fbpx
Wikipedia

Dillərin genetik təsnifatı

Dünyada danışılan dillərin hamısı bir Dil Ailəsinə mənsubdur. Ən doğru təsnif etmə, kökə görə edilmiş olan 'dil ailələri' təsnif etməsidir. Yəni eyni dil ailəsinə mənsub dillərin, eyni kökdən, bəlkə də eyni primitiv dildən törədiyi qəbul edilir.

Çoxu dilin yazılı tarixi çox qısa olduğu üçün, çox az dilin qəti kökü bilinməkdədir. Dil ailələrinin təyin olunması, uzun elmi işlər nəticəsində mümkün olmuşdur.

Dil ailələri ağac sxemi olaraq göstərildikləri üçün özlərinə dil ağacı da deyilir. Bu səbəblə, alt hissələrinə də dil qolları deyilir. Bəzi dillər, heç bir ola bağlı deyildirlər və buna görə onlara mücərrədlənmiş dillər deyilir. Məsələn Yunanca, Hind Avropa Dil Ailəsinə mənsub mücərrədlənmiş bir dildir.

Köklərinə görə təməl dil ailələri bunlardır:

Hind-Avropa dilləri

Avropa qolu

  1. German qrupu: ingilis, alman, holland, afrikaans, isveç, norveç, dan, island, idiş.
  2. Roman qrupu: fransız, ispan, italyan, portuqal, rumın, katalon, provansal, sefard.
  3. Slavyan qrupu: rus, ukrayna, belorus, serb, xorvat, bosniya, bolqar, makedon, sloven, slovak, çex.
  4. Baltik qrupu: Pruss (ölü dildir), litva dili, latış dili.
  5. Kelt qrupu: breton, qall, irland, şotland, kernevek (İngiltərənin Kornuoll bölgəsində), vall, men.
  6. Yunan qrupu:
  7. Alban qrupu:

Hami-Sami dilləri ailəsi

Sami dilləri

Ərəb, ivrit, aramey, Suriya və Tunis dilləri, Həbəş–zənci dilləri və ölü dil sayılan akkad dili.

Misir dilləri

Qədim Misir dili, kopt dili.

Liviya və Bərbər dilləri

Liviya dili, Bərbər dili

Çin-Tibet dilləri

Çin, Tibet və Birma dilləri.

Bantu dilləri

Orta və Cənubi Afrikada danışılan Bantu dilləri.

Qafqaz dilləri

1.Abxaz-Adıq qrupu

Qafqaz dillərinin şimal-qərb qrupu. Buraya abxaz, abaza, ubıx, adıgekabardin-çərkəz dilləri daxildir.

2.Kartveli qrupu

Şimali kartvel qrupu-svan dili, zan qrupu-meqrellaz dilləri və cənubi kartvel qrupu-gürcü dili. Gürcü dili onlarla ləhcəyə və yüzlərlə şivəyə sahibdir. Zan qrupu bəzən bir dil, lazcameqrelcə isə onun ləhçələri hesab edilirlər. Şimali kartvel qrupunu təşkil edən svan dili özlüyündə dörd ləhcəni ehtiva edir: yuxarıbal, aşağıbal, laşx və lentex ləhcələri hazırki Gürcüstan Respublikasının şimalında dağlıq bölgədə dar ərazidə İnqura və Tsxenis-Tsxali yüksəklikləri arasında yayılmışdır, bütün ləhcələri bir-birindən xeyli ölçüdə fərqlənir.

3.Nax-Dağıstan qrupu

  • Nax qolu
  • Avar-əndi-tsez qolu
    • Avar-əndi alt qolu
      • Avar dili
      • Əndi qrupu
        • Əndi dili
        • Axax dili
        • Qarati dili
        • Botlix dili
        • Qodoberi dili
        • Bağvalal dili
        • Tindi dili
        • Çamalal dili
    • Tsez (Dido) alt qolu
      • Qərbi tsez qrupu
        • Tsez dili
        • Xvarşi dili
          • İnxokvari dili
        • Hinux dili
      • Şərqi tsez qrupu
        • Bejta dili
        • Hunzib dili
  • Lak dili
  • Dargi qolu
    • Şimali dargi qrupu
      • Şimal-qərbi alt qrupu
        • Aquşa dili,
          • o cümlədən ədəbi dargi dili
        • Muhi dili
        • Tsudaxar dili
        • Qapşıma-Butrı dili
      • Huraxi dili
      • Mureqa-Qubden dili
      • Qadar dili
      • Muira dili
    • Megeb qrupu
      • Megeb dili
    • Cənub-şərqi dargi qrupu
      • Sirxi dili
      • Amux-Xuduts dili
      • Kunki dili
      • Sanji-İtsari dili
    • Çıraq qrupu
      • Çıraq dili
    • Qaytaq qrupu
      • Yuxarı qaytaq dili
      • Aşağı qaytaq dili
    • Köbəçi-Aştı qrupu
      • Köbəçi dili
      • Aştı dili
  • Ləzgi qolu

Ural-Altay dilləri

Ural dilləri

  1. Fin–uqor qolu: Fin, lapland, macar, uqor.
  2. Samoyet qolu: Samoyet dilləri.

Altay dilləri

Türk dilləri ailəsi, monqol, mancur, tunquz, koreya və yapon.

Həmçinin bax

Xarici keçidlər

dillərin, genetik, təsnifatı, dünyada, danışılan, dillərin, hamısı, ailəsinə, mənsubdur, doğru, təsnif, etmə, kökə, görə, edilmiş, olan, ailələri, təsnif, etməsidir, yəni, eyni, ailəsinə, mənsub, dillərin, eyni, kökdən, bəlkə, eyni, primitiv, dildən, törədiyi,. Dunyada danisilan dillerin hamisi bir Dil Ailesine mensubdur En dogru tesnif etme koke gore edilmis olan dil aileleri tesnif etmesidir Yeni eyni dil ailesine mensub dillerin eyni kokden belke de eyni primitiv dilden torediyi qebul edilir Coxu dilin yazili tarixi cox qisa oldugu ucun cox az dilin qeti koku bilinmekdedir Dil ailelerinin teyin olunmasi uzun elmi isler neticesinde mumkun olmusdur Dil aileleri agac sxemi olaraq gosterildikleri ucun ozlerine dil agaci da deyilir Bu sebeble alt hisselerine de dil qollari deyilir Bezi diller hec bir ola bagli deyildirler ve buna gore onlara mucerredlenmis diller deyilir Meselen Yunanca Hind Avropa Dil Ailesine mensub mucerredlenmis bir dildir Koklerine gore temel dil aileleri bunlardir Mundericat 1 Hind Avropa dilleri 1 1 Avropa qolu 2 Hami Sami dilleri ailesi 2 1 Sami dilleri 2 2 Misir dilleri 2 3 Liviya ve Berber dilleri 3 Cin Tibet dilleri 4 Bantu dilleri 5 Qafqaz dilleri 6 Ural Altay dilleri 6 1 Ural dilleri 6 2 Altay dilleri 7 Hemcinin bax 8 Xarici kecidlerHind Avropa dilleri RedakteAvropa qolu Redakte German qrupu ingilis alman holland afrikaans isvec norvec dan island idis Roman qrupu fransiz ispan italyan portuqal rumin katalon provansal sefard Slavyan qrupu rus ukrayna belorus serb xorvat bosniya bolqar makedon sloven slovak cex Baltik qrupu Pruss olu dildir litva dili latis dili Kelt qrupu breton qall irland sotland kernevek Ingilterenin Kornuoll bolgesinde vall men Yunan qrupu Alban qrupu Hami Sami dilleri ailesi RedakteSami dilleri Redakte Ereb ivrit aramey Suriya ve Tunis dilleri Hebes zenci dilleri ve olu dil sayilan akkad dili Misir dilleri Redakte Qedim Misir dili kopt dili Liviya ve Berber dilleri Redakte Liviya dili Berber diliCin Tibet dilleri RedakteCin Tibet ve Birma dilleri Bantu dilleri RedakteOrta ve Cenubi Afrikada danisilan Bantu dilleri Qafqaz dilleri Redakte1 Abxaz Adiq qrupuQafqaz dillerinin simal qerb qrupu Buraya abxaz abaza ubix adige ve kabardin cerkez dilleri daxildir 2 Kartveli qrupuSimali kartvel qrupu svan dili zan qrupu meqrel ve laz dilleri ve cenubi kartvel qrupu gurcu dili Gurcu dili onlarla lehceye ve yuzlerle siveye sahibdir Zan qrupu bezen bir dil lazca ve meqrelce ise onun lehceleri hesab edilirler Simali kartvel qrupunu teskil eden svan dili ozluyunde dord lehceni ehtiva edir yuxaribal asagibal lasx ve lentex lehceleri hazirki Gurcustan Respublikasinin simalinda dagliq bolgede dar erazide Inqura ve Tsxenis Tsxali yukseklikleri arasinda yayilmisdir butun lehceleri bir birinden xeyli olcude ferqlenir 3 Nax Dagistan qrupu Nax qolu Vaynax klasteri Cecen dili Qalancoj sivesi Inqus dili Batsb dili Avar endi tsez qolu Avar endi alt qolu Avar dili Endi qrupu Endi dili Axax dili Qarati dili Botlix dili Qodoberi dili Bagvalal dili Tindi dili Camalal dili Tsez Dido alt qolu Qerbi tsez qrupu Tsez dili Xvarsi dili Inxokvari dili Hinux dili Serqi tsez qrupu Bejta dili Hunzib dili Lak dili Dargi qolu Simali dargi qrupu Simal qerbi alt qrupu Aqusa dili o cumleden edebi dargi dili Muhi dili Tsudaxar dili Qapsima Butri dili Huraxi dili Mureqa Qubden dili Qadar dili Muira dili Megeb qrupu Megeb dili Cenub serqi dargi qrupu Sirxi dili Amux Xuduts dili Kunki dili Sanji Itsari dili Ciraq qrupu Ciraq dili Qaytaq qrupu Yuxari qaytaq dili Asagi qaytaq dili Kobeci Asti qrupu Kobeci dili Asti dili Lezgi qolu Serqi lezgi qolu Lezgi dili Tabasaran dili Agul dili Qerbi lezgi qolu Rutul dili Saxur dili Cenub lezgi qolu Buduq dili Qiriz dili Xinaliq dili Arci dili Haput dili Udi dili Agvan dili olu Elik Yerguc Cek kendlerin dilleriUral Altay dilleri RedakteUral dilleri Redakte Fin uqor qolu Fin lapland macar uqor Samoyet qolu Samoyet dilleri Altay dilleri Redakte Turk dilleri ailesi monqol mancur tunquz koreya ve yapon Hemcinin bax RedakteLuget Etimoloji sozlukXarici kecidler RedakteUnilang Arxivlesdirilib 2005 09 11 at the Wayback Machine Dil ile elaqedar bu meqale qaralama halindadir Meqaleni redakte ederek Vikipediyani zenginlesdirin Menbe https az wikipedia org w index php title Dillerin genetik tesnifati amp oldid 5725722, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,

ne axtarsan burda

, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.