis Raid Uganda Airport And Free Hijackers Hostages The New York Times Istifade tarixi 4 July 2009 Hijacking of Air France Airbus by Followers of Popular Front for the Liberation of Palestine Israeli Action to liberate Hostages held at Entebbe Airport PDF Keesing s Record of World Events 22 27888 August 1976 Istifade tarixi 23 September 2014 Simon Dunstan 15 January 2011 Entebbe The Most Daring Raid of Israel s Special Forces The Rosen Publishing Group 20 24 ISBN 978 1 4488 1868 6 Istifade tarixi 4 July 2012 1 2 Mark Ensalaco 2008 Middle Eastern Terrorism From Black September to September 11 University of Pennsylvania Press 96 ISBN 978 0 8122 4046 7 Istifade tarixi 4 July 2012 Entebbe Thirty Years On miracle on the runway Jewish Telegraph 2006 Istifade tarixi 20 June 2011 Sol Scharfstein 1 May 1994 Understanding Israel KTAV Publishing House Inc 118 ISBN 978 0 88125 428 0 Istifade tarixi 5 July 2012 Dunstan Simon 2009 Israel s Lighting Strike The raid on Entebbe 1976 Osprey Publishing Osprey Raid Series No 2 seh 24 ISBN 978 1 84603 397 1 1 2 Mossad took photos Entebbe Operation was on its way Ynetnews 2006 Istifade tarixi 6 July 2009 Feldinger Lauren Gelfond 29 June 2006 Back to Entebbe The Jerusalem Post Istifade tarixi 4 July 2009 Ulrich Beyerlin Abhandlungen Die israelische Befreiungsaktion von Entebbe in volkerrechtlicher Sicht PDF Datei 2 3 MB auf zaoerv de Max Planck Institut fur auslandisches offentliches Recht und Volkerrecht 1977 Operation Entebbe The Knesset at Sixty Istifade tarixi 4 July 2009 1 2 Aviv Lavie 31 July 2003 Surviving the myth Haaretz Istifade tarixi 23 September 2014 How the Rescue Took Place Jewish Telegraphic Agency 5 July 1976 Istifade tarixi 23 September 2014 1 2 Ben Eyal 3 July 2006 Special Entebbe s unsung hero Ynetnews Istifade tarixi 4 July 2009 Entebbe Thirty Years On Mancunian On Board Jewish Telegraph Istifade tarixi 22 September 2014 1976 Israelis rescue Entebbe hostages BBC News 4 July 1976 27 December 2012 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 27 December 2012 Dunstan Simon 2011 Entebbe The Most Daring Raid of Israel s Special Forces New York Rosen 17 18 Detailed Story Of Dramatic Israeli Raid Sarasota Herald Tribune 13 July 1976 Istifade tarixi 22 September 2014 Uri Dan Operaciya Entebbe Lev Yehuda J The Israeli Secret Services amp The Struggle Against Terrorism by Ami Pedahzur New York Columbia University Press 2010 Journal of Strategic Security v 5 no 1 2012 85 88 Entebbe raid embarrassed Amin Daily Nation www nation co ke Istifade tarixi 2019 03 28 Kurt Waldheim Former U N Chief Is Dead at 88 NY Times Herzog Chaim Heroes of Israel p 284 Fendel Hillel Israel Commemorates 30th Anniversary of Entebbe Rescue Israel National News 1976 Israelis rescue Entebbe hostages BBCEdebiyyat RedakteUri Dan Operaciya Entebbe Aleksandr Brass 2007 Dzhordzh Habash i Vadi Haddad Kto est kto v mire terrora M Rus Olimp Astrel ACT 49 90 ISBN 9851604429 9789851604421 5 9648 0100 5 5 9648 0100 5 5 9648 0100 5 Avner Yehuda 2010 26 Entebbe Flight 139 The Prime Ministers An Intimate Narrative of Israeli Leadership The Toby Press 303 318 ISBN 978 1 59264 278 6 Blumenau Bernhard 2014 2 The German silence the Entebbe hijacking of 1976 The United Nations and Terrorism Germany Multilateralism and Antiterrorism Efforts in the 1970s Palgrave Macmillan 59 73 ISBN 978 1 137 39196 4 Betser Muki Robert Rosenberg 1996 Secret Soldier Sydney Simon amp Schuster ISBN 0 671 85233 7 David Saul 2015 Operation Thunderbolt Flight 139 and the Raid on Entebbe Airport London Hodder amp Stoughton ISBN 978 1 44476 251 8 Dunstan Simon 2009 Israel s Lighting Strike The raid on Entebbe 1976 Osprey Publishing Osprey Raid Series No 2 ISBN 978 1 84603 397 1 Hastings Max June 1979 Yoni Hero of Entebbe Doubleday ISBN 0 385 27127 1 Netanyahu Iddo Yoni s Last Battle The Rescue at Entebbe 1976 Gefen Books ISBN 965 229 283 4 Netanyahu Ido Netanyahu ʻIdo Netanyahu Iddo Hazony Yoram 2003 Entebbe the Jonathan Netanyahu story a defining moment in the war on terrorism Green Forest AR Balfour Books ISBN 0 89221 553 4 Netanyahu Jonathan Netanyahu Binyamin Netanyahu Ido Wouk Herman 1998 Self Portrait of a Hero From the Letters of Jonathan Netanyahu 1963 1976 Warner Books Inc ISBN 0 446 67461 3 Netanyahu Jonathan 2001 The Letters of Jonathan Netanyahu The Commander of the Entebbe Rescue Operation Gefen Publishing House Ltd ISBN 965 229 267 2 Seftel Adam ed 2010 1st pub 1994 Uganda The Bloodstained Pearl of Africa and Its Struggle for Peace From the Pages of Drum Kampala Fountain Publishers ISBN 978 9970 02 036 2 Stevenson William 1976 90 Minutes at Entebbe New York Bantam Books ISBN 0 553 10482 9 Xarici kecidler Redakte Vikianbarda Entebbe emeliyyati ile elaqeli mediafayllar var Elektron Yehudi Ensiklopediyasi Entebbe emeliyyati agri ve cesaret hekayesi Efraim Qanor Entebbe emeliyyati www jewish ru saytinda Entebbe emeliyyati BMT Tehlukesizlik Surasinin 9 iyul 1976 ci il tarixli iclasinin protokolu baximindan Entebbe emeliyyatinin neticeleri General Slomo Qazit Israil Kesfiyyatinin sirleri Israil Entebbe Emeliyyat senedlerini aciqladi BBC 6 iyul 2015 Ido Netanyahu ile Quds Alqoritmi saytinda reportajMenbe https az wikipedia org w index php title Entebbe emeliyyati amp oldid 6100369, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,

ne axtarsan burda

, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.