fbpx
Wikipedia

Avropa Konserti

September 23, 2021

Avropa konserti (ing. Concert of Europe) yaxud Vyana Sistemi — Napoleon müharibələrinin sona çatdığı 1815-ci ildən I Dünya Müharibəsinin baş verdiyi 1914-cü ilə qədər keçən dövrdə, Avropa dövlətlərinin beynəlxalq arenada siyasi qüvvələr nisbətini nəzərə alaraq hərəkət etmələrini təmin edən sistem. Vyana konqresindən sonra həyata keçirildiyi üçün Konqres Sistemi olaraq da bilinir. Konsert sistemi adətən böyük dövlətlərin sülh şəraitinin pozulmasına inandıqları zaman topladıqları konfranslar şəklində aparılırdı.

1815-ci il Vyana Konqresinə görə Avropa dövlətlərinin sərhədlərini göstərən xəritə

Ümumi məlumat

Avropanın konserti, Napoleonun imperatorluğunu məğlub edən, Dördlü İttifaq ölkələri tərəfindən, yəni Avstriya, Prussiya, Rusiya və Britaniya tərəfindən yaradılmış, daha sonra isə Fransanın da daxil olması ilə üzv ölkələrin sayı beçə çatmışdır.

Bu yaradılmış sistemdə, əvvəllərdə İngiltərənin Xarici İşlər Naziri Robert Stüart, Avstriya Kansleri Klement von Metternix və Rusiya Çarı I Aleksandr baş rol oynayırdı. Şarl Moris de Talleyrand-Prigord, Fransanın yenidən beynəlxalq diplomatiyada digər böyük dövlətlərin yanında yer almasını təmin etdi.

 
Şahzadə Metternix, İttifaqın təsirli şəxslərindən biri idi

Avstriyanın Almaniya Konfederasiyası daxilində dominant güc olması və Avstriya Kansleri Metternixin mühafizəkar mövqeləri səbəbiylə Konsert dövrü, "Metternix Dövrü" olaraq xatırlandığı kimi, Vyana Konqresinin Avropanı Fransa inqilabından əvvəlki status-kvoya gətirmək yolunda reaktiv səyləri üzündən "Avropa Bərpa Dövrü" olaraq da adlandırılır. Almanca (alm. Pentarchie‎ (pentarşi)) və rusca isə Vyana Sistemi (rus. Венская система Venskaya sistema) kimi tanınmışdır.

Avropa konserti adlandırılan bu sistemin yazılı qanunları olmadığı kimi məlum olan qurum və orqanları da yox idi. Amma böhran anında üzv dövlətlərdən hər hansıssa biri konfrans tələb edə bilərdi. Bu dövr ərzində Böyük güclər dəfələrlə müxtəlif konfranslarda bir yerə gəldilər:

Nəhayət, Avropada milliyyətçi axınların yüksəlməsi, 1848-ci il inqilabları, Krım müharibəsi, Almaniyanın birləşməsi, Risorgimento və Şərq Problemi kimi böhranlar səbəbindən Avropa konserti sistemi fəaliyyətini getdikcə itirdi.

Konsert fikrinin yaranması

Qotfrid Leybnits kimi mütəfəkkirlər və Uilyam Uindem Qrenvill kimi siyasətçilər “Avropa federasiyası” fikrini əvvəldən meydana atıb, mübahisəni başlamışdılar. Avropa konserti konsepsiyası, bu adamların fikirlərinə beynəlxalq güc tarazlığı anlayışını əlavə edərək Metternix tərəfindən inkişaf etdirildi. Beləliklə böyük güclər, bir-birlərinin acgözlü əməllərini və ehtiraslarını tənzimləyəcəklərdi;

Avropa konserti həyata keçər keçməz, beynəlxalq hüquq platformasında tənzimləyici quruluş olaraq meydana çıxdı. Gücünü də Vyana konqresi Yekun Aktında qeyd olunan və konqresin qərarı ilə Avropada yaradılan sərhədlərin, səkkiz imzaçı tərəfin razılığı olmadan dəyişdirilə bilməyəcəyi, şəklində olan maddədən alırdı.

Fransa İnqilabı

1792-ci ildə Fransa inqilab müharibələri ilə başlayıb, Napoleonun Müqəddəs Yelena sürgünə göndərildiyi 1815-ci ilə qədər Avropa ölkələri daim müharibə vəziyyətində idi. Fransanın hərbi fəthi ilə, liberalizm ideyası qitənin böyük hissəsinə yayıldı. Belə bir siyasi yayılma, bir çox Avropa dövlətinin Napoleon Qanunlarını daxili hüquqlarına uyğunlaşdırması ilə nəticələndi. Napoleon Müharibələrindən qalib çıxan ölkələr, Fransa İnqilabının radikal dəyişikliklərinə reaksiya olarak, liberal və millətçi cərəyanları əzərək, Avropada 1789-cu ildən əvvəlki status-kvoyu təsis etməyə çalışdılar.

Müqəddəs İttifaq

Avstriya, Prussiya və Rusiya, 1815-ci il 26 sentyabr tarixində, Xristian ictimai dəyərləri və ənənəvi monarxiyanı qorumaq məqsədilə Müqəddəs İttifaq adı ilə bir ittifaq yaratdılar. Koalisiyanın hər bir üzvü, özlərindən daha çox liberal bir siyasi fəlsəfəylə yaradılmış, Birləşmiş Krallığın konstitusiyalı monarxiyasını xilas etmək üçün tərəddüd etmədən hərəkətə keçdilər.

Dördlü İttifaq

Britaniya Dördlü İttifaqı, İkinci Paris sülh müqaviləsinin imzalandığı tarixdə, 1815-ci il 20 noyabrda təsdiq etdi. 1818-ci ildə Fransanın da daxil olması ilə koalisiya Beşli İttifaq adını aldı.

Müqəddəs İttifaq və Beşli İttifaq arasındakı fərq

Napoleon müharibələrindən sonrakı iyirmi il ərzində, Avropadakı beynəlxalq münasibətlərdə ən təsirli olan müqavilənin hansı olduğu barədə, tarixçilər arasında bir çox mübahisələrə səbəb olmuşdur. Ancaq tarixçi Tim Çapmana görə, tərəflərin müqavilə qaydalarını işlərinə gəldiyi kimi çeynəməsini əngəlləyəcək qaydalarla təmbehlənmədiklərinin müəyyən edilməməsi vəziyyətində, bu iddialar akademik mübahisə ölçüsündən xaricə getməyəcəkdi.

Müqədəs İttifaq fikri Rusiya çarı I Aleksandr tərəfindən meydana atılmışdır. Digər Avropa monarxlarının, bu məsələdə Rusiyanı sıxmaq istəməmələri səbəbilə, bu fikir xeyli tərəfdar və imza topladı. Bu müqavilə hökumətlərdən çox, şəxsən kralları öhdəlik altına salırdı. İmzalandıqdan sonra asanlıqla gözardı edilə bilərdi.İttifaq müqaviləsi yalnız üç böyük dövlət tərəfindən imzalanmadı: Papa VII Piy (çünki ittifaq kifayət qədər Katolik deyildi), Sultan II Mahmud və İngiltərə Kralı IV Corc. İngiltərə, Avropa qitəsinin siyasətlərinə daxil olmaq istəmirdi. Dövrün ingilis xarici işlər naziri Robert Stüarta görə belə bir ittifaq təşəbbüsü, "mistik və mənasız fikirdən" başqa bir şey deyildi. Müqəddəs İttifaq fikri, Napoleon müharibələrindən sonrakı mürəkkəb güc və diplomatiya oyunlarının baş verdiyi vaxta qədər uyğun görünməsə də, bu İttifaq, dövrün siyasilərinin və mütəfəkkirlərinin gözlədiklərindən çox daha uzun, 1820-ci illərə, Beşli İttifaq ortaya çıxana qədər varlığını davam etdirdi.

Müqəddəs İttifaqın əksinə, Dördlü İttifaq standart bir müqavilə idi. Dörd böyük dövlət, öz müttəfiqlərini bu müqaviləni imzalamağa dəvət etməmişdi. Bu müqavilənin əsas məqsədi, tərəflərin II Paris müqaviləsinin qaydalarına sadiq qalmalarını təmin etmək idi ki, bu da 20 il ərzində uğurla nəticələndi. Müqavilə, müəyyən dövrlərdə bir araya gələrək, ortaq maraqlar istiqamətində millətlərin rifahı və Avropada sülhün təsisi kimi müqavilənin nəzərdən keçirilməsini də nəzərdə tuturdu. Belə bir nəzarət nəzərdə tutulsa belə, müqavilədə müəyyən bir toplantı periodu müəyyən olunmamışdı. Bunun nəticəsi olaraq, tərəflər 1818-ci il tarixində təkrar bir araya gələndə, Fransa müharibəsindən qalan problemlərdən başqa bir şeylə maraqlanmadılar. Daha sonrakı iclaslar da əvvəlcədən müəyyən edilmiş gündəlik və müəyyən bir proqrama sadiq qalaraq, baş tutmadı. Növbəti iclaslar xüsusi olaraq və tərəflər üçün təhlükəli şərait yarananda müqavilədə nəzərdə tutulmamış olmasına baxmayaraq Avropada meydana gələn inqilablar kimi mövzularla bağlı keçirildi.

Müqavilələr

Aaxen konqresi (1818), Fransanın müttəfiqlər tərəfindən içğalı məsələsi həll olundu. Fransanın, Britaniya, Prussiya, Avstriya və Rusiya dövlətləri ilə yenidən bərabər bir səviyyəyə gətirilməsi təmin olundu.

Verona konqresi (1822), Fransanın İspaniyadakı qarışıqlığa "royalist" mövqedən müdaxilə etmə məsələsini müzakirə etmək üçün toplaşan konqres idi. Konqresdən bu icazəni alan XVIII Luis, İspaniya kralı VII Fernandonu yenidən hakimiyyətə gətirmək üçün, hərbi qüvvələrini köməyə göndərdi.

1830-cu ildə Hollandiya krallığına qarşı Belçikada üsyan başladı. Fransa Səfiri Çarlz-Moris de Talleyrand-Prigord Konsertin digər üzvlərinə Belçikanın bölüşdürülməsi üçün bir plan təqdim etdi. Bu plan qəbul edilməməklə bərabər, böyük güclər səy çoxluğu ilə Belçikanın Hollandiya krallığından ayrılmnasına razılıq verdilər və 1839-cu il London müqaviləsi ilə Belçikanın müstəqilliyini qeyd elədilər. Bu müqavilə eyni zamanda Belçikanın tərəfsizliyini də qəbul edirdi. Belçikanın tərəfsizliyi I Dünya Müharibəsində Almaniyanın Belçikanı işğal etməsi ilə sona çatdı.

Avropa konsertinin pozulması(1818–1914)

 
1840-cı ildə Böyük Güclər

1818-ci ildə Britaniya, özünü bilavasitə maraqlandıran mövzular xaricində Avropa qitəsinin içlərinə qarışmamaq qərarı aldı. Çar I Aleksandrın növbəti inqilab və iğtişaşların birlikdə müdaxilə edilib yatırılması istiqamətindəki təklifini rədd etdilər.

Böyük güclərin, iqtisadi və siyasi sferada getdikcə artan maraq mübarizələri, Avropa konsertinin gedərək pozulmasına yol açmaqda idi. 1848-ci il inqilabları və bu inqilablarla yanaşı gələn sərhəd dəyişikliyi tələbləri, Vyana konqresi tərəfindən müəyyən edilən Avropa siyasi xəritəsini və bu xəritəylə yaradılmağa çalışan "Konsert" ittifaqını şiddətli dərəcədə sarsıtmışdı.

19-cu əsrin ikinci yarısında, üzv ölkələr arasında bir-birinin ardınca baş verən müharibələr Krım Müharibəsi(1854–56), İkinci İtaliya Müstəqillik Müharibəsi (1859), Prussiya-Avstriya Müharibəsi (1866) və Fransa-Prussiya Müharibəsi (1870–71) Avropa konsertinin dağılmasına gətirib çıxartdı. Bununla bərabər “konqreslər sistemi” bir müddət daha uğurla tətbiq olundu. 1878-ci il Berlin konqresində Balkanların siyasi xəritəsi yenidən çəkildi. Avropadakı qüvvələr tarazlığı bərpa edilməz şəkildə pozulmuş, yerini bir çox qərarsız və fırıldaqçı ittifaqlar almışdı.

I Dünya Müharibəsi(1914–1918)

20-ci əsrin əvvəlində Avropa, ittifaq və Antanta dövlətləri olaraq iki böyük cəbhəyə ayrılmışdılar. Müharibədən əvvəlki son konqres olan London Konfransı, Balkan müharibələrini müzakirə etmək üçün toplandı. 1914-cü il iyul ayı böhran kimi başladı, Avstriya-Macarıstan və Almaniya konfrans təklif etsə də, ancaq Böyük Britaniya qatılmaqdan imtina etdi. Konfransdan bir ay sonra I Dünya Müharibəsi baş verdi. Müharibədən sonra isə, daha möhkəm bir təşkilat, Birləşmiş Millətlər Təşkilatı yaradılacaqdı.

İstinadlar

  1. Stevenson, David (2004). 1914 – 1918: The History of the First World War. Penguin Books. 4. ISBN 978-0-14-026817-1.
  2. Loemker, Leroy (1969) [1956]. Leibniz: Philosophical Papers and Letters. Reidel. səh. 58, fn 9.
  3. Sherwig, John M. (September 1962). "Lord Grenville's Plan for a Concert of Europe, 1797–99". The Journal of Modern History. 34 (3): 284–293.
  4. Soutou, Georges-Henri (November 2000). "Was There a European Order in the Twentieth Century? From the Concert of Europe to the End of the Cold War". Contemporary European History. Theme Issue: Reflections on the Twentieth Century. 9 (3): 330.
  5. Soutou, 2000. səh. 329
  6. Soutou, 2000. səh. 330
  7. "Spahn, M. (1910). Holy Alliance". 1 June 1910. (#parameter_ignored); (#parameter_ignored_suggest); (#parameter_ignored_suggest); (#parameter_ignored)
  8. Chapman, Tim (2006). The Congress of Vienna 1814-1815. Routledge. səh. 60. ISBN 9781134680504.
  9. ↑ Chapman, 2006. səh. 60
  10. Chapman, 2006. səh. 61
  11. Chapman, 2006. səh. 62
  12. Chapman, 2006. səh. 61–62
  13. Stevenson, 2004. səh. 4
  14. Stevenson, 2004. səh. 5

September 23, 2021
avropa, konserti, avropa, konserti, concert, europe, yaxud, vyana, sistemi, napoleon, müharibələrinin, sona, çatdığı, 1815, ildən, dünya, müharibəsinin, baş, verdiyi, 1914, ilə, qədər, keçən, dövrdə, avropa, dövlətlərinin, beynəlxalq, arenada, siyasi, qüvvələr. Avropa konserti ing Concert of Europe yaxud Vyana Sistemi Napoleon muharibelerinin sona catdigi 1815 ci ilden I Dunya Muharibesinin bas verdiyi 1914 cu ile qeder kecen dovrde Avropa dovletlerinin beynelxalq arenada siyasi quvveler nisbetini nezere alaraq hereket etmelerini temin eden sistem Vyana konqresinden sonra heyata kecirildiyi ucun Konqres Sistemi olaraq da bilinir Konsert sistemi adeten boyuk dovletlerin sulh seraitinin pozulmasina inandiqlari zaman topladiqlari konfranslar seklinde aparilirdi 1815 ci il Vyana Konqresine gore Avropa dovletlerinin serhedlerini gosteren xerite Mundericat 1 Umumi melumat 2 Konsert fikrinin yaranmasi 2 1 Fransa Inqilabi 2 2 Muqeddes Ittifaq 2 3 Dordlu Ittifaq 2 4 Muqeddes Ittifaq ve Besli Ittifaq arasindaki ferq 3 Muqavileler 4 Avropa konsertinin pozulmasi 1818 1914 4 1 I Dunya Muharibesi 1914 1918 5 IstinadlarUmumi melumat RedakteAvropanin konserti Napoleonun imperatorlugunu meglub eden Dordlu Ittifaq olkeleri terefinden yeni Avstriya Prussiya Rusiya ve Britaniya terefinden yaradilmis daha sonra ise Fransanin da daxil olmasi ile uzv olkelerin sayi bece catmisdir Bu yaradilmis sistemde evvellerde Ingilterenin Xarici Isler Naziri Robert Stuart Avstriya Kansleri Klement von Metternix ve Rusiya Cari I Aleksandr bas rol oynayirdi Sarl Moris de Talleyrand Prigord Fransanin yeniden beynelxalq diplomatiyada diger boyuk dovletlerin yaninda yer almasini temin etdi Sahzade Metternix Ittifaqin tesirli sexslerinden biri idi Avstriyanin Almaniya Konfederasiyasi daxilinde dominant guc olmasi ve Avstriya Kansleri Metternixin muhafizekar movqeleri sebebiyle Konsert dovru Metternix Dovru olaraq xatirlandigi kimi Vyana Konqresinin Avropani Fransa inqilabindan evvelki status kvoya getirmek yolunda reaktiv seyleri uzunden Avropa Berpa Dovru olaraq da adlandirilir Almanca alm Pentarchie pentarsi ve rusca ise Vyana Sistemi rus Venskaya sistema Venskaya sistema kimi taninmisdir Avropa konserti adlandirilan bu sistemin yazili qanunlari olmadigi kimi melum olan qurum ve orqanlari da yox idi Amma bohran aninda uzv dovletlerden her hansissa biri konfrans teleb ede bilerdi 1 Bu dovr erzinde Boyuk gucler defelerle muxtelif konfranslarda bir yere geldiler Aaxen konqresi 1818 Karlsbad qerarnamesi 1819 Troppau konqresi 1820 Laybax konqresi 1821 Verona konqresi 1822 London konfransi 1832 Berlin konqresi 1878 Nehayet Avropada milliyyetci axinlarin yukselmesi 1848 ci il inqilablari Krim muharibesi Almaniyanin birlesmesi Risorgimento ve Serq Problemi kimi bohranlar sebebinden Avropa konserti sistemi fealiyyetini getdikce itirdi Konsert fikrinin yaranmasi RedakteQotfrid Leybnits kimi mutefekkirler 2 ve Uilyam Uindem Qrenvill 3 kimi siyasetciler Avropa federasiyasi fikrini evvelden meydana atib mubahiseni baslamisdilar Avropa konserti konsepsiyasi bu adamlarin fikirlerine beynelxalq guc tarazligi anlayisini elave ederek Metternix terefinden inkisaf etdirildi Belelikle boyuk gucler bir birlerinin acgozlu emellerini ve ehtiraslarini tenzimleyeceklerdi Avropa konserti heyata kecer kecmez beynelxalq huquq platformasinda tenzimleyici qurulus olaraq meydana cixdi Gucunu de Vyana konqresi Yekun Aktinda qeyd olunan ve konqresin qerari ile Avropada yaradilan serhedlerin sekkiz imzaci terefin raziligi olmadan deyisdirile bilmeyeceyi seklinde olan maddeden alirdi 4 Fransa Inqilabi Redakte 1792 ci ilde Fransa inqilab muharibeleri ile baslayib Napoleonun Muqeddes Yelena surgune gonderildiyi 1815 ci ile qeder Avropa olkeleri daim muharibe veziyyetinde idi Fransanin herbi fethi ile liberalizm ideyasi qitenin boyuk hissesine yayildi Bele bir siyasi yayilma bir cox Avropa dovletinin Napoleon Qanunlarini daxili huquqlarina uygunlasdirmasi ile neticelendi Napoleon Muharibelerinden qalib cixan olkeler Fransa Inqilabinin radikal deyisikliklerine reaksiya olarak 5 liberal ve milletci cereyanlari ezerek Avropada 1789 cu ilden evvelki status kvoyu tesis etmeye calisdilar 6 Muqeddes Ittifaq Redakte Avstriya Prussiya ve Rusiya 1815 ci il 26 sentyabr tarixinde Xristian ictimai deyerleri ve enenevi monarxiyani qorumaq meqsedile Muqeddes Ittifaq adi ile bir ittifaq yaratdilar 7 Koalisiyanin her bir uzvu ozlerinden daha cox liberal bir siyasi felsefeyle yaradilmis Birlesmis Kralligin konstitusiyali monarxiyasini xilas etmek ucun tereddud etmeden herekete kecdiler Dordlu Ittifaq Redakte Britaniya Dordlu Ittifaqi Ikinci Paris sulh muqavilesinin imzalandigi tarixde 1815 ci il 20 noyabrda tesdiq etdi 1818 ci ilde Fransanin da daxil olmasi ile koalisiya Besli Ittifaq adini aldi 8 Muqeddes Ittifaq ve Besli Ittifaq arasindaki ferq Redakte Napoleon muharibelerinden sonraki iyirmi il erzinde Avropadaki beynelxalq munasibetlerde en tesirli olan muqavilenin hansi oldugu barede tarixciler arasinda bir cox mubahiselere sebeb olmusdur Ancaq tarixci Tim Capmana gore tereflerin muqavile qaydalarini islerine geldiyi kimi ceynemesini engelleyecek qaydalarla tembehlenmediklerinin mueyyen edilmemesi veziyyetinde bu iddialar akademik mubahise olcusunden xarice getmeyecekdi 9 Muqedes Ittifaq fikri Rusiya cari I Aleksandr terefinden meydana atilmisdir Diger Avropa monarxlarinin bu meselede Rusiyani sixmaq istememeleri sebebile bu fikir xeyli terefdar ve imza topladi Bu muqavile hokumetlerden cox sexsen krallari ohdelik altina salirdi Imzalandiqdan sonra asanliqla gozardi edile bilerdi Ittifaq muqavilesi yalniz uc boyuk dovlet terefinden imzalanmadi Papa VII Piy cunki ittifaq kifayet qeder Katolik deyildi Sultan II Mahmud ve Ingiltere Krali IV Corc Ingiltere Avropa qitesinin siyasetlerine daxil olmaq istemirdi Dovrun ingilis xarici isler naziri Robert Stuarta gore bele bir ittifaq tesebbusu mistik ve menasiz fikirden basqa bir sey deyildi 9 Muqeddes Ittifaq fikri Napoleon muharibelerinden sonraki murekkeb guc ve diplomatiya oyunlarinin bas verdiyi vaxta qeder uygun gorunmese de bu Ittifaq dovrun siyasilerinin ve mutefekkirlerinin gozlediklerinden cox daha uzun 1820 ci illere Besli Ittifaq ortaya cixana qeder varligini davam etdirdi 10 Muqeddes Ittifaqin eksine Dordlu Ittifaq standart bir muqavile idi Dord boyuk dovlet oz muttefiqlerini bu muqavileni imzalamaga devet etmemisdi Bu muqavilenin esas meqsedi tereflerin II Paris muqavilesinin qaydalarina sadiq qalmalarini temin etmek idi ki bu da 20 il erzinde ugurla neticelendi Muqavile mueyyen dovrlerde bir araya gelerek ortaq maraqlar istiqametinde milletlerin rifahi ve Avropada sulhun tesisi kimi muqavilenin nezerden kecirilmesini de nezerde tuturdu 11 Bele bir nezaret nezerde tutulsa bele muqavilede mueyyen bir toplanti periodu mueyyen olunmamisdi Bunun neticesi olaraq terefler 1818 ci il tarixinde tekrar bir araya gelende Fransa muharibesinden qalan problemlerden basqa bir seyle maraqlanmadilar Daha sonraki iclaslar da evvelceden mueyyen edilmis gundelik ve mueyyen bir proqrama sadiq qalaraq bas tutmadi Novbeti iclaslar xususi olaraq ve terefler ucun tehlukeli serait yarananda muqavilede nezerde tutulmamis olmasina baxmayaraq Avropada meydana gelen inqilablar kimi movzularla bagli kecirildi 12 Muqavileler RedakteAaxen konqresi 1818 Fransanin muttefiqler terefinden icgali meselesi hell olundu Fransanin Britaniya Prussiya Avstriya ve Rusiya dovletleri ile yeniden beraber bir seviyyeye getirilmesi temin olundu Verona konqresi 1822 Fransanin Ispaniyadaki qarisiqliga royalist movqeden mudaxile etme meselesini muzakire etmek ucun toplasan konqres idi Konqresden bu icazeni alan XVIII Luis Ispaniya krali VII Fernandonu yeniden hakimiyyete getirmek ucun herbi quvvelerini komeye gonderdi 1830 cu ilde Hollandiya kralligina qarsi Belcikada usyan basladi Fransa Sefiri Carlz Moris de Talleyrand Prigord Konsertin diger uzvlerine Belcikanin bolusdurulmesi ucun bir plan teqdim etdi Bu plan qebul edilmemekle beraber boyuk gucler sey coxlugu ile Belcikanin Hollandiya kralligindan ayrilmnasina raziliq verdiler ve 1839 cu il London muqavilesi ile Belcikanin musteqilliyini qeyd elediler Bu muqavile eyni zamanda Belcikanin terefsizliyini de qebul edirdi Belcikanin terefsizliyi I Dunya Muharibesinde Almaniyanin Belcikani isgal etmesi ile sona catdi Avropa konsertinin pozulmasi 1818 1914 Redakte 1840 ci ilde Boyuk Gucler 1818 ci ilde Britaniya ozunu bilavasite maraqlandiran movzular xaricinde Avropa qitesinin iclerine qarismamaq qerari aldi Car I Aleksandrin novbeti inqilab ve igtisaslarin birlikde mudaxile edilib yatirilmasi istiqametindeki teklifini redd etdiler Boyuk guclerin iqtisadi ve siyasi sferada getdikce artan maraq mubarizeleri Avropa konsertinin gederek pozulmasina yol acmaqda idi 1848 ci il inqilablari ve bu inqilablarla yanasi gelen serhed deyisikliyi telebleri Vyana konqresi terefinden mueyyen edilen Avropa siyasi xeritesini ve bu xeriteyle yaradilmaga calisan Konsert ittifaqini siddetli derecede sarsitmisdi 19 cu esrin ikinci yarisinda uzv olkeler arasinda bir birinin ardinca bas veren muharibeler Krim Muharibesi 1854 56 Ikinci Italiya Musteqillik Muharibesi 1859 Prussiya Avstriya Muharibesi 1866 ve Fransa Prussiya Muharibesi 1870 71 Avropa konsertinin dagilmasina getirib cixartdi Bununla beraber konqresler sistemi bir muddet daha ugurla tetbiq olundu 1878 ci il Berlin konqresinde Balkanlarin siyasi xeritesi yeniden cekildi Avropadaki quvveler tarazligi berpa edilmez sekilde pozulmus yerini bir cox qerarsiz ve firildaqci ittifaqlar almisdi I Dunya Muharibesi 1914 1918 Redakte 20 ci esrin evvelinde Avropa ittifaq ve Antanta dovletleri olaraq iki boyuk cebheye ayrilmisdilar Muharibeden evvelki son konqres olan London Konfransi Balkan muharibelerini muzakire etmek ucun toplandi 13 1914 cu il iyul ayi bohran kimi basladi Avstriya Macaristan ve Almaniya konfrans teklif etse de ancaq Boyuk Britaniya qatilmaqdan imtina etdi 14 Konfransdan bir ay sonra I Dunya Muharibesi bas verdi Muharibeden sonra ise daha mohkem bir teskilat Birlesmis Milletler Teskilati yaradilacaqdi Istinadlar Redakte Stevenson David 2004 1914 1918 The History of the First World War Penguin Books 4 ISBN 978 0 14 026817 1 Loemker Leroy 1969 1956 Leibniz Philosophical Papers and Letters Reidel seh 58 fn 9 Sherwig John M September 1962 Lord Grenville s Plan for a Concert of Europe 1797 99 The Journal of Modern History 34 3 284 293 Soutou Georges Henri November 2000 Was There a European Order in the Twentieth Century From the Concert of Europe to the End of the Cold War Contemporary European History Theme Issue Reflections on the Twentieth Century 9 3 330 Soutou 2000 seh 329 Soutou 2000 seh 330 Spahn M 1910 Holy Alliance 1 June 1910 parameter ignored parameter ignored suggest parameter ignored suggest parameter ignored Chapman Tim 2006 The Congress of Vienna 1814 1815 Routledge seh 60 ISBN 9781134680504 1 2 Chapman 2006 seh 60 Chapman 2006 seh 61 Chapman 2006 seh 62 Chapman 2006 seh 61 62 Stevenson 2004 seh 4 Stevenson 2004 seh 5Menbe https az wikipedia org w index php title Avropa Konserti amp oldid 4627233, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,

ne axtarsan burda

, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.