fbpx
Wikipedia

Dünya ədəbiyyatı

Xalqın mənəvi aləmi onun yaradıcılıq dühasında, bədii zövq və qabiliyyətində, qiymətli sözündə, gülüşündə, zərbməsəllərində, əfsanə və nağıllarında özünü göstərir. Xaqlın söz xəzinəsi, folkloru həmişə yazılı ədəbiyyata qida verən mənbədir və bu mənbə əsasında qüdrətli milli ədəbiyyatlar yüksəlmiş, inkişaf etmişdir. Şərqdə də belə olmuşdur, Qərbdə də belədir; dünyanın bütün xalqlarının ədəbiyyatlarında söz sənətinin başlanğıcı folklordan gəlir.

Dünya ədəbiyyatının ən maraqlı və ölməz qəhrəmanlarını da xalq zehniyyəti yaratmışdır; müxtəlif bədii əsərlərdə müxtəlif obrazların və qəhrəmanların səciyyəsində verilmiş ən maraqlı keyfiyyətlərin, cizgilərin, ehtirasların ilk boyaları folklordan alınmışdır; böyük ədib Maksim Qorkinin dediyi kimi, qısqanc Otello, iradəsiz Hamlet, əyyaş Don-Xuan kimi tipləri ŞekspirBayrondan hələ çox əvvəl xalq yaratmışdır. Faust kimi məşhur qəhrəman yazılı ədəbiyyata folklordan gəlmişdir, Prometeyin ilk surəti xalqın yaratddığı mifologiya və folklordadır. Leyli, Məcnun, Fərhad, Fitnə, Koroğlu, Nəbi, Həcər, Molla Nəsrəddin, Bəhlul Danəndə, Əsli, Kərəm, Qərib kimi qəhrəmanların ilk bədii surətləri xalq tərəfindən ədəbiyyatda yaradılmışdır; dünya ədəbiyyatının ən böyük dastanlarının — "İliada" və "Odisseya"nı, "Kalevala"nı, "Ulenşpigel"i, "Roland haqqında nəğmələr"i, "Sid"i, "Nibelunqlar"ı, "Beovulf"u, böyük və kiçik "Edda"ları xalq yaradıcılığından və folklor qaynaqlarından ayrı təsəvvür etmək olmaz.

Çox maraqlıdır ki, dünya ədəbiyyatında epik janrla birlikdə, ədəbiyyatın digər janr və formaları, o cümlədən satirik janrlar da həmişə folklordan qidalanmış, xalqın gülüşü və ya nifrəti, xalqın kəskin tənqidi və kinayəsi bədii əsərlərdə satiraya, yumora geniş imkanlar açmış, gülməli və məzəli hadisələr, hərəkətlər, gülməli tiplər, məzəli və müdrik misallar, tapmacalar, sual və cavablar, atalar sözləri və sairə xalqın şən qəhqəhəsinin ifadəsinə çevrilmiş, xalqın həyat hadisələrinə münasibətinin güzgüsü olmuşdur. Molla Nəsrəddinin məşhur lətifələri belə yaranmışdır; Mollanın adına isnad ən verilən lətifələrin əksəriyyətinin yaradıcısı xalqdır, onları işləyən, cilalayan, variantlara salan xalqdır, zəmanəyə və dövrə görə lətifələrin bu və ya digər cəhətini kəskinləşdirən, qabarıq ifadə edən və yaşadan da xalqdır.

Ədəbiyyat

  • Yusifli-İshaqlı A. XVII əsr Qərbi Avropa ədəbiyyatı (ali məktəblər üçün dərslik). Bakı, 2012.

dünya, ədəbiyyatı, xalqın, mənəvi, aləmi, onun, yaradıcılıq, dühasında, bədii, zövq, qabiliyyətində, qiymətli, sözündə, gülüşündə, zərbməsəllərində, əfsanə, nağıllarında, özünü, göstərir, xaqlın, söz, xəzinəsi, folkloru, həmişə, yazılı, ədəbiyyata, qida, verən. Xalqin menevi alemi onun yaradiciliq duhasinda bedii zovq ve qabiliyyetinde qiymetli sozunde gulusunde zerbmesellerinde efsane ve nagillarinda ozunu gosterir Xaqlin soz xezinesi folkloru hemise yazili edebiyyata qida veren menbedir ve bu menbe esasinda qudretli milli edebiyyatlar yukselmis inkisaf etmisdir Serqde de bele olmusdur Qerbde de beledir dunyanin butun xalqlarinin edebiyyatlarinda soz senetinin baslangici folklordan gelir Dunya edebiyyatinin en maraqli ve olmez qehremanlarini da xalq zehniyyeti yaratmisdir muxtelif bedii eserlerde muxtelif obrazlarin ve qehremanlarin seciyyesinde verilmis en maraqli keyfiyyetlerin cizgilerin ehtiraslarin ilk boyalari folklordan alinmisdir boyuk edib Maksim Qorkinin dediyi kimi qisqanc Otello iradesiz Hamlet eyyas Don Xuan kimi tipleri Sekspir ve Bayrondan hele cox evvel xalq yaratmisdir Faust kimi meshur qehreman yazili edebiyyata folklordan gelmisdir Prometeyin ilk sureti xalqin yaratddigi mifologiya ve folklordadir Leyli Mecnun Ferhad Fitne Koroglu Nebi Hecer Molla Nesreddin Behlul Danende Esli Kerem Qerib kimi qehremanlarin ilk bedii suretleri xalq terefinden edebiyyatda yaradilmisdir dunya edebiyyatinin en boyuk dastanlarinin Iliada ve Odisseya ni Kalevala ni Ulenspigel i Roland haqqinda negmeler i Sid i Nibelunqlar i Beovulf u boyuk ve kicik Edda lari xalq yaradiciligindan ve folklor qaynaqlarindan ayri tesevvur etmek olmaz Cox maraqlidir ki dunya edebiyyatinda epik janrla birlikde edebiyyatin diger janr ve formalari o cumleden satirik janrlar da hemise folklordan qidalanmis xalqin gulusu ve ya nifreti xalqin keskin tenqidi ve kinayesi bedii eserlerde satiraya yumora genis imkanlar acmis gulmeli ve mezeli hadiseler hereketler gulmeli tipler mezeli ve mudrik misallar tapmacalar sual ve cavablar atalar sozleri ve saire xalqin sen qehqehesinin ifadesine cevrilmis xalqin heyat hadiselerine munasibetinin guzgusu olmusdur Molla Nesreddinin meshur letifeleri bele yaranmisdir Mollanin adina isnad en verilen letifelerin ekseriyyetinin yaradicisi xalqdir onlari isleyen cilalayan variantlara salan xalqdir zemaneye ve dovre gore letifelerin bu ve ya diger cehetini keskinlesdiren qabariq ifade eden ve yasadan da xalqdir Edebiyyat RedakteYusifli Ishaqli A XVII esr Qerbi Avropa edebiyyati ali mektebler ucun derslik Baki 2012 Edebiyyat ile elaqedar bu meqale qaralama halindadir Meqaleni redakte ederek Vikipediyani zenginlesdirin Menbe https az wikipedia org w index php title Dunya edebiyyati amp oldid 6109688, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,

ne axtarsan burda

, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.