fbpx
Wikipedia

Cahangir bəy Novruzov

Avqust 12, 2021

Novruzov Cahangir bəy Bərkər Yusif bəy oğlu (1894, Bakı, Bakı quberniyası, Rusiya İmperiyası — 17 iyul 1958, Türkiyə) — azərbaycanlı general-mayor. Qurtuluş savaşı iştirakçısı, Türkiyə Silahlı Qüvvələrinin generalı Cahangir Bərkər, Azərbaycan Cümhuriyyəti ordusunun Topçu briqadasının batareya komandiri, kapitan. Türkiyədə soyad qanunu çıxdıqdan sonra "bərk ər, igid, döyüşkən ər" anlamı daşıyan "Bərkər" soyadını götürmüşdür. 

Cahangir bəy Novruzov
Cahangir bəy Bərkər Yusif bəy oğlu Novruzov
Digər adı Cahangir Berker
Doğum tarixi
Doğum yeri Bakı, Bakı qəzası, Bakı quberniyası, Qafqaz canişinliyi, Rusiya İmperiyası
Vəfat tarixi
Vəfat yeri Türkiyə
Dəfn yeri
Həyat yoldaşı Vasfiyə xanım Məmməd Arzaq qızı
Uşaqları Güngör, Günaç və Aynur
Milliyyəti azərbaycanlı
İxtisası hərbçi
Fəaliyyəti zabit

Həyatı

1894-cü ildə, Bakı şəhərində hərbiçi ailəsində anadan olmuşdur. Zamanında Azərbaycanda hərbiçilər nəsli kimi tanınan görkəmli bir nəslin, Tovuzun Qovlar kəndindən, Novruzovlar nəslinin nümayəndəsidir. Bu nəsil Azərbaycanın hərb tarixinə 28 aprel işğalına qədər general - leytenant Mirzə Hacı bəy Novruzov, qvardiya polkovniki Kərim bəy Novruzov, 1918-20-ci illərdə isə general- mayor Teymur bəy Novruzov, mayor Rüstəm bəy Novruzov kimi hərbçilər bəxş edib. Azərbaycan Cümhuriyyəti Süvari diviziyasının komandiri general Teymur bəy Novruzov, Mirzə Hacı bəy Novruzovun oğludur.

Cahangir bəy öz ailəsi haqqında deyirdi:

"Anam Kabarday qəbiləsindən miralay Zaur bəyin qızıdır. Bu zat, yəni mənim babam, istefasından sonra Quba ətrafındakı mülkünə çəkilmişdir. Soyadı da Novruzovdur. Novruzov həm də bizim, yəni babamın soyadıdır. Anamın qohumlarından daha əvvəllər Türkiyəyə mühacirət edənlər olduğunu bilirəm. Ancaq anama qohumluq dərəcələrini və adlarını xatırlaya bilmirəm. Anam Leyli Bakıda Qız məktəbindən məzun olmadan, atam ilə evlənmişdir. Atam həmin zamanlar Draqun süvari 44-cü Nijeqorod alayında baş leytenant idi.

Biz üç oğlan və bir qız olmaqla, bu ailənin uşaqları idik. Ən böyüyümüz Teymur bəy idi. 1-ci Cahan savaşında, babamın da xidmət etdiyi 44-cü alayda xidmət etmişdir. Azərbaycan Cümhuriyyəti qurulduqdan sonra süvari diviziyasının komandiri təyin edildi. İkinci qardaşım Kazım bəy idi. Birinci cahan savaşında rusların 33-cü piyada diviziyasının topçu briqadasında 2-i batareyanın komandiri idi. Azərbaycan hökuməti zamanı miralay rütbəsi ilə (podpolkovnik) Topçu tuqayın komandiri idi. Kazım evli idi, Cəbrayıl adlı bir oğlu vardı. Əgər indi sağdırsa 47-48 yaşı olar. Bacım Zümrüd isə hələ 18 yaşında olarkən Kırımın Şamxaloğulları sülaləsindən Taştan bəy ilə evlənmişdi. Kürəkənimiz də Kırım süvari alayında podpolkovnik idi. Ailənin ən kiçiyi mən idim. Birinci dünya savaşı başlayanda 18 yaşım vardı və teymən (leytenant) olaraq draqun alayının süvari bölüyündə xidmət edirdim. Babam Kərim Paşa 96 yaşında olarkən mən Azərbaycanı tərk etdim. Babam Rus çarının daxili mühafizə qvardiyasının komandiri idi və son günlərinə qədər təqaüdə çıxmadı. Onun həyatı uzun bir hekayədir."

Hərbi xidmət

Cümhuriyyət Ordusunda

1917-ci il oktyabr inqilabdan sonra Cahangir bəy Novruzov bir müddət Tiflisdə qalır. Orada Sultan Məcid Qənizadə ilə tanış olur. Sultan Məcid Qənizadə Cahangir bəyi Məhəmməd Əmin Rəsulzadə və Fətəli Xan Xoyski ilə tanış edir. 1918-ci ilin aprel ayında Tiflisdə həbs edilir. Lakin azərbaycanlı milli fəalların köməkliyi ilə həbsdən azad edilib Gəncəyə göndərilir. 28 may 1918-ci ildə Azərbaycanın istiqlaliyyəti elan olunduqdan sonra, qardaşları polkovnik Teymur bəy Novruzov (sonralar general), polkovnik Kazım bəy Novruzov və əmisi oğlu mayor Rüstəm bəy Novruzovla birgə Cümhuriyyət ordusuna qatılmışdır. Əlahiddə Azərbaycan korpusunun tərkibində Qafqaz İslam Ordusuyla birgə, İyun ayının ortalarından sentyabrın 15-nə qədər zəfərlə başa çatan Bakı yürüşündə iştirak etmişdir.

Bakı işğaldan azad ediləndən sonra, 23 sentyabr 1918-ci il tarixdən etibarən Qarabağ hərəkatı başlayır. Qafqaz İslam Ordusunun Qarabağ hərəkatı qüvvələrinə Cəmil Cahid bəy komandanlıq edirdi. Qarabağ hərəkatına 9-cu və 106-cı türk alayları, milli könüllü birliklər və 1 – ci Azərbaycan diviziyası daxil idi. Baş-leytenant Cahangir bəy Novruzovun komandiri olduğu topçu batareyası 1 – ci Azərbaycan diviziyasının tərkibinə daxil idi. Oktyabr ayının 4 – də Türk Qafqaz İslam Ordusu Ağdamdan Şuşaya doğru hücuma başladı. Əsgəran ətrafında güclü döyüşlərdən sonra oktyabrın 6-da Əsgəranla Şuşa arasında olan Əyri kənd ətrafında şiddətli döyüşlər baş verir. Cahangir bəyin Topçu batareyasıyla birgə 1-ci Azərbaycan diviziyasının digər topçu batareyalarının sürəkli atəşindən sonra Əyri kəndi ətrafında olan düşmən qüvvələri qaçıb dağılırlar. Bununla da ordunun Şuşa istiqamətində hərəkəti asanlaşır və iki gün sonra, 8 oktyabr 1918 – ci ildə Qafqaz İslam Ordusu Şuşaya daxil oldu.

1918-ci ilin oktyabr ayından etibarən komandiri olduğu topçu batareyası ilə Qarabağda və Zəngəzurda dinc əhaliyə qarşı qırğınlar törədən erməni separatçılarına qarşı döyüşlərdə iştirak edir, bölgədə asayişin bərqərar olmasında böyük xidmətlər göstərir və bütün bunların müqabilində "kapitan" rütbəsi ilə təltif olunur.

1920-ci ilin martın 21-də, Novruz bayramı gecəsində Ermənistan hökumətinin dəstəyi ilə silahlanmış erməni-daşnak qüvvələri Əsgəranda yerləşən Cavanşir piyada alayının mövqelərinə qəfləti hücum edib postlarda keşik çəkən əsgərləri qətlə yetirərək Əsgəran keçidini ələ keçirirlər. Bununla da Xankəndi və Şuşada yerləşən hərbi qarnizonlar çətin vəziyyətə düşür. 1920-ci il martın 26-da Azərbaycan ordusu Əsgəran istiqamətində general Dronun qoşunlarına qarşı genişmiqyaslı hücuma başlayır. Milli ordunun gənc zabiti Cahangir Novruzov da topçu batareyası ilə bu döyüşlərdə iştirak edərək böyük şücaətlər göstərir.

Əsgəran bölgəsində başlanan şiddətli döyüşlər aprel ayının ortalarında Azərbaycan ordusunun zəfəri ilə yekunlaşır. Əsgəran qalası ilə bərabər Qarabağın digər bölgələri də azad edilərək, düşmən qüvvələri bütünlüklə məhv edilir.

Gəncə və Qarabağ üsyanı

Azərbaycan ordusunun əsas qüvvələrinin Qarabağda erməni-daşnaklarına qarşı mübarizə apardığı bir zamanda, bolşeviklər daxili xainlərdən və quzey sərhədlərimizdə olan boşluqdan istifadə edərək yüz minlik 11-ci Qızıl ordunu Azərbaycana yeridir.

28 aprel 1920-ci ildə Azərbaycanda hakimiyyət çevrilişi olandan sonra ölkədə olduqca acınacaqlı bir vəziyyət yaranmışdı. Qızıl ordu Bakıda bolşeviklər, ermənilər və ruslar tərəfindən gül-çiçəklə qarşılandığı bir zamanda, Azərbaycan xalqının milli mübarizəsinin əsas mərkəzi olan Gəncə şəhərində üsyan hazırlıqları gedirdi. May ayının 24-dən 25-nə keçən gecə, adlarını tariximizə qızıl hərflərlə yazan sərkərdələrimiz, Cavad bəy Şıxlınskinin, Məhəmməd Mirzə Qacarın, Cahangir bəy Kazımbəylinin və Teymur bəy Novruzovun başçılığıyla Gəncə üsyanı başlayır.

Cahangir bəy 1 – ci piyada diviziyasının tərkibində Azərbaycan ordusunun digər bölmələri və könüllü dəstələrlə birgə Gəncə üsyanında iştirak edir.

Bir həftə davam edən şiddətli döyüşlərdən sonra üsyan amansızlıq ilə yatırılır. Üsyan yatırılandan sonra da ruslar və ermənilər Gəncədə qanı su yerinə axıdırlar. Cümhuriyyət ordusunun 12 generalı, 27 polkovnik və podpolkovniki, 46 kapitanı, ştabskapitanı, poruçik və podporuçiki, 146 praporşik və podpraporşiki, 267 digər rütbəli hərbiçisi, o cümlədən də minlərlə insan bolşeviklər tərəfindən güllələnir.

Gəncə üsyanından sonra 5 iyun 1921-ci ildə Nuru Paşanın komandanlığı ilə Qarabağda bolşeviklərə qarşı ikinci bir üsyan dalğası başlayır. Cahangir bəy Novruzov da Gəncə üsyanından sağ qurtulan silahdaşlarıyla üsyana qatılır. Qarabağ üsyanı da böyük amasızlıq ilə yatırılandan sonra, Cahangir bəyin komandiri olduğu topçu batareyası Azərbaycan Cümhuriyyəti ordusunun süvari və piyada alaylarının sağ qalan əsgərləri ilə birgə, polkovnik Nuh bəy Sofiyevin komandanlığında Qaryagin və Cəbrayıl istiqamətində geri çəkilərək Araz çayını keçib İran ərazisinə daxil olurlar.

Qurtuluş Savaşı

 
Cahangir Bəy Novruzov. Türkiyə

İranda polkovnik Nuh bəy Sofiyev, komandanlığı podpolkovnik Səməd bəy Rəfibəyliyə verib , ordudan ayrılır. Azərbaycan birlikləri İran ordusunun bölmələrinin silahları təhvil vermək tələbini yerinə yetirmədikləri üçün, hücuma məruz qalırlar. Cahangir bəy silahdaşları ilə birgə savaşa-savaşa Araz çayı boyunca hərəkət edib, top batareyasında olan ağır səhra toplarını çətin dağ yolları ilə Maku üzərindən Türkiyəyə keçirərək, Doğu Bəyaziddə qərar tutmağa müvəffəq olurlar. 1920-ci ilin iyun ayının sonlarında Azərbaycan birlikləri Həsənqala istiqamətində hərəkət edirlər, 31 iyunda Həsənqalaya, daha sonra isə Ərzuruma daxil olub, Soyuq Cermik bölgəsində qərargah qururlar. Burada bir müddət qaldıqdan sonra , Türkiyə Böyük Millət Məclisinin qərarıyla 56 nəfəri (və yaxud 65 nəfəri) zabit olmaqla 1200 (və yaxud 2000) nəfərlik süvari və piyada alayı Kazım Qarabəkir paşanın komandanlıq etdiyi Şərq ordusunun (15-ci kolordu) sıralarına qəbul olunurlar.

Azərbaycan hərbi birliyinin Türkiyə ordusuna qoşulacağı ilə bağlı xəbəri 8 iyul 1920-ci il tarixdə TBMM-də ümumi hərbi vəziyyətlə bağlı çıxış edən İsmət İnönü verir. Cahangir bəy 1920-ci ilin payızından başlayaraq, 1921-ci ilin əvvəllərinə qədər Şərqi Anadolunun ermənilərdən qurtarılması ilə sona çatan Doğu hərəkatında igidliklə vuruşur. Sarıqamışın, Qarsın, Gümrünün geri alınmasında iştirak edir. Qarsın Bənli Əhməd kəndi yaxınlığında Berna meydan müharibəsində toplarının dəqiq atəşi ilə düşmən təyyarələrini müharibə meydanından qovaraq komandirlərinin təqdirini qazanır. Qars yönündə gedən döyüşlərdən birində ağzından qəlpə yarası alır. Şərqi Anadolunun ermənilərdən təmizlənməsi ilə başa çatan Doğu Hərəkatından sonra, top batareyası ilə batı cəbhəsinə göndərilir. Burada İzmirin yunan işğalından azad edilməsi ilə nəticələnən döyüşlərdə iştirak edir. Qurtuluş savaşında göstərdiyi igidliklərə görə Cahangir bəy Mustafa Kamal Atatürk tərəfindən "İstiqlal" ordeni ilə təltif edilir. Savaşdan sonra "Şeyx Səid", 1-ci Ağrı, 2-ci Ağrı üsyanlarının qarşısının alınmasında iştirak edir.

Döyüşlərdə cəsur ər kimi vuruşduğuna görə türk komandanlığı ona "Bərkər" - yəni bərk ər, igid, döyüşkən ər təxəllüsünü vermişdir. Sonralar Şeyx Said və Ağrı hərbi yürüşlərində uğurlu döyüşlər aparmış, 1928-ci ildə təhsilini artırmaq üçün Hərbi məktəbə daxil olmuşdur.

Ailə

Cahangir bəy Ərzurumda xidmət etdiyi dövrdə, zamanında Osmanlı məclisi məbusanının Ərzurum vəkili olmuş mərhum Məmməd Arzaq bəyin qızı Vasfiyə xanımla tanış olmuş, 1929–cu ildə ailə qurmuşdular. Güngör, Günaç və Aynur adında üç qızları olmuşdur. Güngör xanım Cahangir bəyin dostu, Gəncədən olan polkovnik Məmməd Ağpoladın oğlu Orxan Ağpoladla evlənir. Orxan Ağpolad da hərbiçi olmuş, Koreya savaşında iştirak etmiş və qazi olaraq geri döndükdən sonra, podpolkovnik rütbəsinə qədər yüksəlmişdir. Orxan bəy 1987-ci ildə, Güngör xanım isə 2008 – ci ildə vəfat etmişdir. Qızları Nur Ağpolad əczaçı həkimdir, hazırda Ankarada yaşayır. Aynur xanımın Duyqu Körpəoğlu adlı bir qızı var, Amerikada yaşayır. Digər qızı Günaç Sakman müəllim olub. 2015 – ci ildə vəfat edib. Hərbi tribunalda hakim vəzifəsində çalışan İlhan Sakmanla ailə qurub. Atasının adını verdiyi Cahangir Sakman adlı oğlu, Ebru Gürsan adlı qızı var. Cahangir Sakman Kanadada, Ebru xanım isə İzmirdə yaşayır. Ebru xanımın Ediz adlı oğlu, Ezgi adlı qızı var. Ən kiçik qızı Aynur Evrən biologiya müəllimidir. Yüksək elektrik mühəndisi Mətin Evrənlə ailə qurub. Ebru xanım İzmirdə, oğlu Bərkər Evrən isə İstanbulda yaşayır.

Vəfatı

Cahangir bəy Bərkər bir neçə dəfə infarkt keçirmişdi. Ömrünün 38 ilini vətən həsrəti və doğmalarının nisgili ilə keçirən bu cəfakeş insan, 20 iyul 1958-ci ildə ürəktutmasından vəfat etmişdir.

Generalın cənazəsi hərbi mərasimlə Bornova məzarlığında dəfn edilmişdir.

Aynur xanım atasının ölüm anında əlində Turgenevin "Ata və oğulları" kitabı olmasını ürək ağrısı ilə xatırlayır.

Qalereya

  • Cahangir Bəy Novruzovun xatirə fotoşəkillərindən biri

  • Soldan birinci Cahangir Bərkərr, sağdan ikinci həyat yoldaşı Vasfiyə xanım. Türkiyənin prezidenti İsmət İnönünün 1950-ci ildə İzmirə səfəri zamanı

  • Cahangir bəy Bərkər: solunda həyat yoldaşı Vasfiyə xanım, sağında böyük qızı Güngör xanım, öndə Günaç xanım və Aynur xanım

Mənbə

Şəmistan Nəzirli. General Əliağa Şıxlinski ömrü (Anadan olmasının 140 illiyinə). Bakı - 2005

Həmçinin bax

  • Novruzovlar

İstinadlar

  1. ↑ http://modern.az/az/news/147072#gsc.tab=0
  2. ↑ http://anl.az/down/meqale/express/2015/fevral/419666.htm
  3. "Cumhuriyet" qəzeti. 15 sentyabr 1950
  4. "Cümhuriyyət" qəzeti 9 oktyabr 1950.
  5. "Azərbaycan Dergisi". 4-cü say. İstanbul. 1958

Avqust 12, 2021
cahangir, bəy, novruzov, novruzov, cahangir, bəy, bərkər, yusif, bəy, oğlu, 1894, bakı, bakı, quberniyası, rusiya, imperiyası, iyul, 1958, türkiyə, azərbaycanlı, general, mayor, qurtuluş, savaşı, iştirakçısı, türkiyə, silahlı, qüvvələrinin, generalı, cahangir,. Novruzov Cahangir bey Berker Yusif bey oglu 1894 Baki Baki quberniyasi Rusiya Imperiyasi 17 iyul 1958 Turkiye azerbaycanli general mayor Qurtulus savasi istirakcisi Turkiye Silahli Quvvelerinin generali Cahangir Berker Azerbaycan Cumhuriyyeti ordusunun Topcu briqadasinin batareya komandiri kapitan Turkiyede soyad qanunu cixdiqdan sonra berk er igid doyusken er anlami dasiyan Berker soyadini goturmusdur Cahangir bey NovruzovCahangir bey Berker Yusif bey oglu NovruzovDiger adi Cahangir BerkerDogum tarixi 1894Dogum yeri Baki Baki qezasi Baki quberniyasi Qafqaz canisinliyi Rusiya ImperiyasiVefat tarixi 17 iyul 1958Vefat yeri TurkiyeDefn yeri IzmirHeyat yoldasi Vasfiye xanim Memmed Arzaq qiziUsaqlari Gungor Gunac ve AynurMilliyyeti azerbaycanliIxtisasi herbciFealiyyeti zabit Mundericat 1 Heyati 2 Herbi xidmet 2 1 Cumhuriyyet Ordusunda 2 2 Gence ve Qarabag usyani 2 3 Qurtulus Savasi 3 Aile 4 Vefati 5 Qalereya 6 Menbe 7 Hemcinin bax 8 IstinadlarHeyati Redakte1894 cu ilde Baki seherinde herbici ailesinde anadan olmusdur Zamaninda Azerbaycanda herbiciler nesli kimi taninan gorkemli bir neslin Tovuzun Qovlar kendinden Novruzovlar neslinin numayendesidir Bu nesil Azerbaycanin herb tarixine 28 aprel isgalina qeder general leytenant Mirze Haci bey Novruzov qvardiya polkovniki Kerim bey Novruzov 1918 20 ci illerde ise general mayor Teymur bey Novruzov mayor Rustem bey Novruzov kimi herbciler bexs edib Azerbaycan Cumhuriyyeti Suvari diviziyasinin komandiri general Teymur bey Novruzov Mirze Haci bey Novruzovun ogludur 1 Cahangir bey oz ailesi haqqinda deyirdi Anam Kabarday qebilesinden miralay Zaur beyin qizidir Bu zat yeni menim babam istefasindan sonra Quba etrafindaki mulkune cekilmisdir Soyadi da Novruzovdur Novruzov hem de bizim yeni babamin soyadidir Anamin qohumlarindan daha evveller Turkiyeye muhaciret edenler oldugunu bilirem Ancaq anama qohumluq derecelerini ve adlarini xatirlaya bilmirem Anam Leyli Bakida Qiz mektebinden mezun olmadan atam ile evlenmisdir Atam hemin zamanlar Draqun suvari 44 cu Nijeqorod alayinda bas leytenant idi Biz uc oglan ve bir qiz olmaqla bu ailenin usaqlari idik En boyuyumuz Teymur bey idi 1 ci Cahan savasinda babamin da xidmet etdiyi 44 cu alayda xidmet etmisdir Azerbaycan Cumhuriyyeti qurulduqdan sonra suvari diviziyasinin komandiri teyin edildi Ikinci qardasim Kazim bey idi Birinci cahan savasinda ruslarin 33 cu piyada diviziyasinin topcu briqadasinda 2 i batareyanin komandiri idi Azerbaycan hokumeti zamani miralay rutbesi ile podpolkovnik Topcu tuqayin komandiri idi Kazim evli idi Cebrayil adli bir oglu vardi Eger indi sagdirsa 47 48 yasi olar Bacim Zumrud ise hele 18 yasinda olarken Kirimin Samxalogullari sulalesinden Tastan bey ile evlenmisdi Kurekenimiz de Kirim suvari alayinda podpolkovnik idi Ailenin en kiciyi men idim Birinci dunya savasi baslayanda 18 yasim vardi ve teymen leytenant olaraq draqun alayinin suvari boluyunde xidmet edirdim Babam Kerim Pasa 96 yasinda olarken men Azerbaycani terk etdim Babam Rus carinin daxili muhafize qvardiyasinin komandiri idi ve son gunlerine qeder teqaude cixmadi Onun heyati uzun bir hekayedir 1 Herbi xidmet RedakteCumhuriyyet Ordusunda Redakte 1917 ci il oktyabr inqilabdan sonra Cahangir bey Novruzov bir muddet Tiflisde qalir Orada Sultan Mecid Qenizade ile tanis olur Sultan Mecid Qenizade Cahangir beyi Mehemmed Emin Resulzade ve Feteli Xan Xoyski ile tanis edir 1918 ci ilin aprel ayinda Tiflisde hebs edilir Lakin azerbaycanli milli feallarin komekliyi ile hebsden azad edilib Genceye gonderilir 28 may 1918 ci ilde Azerbaycanin istiqlaliyyeti elan olunduqdan sonra qardaslari polkovnik Teymur bey Novruzov sonralar general polkovnik Kazim bey Novruzov ve emisi oglu mayor Rustem bey Novruzovla birge Cumhuriyyet ordusuna qatilmisdir Elahidde Azerbaycan korpusunun terkibinde Qafqaz Islam Ordusuyla birge Iyun ayinin ortalarindan sentyabrin 15 ne qeder zeferle basa catan Baki yurusunde istirak etmisdir 2 Baki isgaldan azad edilenden sonra 23 sentyabr 1918 ci il tarixden etibaren Qarabag herekati baslayir Qafqaz Islam Ordusunun Qarabag herekati quvvelerine Cemil Cahid bey komandanliq edirdi Qarabag herekatina 9 cu ve 106 ci turk alaylari milli konullu birlikler ve 1 ci Azerbaycan diviziyasi daxil idi Bas leytenant Cahangir bey Novruzovun komandiri oldugu topcu batareyasi 1 ci Azerbaycan diviziyasinin terkibine daxil idi Oktyabr ayinin 4 de Turk Qafqaz Islam Ordusu Agdamdan Susaya dogru hucuma basladi Esgeran etrafinda guclu doyuslerden sonra oktyabrin 6 da Esgeranla Susa arasinda olan Eyri kend etrafinda siddetli doyusler bas verir Cahangir beyin Topcu batareyasiyla birge 1 ci Azerbaycan diviziyasinin diger topcu batareyalarinin surekli atesinden sonra Eyri kendi etrafinda olan dusmen quvveleri qacib dagilirlar Bununla da ordunun Susa istiqametinde hereketi asanlasir ve iki gun sonra 8 oktyabr 1918 ci ilde Qafqaz Islam Ordusu Susaya daxil oldu 1918 ci ilin oktyabr ayindan etibaren komandiri oldugu topcu batareyasi ile Qarabagda ve Zengezurda dinc ehaliye qarsi qirginlar toreden ermeni separatcilarina qarsi doyuslerde istirak edir bolgede asayisin berqerar olmasinda boyuk xidmetler gosterir ve butun bunlarin muqabilinde kapitan rutbesi ile teltif olunur 1920 ci ilin martin 21 de Novruz bayrami gecesinde Ermenistan hokumetinin desteyi ile silahlanmis ermeni dasnak quvveleri Esgeranda yerlesen Cavansir piyada alayinin movqelerine qefleti hucum edib postlarda kesik ceken esgerleri qetle yetirerek Esgeran kecidini ele kecirirler Bununla da Xankendi ve Susada yerlesen herbi qarnizonlar cetin veziyyete dusur 1920 ci il martin 26 da Azerbaycan ordusu Esgeran istiqametinde general Dronun qosunlarina qarsi genismiqyasli hucuma baslayir Milli ordunun genc zabiti Cahangir Novruzov da topcu batareyasi ile bu doyuslerde istirak ederek boyuk sucaetler gosterir 1 Esgeran bolgesinde baslanan siddetli doyusler aprel ayinin ortalarinda Azerbaycan ordusunun zeferi ile yekunlasir Esgeran qalasi ile beraber Qarabagin diger bolgeleri de azad edilerek dusmen quvveleri butunlukle mehv edilir Gence ve Qarabag usyani Redakte Azerbaycan ordusunun esas quvvelerinin Qarabagda ermeni dasnaklarina qarsi mubarize apardigi bir zamanda bolsevikler daxili xainlerden ve quzey serhedlerimizde olan bosluqdan istifade ederek yuz minlik 11 ci Qizil ordunu Azerbaycana yeridir 28 aprel 1920 ci ilde Azerbaycanda hakimiyyet cevrilisi olandan sonra olkede olduqca acinacaqli bir veziyyet yaranmisdi Qizil ordu Bakida bolsevikler ermeniler ve ruslar terefinden gul cicekle qarsilandigi bir zamanda Azerbaycan xalqinin milli mubarizesinin esas merkezi olan Gence seherinde usyan hazirliqlari gedirdi May ayinin 24 den 25 ne kecen gece adlarini tariximize qizil herflerle yazan serkerdelerimiz Cavad bey Sixlinskinin Mehemmed Mirze Qacarin Cahangir bey Kazimbeylinin ve Teymur bey Novruzovun basciligiyla Gence usyani baslayir Cahangir bey 1 ci piyada diviziyasinin terkibinde Azerbaycan ordusunun diger bolmeleri ve konullu destelerle birge Gence usyaninda istirak edir Bir hefte davam eden siddetli doyuslerden sonra usyan amansizliq ile yatirilir Usyan yatirilandan sonra da ruslar ve ermeniler Gencede qani su yerine axidirlar Cumhuriyyet ordusunun 12 generali 27 polkovnik ve podpolkovniki 46 kapitani stabskapitani porucik ve podporuciki 146 praporsik ve podpraporsiki 267 diger rutbeli herbicisi o cumleden de minlerle insan bolsevikler terefinden gullelenir Gence usyanindan sonra 5 iyun 1921 ci ilde Nuru Pasanin komandanligi ile Qarabagda bolseviklere qarsi ikinci bir usyan dalgasi baslayir Cahangir bey Novruzov da Gence usyanindan sag qurtulan silahdaslariyla usyana qatilir Qarabag usyani da boyuk amasizliq ile yatirilandan sonra Cahangir beyin komandiri oldugu topcu batareyasi Azerbaycan Cumhuriyyeti ordusunun suvari ve piyada alaylarinin sag qalan esgerleri ile birge polkovnik Nuh bey Sofiyevin komandanliginda Qaryagin ve Cebrayil istiqametinde geri cekilerek Araz cayini kecib Iran erazisine daxil olurlar 1 Qurtulus Savasi Redakte Cahangir Bey Novruzov Turkiye Iranda polkovnik Nuh bey Sofiyev komandanligi podpolkovnik Semed bey Refibeyliye verib ordudan ayrilir Azerbaycan birlikleri Iran ordusunun bolmelerinin silahlari tehvil vermek telebini yerine yetirmedikleri ucun hucuma meruz qalirlar Cahangir bey silahdaslari ile birge savasa savasa Araz cayi boyunca hereket edib top batareyasinda olan agir sehra toplarini cetin dag yollari ile Maku uzerinden Turkiyeye kecirerek Dogu Beyazidde qerar tutmaga muveffeq olurlar 1920 ci ilin iyun ayinin sonlarinda Azerbaycan birlikleri Hesenqala istiqametinde hereket edirler 31 iyunda Hesenqalaya daha sonra ise Erzuruma daxil olub Soyuq Cermik bolgesinde qerargah qururlar Burada bir muddet qaldiqdan sonra Turkiye Boyuk Millet Meclisinin qerariyla 56 neferi ve yaxud 65 neferi zabit olmaqla 1200 ve yaxud 2000 neferlik suvari ve piyada alayi Kazim Qarabekir pasanin komandanliq etdiyi Serq ordusunun 15 ci kolordu siralarina qebul olunurlar Azerbaycan herbi birliyinin Turkiye ordusuna qosulacagi ile bagli xeberi 8 iyul 1920 ci il tarixde TBMM de umumi herbi veziyyetle bagli cixis eden Ismet Inonu verir Cahangir bey 1920 ci ilin payizindan baslayaraq 1921 ci ilin evvellerine qeder Serqi Anadolunun ermenilerden qurtarilmasi ile sona catan Dogu herekatinda igidlikle vurusur Sariqamisin Qarsin Gumrunun geri alinmasinda istirak edir 3 Qarsin Benli Ehmed kendi yaxinliginda Berna meydan muharibesinde toplarinin deqiq atesi ile dusmen teyyarelerini muharibe meydanindan qovaraq komandirlerinin teqdirini qazanir Qars yonunde geden doyuslerden birinde agzindan qelpe yarasi alir Serqi Anadolunun ermenilerden temizlenmesi ile basa catan Dogu Herekatindan sonra top batareyasi ile bati cebhesine gonderilir 4 Burada Izmirin yunan isgalindan azad edilmesi ile neticelenen doyuslerde istirak edir Qurtulus savasinda gosterdiyi igidliklere gore Cahangir bey Mustafa Kamal Ataturk terefinden Istiqlal ordeni ile teltif edilir Savasdan sonra Seyx Seid 1 ci Agri 2 ci Agri usyanlarinin qarsisinin alinmasinda istirak edir Doyuslerde cesur er kimi vurusduguna gore turk komandanligi ona Berker yeni berk er igid doyusken er texellusunu vermisdir Sonralar Seyx Said ve Agri herbi yuruslerinde ugurlu doyusler aparmis 1928 ci ilde tehsilini artirmaq ucun Herbi mektebe daxil olmusdur Aile RedakteCahangir bey Erzurumda xidmet etdiyi dovrde zamaninda Osmanli meclisi mebusaninin Erzurum vekili olmus merhum Memmed Arzaq beyin qizi Vasfiye xanimla tanis olmus 1929 cu ilde aile qurmusdular Gungor Gunac ve Aynur adinda uc qizlari olmusdur Gungor xanim Cahangir beyin dostu Genceden olan polkovnik Memmed Agpoladin oglu Orxan Agpoladla evlenir Orxan Agpolad da herbici olmus Koreya savasinda istirak etmis ve qazi olaraq geri dondukden sonra podpolkovnik rutbesine qeder yukselmisdir Orxan bey 1987 ci ilde Gungor xanim ise 2008 ci ilde vefat etmisdir Qizlari Nur Agpolad eczaci hekimdir hazirda Ankarada yasayir Aynur xanimin Duyqu Korpeoglu adli bir qizi var Amerikada yasayir Diger qizi Gunac Sakman muellim olub 2015 ci ilde vefat edib Herbi tribunalda hakim vezifesinde calisan Ilhan Sakmanla aile qurub Atasinin adini verdiyi Cahangir Sakman adli oglu Ebru Gursan adli qizi var Cahangir Sakman Kanadada Ebru xanim ise Izmirde yasayir Ebru xanimin Ediz adli oglu Ezgi adli qizi var En kicik qizi Aynur Evren biologiya muellimidir Yuksek elektrik muhendisi Metin Evrenle aile qurub Ebru xanim Izmirde oglu Berker Evren ise Istanbulda yasayir 1 Vefati RedakteCahangir bey Berker bir nece defe infarkt kecirmisdi Omrunun 38 ilini veten hesreti ve dogmalarinin nisgili ile keciren bu cefakes insan 20 iyul 1958 ci ilde urektutmasindan vefat etmisdir 5 Generalin cenazesi herbi merasimle Bornova mezarliginda defn edilmisdir 2 Aynur xanim atasinin olum aninda elinde Turgenevin Ata ve ogullari kitabi olmasini urek agrisi ile xatirlayir 1 Qalereya Redakte Cahangir Bey Novruzovun xatire fotosekillerinden biri Soldan birinci Cahangir Berkerr sagdan ikinci heyat yoldasi Vasfiye xanim Turkiyenin prezidenti Ismet Inonunun 1950 ci ilde Izmire seferi zamani Cahangir bey Berker solunda heyat yoldasi Vasfiye xanim saginda boyuk qizi Gungor xanim onde Gunac xanim ve Aynur xanimMenbe RedakteSemistan Nezirli General Eliaga Sixlinski omru Anadan olmasinin 140 illiyine Baki 2005Hemcinin bax RedakteNovruzovlarIstinadlar Redakte 1 2 3 4 5 6 http modern az az news 147072 gsc tab 0 1 2 http anl az down meqale express 2015 fevral 419666 htm Cumhuriyet qezeti 15 sentyabr 1950 Cumhuriyyet qezeti 9 oktyabr 1950 Azerbaycan Dergisi 4 cu say Istanbul 1958Menbe https az wikipedia org w index php title Cahangir bey Novruzov amp oldid 6081664, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,

ne axtarsan burda

, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.