fbpx
Wikipedia

Sayeret Matkal

Sayeret Matkal (ivr. סיירת מטכ"ל‎) — İsrail Silahlı Qüvvələri Baş Qərargahının Xüsusi Təyinatlı Bölməsi. Bu bölmə kəşfiyyat, terrorizmlə mübarizə və ölkə hüdudlarından kənarda girovların azad edilməsi əməliyyatlarında iştirak edir.

Sayeret Matkal
ivr. סיירת מטכ"ל
Növü Xüsusi təyinatlı bölmə
Mövcud olduğu illər 1957-ci ildən günümüzədək
Dövlət İsrail İsrail
Tabedir İsrail hərbi kəşfiyyat idarəsi
Daxildir Ha-Eş
Vəzifəsi Xüsusi kəşfiyyat
Reyd
Girovların xilası
Kontr-terrorizm
Şüarı "Cəsur qalib gəlir"
(ing. "Who Dares Wins")
Döyüşlər Altıgünlük müharibə
Yom Kippur
Livan müharibəsi (1982)
Birinci fələstin intifazəsi
Məscidül-Əqsa intifazəsi
Livan müharibəsi (2006)
Komandanlıq
Keçmiş Komandirlər Ehud Barak
Yonatan Netanyahu
Tamari Nehemya
Uzi Dayan
Moşe Yaalon
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Sayeret Matkalın əsası 1957-ci ildə qoyulub. Buraya dəqiqliklə seçilmiş, yüksək fiziki və əqli qabiliyyətləri ilə fərqlənənlər düşə bilir. 18-19 ay davam edən təlimlərə baza piyada məktəbi, paraşüt məktəbi, terror hücumlarının qarşısının alınması üzrə dərslər və kəşfiyyat nəzəriyyəsinin öyrənilməsi daxildir.

Bölmə 1960-cı ildən başlayaraq, bir sıra irimiqyaslı əməliyyatlarda iştirak edib. Onlardan ən məşhuru Entebbe əməliyyatıdır. Xüsusi təyinatlıların qətiyyət və bacarıqlarını nümayiş etdirdikləri bu əməliyyatda terrorçular tərəfindən Uqandanın Entebbe hava limanında eniş edən təyyarənin göyərtəsindən girov götürülərək terminal binasında saxlanılan 100-dən çox insan azad edilib.

Tarixi

1954-cü ildə İsrailin ilk xüsusi təyinatlı birliyi olan 101 saylı hərbi hissənin ləğv edilməsindən sonra İsrail Silahlı Qüvvələrinin tərkibində Hərbi Dəniz Qüvvələrinə tabe olan Şayetet 13-dən başqa heç bir xüsusi təyinatlı bölmə qalmamışdı. 1957-ci ildə keçmiş Yeşiva tələbəsi və Palmax döyüşçüsü olan Avraham Arnan İsrail Silahlı Qüvvələrinin Baş Qərargahına düşmənin nəzarət etdiyi ərazilərdə tam gizli şəkildə fəaliyyət göstərə bilən, kəşfiyyat əməliyyatlarını həyata keçirmək bacarığı olan yeni hərbi birləşmə yaradılması məqsədilə müraciət etdi. Arnanın ideyasına görə (David Ben-Qurionİshaq Rabin tərəfindən müdafiə olunurdu) bu hərbi birləşmə yalnız ən bacarıqlı İsrailli gənclərdən təşkil olunmalı idi. Buraya seçilmiş döyüşçülər həm fiziki, həm də intellektual cəhətdən ən yaxşı hərbçilər olmalı idi. Bir ildən sonra birbaşa Baş Qərargaha tabe olan Sayeret Matkal xüsusi təyinatlı hərbi birləşməsinin əsası qoyuldu. Bu birləşmə Böyük Britaniyanın Xüsusi Hava Xidməti birliyinə oxşar formada təşkil olunmuşdu. İsrailin ilk helikopter eskadrilyasının yaradılmasından bir il sonra Sayeret Matkal xüsusi təyinatlılarına ərəblər tərəfindən nəzarət olunan ərazilərin daha dərinliklərində hərəkət etmək imkanı yarandı. Əsasının qoyulmasından qısa müddət sonra Sayeret Matkal yeni növ silahlar və hərbi doktrina ilə təmin olundu.

Sayeret Matkal 1960-cı illərin əvvəllərindən etibarən Sinay yarımadasında kəşfiyyat məqsədli əməliyyatlar təşkil etməyə başladı. Bu cür əməliyyatlardan sonuncusu isə Altıgünlük müharibənin başlamasından dörd ay əvvəl həyata keçirilmişdi. Ekstensiv olaraq təşkil olunan təlimlərə, planlaşdırmalara və bütün hazırlıqlara baxmayaraq, bu hərbi birləşmə müharibə ərzində heç bir döyüş əməliyyatında iştirak etmədi. 1967-ci ildən sonra Fələstin Azadlıq Təşkilatı başda olmaqla digər bəzi təşkilatlar tərəfindən terror hücumlarının artması nəticəsində Sayeret Matkal dünyada ilk dəfə olaraq girov xilasetmə və terrorla mübarizə üsullarını inkişaf etdirməyə başladılar. 1972-ci ildə, Münhen qətliamından əvvəl Sayeret Matkalın nümayəndələri alman tərəfdaşları ilə əməkdaşlıq etmək və vacib olarsa, girov xilasetmə əməliyyatını həyata keçirmək məqsədilə Qərbi Almaniyaya səfər etdi. Bunun ardınca, Livanın paytaxtı Beyrutda təşkil olunan "Tanrının qəzəbi" kod adlı əməliyyat nəticəsində FAT-a ciddi zərbə vurulmuş oldu.

1973-cü ildə başlayan Yom Kippur müharibəsi Sayeret Matkalda ciddi dəyişikliklərin olması ilə nəticələndi. Bu müharibənin əvvəllərində heç də aktiv olmayan Sayeret Matkal xüsusi təyinatlıları sonradan aktiv döyüşlərin davam etdiyi hər iki cəbhədə mübarizə aparmağa başladı. Müharibə başa çatdıqdan sonra Sayeret Matkal müharibə dövründə hərəkətə aid planlarında dəyişikliklər etdi. Bu dəyişikliklərə əsasən, müharibə başlayacağı təqdirdə birləşmə Baş Qərargahın tapşırıqlarını gözləmədən, dərhal əməliyyatlar təşkil edə bilərdi. Sayeret Matkalın ehtiyat bölməsi isə xüsusi olaraq İsrail Hərbi Hava Qüvvələri ilə əməkdaşlıq etmək üçün nəzərdə tutulmuşdu. Bu bölmə sonradan müstəqil "Şaldaq" xüsusi təyinatlı birləşməsinə çevrildi.

1974-cü ildə Maalot qətliamı zamanı Sayeret Matkalın uğursuz xilasetmə əməliyyatı ciddi itkilərə səbəb oldu. Bu hadisə yalnız ölkə daxilində terrorla mübarizə və girov xilasetmə əməliyyatları üzrə ixtisaslaşan "Yamam" xüsusi təyinatlı birləşməsinin yaranması ilə nəticələndi. Həmin birləşmənin yaradılmasından sonra Sayeret Matkal təkcə ölkə xaricindəki xüsusi əməliyyatlarda iştirak edirdi. İki ildən sonra Sayeret Matkal özünün ən məşhur əməliyyatlarından biri olan Entebbe əməliyyatını təşkil etdi. Əməliyyat ərzində dörd girov və polkovnik-leytenant Yonatan Netanyahu həlak olsa da, Entebbe əməliyyatı uğurla başa çatdı.

Çox gizli hərbi birləşmə olmasına baxmayaraq, Sayeret Matkal İsrail Silahlı Qüvvələrinin daxilində böyük təsirə malikdir.

Sayeret Matkal birləşməsi 2015-ci ildə baş tutan Qoruyucu Sərhəd əməliyyatı zamanı da fəallıq nümayiş etdirmişdir.

Həmçinin bax

İstinadlar

  1. "Отряд Сайерет Маткаль". warfor.me. İstifadə tarixi: 12 iyun 2017.
  2. Каменогорский Михаил. Элита израильского спецназа // Сайт «Независимого военного обозрения» − приложения к «Независимой газете», 2004-05-21.
  3. "Операция «Энтеббе». К 40-летию освобождения заложников в Уганде". Livejournal.com. İstifadə tarixi: 12 iyun 2017.
  4. Betser, Muki (1996). Secret Soldier. London: Simon & Schuster. ISBN 0-684-81683-0.
  5. http://warisboring.com/telephone-wars/
  6. Mike, Ryan (2008). The Operators: Inside the World's Special Forces. Skyhorse Pub. 134. ISBN 978-1-60239-215-1.
  7. Katz, Yaakov (13 avqust 2006). "Israeli commando missions come out of shadows". The USA Today.
  8. Dunstan, Simon (2011). Entebbe: The Most Daring Raid of Israel's Special Forces. The Rosen Publishing Group. 12, 49–50. ISBN 978-1-4488-1868-6.
  9. http://www.ynet.co.il/articles/0,7340,L-4616797,00.html

Xarici keçidlər

  • İsrail Silahlı Qüvvələrinin rəsmi saytı

sayeret, matkal, סיירת, מטכ, israil, silahlı, qüvvələri, baş, qərargahının, xüsusi, təyinatlı, bölməsi, bölmə, kəşfiyyat, terrorizmlə, mübarizə, ölkə, hüdudlarından, kənarda, girovların, azad, edilməsi, əməliyyatlarında, iştirak, edir, סיירת, מטכ, növü, xüsusi. Sayeret Matkal ivr סיירת מטכ ל Israil Silahli Quvveleri Bas Qerargahinin Xususi Teyinatli Bolmesi Bu bolme kesfiyyat terrorizmle mubarize ve olke hududlarindan kenarda girovlarin azad edilmesi emeliyyatlarinda istirak edir 2 Sayeret Matkalivr סיירת מטכ ל Novu Xususi teyinatli bolmeMovcud oldugu iller 1957 ci ilden gunumuzedekDovlet Israil IsrailTabedir Israil herbi kesfiyyat idaresiDaxildir Ha EsVezifesi Xususi kesfiyyatReydGirovlarin xilasiKontr terrorizmSuari Cesur qalib gelir 1 ing Who Dares Wins Doyusler Altigunluk muharibeYom KippurLivan muharibesi 1982 Birinci felestin intifazesiMescidul Eqsa intifazesiLivan muharibesi 2006 KomandanliqKecmis Komandirler Ehud BarakYonatan NetanyahuTamari NehemyaUzi DayanMose Yaalon Vikianbarda elaqeli mediafayllarSayeret Matkalin esasi 1957 ci ilde qoyulub Buraya deqiqlikle secilmis yuksek fiziki ve eqli qabiliyyetleri ile ferqlenenler duse bilir 18 19 ay 1 davam eden telimlere baza piyada mektebi parasut mektebi terror hucumlarinin qarsisinin alinmasi uzre dersler ve kesfiyyat nezeriyyesinin oyrenilmesi daxildir Bolme 1960 ci ilden baslayaraq bir sira irimiqyasli emeliyyatlarda istirak edib 1 Onlardan en meshuru Entebbe emeliyyatidir Xususi teyinatlilarin qetiyyet ve bacariqlarini numayis etdirdikleri bu emeliyyatda terrorcular terefinden Uqandanin Entebbe hava limaninda enis eden teyyarenin goyertesinden girov goturulerek terminal binasinda saxlanilan 100 den cox insan azad edilib 3 Mundericat 1 Tarixi 2 Hemcinin bax 3 Istinadlar 4 Xarici kecidlerTarixi Redakte1954 cu ilde Israilin ilk xususi teyinatli birliyi olan 101 sayli herbi hissenin legv edilmesinden sonra Israil Silahli Quvvelerinin terkibinde Herbi Deniz Quvvelerine tabe olan Sayetet 13 den basqa hec bir xususi teyinatli bolme qalmamisdi 1957 ci ilde kecmis Yesiva telebesi ve Palmax doyuscusu olan Avraham Arnan Israil Silahli Quvvelerinin Bas Qerargahina dusmenin nezaret etdiyi erazilerde tam gizli sekilde fealiyyet gostere bilen kesfiyyat emeliyyatlarini heyata kecirmek bacarigi olan yeni herbi birlesme yaradilmasi meqsedile muraciet etdi Arnanin ideyasina gore David Ben Qurion ve Ishaq Rabin terefinden mudafie olunurdu bu herbi birlesme yalniz en bacariqli Israilli genclerden teskil olunmali idi Buraya secilmis doyusculer hem fiziki hem de intellektual cehetden en yaxsi herbciler olmali idi Bir ilden sonra birbasa Bas Qerargaha tabe olan Sayeret Matkal xususi teyinatli herbi birlesmesinin esasi qoyuldu Bu birlesme Boyuk Britaniyanin Xususi Hava Xidmeti birliyine oxsar formada teskil olunmusdu Israilin ilk helikopter eskadrilyasinin yaradilmasindan bir il sonra Sayeret Matkal xususi teyinatlilarina erebler terefinden nezaret olunan erazilerin daha derinliklerinde hereket etmek imkani yarandi Esasinin qoyulmasindan qisa muddet sonra Sayeret Matkal yeni nov silahlar ve herbi doktrina ile temin olundu 4 Sayeret Matkal 1960 ci illerin evvellerinden etibaren Sinay yarimadasinda kesfiyyat meqsedli emeliyyatlar teskil etmeye basladi Bu cur emeliyyatlardan sonuncusu ise Altigunluk muharibenin baslamasindan dord ay evvel heyata kecirilmisdi 5 Ekstensiv olaraq teskil olunan telimlere planlasdirmalara ve butun hazirliqlara baxmayaraq bu herbi birlesme muharibe erzinde hec bir doyus emeliyyatinda istirak etmedi 1967 ci ilden sonra Felestin Azadliq Teskilati basda olmaqla diger bezi teskilatlar terefinden terror hucumlarinin artmasi neticesinde Sayeret Matkal dunyada ilk defe olaraq girov xilasetme ve terrorla mubarize usullarini inkisaf etdirmeye basladilar 1972 ci ilde Munhen qetliamindan evvel Sayeret Matkalin numayendeleri alman terefdaslari ile emekdasliq etmek ve vacib olarsa girov xilasetme emeliyyatini heyata kecirmek meqsedile Qerbi Almaniyaya sefer etdi Bunun ardinca Livanin paytaxti Beyrutda teskil olunan Tanrinin qezebi kod adli emeliyyat neticesinde FAT a ciddi zerbe vurulmus oldu 6 1973 cu ilde baslayan Yom Kippur muharibesi Sayeret Matkalda ciddi deyisikliklerin olmasi ile neticelendi Bu muharibenin evvellerinde hec de aktiv olmayan Sayeret Matkal xususi teyinatlilari sonradan aktiv doyuslerin davam etdiyi her iki cebhede mubarize aparmaga basladi Muharibe basa catdiqdan sonra Sayeret Matkal muharibe dovrunde herekete aid planlarinda deyisiklikler etdi Bu deyisikliklere esasen muharibe baslayacagi teqdirde birlesme Bas Qerargahin tapsiriqlarini gozlemeden derhal emeliyyatlar teskil ede bilerdi Sayeret Matkalin ehtiyat bolmesi ise xususi olaraq Israil Herbi Hava Quvveleri ile emekdasliq etmek ucun nezerde tutulmusdu Bu bolme sonradan musteqil Saldaq xususi teyinatli birlesmesine cevrildi 7 1974 cu ilde Maalot qetliami zamani Sayeret Matkalin ugursuz xilasetme emeliyyati ciddi itkilere sebeb oldu Bu hadise yalniz olke daxilinde terrorla mubarize ve girov xilasetme emeliyyatlari uzre ixtisaslasan Yamam xususi teyinatli birlesmesinin yaranmasi ile neticelendi Hemin birlesmenin yaradilmasindan sonra Sayeret Matkal tekce olke xaricindeki xususi emeliyyatlarda istirak edirdi Iki ilden sonra Sayeret Matkal ozunun en meshur emeliyyatlarindan biri olan Entebbe emeliyyatini teskil etdi Emeliyyat erzinde dord girov ve polkovnik leytenant Yonatan Netanyahu helak olsa da Entebbe emeliyyati ugurla basa catdi 8 Cox gizli herbi birlesme olmasina baxmayaraq Sayeret Matkal Israil Silahli Quvvelerinin daxilinde boyuk tesire malikdir Sayeret Matkal birlesmesi 2015 ci ilde bas tutan Qoruyucu Serhed emeliyyati zamani da fealliq numayis etdirmisdir 9 Hemcinin bax RedakteEntebbe emeliyyati Yonatan NetanyahuIstinadlar Redakte 1 2 3 Otryad Sajeret Matkal warfor me Istifade tarixi 12 iyun 2017 Kamenogorskij Mihail Elita izrailskogo specnaza Sajt Nezavisimogo voennogo obozreniya prilozheniya k Nezavisimoj gazete 2004 05 21 Operaciya Entebbe K 40 letiyu osvobozhdeniya zalozhnikov v Ugande Livejournal com Istifade tarixi 12 iyun 2017 Betser Muki 1996 Secret Soldier London Simon amp Schuster ISBN 0 684 81683 0 http warisboring com telephone wars Mike Ryan 2008 The Operators Inside the World s Special Forces Skyhorse Pub 134 ISBN 978 1 60239 215 1 Katz Yaakov 13 avqust 2006 Israeli commando missions come out of shadows The USA Today Dunstan Simon 2011 Entebbe The Most Daring Raid of Israel s Special Forces The Rosen Publishing Group 12 49 50 ISBN 978 1 4488 1868 6 http www ynet co il articles 0 7340 L 4616797 00 htmlXarici kecidler RedakteIsrail Silahli Quvvelerinin resmi saytiMenbe https az wikipedia org w index php title Sayeret Matkal amp oldid 4758297, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,

ne axtarsan burda

, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.